“`html
سندروم پاهای بی قرار چیست؟
پاهای بی قرار یک نوع مشکل خواب است. در این حالت، شخص حس ناخوشایندی در پاهایش احساس می‌کند. این حس می‌تواند شامل گزگز، مورمور، سوزش، درد و کشیدگی و یا احساس حرکت حشرات روی پوست باشد. فرد مبتلا برای کاهش این حس ناخوشایند، ناچار است پاهایش را تکان دهد یا بکشند.
با ما در مجله رضیم همراه باشید
این حس ناخوشایند معمولاً در نرمه ساق پا احساس می‌شود، اما می‌تواند در هر قسمت دیگری از پا از مچ تا ران نیز وجود داشته باشد. این احساس معمولاً زمانی آغاز می‌شود که فرد دراز می‌کشد یا به مدت طولانی می‌نشیند. فردی که این حالت را دارد، ناچار است به طور مداوم پاهایش را حرکت دهد. حرکت پاها، راه رفتن، مالش یا ماساژ پاها و خم کردن زانوها می‌تواند به‌طور موقت علائم را کاهش دهد. در عوض، عدم تحرک و استراحت، علائم را بدتر می‌کند. این افراد معمولاً در به خواب رفتن مشکل دارند و اغلب بهترین خواب را در اواخر شب و ساعات صبح تجربه می‌کنند. به دلیل کمبود خواب کافی، ممکن است در طول روز احساس خواب‌آلودگی کنند.
گاهی اوقات، سندروم پاهای بی قرار با حرکات ناخواسته دیگر اندام‌ها در خواب (حرکات اندام‌های متناوب) همراه است. این افراد در حین خواب بدون اراده، حرکات ناگهانی به اندام‌های خود می‌دهند. این حرکات معمولاً هر ۱۰ تا ۶۰ ثانیه اتفاق می‌افتد و برخی شاید صدها بار در طول شب پاهای خود را حرکت دهند. این حرکات نه تنها خواب آن‌ها را مختل می‌کند بلکه خواب افرادی که در کنارش خوابیده‌اند را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
از لحاظ شیوع، این اختلال با افزایش سن بیشتر می‌شود. سندروم پاهای بی قرار به ویژه در میان زنان شایع‌تر است. یک بررسی نشان داده که این سندروم می‌تواند یک سوم مشکلات بی‌خوابی در افراد بالای ۶۰ سال باشد. کودکان نیز ممکن است به این مشکل مبتلا شوند که در بسیاری از موارد با بیش فعالی یا «درد رشد» اشتباه گرفته می‌شود.
علائم سندروم پاهای بی قرار:
برای تشخیص این سندروم، باید سایر مشکلات را نیز از هم تفکیک کرد. مثلاً اگر کسی دیابت دارد، ممکن است احساس بی‌قراری در پاها داشته باشد، اما اگر این احساس به دلیل دیابت نباشد، می‌توان به سندروم پاهای بی قرار شک کرد. مورمور شدن و خواب رفتن پاها از علائم این سندروم است.
علت بی قراری پاها و پای بی قرار:
این حالت در برخی خانواده‌ها به صورت ارثی وجود دارد.
در حاملگی، به خصوص در ماه‌های آخر، بیشتر دیده می‌شود و معمولاً بعد از زایمان مشکل برطرف می‌شود.
کم‌خونی و پایین بودن سطح آهن خون.
بیماری‌های مزمن مانند نارسایی کلیوی، دیابت، آرتریت روماتوئید (التهاب مفاصل) و نوروپاتی‌های محیطی (بیماری‌های مربوط به سیستم عصبی).
مصرف قهوه و دیگر نوشیدنی‌های حاوی کافئین.
افراد مسن‌تر بیشتر احتمال ابتلا به این بیماری را دارند.
قطع مصرف اپیوییدها (در صورت وجود وابستگی) که ممکن است این سندروم را به شدت بروز دهد.
تشخیص این بیماری با توجه به تاریخچه پزشکی، معاینات و آزمایشات انجام می‌شود و درمان بر اساس عوامل موثر تعیین می‌گردد.
این بیماری ارتباط نزدیکی با سلامت بدن دارد:
به این معنی که اگر ذهن و بدن سالم باشد، احتمال ابتلا به این سندروم کمتر می‌شود. البته سندرومی که به صورت ارثی منتقل شده نیز بررسی می‌شود. کمبود ویتامین B6 بین ویتامین‌های مختلف می‌تواند فرد را به سرعت به این سندروم مبتلا کند. لذا کمبود ویتامین را جدی بگیرید، چون اثرات منفی آن فقط در خستگی و رنگ‌پریدگی نیست و ممکن است احساس استرس در پاها را نیز به همراه داشته باشد.
مصرف برخی داروها مانند ضدافسردگی‌ها، به ویژه در شب، می‌تواند باعث بروز و تشدید علائم سندروم پاهای بی قرار شود. بنابراین بهتر است با هماهنگی پزشک این داروها را در زمان‌های دیگری از روز مصرف کنید. فشار روانی نیز یکی از علل ابتلا به سندروم پاهای بی قرار است که در صورت…
“`
عدم مدیریت این وضعیت می‌تواند درد را افزایش دهد. اگر سندروم پاهای بی‌قرار با رعایت نکات خواب و استرس کنترل نشود، فرد باید به درمان دارویی مراجعه کند.
استرس، چه ذاتی و چه اکتسابی، می‌تواند یکی از عوامل اصلی ابتلا به این سندرم باشد. به همین دلیل، خانم‌ها بیشتر از آقایان به آن دچار می‌شوند و معمولاً درمانشان بیشتر طول می‌کشد. علاوه بر استرس، بی‌تحرکی، کمبود ویتامین‌ها و اعتیاد نیز از دیگر دلایل مهم هستند. به همین دلیل، روش‌های درمانی برای این بیماری به سه دسته تغذیه‌ای، دارویی و ورزشی تقسیم می‌شوند.
درمان بی‌قراری پاها:
گاهی اوقات برای درمان سندرم پاهای بی‌قرار، باید مشکلات دیگری مانند کمبود آهن یا نوروپاتی محیطی را نیز درمان کرد. درمان کمبود آهن می‌تواند شامل مصرف مکمل‌های آهن باشد، اما پیش از آن حتماً باید سطح آهن خون چک شود و براساس نظر پزشک اقدام کرد. اگر این سندرم بدون بیماری دیگری اتفاق بیفتد، باید بر روی تغییرات سبک زندگی یا درمان دارویی تمرکز کرد. درمان دارویی فقط با تجویز پزشک مجاز است و نباید بدون مشورت پزشک انجام شود. داروهایی مثل آگونیست‌های دوپامین مانند پرامی‌پکسول و کابرگولین، گاباپنتین و بنزودیازپین‌ها برای درمان این اختلال به کار می‌روند.
از شما عزیزان بابت همراهی با مجله اینترنتی رضیم تشکر می‌کنم و امیدوارم که این اطلاعات برای شما مفید واقع شده باشد. شما می‌توانید با لایک کردن و گذاشتن کامنت در انتهای همین صفحه از ما حمایت کنید.
- دیرتر بخوابید.
- سندروم پاهای بی‌قرار می‌تواند خوابیدن را دشوار کند.
- برای داشتن خواب عمیق، بهتر است کمی دیرتر به رختخواب بروید و صبح‌ها بیشتر بخوابید.
- خواب صبح می‌تواند از بهترین زمان‌ها برای استراحت باشد.
- اکثر بزرگسالان احتیاج به 7 تا 9 ساعت خواب شبانه دارند.
- قبل از خواب پاهای خود را ورزش دهید.
- انجام حرکات کششی مختصر قبل از خواب می‌تواند مفید باشد.
- برای کشش ساق پا، پای چپ خود را کشیده و به عقب ببرید و پای راست خود را از زانو کمی خم کنید و به جلو بیاورید.
- می‌توانید دستان خود را روی ران پای راست یا دیوار بگذارید.
- این حرکت را برای پای دیگر تکرار کنید.
- کشش ساق پا کمک می‌کند تا بتوانید مدت بیشتری بنشینید.
- استحمام با آب گرم قبل از خواب، شما را آرام می‌کند و خواب راحت‌تری به همراه دارد و همچنین علائم سندرم پای بی‌قرار را کاهش می‌دهد.
- از مصرف مواد کافئین‌دار اجتناب کنید.
- به یاد داشته باشید که اثرات کافئین در برخی افراد می‌تواند تا 12 ساعت طول بکشد.
- شما می‌توانید یک حوله گرم روی پاها بگذارید یا از کیسه یخ استفاده کنید. هر نوع تغییر دما می‌تواند تسکین‌بخش باشد.
- بعضی افراد دریافته‌اند که دوش آب سرد برای آن‌ها بهتر است.
- تحقیقات نشان داده است که ورزش می‌تواند تکان‌های پا را کاهش دهد و خواب طولانی‌تر و عمیق‌تری را برای افرادی که دچار سندرم پای بی‌قرار هستند به ارمغان آورد.
- ورزش شدید و طولانی، به ویژه قبل از خواب، می‌تواند علائم سندرم را بدتر کند.
- مغز خود را نیز تحریک کنید.
- نشستن می‌تواند علائم سندرم را تشدید کند، مانند وقتی که تلویزیون تماشا می‌کنید یا در یک اتوبوس شلوغ نشسته‌اید.
- انجام فعالیت‌هایی که حواس شما را پرت می‌کنند، می‌تواند گاهی اوقات به کاهش علائم سندرم کمک کند. انجام جدول، خواندن کتاب، بازی‌های کامپیوتری یا بافتنی می‌تواند مفید باشد.
- پاهای خود را حرکت دهید.
- گاهی اوقات تکان دادن پاها می‌تواند مفید باشد، مثلاً در راهروی هواپیما یا سینما.
- به طور عمیق نفس بکشید.
- فشار روحی و جسمی می‌تواند علائم سندرم را بدتر کند، بنابراین با تنفس آرام و عمیق، تنش‌های عضلات را کاهش دهید.
- قبل از خواب می‌توانید در یک اتاق کم نور به موسیقی آرام گوش دهید.
- ماساژ ساق پاها قبل از خواب می‌تواند به کاهش علائم سندرم و بهتر خوابیدن کمک کند.
- افرادی که دچار سندرم پای بی‌قرار هستند معمولاً سطح آهن کمی در مغز خود دارند.
- بدن برای تولید دوپامین به آهن نیاز دارد.
- دوپامین یک ماده شیمیایی در مغز است که حرکت‌های بدن شما را کنترل می‌کند.
- اگر دچار کمبود آهن هستید، می‌توانید قرص آهن را با یک لیوان آب پرتقال یا سایر منابع ویتامین C بخورید تا جذب آهن در بدن شما بهتر شود.
- انجام حرکات یوگا همراه با حرکات کششی، تنفس عمیق و آرام کردن عضلات می‌تواند علائم سندرم خفیف را کاهش دهد.
- نوشیدن الکل و کشیدن سیگار باعث بروز علائم سندرم پاهای بی‌قرار می‌شود و برای خواب مضر است.
- اگرچه الکل ممکن است اول شما را خواب آلود کند، اما می‌تواند باعث شود نیمه شب از خواب بیدار شوید و کیفیت خواب شما را پایین بیاورد.
- نیکوتین موجود در سیگار هم علائم سندرم را بدتر می‌کند، بنابراین از کشیدن سیگار، قلیان و هر نوع محصول دخانی دیگر اجتناب کنید.
عوامل ایجادکننده:
دلایل وراثتی: پزشکان اعتقاد دارند که بخش زیادی از این بیماری به عوامل وراثتی مربوط می‌شود. در بسیاری از خانواده‌هایی که با این اختلال مواجه‌اند، علائم عموماً قبل از چهل سالگی بروز پیدا می‌کند. تغییرات خاص ژنتیکی نیز می‌تواند به وجود آمدن این علائم کمک کند.
کمبود آهن: کمبود آهن در مغز نیز یکی از دلایل بروز سندرم پاهای بی‌قرار شناخته می‌شود. اختلال در مدارهای عصبی مغز که مسئول حرکات عضلات هستند می‌تواند باعث بروز حرکات غیرارادی شود. افرادی که به بیماری‌هایی مانند پارکینسون، نارسایی کلیوی، دیابت و اختلالات عصبی محیطی مبتلا هستند، بیشتر در معرض این سندرم قرار دارند و درمان این بیماری‌های زمینه‌ای ممکن است علائم سندرم پاهای بی‌قرار را کاهش دهد.
داروها: مصرف داروهایی مانند داروهای ضدتهوع، مسکن‌ها، آرامبخش‌ها، ضدافسردگی‌های افزایش‌دهنده سروتونین و بعضی از داروهای سرماخوردگی و ضد حساسیت که خاصیت آرامبخشی دارند، خطر ابتلا به سندرم پاهای بی‌قرار را افزایش می‌دهند.
زنان باردار: به‌ویژه در سه ماه آخر بارداری، این زنان بیشتر ممکن است دچار این سندرم شوند. علائم این سندرم معمولاً تا چهار هفته بعد از زایمان برطرف می‌شوند. بی‌خوابی و در برخی افراد، مصرف الکل ممکن است علائم را بدتر کند که با برطرف شدن این عوامل، نشانه‌ها بهبود می‌یابند.
برای اطلاعات بیشتر:
تهیه و گردآوری توسط مجله رضیم
مرضیه ملایری