“`html
فواید اهدای خون
همه ما همیشه در فکر کمک به دیگران هستیم و تلاش می‌کنیم که با هر طریقی به نیازهای آنها رسیدگی کنیم. یکی از بهترین راه‌ها برای این کار، اهدای خون است.
در قرن هفدهم، جین باپتیست دنیس برای نخستین بار خون خود را به یک بیمار هدیه کرد و این کار، قدم بزرگی در کمک به دیگران بود. نهم مرداد، سالروز تأسیس سازمان انتقال خون است و به همین مناسب، می‌خواهیم به فواید اهدای خون و نکاتی درباره این عمل ارزشمند بپردازیم.
بسیاری از ما فکر می‌کنیم که اهدای خون فقط برای کمک به نیازمندان صورت می‌گیرد، اما حقیقت این است که این کار همچنین به حفظ سلامتی خود فرد اهدا کننده هم کمک می‌کند.
یکی از دلایل مفید بودن اهدای خون برای سلامتی فرد این است که قبل از هر بار اهدای خون، وضعیت سلامتی فرد با اندازه‌گیری فشار خون، ضربان قلب و سطح گلبول‌های قرمز خون بررسی می‌شود. این کار باعث می‌شود که مشکلاتی از قبیل فشار خون بالا یا بیماری‌های قلبی شناسایی شوند.
بنابراین با هدف اهدای خون، به نوعی وضعیت سلامت خود را هم بررسی کرده‌ایم. پژوهشگران دانشگاه کانزاس و کوپیو در فنلاند با بررسی ۶۵۰۰ فرد بالای ۵۰ سال که به طور مرتب خون اهدا می‌کردند، متوجه شدند که دلیل اصلی سلامتی آنها، به خصوص عدم ابتلا به بیماری‌های قلبی، مرتبط با متعادل بودن سطح آهن خونشان بوده است.
در پژوهش‌های دیگری که روی زنان یائسه انجام شده، نشان داده شده که زنانی که به طور مرتب خون اهدا می‌کنند، نسبت به همسالان خود که این کار را نمی‌کنند، از سلامت بیشتری برخوردارند و عوارض ناشی از یائسگی در آنها کمتر دیده می‌شود.
نیاز گروه‌های ویژه
پژوهش‌ها در دانشگاه کانزاس نشان می‌دهد که مردان غیرسیگاری که مرتباً خون می‌دهند، ۳۰ درصد کمتر از همسالان خود که خون اهدا نمی‌کنند، در معرض خطر بیماری‌های قلبی قرار دارند. همچنین مرکز پژوهش سلامت قلب و عروق امریکا روی ۳۸۵۵ زن و مرد بالای ۴۰ سال نشان داد که نیمی از این افراد به خاطر اهدا خون منظم و تعادل میزان آهن خونشان، به هیچ نوع بیماری قلبی دچار نشده‌اند، در حالی که نیمه دیگر به دلیل عدم اهدای خون، دچار این بیماری‌ها شده‌اند.
پژوهشگران معتقدند که عادات نادرستی مانند سیگار کشیدن، تغذیه غلط و استرس، به همراه کمبود اهدای خون، می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را تا ۵۰ درصد افزایش دهد. دکتر دیوید میرز از دانشگاه نبراسکای امریکا می‌گوید: «زنان در دوران پیش یائسگی نسبت به مردان همسن خود، دو برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی هستند، زیرا که در این دوران سطح هورمون استروژن کاهش می‌یابد.»
او ادامه می‌دهد: «اگر کاهش هورمون استروژن را با افزایش غلظت خون و آهن خون همراه کنیم، آسان‌تر می‌توانیم خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را درک کنیم.»
“`
بروز حملات قلبی در زنان یائسه یا پیش یائسه را بررسی کردند. به همین دلیل، اهدای خون برای هر دو جنس، به‌ویژه برای زنان در مرحله پیش یائسگی یا یائسگی، یکی از راه‌های مهم برای حفظ سلامتی است. هر بار که خون اهدا می‌شود، میزان آهن خون به سطح طبیعی برمی‌گردد و غلظت خون کاهش می‌یابد. این موضوع باعث می‌شود بدن به حالت نرمال خود برگردد و خطر حملات قلبی بسیار کمتر شود.
یک سوال و چند جواب
برخی افراد به این باورند که اهدای خون به اندازه‌ای که محققان گفته‌اند، تاثیری در کاهش یا جلوگیری از بیماری‌های قلبی عروقی و حملات قلبی ندارد. به عبارت دیگر، آنها معتقدند که اهدای خون تنها یک عامل جانبی است و نمی‌توان آن را نشانه مهمی برای سلامتی دانست. به این نظرات چند نکته را یادآوری می‌کنیم:
کاهش سطح آهن خون (فریتین) با اهدای خون ثابت شده است و به این قاعده «فرضیه آهن» می‌گویند. این بدین معناست که کاهش و تعادل آهن خون یکی از نشانه‌های مدیریت بیماری‌های قلبی عروقی، به‌ویژه حملات قلبی است.
با هر بار اهدای خون، غلظت خون کاهش می‌یابد. تعادل این غلظت نیز یکی از نشانه‌های مدیریت بیماری‌های قلبی عروقی است.
قبل از هر بار اهدای خون، سلامت اهداکننده از نظر فشار خون، ضربان قلب، تعداد گلبول‌های قرمز و دمای بدن مورد بررسی قرار می‌گیرد. این کار کمک می‌کند تا بسیاری از بیماری‌ها در مراحل اولیه شناسایی و پیشگیری شوند. در زنان یائسه، اهدای خون می‌تواند به‌جای عادت ماهیانه عمل کند و به این ترتیب غلظت خون، سطح آهن و هورمون‌ها در حد متعادلی نگه داشته شود. کنترل این موارد، می‌تواند از ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، به‌ویژه حملات قلبی، جلوگیری کند.
کاهش سکته قلبی با اهدای خون
بر اساس تحقیقات دانشگاه آکسفورد، اهدای خون به‌طور مستقیم خطر حملات قلبی را کاهش می‌دهد. محققان این دانشگاه با بررسی وضعیت ۲۶۸۲ مرد بین ۴۲ تا ۶۰ سال دریافتند که مردانی که به‌صورت منظم، هر دو ماه یک بار خون اهدا می‌کنند نه‌تنها از نظر سلامت عمومی در وضعیت خوبی هستند، بلکه وضعیت خون آنها نیز بسیار مناسب است.
همچنین، پژوهشگران دانشگاه کوپیوی فنلاند در یک مطالعه پنج ساله وضعیت ۱۵۳ اهداکننده خون را تحت نظر قرار داده و دریافتند که اهدای خون مرتباً خطر حمله قلبی را تا ۸۶ درصد در این افراد کاهش داده است (در مقایسه با همسالان خود که خون اهدا نمی‌کنند).
در میان این ۱۵۳ نفر، تنها یک درصد دچار حمله قلبی شدند و علل آن شامل سیگار کشیدن، چربی خون بالا، و استرس گزارش شد. این رقم (یک درصد) در مقایسه با ۸/۹ درصد حمله قلبی در افرادی که به عادات نامناسب مبتلا بودند و خون اهدا نمی‌کردند، بسیار ناچیز است.
از این رو می‌توان گفت افرادی که خون اهدا کردن را به یک عادت در زندگی تبدیل کرده‌اند، در واقع به سلامتی خود کمک کرده‌اند. اگر به این عادت، ترک سیگار، مصرف غذاهای کم‌چرب و کنترل استرس را اضافه کنیم، به وضعیت ایده‌آلی از سلامتی خواهیم رسید.