“`html
کیست گانگلیون چیست؟
با مجله رضیم همراه باشید
کیست گانگلیون یک نوع عارضه است که معمولاً در مچ دست دیده می‌شود و به‌صورت برآمدگی قابل مشاهده است. این عارضه می‌تواند باعث درد نیز شود. کیست گانگلیون بیشتر در زنان و معمولاً در سنین 20 تا 40 سالگی شایع است. در موارد نادر، ممکن است این کیست در کودکان زیر 10 سال نیز ایجاد شود.
کیست گانگلیون :
کیست گانگلیون به برجستگی‌هایی گفته می‌شود که زیر پوست بدن قرار دارند. در پزشکی، این اصطلاح به گانگلیون عصبی مربوط می‌شود. شاید نام صحیح تری برای این عارضه «کیست سینوویال» باشد، زیرا داخل آن همیشه یک لایه سلول ترشح‌کننده وجود دارد.
کیست‌های گانگلیون غده‌های خوش‌خیم هستند که معمولاً در کنار تاندون‌ها یا مفاصل مچ دست و همچنین در زانو و پاها رشد می‌کنند. این کیست‌ها معمولاً به شکل گرد یا تخم‌مرغی بوده و با مایعی ژله‌ای پر شده‌اند.
علائم و نشانه‌های کیست گانگلیون:
محل قرارگیری کیست‌ها: کیست‌های گانگلیون معمولاً در کنار تاندون یا مفاصل مچ دست یا روی دست به وجود می‌آیند و ممکن است در زانوها و پاها نیز رشد کنند.
شکل و اندازه ی کیست‌ها: کیست‌های گانگلیون به شکل گرد یا تخم‌مرغی هستند و معمولاً قطرشان کمتر از 2.5 سانتیمتر است. بعضی از این کیست‌ها آنقدر کوچک هستند که با دست احساس نمی‌شوند. اندازه کیست می‌تواند به‌عنوان مثال با حرکت مفاصل بزرگ‌تر شود.
درد: کیست‌های گانگلیون معمولاً دردناک هستند. وقتی یک کیست گانگلیون به عصب‌های اطراف فشار می‌آورد، حتی اگر کوچک باشد، می‌تواند باعث احساس درد، سوزش، بی‌حسی یا ضعف ماهیچه شود.
انواع کیست گانگلیون (کیست سینوویال):
کیست گانگلیون ممکن است به شکل یک کیست بزرگ یا چندین کیست کوچک باشد. این کیست‌ها به نظر جدا از هم می‌آیند، اما در واقع ممکن است دارای یک ساقه مشترک در بافت‌های عمقی باشند. این نوع کیست خطرناک نیست و معمولاً نیمی از موارد کیست‌های بافت نرم که در دست تشکیل می‌شوند، از نوع کیست گانگلیون هستند.
علت شکل‌گیری کیست گانگلیون:
- بدن ما به عوامل مختلف مانند آسیب به ناحیه، ضربه شدید یا استفاده بیش از حد از مفصل، به‌طور طبیعی پاسخ می‌دهد و یک تاول داخلی می‌سازد.
- ایجاد بریدگی‌ها یا پارگی‌های ریز در سطح غشای تاندون‌ها یا کپسول مفصل می‌تواند موجب خروج مایع داخلی شود.
- التهاب و حساسیت غلاف تاندون یا کپسول مفصل.
عوامل خطر کیست گانگلیون:
سن و جنس: این کیست ممکن است برای هر فردی با هر سنی پیش بیاید، اما در بیشتر موارد برای خانم‌ها بین 20 تا 40 سال رخ می‌دهد.
آرتروز: کسانی که به بیماری آرتروز انگشتان به ویژه آرتروز مفاصل انتهایی انگشت مبتلا هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کیست گانگلیون قرار دارند.
آسیب‌های تاندون: افرادی که قبلاً تاندون‌هایشان آسیب دیده، بیشتر در معرض ابتلا به کیست گانگلیون هستند.
محل بروز کیست گانگلیون:
کیست گانگلیون معمولاً در محل مفاصل و تاندون‌های مچ دست ایجاد می‌شود و بسیاری از موارد این کیست بالای مچ دست است. با این حال، در موارد کمی نیز روی مفصل‌های انتهایی و ابتدایی انگشتان ایجاد می‌شود. کیست گانگلیون به شکل ساقه‌مانند در بافت‌های عمقی قرار دارد.
“`
متصل است اما توانایی حرکت دارد. این کیست‌ها سرطانی نیستند.
برجستگی مچ دست (کیست سینوویال):
اکثر برآمدگی‌های کیست دست مشخص هستند، ولی بعضی از کیست‌های کوچک زیر پوست پنهان هستند و به راحتی دیده نمی‌شوند که به این‌ها کیست‌های پنهان گفته می‌شود. معمولاً کیست‌ها هیچ علائمی ایجاد نمی‌کنند، اما اگر کیست فشار به عصب‌هایی که از بین مفصل عبور می‌کنند بیاورد، ممکن است درد، سوزش و بی‌حسی در ماهیچه‌ها احساس شود. کیست‌های بزرگ، حتی اگر دردناک نباشند، به خاطر اندازه‌شان می‌توانند خطرناک باشند.
نحوه تشخیص کیست گانگلیون:
بررسی تاریخچه پزشکی بیمار و گرفتن اطلاعات لازم
معاینه فیزیکی بیمار
استفاده از تصاویر اولتراسوند
رادیوگرافی با اشعه ایکس
درمان‌های خانگی کیست گانگلیون :
استفاده از آتل مخصوص انگشت یا مچ دست برای چند هفته: این کار باعث کاهش حرکت در دست یا مچ می‌شود و می‌تواند به کاهش تجمع مایع در کیست کمک کند.
ماساژ دادن کیست گانگلیون: مالش آرام و مداوم کیست می‌تواند به خروج مایع از درون آن کمک کند.
کمپرس گرم: این روش گردش خون را در ناحیه آسیب‌دیده افزایش می‌دهد و می‌تواند درد و تورم را کاهش دهد.
چای سیاه کیسه‌ای: این چای می‌تواند به بهبود زخم ناشی از کیست کمک کند و از بدتر شدن آن جلوگیری نماید.
روغن کندر: این روغن خاصیت منقبض کننده دارد که می‌تواند به کاهش اندازه کیست گانگلیون و جلوگیری از پیشرفت آن کمک کند.
زنجبیل: اگر درد کیست گانگلیون شما شدید است، می‌توانید از زنجبیل برای درمان آن استفاده کنید.
زردچوبه: این گیاه می‌تواند به کاهش درد ناشی از کیست گانگلیون کمک کند و اثرات مثبت بر روی التهاب دارد.
آلوئه ورا: این گیاه به‌خاطر خواص ضد التهابی‌اش می‌تواند به بهبود کیست گانگلیون و کاهش درد و تورم کمک کند.
در صورتی که کیست گانگلیون پاره شد:
بر روی زخم از پماد آنتی‌بیوتیک استفاده کنید و زخم را بپوشانید. اگر زیر بانداژ پوست دچار حساسیت یا جوش شد، مصرف پماد را متوقف کنید.
برای جلوگیری از عفونت، ناحیه را دو تا سه بار در روز بشویید.
درمان‌های پزشکی کیست گانگلیون :
نظارت دائمی بر حال بیمار: اگر کیست مچ دست درد ندارد و مانع حرکات آن نمی‌شود، بسیاری از پزشکان به صبر کردن و تحت نظر گرفتن وضعیت کیست تمایل دارند. در چنین مواردی ممکن است کیست به‌خودى‌خود از بین برود.
استراحت و استفاده از کمپرس سرد برای کاهش التهاب.
تجویز داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوبروفن یا ناپروکسن.
بی حرکت کردن مفصل (استفاده از آتل): از آنجا که فعالیت و حرکت دادن مفصل می‌تواند کیست را بزرگ‌تر کند، ممکن است بهتر باشد که مفصل به‌صورت موقت توسط آتل بی‌حرکت شود. با کوچک شدن کیست، فشار به عصب‌ها کاهش یافته و درد ناشی از کیست هم بهبود می‌یابد. اما از کاربری طولانی‌مدت آتل خودداری کنید، زیرا…
این وضعیت باعث می‌شود که عضلات مربوطه در آن ناحیه ضعیف شوند. ممکن است دکتر رئیس‌السادات برای درمان کیست گانگلیون، برای شما آتل یا اسپلینت مخصوص مچ دست یا انگشتان تجویز کند.
آسپیراسیون: یکی از روش‌های تشخیصی برای کیست گانگلیون، برداشت مایع درون کیست با استفاده از سوزن است. در بسیاری از موارد (حدود 75 درصد)، این روش باعث می‌شود کیست کاملاً خالی شود و نیازی به درمان‌های دیگر نباشد.
تزریق هیدروکورتیزون: داروهای کورتیکواستروئید معمولاً برای درمان التهاب ناشی از بیماری‌هایی مانند روماتیسم یا کیست گانگلیون تجویز می‌شوند. داروهایی که معمولا در این موارد استفاده می‌شوند شامل دگزامتازون، هیدروکورتیزون و پردنیزون هستند.
جراحی: در این روش، کیست گانگلیون توسط یک جراح ارتوپد به کمک جراحی برداشته می‌شود. کیست‌های گانگلیون در پاها معمولاً نیاز به عمل جراحی دارند.
آیا کیست گانگلیون بعد از درمان دوباره برمی‌گردد؟
اگر کیست گانگلیون از طریق جراحی برداشته شود، احتمال برگشت آن وجود دارد اما این احتمال بسیار کم است و حدود ۵ درصد می‌باشد. البته اگر کیست در قسمت داخلی و زیر مچ ایجاد شود، احتمال بازگشت آن بیشتر است. در این شرایط، موقعیت کیست اجازه نمی‌دهد که به طور کامل خارج شود. به‌طور کلی، در اکثر موارد کیست برای همیشه درمان می‌شود.
در این رابطه بیشتر بدانید:
تهیه و گردآوری مجله رضیم
مرضیه ملایری