دیورتیک چیست؟
دیورتیک‌ها داروهایی هستند که باعث افزایش ادرار می‌شوند. گاهی به این داروها “قرص‌های آب” می‌گویند. از آن‌ها برای از بین بردن آب اضافی در بدن و درمان مشکلاتی مانند نارسایی قلب، بیماری کبد و فشار خون بالا استفاده می‌شود.
هرچند که این داروها برای درمان بسیاری از بیماری‌ها ضروری هستند، اما می‌توانند عوارضی مانند:
- قند خون بالا
- سردرد
- سرگیجه
- داشته باشند. به همین دلیل برخی افراد به استفاده از دیورتیک‌های طبیعی به عنوان جایگزین روی می‌آورند.
دیورتیک طبیعی چیست؟
دیورتیک‌های طبیعی شامل گیاهان، مکمل‌ها، و غذاهایی هستند که می‌توانند اثرات دیورتیک‌ها را شبیه‌سازی کنند و به افزایش حجم ادرار و از بین بردن مایعات اضافی بدن کمک کنند. این موارد نه‌تنها از تجمع مایعات جلوگیری می‌کنند، بلکه ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های مفیدی را نیز به بدن می‌رسانند.
جایگزینی دیورتیک‌های بدون نسخه (OTC) با گزینه‌های طبیعی می‌تواند تأثیر زیادی بر روی سلامت شما داشته باشد. بیایید به برخی از گیاهان، مکمل‌ها و غذاهای ادرارآور نگاه کنیم و بدانیم چگونه می‌توانیم آن‌ها را به رژیم غذایی‌امان اضافه کنیم.
گیاهان و مکمل‌های طبیعی دیورتیک عبارتند از:
- چای سبز
- چای سیاه
- جعفری
- قاصدک
- هیبیسوس
- توت فرنگی
- دم اسب
- سرو کوهی
غذاهای طبیعی دیورتیک نیز عبارتند از:
- کرفس
- لیمو
- فلفل دلمه‌ای
- سیر
- پیاز
- هندوانه
- خیار
- انگور
- زنجبیل
- توت‌ها
- مارچوبه
خواص دیورتیک‌های طبیعی برای بدن
کاهش فشار خون
فشار خون بالا، بیماری‌ای است که خون با فشار زیادی در رگ‌ها حرکت می‌کند و بر دیواره شریان‌ها فشار می‌آورد. این مسأله به مرور زمان می‌تواند باعث تضعیف قلب شود.
دیورتیک‌ها یکی از اولین درمان‌ها برای فشار خون بالا هستند و می‌توانند سدیم اضافی را از بدن از طریق ادرار دفع کنند. استفاده از دیورتیک‌های طبیعی برای کاهش فشار خون نیز می‌تواند مؤثر باشد. در واقع، چند نمونه از دیورتیک‌های طبیعی که معرفی کردیم، با کاهش فشار خون ارتباط دارند.
به عنوان مثال، یک مطالعه که ۱۳ تحقیق را بررسی کرده است، نشان داد که چای سبز می‌تواند فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را کاهش دهد. همچنین تحقیقی دیگر نشان داد که برخی گیاهان مانند زنجبیل خاصیت کاهش دهنده فشار خون دارند.
کاهش نفخ با دیورتیک
احتباس مایعات که به آن ادم نیز می‌گویند، به جمع شدن مایعات در بافت‌های بدن اشاره دارد و می‌تواند باعث تورم و نفخ شود. مصرف غذاهای طبیعی دیورتیک، روشی ساده و مؤثر برای از بین بردن آب اضافی بدن و جلوگیری از نفخ است.
برای مثال، هندوانه به دلیل آب زیادی که دارد، به عنوان یک دیورتیک طبیعی کارآمد عمل می‌کند و در کاهش ورم مفید است. مصرف میوه‌ها و سبزیجات دیورتیک به مقدار زیاد می‌تواند آب اضافی بدن را خارج کرده و از تجمع مایعات در بدن جلوگیری کند.
بهبود فیلتراسیون با دیورتیک
کلیه‌ها نقش مهمی در سلامتی بدن دارند. آن‌ها مسئول فیلتر کردن خون و از بین بردن سموم و مواد زائد از طریق ادرار هستند. بنابراین، دیورتیک‌های طبیعی می‌توانند به بهبود تصفیه و عملکرد کلیه‌ها و بالا بردن سلامت کلی کمک کنند.
برای افرادی که دچار مشکلات کلیوی هستند، استفاده از این نوع درمان ممکن است مفید باشد. هنگامی که کلیه‌ها به درستی کار نمی‌کنند، مواد معدنی خاصی مانند پتاسیم و منیزیم ممکن است در خون جمع شوند و مشکلاتی را به وجود آورند.
برای مثال، افزایش سطح پتاسیم ممکن است باعث بروز علائم زیر شود:
- ضعف
- درد در قفسه سینه
- نامنظم شدن ضربان قلب
جمع شدن زیاد مایعات می‌تواند بر عملکرد کلیه‌ها تأثیر بگذارد و منجر به تورم و افزایش وزن ناشی از آب بدن شود. دیورتیک‌ها معمولاً برای دفع آب، جلوگیری از اختلال در تعادل الکترولیتی و بهبود عملکرد کلیه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
جلوگیری از سنگ کلیه با مصرف دیورتیک طبیعی
اگر تا به حال سنگ کلیه داشته‌اید، احتمالاً درد آن را به خوبی می‌شناسید. سنگ‌های کلیه، سنگ‌های معدنی هستند که در کلیه‌ها تشکیل می‌شوند و علائم زیر را به وجود می‌آورند:
- درد
- تهوع
- استفراغ
- وجود خون در ادرار
افزایش مصرف مایعات برای جلوگیری از سنگ کلیه معمولاً توصیه می‌شود. همچنین، دیورتیک‌ها گاهی به‌عنوان روشی برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه به کار می‌روند.
برخی از مواد غذایی طبیعی که خواص ادرارآور دارند، می‌توانند به جلوگیری از نشانه‌های سنگ کلیه کمک کنند. به عنوان مثال، لیمو می‌تواند به افزایش هیدراتاسیون و همچنین تأمین اسید سیتریک کمک کند که موجب افزایش حجم ادرار و جلوگیری از تشکیل سنگ در کلیه می‌شود.
یک مطالعه از محققان مرکز پزشکی دانشگاه دوک نشان داد که درمان بیماران مبتلا به سنگ کلیه با لیمو به مدت چهار سال، باعث کاهش تشکیل سنگ در کلیه به مقدار ۰٫۱۳ در هر سال می‌شود.
درمان آسیب
آسیب، مشابه ادم، به جمع شدن مایعات در داخل حفره صفاقی اشاره دارد. صفاق لایه‌ای از بافت است که شکم را پوشانده و از اندام‌های داخلی محافظت می‌کند. این مشکل اغلب به دلیل بیماری کبد یا سیروز به وجود می‌آید. دیورتیک‌ها معمولاً برای کمک به درمان این وضعیت، با دفع آب اضافی و کاهش مایعات در شکم، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
استفاده سنتی از مواد غذایی و گیاهان ادرارآور نیز اثر مشابهی در بدن دارد. به‌علاوه، بسیاری از این گیاهان خواصی برای بهبود سلامت کبد دارند. به‌عنوان مثال، قاصدک، برگ زالزالک و مارچوبه همه نشان داده‌اند که می‌توانند خطر آسیب کبدی را در مطالعاتی بر روی حیوانات کاهش دهند.
کاهش علائم PCOS با دیورتیک
سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS یک مشکل شایع در زنان است که زمانی رخ می‌دهد که سطح هورمون‌های مردانه در بدن آن‌ها افزایش می‌یابد. این اختلال موجب بروز علائم زیر می‌شود:
- نامنظم شدن دوره‌های قاعدگی
- افزایش وزن
- افسردگی
- آکنه
داروهای دیورتیک اغلب به‌عنوان یک درمان برای PCOS به کار می‌روند. این داروها با حذف آب اضافی و هورمون‌های مردانه از بدن، علائم را کاهش می‌دهند. همچنین، برخی از دیورتیک‌های طبیعی دارای اثرات مثبت بر روی کاهش سطح هورمون‌ها و مایعات اضافی در بدن نیز هستند.
به‌عنوان مثال، چای سبز که حاوی epigallocatechin است، ممکن است در کاهش خطر بروز علائم PCOS با تغییر در هورمون‌های جنسی خاص موثر باشد.
نحوه استفاده از دیورتیک‌های طبیعی
یکی از ساده‌ترین روش‌های استفاده از دیورتیک‌های طبیعی، مصرف میوه‌ها و سبزیجات با خواص ادرارآور در رژیم غذایی است. سعی کنید روز خود را با یک آبمیوه سبز و ترکیبی شروع کنید. خوردن سالاد میوه و جایگزینی سیب‌زمینی سرخ‌کرده با سیب‌زمینی آب‌پز نیز می‌تواند به کاهش نفخ کمک کند.
مکمل‌های طبیعی و دیورتیک نیز یک روش سریع و راحت برای دفع آب اضافی و کاهش علائم مربوط به برخی داروهای دیورتیک بدون نسخه (OTC) هستند.
برای پیدا کردن مکمل‌هایی مانند مکمل توت، زالزالک و هیبیسک در قالب کپسول، می‌توانید به داروخانه‌ها مراجعه کنید. قبل از مصرف این قرص‌ها، حتماً دستورالعمل‌های موجود بر روی بسته‌بندی آن‌ها را به دقت مطالعه کنید تا از بروز عوارض جانبی جلوگیری کنید.
همچنین، مصرف چای در طول روز می‌تواند به افزایش حجم ادرار و دفع مایعات اضافی کمک کند. چای‌های ادرارآور نه تنها باعث حذف آب اضافی از بدن می‌شوند، بلکه به عنوان آنتی‌اکسیدان نیز از بروز بیماری‌های مزمن و آسیب‌های سلولی جلوگیری می‌کنند. شما می‌توانید چای‌هایی از گیاهان ذکرشده درست کنید و هر روز از آن‌ها استفاده کنید.
مصرف کنید.
عوارض جانبی ممکن دیورتیک ها
به طور کلی، دیورتیک های طبیعی می توانند جایگزین خوبی برای داروهای دیورتیک باشند و راهی مؤثر برای جلوگیری از عوارض قرص های آب هستند. برخی از عوارض جانبی رایج دیورتیک ها شامل:
- گرفتگی عضلات
- افزایش قند خون
- اسهال
- سردرد
- کاهش سطح سدیم
- افزایش سطح پتاسیم در خون
بیشتر افراد می توانند با حداقل عوارض جانبی از غذاهای طبیعی دیورتیک بهره ببرند. اما اگر علائم منفی یا حساسیت مانند موارد زیر را تجربه کردید، مصرف آن ها را متوقف کنید و هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه نمایید:
- تورم
- بثورات پوستی
- خارش
- کهیر
همچنین، باید با احتیاط و تحت نظر پزشک از گیاهان دارویی و مکمل های دیورتیک استفاده کنید تا عوارض جانبی کمتر شوند. اگر دچار مشکلاتی مانند دیابت، مشکلات کلیوی یا کبدی هستید، حتما به دوز مشخص شده روی بسته توجه کنید و قبل از شروع مصرف این داروها با پزشک خود مشورت کنید.
همچنین، در حالی که دیورتیک های طبیعی می توانند به کاهش مایع اضافی در بدن کمک کنند، ممکن است جایگزین مناسبی برای داروهای تجویزی پزشک نباشند. بنابراین در صورت مشاهده عوارض پس از مصرف آن‌ها، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
همچنین بخوانید: