“`html
همه چیز درباره تزریق واکسن آنفلونزا
واکسن آنفلونزا بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به بیماری آنفلونزا (Flu) است. از واکسن‌های آنفلونزای غیرفعال، که ایمنی و اثرگذاری بالایی دارند، بیش از ۶۰ سال است که استفاده می‌شود. ویروس آنفلونزا هر سال تغییر می‌کند و به همین دلیل، واکسن آنفلونزا (Flu Vaccine) هر ساله به‌روز می‌شود.
آنفلونزا یک بیماری تنفسی حاد است که ممکن است باعث بستری شدن یا حتی مرگ شود. هر نوع آنفلونزا ویژگی‌های متفاوتی دارد و می‌تواند به شیوه‌های مختلف بر روی افراد تأثیر بگذارد. تقریباً ۸۰ تا ۹۰ درصد مرگ و میرهای مرتبط با آنفلونزا در افراد بالای ۶۵ سال رخ می‌دهد. بهترین راه برای کاهش ابتلا به آنفلونزا و جلوگیری از انتقال آن به دیگران، تزریق واکسن آنفورزا (که هم به صورت تزریقی و هم استنشاقی وجود دارد) است. وقتی افراد بیشتری در برابر آنفلونزا واکسینه شوند، شیوع آن در جامعه کمتر می‌شود.
مزایای تزریق واکسن آنفلونزا
با وجود اینکه اثر واکسن آنفلونزا ممکن است متفاوت باشد، دلایل زیادی برای واکسیناسیون سالانه وجود دارد.
- محافظت در برابر ابتلا به آنفلونزا
- کاهش احتمال بستری شدن به دلیل عوارض آنفلونزا در کودکان و بزرگسالان
- ایجاد ایمنی در افرادی که مشکلات سلامتی مزمن دارند
- حفاظت از زنان باردار و بعد از زایمان (واکسن به جنین در حال رشد و نوزاد تازه متولد شده تا چند ماه بعد از زایمان ایمنی می‌دهد)
- کاهش شدت بیماری در صورتی که فرد به آنفلونزا مبتلا شود
- حفاظت از افرادی که در اطراف فرد واکسینه شده هستند در برابر آنفلونزا
ترکیب واکسن آنفلونزا
- واکسن ۳ ظرفیتی غیرفعال (H3N2-H1N1-B)
- آنتی‌ژن‌های سطحی که از سوش‌های A و B ویروس آنفلونزا جدا شده‌اند
- موادی مثل کلرید پتاسیم، کلرید سدیم، کلرید کلسیم، کلرید منیزیم، هگزاهیدرات، فسفات دی هیدروژن پتاسیم و دی سدیم فسفات دی هیدرات
مقدار تجویز واکسن آنفلونزا
- ۵/۰ میلی لیتر برای کودکان بالای ۳۶ ماه و بزرگسالان
- برای کودکان ۳۵-۶ ماه بر اساس سن از ۲۵/۰ تا ۵/۰ میلی لیتر
- برای کودکانی که اولین بار واکسن می‌زنند، لازم است بعد از ۴ هفته دوباره تزریق شود
روش تزریق واکسن آنفلونزا
واکسن آنفلونزا به صورت عضلانی یا زیر جلدی عمیق (ترجیحا عضلانی) تزریق می‌شود.
مکانیسم اثر واکسن آنفلونزا
دو هفته پس از تزریق واکسن آنفلونزا، بدن آنتی‌بادی‌هایی در برابر ویروس‌های موجود در واکسن تولید می‌کند. واکسن آنفلونزا ایمنی در برابر ویروس‌هایی که پیش‌بینی می‌شود در فصل آینده شایع‌تر خواهند بود ایجاد می‌کند.
واکسن‌های معمول (واکسیناسیون‌های سه ظرفیتی) در برابر ۳ ویروس آنفلونزای A (H1N1)، ویروس آنفلوانزای A (H3N2) و ویروس آنفلوانزای B (سوش Brisbane) و همچنین واکسن‌های چهار ظرفیتی شامل ویروس‌های مذکور به علاوه نوع دیگری از ویروس آنفلوانزای B (سوش Phuket) ایمنی می‌دهند.
انواع واکسن آنفلونزا
کمیته مشاوره در شیوه‌های ایمن‌سازی (ACIP) واکسیناسیون بر علیه آنفلونزا با استفاده از واکسن آنفورزای غیرفعال (IIV) یا نو ترکیب (RIV) را به طور سالانه برای افراد بالای ۶ ماه در سال ۲۰۱۷-۲۰۱۶ توصیه می‌کند. اما واکسن استنشاقی (ویروس آنفلوانزای ضعیف شده یا LAIV) در سال …
“““html
نباید از واکسن‌های تزریقی مربوط به سال‌های 2016 و 2017 استفاده کرد.
هیچیک از واکسن‌های تزریقی برتری خاصی نسبت به یکدیگر ندارند. گزینه‌های مختلفی برای انتخاب واکسن وجود دارد، اما مهم‌ترین نکته این است که همه افراد از ۶ ماه به بالا هر سال باید واکسینه شوند. برای انتخاب بهترین واکسن با توجه به شرایط فردی‌تان، از جمله حساسیت‌ها، با پزشک خود مشاوره کنید.
با واکسن آنفلوآنزا بیشتر آشنا شویم
واکسن آنفلوآنزا شامل آنتی‌ژن‌های سطحی ویروس آنفلوآنزا است که بر روی تخم‌مرغ‌های بارور از مرغ‌های سالم تکثیر می‌شود. این واکسن به صورت سوسپانسیون در سرنگ‌های آماده مصرف و به شکل مایع شفاف و بی‌رنگ در سرنگ‌های تک‌دوز موجود است.
این دارو برای پیشگیری از آنفلوآنزا، به‌ویژه برای افرادی که در صورت ابتلا به این بیماری در معرض خطر عوارض قرار دارند، توصیه می‌شود. واکسن آنفلوآنزا به دو شکل تزریقی و اسپری بینی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نوع تزریقی آن شامل ویروس مرده است که فرد را بیمار نمی‌کند، اما باعث می‌شود بدن برای مقابله با بیماری ناشی از ویروس زنده پادزهر بسازد. تزریق ویروس مرده فرد را در برابر نوعی ویروس زنده موجود در واکسن محافظت می‌کند. اثر بخشی واکسن آنفلوآنزا حدود 80 درصد است؛ به این معنی که ممکن است برخی افراد با وجود دریافت واکسن نیز به سرماخوردگی مبتلا شوند. این واکسن باید در دمای بین ۲ تا ۸ درجه سانتیگراد (در یخچال) و دور از نور و یخ زدگی نگهداری شود. مدت انقضای این دارو یک سال است. قبل از تزریق، واکسن باید به دمای حدود ۲۵ درجه سانتیگراد (دمای اتاق) برسد و سرنگ را قبل از تزریق به آرامی تکان دهید.
بهترین زمان برای تزریق واکسن آنفلوآنزا
بهترین زمان برای تزریق واکسن آنفلوآنزا اوایل پاییز است، چون اینگونه بدن فرصت دارد تا قبل از رسیدن زمستان و فصل آنفلوآنزا ایمنی خود را تقویت کند.
با توجه به عدم پیش‌بینی دقیق زمان شروع و شدت اپیدمی آنفلوآنزا، سازمان بهداشت جهانی توصیه می‌کند که واکسیناسیون قبل از آغاز فصل پاییز انجام شود. البته افرادی که واکسینه نشده‌اند می‌توانند در هر زمانی از فصل آنفلوآنزا واکسینه شوند؛ زیرا این بیماری ممکن است از آبان تا اردیبهشت مشاهده شود و اوج شیوع آن در بهمن ماه است.
روش تزریق واکسن آنفلوآنزا
1- واکسن باید در یخچال و در قفسه میانی نگهداری شود. مقدار واکسن نیم سی سی است.
2- قبل از تزریق، آن را به دمای محیط برسانید.
3- هنگام برداشتن کاپ سرنگ، حتما سرنگ را به صورت عمود نگه دارید تا نوک سوزن رو به بالا باشد.
4- محل تزریق را بر روی بازوی غیر غالب (بازوی چپ) انتخاب کنید و قبل از تزریق، آن را با آب و صابون بشویید.
5- از یک پنبه خشک (بدون الکل) استفاده کنید.
6- هرگز سرنگ واکسن را هواگیری نکنید.
7- برای تزریق واکسن، کمی پوست بازو را به بالا بکشید و با زاویه عمود آن را تزریق کنید و به طور کامل واکسن را خالی کنید. برای افراد لاغرتر می‌توانید کمی به سوزن زاویه بدهید؛ اما در هر حال باید زیر جلدی عمیق تزریق شود.
8- بهتر است هنگام تزریق، فرد دست خود را بر روی سینه قرار دهد و بعد از تزریق، به آرامی دست خود را رها کند و در کنار خود نگه دارد. محل تزریق را ماساژ ندهید؛ زیرا هرگونه فشار اضافی می‌تواند مقداری از واکسن را خارج کند.
9- اگر هنگام برداشتن سرسوزن سرنگ، جهت آن عمود رو به بالا نباشد، مقداری از محلول واکسن ممکن است به دلیل ایجاد فشار منفی به بیرون کشیده شود (حدود 0.1 سی سی). اما اگر عمود رو به بالا باشد، هوای داخل سرنگ جلوی خروج محلول را می‌گیرد.
10- اگر قبل از تزریق…
“`
برای تزریق واکسن، ابتدا باید حدود 0.2 سی‌سی از محلول واکسن در داخل سرنگ باقی بماند. اگر بعد از تمام کردن تزریق پیستون سرنگ را به عقب بکشید، می‌بینید که مقداری از محلول در سرنگ گیر کرده است. اگر سرنگ را در زمان تزریق به طور عمود و رو به پایین بگیرید، در انتهای تزریق، فضای داخل سوزن با هوا پر می‌شود و تمام محلول به بدن فرد وارد می‌شود.
11- عدم توجه به این نکات می‌تواند موجب هدر رفتن حدود 0.3 سی‌سی از محلول واکسن شود و فقط 0.2 سی‌سی به فرد تزریق شود که در واقع کارایی ندارد. چون این مقدار بسیار کم است و حتی برای نوزادان هم کافی نیست.
12- توصیه نمی‌شود که برای تزریق واکسن‌ها، به ویژه واکسن‌های میکربی، از پنبه الکل استفاده شود. زیرا اگر پنبه به داخل سرنگ برود، ممکن است بخش‌هایی از ماده فعال واکسن را غیر مؤثر کند.
13- برای جلوگیری از درد در بازو بعد از تزریق واکسن (در 48 ساعت اول)، بهتر است از بازوی غیر غالب (که معمولاً چپ است) استفاده شود. این کار انجام کارهای روزمره را آسان‌تر می‌کند و فشار به بازو باعث نشت واکسن نمی‌شود.
14- برای افرادی که علائم سرماخوردگی دارند، تا زمانی که علائم کاملا برطرف نشود، تزریق واکسن آنفلوآنزا مجاز نیست.
15- افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا داروهایی مثل کورتون مصرف می‌کنند، ممکن است واکنش مناسبی به ماده فعال واکسن نشان ندهند. به همین دلیل، توصیه می‌شود که یک دوز یادآور حدود یک تا چهار ماه بعد از تزریق اول دریافت کنند. برای تمام افراد در اولین بار واکسیناسیون، ایمنی کامل ایجاد نمی‌شود و ممکن است در برخی افراد حتی ایمنی ایجاد نشود. در این صورت نیز تزریق دوز یادآور یک تا چهار ماه بعد لازم است.
چه کسانی باید واکسن آنفلونزا بزنند؟
- افراد بالای 65 سال، بدون توجه به شرایط جسمانی.
- بزرگسالان و کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن ریوی یا قلبی، شامل آسم.
- بزرگسالان و کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت.
- بزرگسالان و کودکان با اختلالات مزمن عملکرد کلیه.
- افراد با نقص در سیستم ایمنی به علت بیماری‌ها یا داروهای سرکوبگر ایمنی (مثل کورتیکواستروئیدها) یا رادیوتراپی.
- کودکان و نوجوانان 6 ماهه تا 18 سال که آسپیرین مصرف می‌کنند و بعد از ابتلا به آنفلوآنزا در معرض خطر سندرم Reye قرار دارند.
چه کسانی نباید واکسن آنفلونزا بزنند؟
تزریق واکسن باید در بیماران مبتلا به تب یا عفونت حاد به تأخیر بیفتد. اگر به هر یک از ترکیبات فعال یا جانبی دارو، و یا باقیمانده‌های تخم‌مرغ، پروتئین مرغی، فرمالدئید، استیل‌تری‌متیل‌آمونیوم بروماید، پلی‌سوربات 80 یا جنتامایسین حساسیت دارید، نباید واکسن مصرف کنید.
باید توجه ویژه‌ای در حین مصرف این واکسن داشته باشید و تحت هیچ شرایطی داخل عروق تزریق نشود. مانند سایر واکسن‌ها، این واکسن ممکن است منجر به واکنش‌های شدید آلرژیک شود. به همین خاطر هنگام تزریق، باید امکانات درمانی و نظارت‌ها در دسترس باشد. این واکسن می‌تواند در کنار سایر واکسن‌ها تزریق شود، ولی در صورت تزریق همزمان دو واکسن، احتمال افزایش عوارض جانبی وجود دارد.
واکسیناسیون باید در نقاط مختلف بدن انجام گیرد. بعد از تزریق واکسن آنفلونزا ممکن است در برخی آزمایشات، نتیجه مثبت کاذب مشاهده شود که این حالت موقتی است.
عوارض جانبی واکسن آنفلونزا
از عوارض جانبی که بعد از تزریق واکسن آنفلونزا ممکن است رخ دهد، می‌توان به سردرد، تعریق، درد عضلات و مفاصل، تب، ضعف، لرز، خستگی و واکنش‌های موضعی مانند سرخی، ورم، درد و سختی محل تزریق اشاره کرد. این عوارض معمولاً در عرض یک تا دو روز بدون نیاز به درمان بهبود می‌یابند.
تعدادی از واکنش‌های ناخواسته که گزارش شده‌اند شامل اختلالات خونی و سیستم لنفاوی، واکنش‌های شدید آلرژیک، اختلالات سیستم عصبی مانند تشنج و اختلالات عروقی و پوستی مثل خارش و کهیر است.
به طور کلی، بعد از تزریق واکسن ممکن است در یکی دو روز اول از برخی عوارض جانبی مثل درد و سوزش در محل تزریق رنج ببرید. بعضی افراد هم ممکن است کمی درد و تب خفیف داشته باشند ولی این عوارض اصلاً به اندازه بیماری آنفلوآنزا نیست که می‌تواند دو تا سه هفته طول بکشد.
آیا همه باید واکسن آنفلونزا را بزنند؟
نه؛ واقعاً تعدادی زیادی از مردم نیازی به تزریق این واکسن ندارند. فقط افرادی که سیستم ایمنی بدن‌شان در خطر است، باید این واکسن را بزنند؛ مانند سالمندان، کودکان و افرادی که بیماری‌های خاص دارند. البته، تجویز واکسن برای این افراد باید با مشورت پزشک انجام شود.
بیشتر بخوانید:
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله رضیم