چوچاق | آشنایی با خواص گیاه “چوچاق”
شمال کشور ما به خاطر آب و هوای مرطوب و مناسب‌اش، بسیاری از گیاهان دارویی را پرورش می‌دهد. یکی از مفیدترین گیاهان این منطقه چوچاق است.
متأسفانه چندین سال است که این گیاه مورد توجه قرار نگرفته و فقط مردم شمال ایران از فواید آن مطلع هستند. اگر می‌خواهید با فواید و معایب گیاه چوچاق آشنا شوید و روش‌های مصرف آن را یاد بگیرید، با ما همراه باشید.
اگر در نظر دارید که فقط قسمت خاصی از این متن را مطالعه کنید، می‌توانید با انتخاب عناوین که در فهرست زیر وجود دارد، به قسمت مورد نظر بروید.
چوچاق و خاصیت درمانی آن
سبزی چوچاق چیست + موارد مصرف سبزی چوچاق
چوچاق از خانواده چتریان است و به طور طبیعی رشد می‌کند. این گیاه در هر فصل شکل متفاوتی دارد که شناسایی آن را کمی سخت‌تر می‌کند. در فصل بهار، چوچاق به شکل بوته‌ای با برگ‌های تیز رشد می‌کند. سپس با گذشت زمان، برگ‌ها ضخیم‌تر می‌شوند و به برگ‌های اسفناج شباهت پیدا می‌کنند.
با سرد شدن هوا، چوچاق به بوته‌ای خاردار با گل‌های بنفش و آبی تبدیل می‌شود. در برخی گویش‌ها مانند مازندران و رامسر، چوچاق را زولنگ و شوشاخ می‌نامند. این گیاه خوشبو طبعی گرم دارد و در طب سنتی کاربرد زیادی دارد.
خواص دارویی گیاه چوچاق
چوچاق دارای ترکیباتی مانند لیمونن و اسید فولیک است که می‌تواند در درمان کم‌خونی ناشی از فقر آهن مؤثر باشد. خواص دیگر چوچاق به شرح زیر است:
- تقویت قوای جنسی
- تسکین دردهای روماتیسمی
- کاهش التهاب در بدن
- پیشگیری از سرطان به خاطر آنتی اکسیدان‌های زیاد
- افزایش اشتها
- آرامش بخش به اعصاب
- ادرارآور
- کمک به افزایش شیر مادران شیرده
خواص ریشه چوچاق
ریشه چوچاق دارای خواص زیادی است و نباید از آن غافل شد. این ریشه حاوی قند و ساکارز است. برای بهره‌برداری بیشتر از خواص ریشه، باید از ریشه اصلی گیاه که بزرگ‌تر است و به آن بیخ می‌گویند، استفاده کرد. زمان مناسب برداشت ریشه چوچاق نیز فصل پاییز است.
از خواص ریشه چوچاق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان سیاه‌سرفه
- خاصیت ضد قارچی و ضد باکتریایی
- درمان عفونت ادراری
- درمان عفونت و درد دندان
- ضد اسپاسم
- درمان بیماری‌های مرتبط با کبد
- درمان عقب‌افتادگی پریود
- کاهش سنگ کلیه و مثانه
عوارض گیاه چوچاق چیست؟
تا به امروز عارضه خاصی برای مصرف این گیاه گزارش نشده است. اما مثل هر غذا و دارویی، توصیه می‌شود که از مصرف زیاد آن پرهیز کنید. به خاطر طبع گرم این گیاه، خانم‌های باردار باید قبل از مصرف آن با پزشک خود مشورت نمایند.
موارد و نحوه مصرف چوچاق
شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که چگونه این گیاه مفید را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
۱. غذای اصلی
شما می‌توانید از برگ‌های تازه یا خشک شده این گیاه در غذاهای مختلف، به ویژه غذاهای محلی شمال کشور استفاده کنید و یک وعده غذایی خوشمزه تهیه کنید. برخی از این غذاها عبارتند از:
- سبزی‌پلو
- ماهی شکم‌پر
- خورش ترش واش گیلان
- کباب ترش شمالی
- کوکو سبزی
- کال کباب گیلانی
۲. چاشنی‌های کنار غذای اصلی
چوچاق در برخی از چاشنی‌های شمالی نقش مهمی دارد.
این چاشنی‌ها عبارتند از:
- ترشی هفت بیجار
- زیتون پرورده
- دَلار (دلال)
این چاشنی خوشمزه از ترکیب سبزی‌های معطر و سالم شمالی و نمک درست می‌شود. از دلار می‌توان در خورشت‌های شمالی و مزه‌دار کردن ماست، ماست و خیار و همچنین میوه‌های ترش‌مزه‌ای که سرد هستند مانند پرتقال، کیوی، آلوچه و چاقاله استفاده کرد. مواد لازم برای تهیه این چاشنی خوشمزه به صورت زیر است.
مواد لازم
- گشنیز
- ۳۵۰ گرم
- کوتکوتو یا خالواش ۲۰۰ گرم
- بوانجیر ۲۰۰ گرم
- چوچاق ۱۵۰ گرم
- نعنا ۱۰۰ گرم
طرز تهیه دلال لاهیجان
- ابتدا سبزی‌ها را پاک کنید. می‌توانید از ساقه همه سبزی‌ها به جز نعنا استفاده کنید.
- همه سبزی‌های تمیز و شسته شده را در سبزی خردکن بریزید یا به صورت دستی خرد کنید.
- خرد کردن سبزی را ادامه دهید تا کاملاً ریز شوند و آب بیندازند.
- به سبزی‌های خرد شده به مقدار کم نمک بزنید تا کمی شور شود.
- دلار شما آماده است.
شما می‌توانید دلار خود را در یک ظرف شیشه‌ای تمیز قرار دهید و برای مدتی در یخچال نگه‌دارید.
۳. مربا و نوشیدنی گیاه چوچاق
مربا: مردم گیلان از ریشه این گیاه مربای خوشمزه‌ای تهیه می‌کنند که خیلی خوشبوست و خوردن آن باعث خوشبو شدن دهان می‌شود.
4. دمنوش گیاه چوچاق
این دمنوش خواص زیادی دارد. خواص آن در برگ‌های تازه چوچاق بیشتر از برگ‌های خشک شده‌اش است. برای استفاده از این خواص می‌توانید دمنوشی با برگ‌های این گیاه درست کنید. در ادامه مواد لازم برای تهیه این دمنوش خوش‌طعم و مقوی را می‌بینید.
مواد لازم
- گیاه چوچاق تازه یا خشک شده به مقدار لازم
- آب دو لیوان
- نبات یا عسل در صورت تمایل
طرز تهیه دمنوش گیاه چوچاق
- آب جوشیده را در قوری بریزید و چوچاق را به آن اضافه کنید.
- قوری را روی حرارت غیرمستقیم به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قرار دهید.
- دمنوش را از صافی رد کنید و در صورت تمایل با نبات یا عسل بخورید.
همچنین بخوانید: