علل سفت یا ضخیم شدن عروق خونی چیست ؟ (2 نکته مهم)

علل ضخیم شدن عروق خونی

ضخیم شدن شریان و رگها

ضخیم و یا سخت شدن شریان ها (آترواسکلروز) یک مشکل بهداشتی است که در آن شریان‌ها (رگ‌های خونی که خون پر از اکسیژن را از قلب به بقیه بدن می‌برند) به علت انباشته شدن چربی (رسوبات کلسترول به نام آترواسکلروز) باریک می‌شوند. این چربی‌ها بعداً تبدیل به بافت فیبری و سختی می‌شوند. با بزرگ شدن این رسوبات، فضای درون شریان (که به آن لومن می‌گویند) کم‌عرض می‌شود و در نتیجه، خون و اکسیژن کمتری به اندام‌های مبتلا (مثل قلب، چشم‌ها، کلیه‌ها، پاها، روده یا مغز) می‌رسد.

در نهایت، ممکن است این رسوبات به‌طور کامل شریان را مسدود کنند و باعث مردن بافت‌هایی شوند که توسط آن شریان تغذیه می‌شدند. این وضعیت می‌تواند به حمله قلبی یا سکته مغزی منجر شود.

زمانی که شریان‌های قلب (عروق کرونر) تحت تأثیر سختی شریان‌ها قرار می‌گیرند، فرد ممکن است عارضه‌هایی مانند آنژین، حمله قلبی، نارسایی قلب یا ریتم‌های غیرعادی قلبی را تجربه کند که به دلیل بیماری عروق کرونر بروز می‌کند.

اگر شریان‌های مغز (شریان‌های مغزی) دچار مشکل شوند، ممکن است فرد دچار سکته مغزی، که می‌تواند به‌خطر افتادن سلامت و زندگی او منجر شود، شود. این سکته مغزی می‌تواند به دنبال یک حمله ایسکمیک گذرا یا مرگ بافت مغزی پیش بیاید.

سخت شدن شریان‌ها یک بیماری است که به تدریج پیشرفت می‌کند و ممکن است از دوران کودکی شروع شود. بعد از تولد، ضخیم‌های چربی ممکن است در آئورت (بزرگترین رگ خونی که خون را به بالا و پایین بدن می‌آورد) بوجود بیاید.

افرادی که سابقه خانوادگی کلسترول بالا دارند، ممکن است این مشکل را به‌سرعت در اوایل دهه 20 تجربه کنند و به تدریج در دهه‌های 40 و 50 این عارضه شدیدتر می‌شود.

در ایالات متحده، تقریباً هر سال 720،000 حمله قلبی رخ می‌دهد و نزدیک به 380،000 نفر بر اثر بیماری‌های قلبی می‌میرند.

نرخ بیماری قلبی عروق کرونر در کشورهای شرق آسیا به‌طور قابل توجهی از غرب کمتر است. دلیل این تفاوت‌ها هنوز به‌طور دقیق مشخص نشده است، اما به نظر می‌رسد که رژیم غذایی غربی، کم تحرکی، چاقی و دیگر عوامل محیطی ممکن است نقشی در این اختلاف داشته باشد.

رگ‌های خونی خون را در سرتاسر بدن حمل می‌کنند. این رگ‌ها لوله‌هایی به اندازه‌های مختلف هستند. بعضی از آن‌ها عریض‌تر هستند و دیواره‌های آن‌ها نیز متفاوت است.

رگ‌های خونی که خون زیادی را به ویژه تحت فشار حمل می‌کنند، دیواره‌های ضخیم‌تری دارند. زیرا وقتی خون از قلب خارج می‌شود، در شریان‌ها تحت فشار بیشتری است. در نتیجه، شریان‌های نزدیک به قلب ضخیم‌ترین دیواره‌ها را دارند. در حالی که سیاهرگ‌ها دیواره‌های نازک‌تری دارند.

چرا رگ‌های خونی ضخیم می‌شوند ؟

ضخیم شدن رگ خونی می‌تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. این معمولاً به دلیل تغییراتی در دیواره رگ است که باعث می‌شود ضخامت آن از حد معمول بالاتر رود.

همچنین ممکن است این ضخیم شدن به علت بزرگ شدن رگ از گشاد شدن و نقص در حین تولد باشد. ممکن است بافتی که دیوار رگ را تشکیل می‌دهد، بزرگ‌تر شود (هایپرتروفی) یا رسوبات غیرطبیعی مانند پلاک‌های چربی در آترواسکلروز در دیواره‌ها ایجاد شوند.

ضخیم شدن غیر منظم می‌تواند عوارض زیادی به دنبال داشته باشد، زیرا ممکن است با گذشت زمان باعث ضعف دیواره رگ شود و باعث جریان خون نامنظم در داخل رگ یا تنگ‌تر شدن لومن رگ شود.

ضخیم شدن زیاد که فقط روی یک قسمت از رگ‌های خونی اتفاق می‌افتد، ممکن است بر ساختارهای اطراف هم فشار بیاورد. با این حال، ضخیم شدن رگ خونی همیشه نمی‌تواند جدی یا به‌طور حتم غیرطبیعی باشد.

ضخیم شدن دیواره رگ به دلیل افزایش سن یک پدیده شایع است و همیشه ممکن است خطری جدی نداشته باشد. افراد بزرگ‌تر همچنین ممکن است به بیماری‌های دیگری مانند آترواسکلروز مبتلا شوند که می‌تواند ضخامت دیواره را تشدید کند.

علل ضخیم شدن عروق

مهم
“““html

برای فهمیدن دلایل مختلفی که باعث ضخیم شدن دیواره رگ‌ها می‌شود، باید تفاوت‌ها را بشناسیم. برخی شرایط می‌توانند باعث شود که لومن (حفره داخلی) رگ‌ها کوچکتر شود.

این مسئله باعث محدود شدن میزان خون در رگ می‌گردد. در موارد دیگر، ضخیم شدن دیواره رگ می‌تواند آن را ضعیف کرده و خطر پارگی (پاره شدن شریان یا ورید) را به همراه داشته باشد.

این عوارض گاهی می‌توانند جدی و حتی خطرناک برای زندگی باشند.

1. واسکولیت

واسکولیت به معنای التهاب دیواره رگ خونی است. این عارضه ممکن است به دلایل مختلفی از جمله عفونت، واکنش‌های ایمنی، مواد سمی، آسیب‌های مکانیکی، داروها و پرتودرمانی رخ دهد.

انواع مختلفی از واسکولیت وجود دارد و ضخیم شدن دیواره رگ به دلیل بافت زخم (فیبروز) ناشی از التهاب مداوم می‌تواند دائمی باشد.

این مشکل در بیماری‌هایی مانند آرتریت شریان تمپورال، آرتریت تاکایاسو، پلی آرتریت ندوزا، بیماری کاوازاکی و بیماری بورگر (ترومبوآنژیت ابلیترانس) دیده می‌شود.

فلبیت، التهاب رگ‌ها است که معمولاً در رگ‌های عمیق ساق پا (که نتیجه تشکیل لخته خون است) اتفاق می‌افتد. همچنین، ممکن است با عفونت‌ها همراه باشد.

2. آنوریسم

آنوریسم به معنی برآمدگی در بخشی از رگ خونی است. این رفتار غیرعادی و نازک شدن دیواره رگ‌هاست.

آنوریسم می‌تواند در دیواره رگ‌های طبیعی (آنوریسم واقعی) یا در رگ‌های ضعیف ایجاد شود (آنوریسم کاذب).

این برخلاف ضخامت واقعی دیواره رگ‌ها است و به شکل برآمدگی ظاهر می‌شود. آنوریسم آئورت یکی از رایج‌ترین انواع آنوریسم‌ها است.

3. دایسکشن

دایسکشن به معنی پارگی در دیواره رگ‌های خونی است که بیشتر در بزرگ‌ترین شریان، یعنی آئورت اتفاق می‌افتد. پارگی آئورت، که به آنوریسم جداکننده نیز معروف است، زمانی رخ می‌دهد که خون در یک پارگی دیواره آئورت وارد شده و در دیواره داخلی کانال‌سازی می‌کند.

این می‌تواند منجر به پارگی لایه بیرونی آن شود. اگر درمان نشود، ممکن است به مرگ منجر شود.

4. آترواسکلروز و تصلب شرایین

آترواسکلروز به معنای تشکیل پلاک‌ها در دیواره شریان‌هاست که وارد لومن رگ می‌شود. این بیماری معمولاً بر شریان‌های بزرگ و متوسط تأثیر می‌گذارد.

علاوه بر پلاک‌ها، التهاب دیواره رگ و افزایش تعداد سلول‌های عضلانی نیز می‌تواند باعث ورم شریان شود.

آترواسکلروز بر رگ‌های کوچک نیز تأثیر دارد. دو نوع اصلی تصلب شرایین، با نام‌های هیالین شفاف و هیپراپلاستیک وجود دارند که باعث ضخیم شدن دیواره رگ‌ها و باریک شدن شریان‌ها می‌شوند.

نوع دیگری به نام اسکلروزیس داخلی مونکبرگ، باریک شدن شریانی (تنگی) ایجاد نمی‌کند، اما رسوبات کلسیمی در دیواره رگ ایجاد می‌شود.

5. مادرزادی

بعضی شرایط خاص مانند دیسپلازی فیبروموسکولار می‌توانند منجر به ضخیم شدن نامنظم دیواره شریان شوند.

این شرایط باعث تنگ شدن غیر طبیعی شریان آسیب‌دیده می‌شود. این وضعیت از بدو تولد وجود دارد و ممکن است ناشی از مشکلات رشدی در زمان جنینی باشد.

6. وازوکانستریکشن

رگ‌های خونی، به خصوص شریان‌ها، می‌توانند به دلیل فعالیت عضلات کوچک در دیواره‌های آن‌ها تنگ و پهن شوند. وازوکانستریکشن، تنگ شدن عروق خونی است که در فشار خون اولیه مشاهده می‌شود و ممکن است باعث ضخیم شدن دیواره رگ آسیب‌دیده شود.

پدیده رینود، تجمع بیش از حد عروق کوچک و شریانی در دست و پا است. در مراحل بعدی این بیماری، ضخیم شدن لایه داخلی دیواره رگ ممکن است اتفاق بیفتد.

7. تومورها

تومورها رشد غیرطبیعی بافت‌ها هستند. این رشد می‌تواند خوش‌خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشد. تومور می‌تواند در محل خود باعث ضخیم شدن نامنظم دیواره رگ شود.

همانژیوم نوعی تومور غیر سرطانی (خوش‌خیم) در دیواره رگ‌های خونی است. آنژیوسارکوم نیز نوعی نادر از تومورسرطانی (بدخیم) در دیواره رگ‌های خونی است.

8. عمل جراحی

برخی اقدامات پزشکی ممکن است باعث ضخیم شدن دیواره رگ‌های خونی شود، به ویژه در موردی که این عمل به طور خاص شامل شریان یا ورید باشد.

این موضوع در آنژیوپلاستی و قرار دادن استنت مشهود است. آنژیوپلاستی روشی برای گسترش عروق خونی به شمار می‌رود.

این روشی معمول برای گشاد کردن رگ‌های کرونر قلب است. استنت میله‌ای از سیم فلزی است که برای باز نگه داشتن رگ‌های خونی به کار می‌رود.

عوارض مانند تنگی مجدد (باریک شدن دوباره) در عمل آنژیوپلاستی و استفاده از استنت‌های فلزی ممکن است رخ دهد. این روش‌ها ممکن است باعث ضخیم شدن لایه داخلی (انتیما) رگ شوند.

استنت‌های جدید ویژگی‌های خاصی دارند که به جلوگیری از تکثیر و ضخیم شدن دیواره رگ‌ها کمک می‌کنند. در جراحی‌های تعویض رگ، ضخیم شدن دیواره و پلاک‌های آتروماتوس ممکن است در پیوندها مشاهده شود.

بیشتر بخوانید :