پست ریختگی و فایبرپست دندان چیست؟
به گفته‌ی رضیم: زمانی که بیش از ۵۰ درصد از تاج دندان به خاطر پوسیدگی یا دلایل دیگر از بین رفته باشد، نیاز به تقویت و بازسازی دندان احساس می‌شود. پس از انجام درمان ریشه، باید روی ریشه باقی‌مانده یک تاج جدید ساخته شود و این تاج با استفاده از یک پست (Post) به ریشه متصل می‌شود. به این عمل پست ریختگی و فایبرپست گفته می‌شود.
مراحل درمان پست و کور دندان توسط دندانپزشک
1. انجام درمان ریشه:
این مرحله شامل عصب‌کشی و پر کردن دندان است.
2. گذاشتن پست در ریشه دندان:
پست یا پین (Post/pin) در داخل ریشه دندانی که عصب‌کشی شده قرار می‌گیرد و با چسب به ریشه دندان محکم می‌شود، به‌طوری که دو سوم ریشه دندان را تحت پوشش قرار می‌دهد.
3. ساخت تاج دندان:
در این مرحله که به آن core یا هسته می‌گویند، می‌توان از مواد فلزی مثل آمالگام برای دندان‌های عقب و از مواد کامپوزیتی هم‌رنگ دندان برای دندان‌های جلو استفاده کرد.
4. ساخت روکش بر روی دندان:
این مرحله تکمیل‌کننده مراحل قبلی است و از شکسته شدن مواد ترمیمی و دیواره‌های نازک تاج دندان جلوگیری می‌کند. همچنین قدرت تاج دندان ترمیمی را افزایش می‌دهد و مقاومت آن را در برابر فشارهای ناشی از جویدن بالا می‌برد.
انواع پست فلزی
پست فلزی پیش ساخته (Prefabric Post) به شکل پیچ‌هایی با طول و قطرهای مختلف تولید می‌شود.
مراحل انجام پست ریختگی
1. ابتدا یک قالب از داخل ریشه دندان تهیه می‌شود و به لابراتور فرستاده می‌شود.
2. لابراتور با استفاده از آلیاژهای مخصوص فلزی، پست را می‌سازد.
3. در جلسه دوم مراجعه بیمار، یک پست فلزی ریختگی که توسط لابراتور دندان‌سازی ساخته شده، با استفاده از سمان پلی‌کربنات یا زینک‌فسفات به داخل ریشه دندان چسبانده می‌شود.
پست FRC چیست؟
بسیاری از دندان‌پزشکان از پست‌های فلزی به طور معمول در مطب خود استفاده می‌کنند. با پیشرفت تکنولوژی و تجهیزات دندان‌پزشکی، پست‌هایی به بازار آمده‌اند که ساختار فلزی ندارند و به نام پست FRC شناخته می‌شوند.پست FRC (Fiberglass Reinforced Composite) به صورت پیش ساخته (Prefabrc) ساخته می‌شود و از نظر ساختاری شامل سه نوع است:
۱- پست‌های کربنی (Post-C)
۲- پست‌های کوارتزی
۳- پست‌های فایبر گلاس (Fiber –Glass)
پست و کور دندان: (post and core) + مزایا
تفاوت پست‌های پیش‌ساخته فلزی و پست فلزی ریختگی با پست FRC
مزایای پست فلزی:
پست‌های فلزی دارای سختی و مقاومت خوبی هستند.
معایب پست فلزی:
- پست فلزی دارای ضریب الاستیک (انعطاف‌پذیری) بیشتری نسبت به بافت دندان است.
- نیاز به تراشیدن زیاد در کانال ریشه دندان دارد.
- حداقل گیرایی دارد.
- ممکن است باعث شکستگی ریشه شود.
مزایای پست FRC:
از مهم‌ترین مزایای فایبرپست‌ها، نزدیک بودن ضریب کشسانی آن‌ها به بافت دندان است. هنگامی که دو ماده از نظر این خصوصیت به هم نزدیک باشند، توزیع استرس به خوبی انجام می‌شود و در نتیجه احتمال شکستن ریشه کمتر می‌شود. همچنین هم‌رنگ بودن و عدم تغییر رنگ و تیرگی پست‌های FRC باعث زیباتر شدن دندان‌ها می‌شود و می‌توانند نیروها را بهتر در دندان توزیع کنند. شماره جلسات درمان را کاهش می‌دهند و در نتیجه در وقت و هزینه صرفه‌جویی می‌شود.
نکاتی راجع به روکش دندان
برای ساخت روکش باید وضعیت دندان به طور کامل بررسی شود، از جمله: موقعیت دندان در فک، سلامت کامل لثه‌ها، طول ریشه دندان، عدم وجود کیست در اطراف ریشه، وضعیت فک مقابل.
اگر دندان از هر لحاظ سالم باشد، می‌توان برای ساخت روکش آن اقدام کرد. قبل از نصب روکش، باید ریشه دندان به دقت بررسی شود تا در صورت نیاز به عصب‌کشی، این کار توسط دندانپزشک انجام شود. اگر تاج دندان خیلی پوسیده باشد و دندان به لثه یا زیر آن خراب شده باشد، نیاز به جراحی لثه داریم. در این جراحی، مقداری از بافت لثه و استخوان اطراف آن حذف می‌شود تا فضای کافی برای گذاشتن روکش وجود داشته باشد. سپس همه پوسیدگی‌های دندان توسط دندانپزشک پاک می‌شود و بعد با مواد ترمیمی مثل کامپوزیت یا آمالگام ترمیم می‌شود و آماده قالب‌گیری می‌شود.
دندانی که روکش روی آن گذاشته می‌شود، باید به طور خاصی تراشیده شود تا بافت دندان حذف شود و فضای کافی برای قالب‌گیری فراهم شود. باید به رنگ روکش دقت کرد و حتی از بیمار درباره رنگ مورد نظرش سوال می‌شود تا از آن راضی باشد. اگر روکش بلند باشد، حتماً باید به دندانپزشک خود بگویید زیرا ممکن است فشار به مفصل فکی ایجاد کند. اگر بعد از نصب روکش در کنار لثه، حلقه سیاه رنگی را مشاهده کردید، کاملاً طبیعی است. این اجزا معمولاً در روکش‌هایی که لایه زیرین آن‌ها فلزی و لایه رویی چینی است، ایجاد می‌شود و جایی برای نگرانی نیست.
روکش محافظ دندان نیست و بعد از نصب روکش، دندان شما نیاز به بهداشت و مراقبت بیشتری دارد. در صورت لق شدن روکش، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید تا از خراب شدن دندان زیر روکش جلوگیری شود.