فوت و فن پرورش و تکثیر موگه یا گل برف (2 نکته مهم)

“`html

“`

و پر گره نسبتا متورم، افقی و دو عدد برگ اصلی موج دار بزرگ بیضی شکل نوک تیز، دراز با دم برگ بلند که لوله شده و ساقه را در آغوش می گیرد، دارد. ساقه در حقیقت دنباله همان دو برگ است که مستقیما از ریشه بیرون می آید.

ساقه گل دهنده آن زاویه دار که از کنار برگ ها بیرون می آید و گل های سفید زنگوله شکل معلق بسیار معطر در امتداد قسمت انتهایی ساقه گل دهنده در ماه اردیبهشت تا اوایل تابستان ظاهر می شوند. تکثیر موگه معمولا در باغ ها از طریق کاشت قسمتی از ساقه زیرزمینی آن است که در اواخر تابستان انجام می گیرد.

روش دیگر تکثیر آن این است که در پاییز جوانه های قوی و کاملا زیبا و خوب گیاه را گرفته و هر 10 -12 عدد از آن ها را در یک گلدان می کارند. اگر گلدان ها را در گلخانه نگهداری کنند پس از چند هفته ریشه بندی آن ها شروع شده و پس از آن گل می دهند و به این ترتیب گل موگت را می توان از ماه آذر و دی تا اردیبهشت در اختیار داشت.

گیاه موگه معمولا در جنگل های مرطوب مناطق اروپا و شمال آفریقا و شمال آمریکا به طور خودرو می روید. در ایران پرورش داده می شود.

روش کاشت و تکثیر گیاه موگه

تکثیر این گیاه به دو روش کاشت دانه و تقسیم ریزوم امکان پذیر است. بیشتر از روش دوم استفاده می شود. اینکه از کدام روش استفاده شود در این این موضوع که باید بین هر گیاه ۱۲ سانتی متر فاصله باشد، تاثیری ندارد.

۱- کاشت دانه:

بذر موگه در واقع به تعداد ۲ تا ۶ عدد درون میوه کوچک و قرمز – نارنجی رنگ آست. دانه قسمتی گوشتی خواهد داشت که باید آن را حذف کنید. بذر را چه در فضای بسته چه در فضای باز بکارید مهم است که دما محیطش خنک باشد.

زمانی که بذر رسیده است یا آخر زمستان، قبل از آخرین سرما زدگی، بهترین زمان کاشت آن است. بذر را کم تراکم بیافشانید و با کود مایع خاک آن را تغذیه کنید. خاکش باید زه کشی شده، مرطوب و البته شخم زده باشد. تا عمق ۲۰ سانتی متری شخم بزنید، سوراخ هایی به عمق یک سانتی متر ایجاد کنید دانه را در آن ها قرار داده و رویشان نیم سانتی متر خاک برگ قرار دهید. کمی آبیاری کنید.

این روش خیلی کم برای تکثیر موگه استفاده میشود چون کند است. از ۲ تا ۱۲ ماه جوانه زنی اش در دما ۱۵ درجه سانتی گراد، طول خواهد کشید.

۲- تقسیم ریزوم:

برای کاشت موگه به این روش ابتدا قسمت های سال قبل ریزوم را جدا کنید تا بتوانید جوانه ها را ببینید. ریزوم را به دو قسمت تقسیم کنید که هر قسمت حداقل یک یا دو جوانه داشته باشد. اگر ریشه ها خشک هستند به مدت نیم ساعت آنها را در آب بگذارید تا خیس بخورند.

خاکی را که ریزوم را در آن کاشته می شود، بهتر است متشکل از کمپوست، خاک برگ، هوموس حتماً شخم زده شده و مرطوب باشد. عمق دقیق کاشت ریزوم مهم نیست، فقط حدوداً آنها را در عمق ۶ تا ۸ سانتی متری بکارید.

ریزوم را در هر جهتی که بکارید راه خود را به سطح خاک پیدا خواهد کرد. ولی برای اطمینان بیشتر جوری بکارید که سطح جوانه مماس با سطح خاک باشد. بعد از خاک با بیلچه سطح خاک را صاف کنید.

هر زمانی می توانید ریزوم را بکارید؛ تنها نکته مهم این است که خاک را مرطوب نگه دارید. اگر موگه در باغ می کارید که گیاهان دیگر را آبدهی می کنید طبیعتا خاک موگه هم مرطوب خواهد شد ولی اگر در گلدان می کارید، پس از کاشت آبدهی کنید.

درست است که می توانید هر زمانی ریزوم را بکارید ولی اگر دنبال بهترین زمان برای انجام این کار هستید، آخر تابستان و در پاییز بهترین زمان است. موگه تا بهار سال بعد خود را نشان دهد. نکته ای که هست سه سال از کاشت تا گلدهی آن طول خواهد کشید. پس اگر می خواهید در سال اول گلدهی داشته باشید ضخیم ترین جوانه که سه ساله است را بکارید. (با توجه به اینکه جوانه ها در هر سه سال متفاوت خواهند بود.)

اگر در فضای خارجی می کارید، سرمایی که…

“`html

لازم است دما را در فضا داخلی برای رشد موگه خنک نگه دارید، حدود صفر درجه مناسب است. همچنین هر ۵ سال یک بار از روش تقسیم موگه استفاده کنید تا گیاه شما قوی و سالم باقی بماند.

آفات و بیماری‌های موگه

موگه به خاطر سمی بودنش معمولاً دچار بیماری یا آفت نمی‌شود. ولی ممکن است با مشکلاتی مانند پوسیدگی ساقه، سیاه‌تاول و لکه‌های برگ مواجه شود. همچنین کنه عنکبوتی، حلزون‌های بدون صدف و کپک خاکستری می‌توانند برای این گیاه مشکلساز باشند.

پوسیدگی ساقه و لکه برگ: این مشکل معمولاً ناشی از رطوبت خیلی زیاد و بارندگی یا آبیاری بیش از حد است. ابتدا باید محیطی با رطوبت کمتر برای گیاه فراهم کنید سپس قسمت‌های آسیب‌دیده را حذف نمایید.

سیاه‌تاول: این نوع قارچ بیشتر در هوای سرد و مرطوب به گیاهان حمله می‌کند. از علائم آن می‌توان به زرد شدن نوک برگ‌ها و حتی از بین رفتن گلبرگ‌ها اشاره کرد. برای درمان، قسمت‌های بیمار را جدا کرده و از اسپری کردن آب بر روی برگ‌ها خودداری کنید. استفاده از مس مایع و پودر گوگرد هر هفته صبح زود، زمانی که شاخ و برگ‌ها در حال رشد هستند، در اوایل بهار کمک می‌کند.

برای جلوگیری از شیوع این بیماری در باغ و گیاهان دیگر، در پاییز مرتباً اطراف باغ را از قسمت‌های آلوده گیاهان تمیز کنید. همچنین از مواد تمیزکننده برای ضدعفونی وسایل باغبانی استفاده کنید زیرا این قارچ می‌تواند از طریق باد، باران و تجهیزات باغبانی گسترش یابد.

کپک خاکستری: این قارچ در شرایط مناسب برای زنبق دره شکل می‌گیرد. برای جلوگیری از آن، اگر گیاه را درون خانه نگه می‌دارید، مطمئن شوید که تهویه هوای خوبی دارد. همچنین زیر گیاه کمی کمپوست و مالچ (کود گیاهی) قرار دهید تا از پاشش اسپورهای قارچ روی گل و برگ جلوگیری کنید. همچنین می‌توانید در ساعات اولیه صبح به گیاه آب داده تا در طول روز فرصت خشک شدن را داشته باشد.

اگر گیاهتان دچار این بیماری شد، خاک را مرتب تمیز کرده و قسمت‌های آسیب‌دیده را حذف کنید و دور از سایر گیاهان نگه دارید تا از آلودگی بیشتر جلوگیری کنید.

برای جلوگیری از انتشار این بیماری در سایر گیاهان، باید در پاییز مرتباً اطراف باغ را از قسمت‌های آلوده تمیز کنید و وسایل باغبانی را با مواد تمیزکننده ضدعفونی کنید.

هر هفته صبح زود، در اوایل بهار، می‌توانید از مس مایع و پودر گوگرد استفاده کنید. همچنین، قارچ‌کش Mycostop اگر به‌طور مستقیم در مناطق مستعد بیماری استفاده شود، کارآمد خواهد بود.

کنه عنکبوتی: این آفت از زیر برگ‌ها تغذیه کرده و باعث زرد شدن و خشکی آن‌ها می‌شود. با فشار آب به راحتی می‌توانید با این آفت مقابله کنید.

ترکیبات شیمیایی موگه

موگه حاوی چند گلوکوزید قلبی به نام‌های کونوالاتوکسین، کونوالاتوکوسول، کونوالامارین و ساپونین کونوالارین است. در گل آن همچنین حدود 0.05 درصد اسانس به رنگ زرد مایل به سبز وجود دارد. کونوالامارین که یک ماده شیمیایی است، در حدود 2 در هزار در گل‌های گیاه وجود دارد و به صورت گردی متبلور و بی بو است.

“`

و تلخ کونوالاتوکسین در تمام بخش‌های گیاه وجود دارد و به شکل بلورهای سوزنی، بی‌رنگ و تلخ است.

این ماده، قوی‌ترین گلوکوزید سمی موجود در گیاه موگت است. کونوالارین به میزان زیادی در برگ‌ها و ریشه‌های زیرزمینی این گیاه یافت می‌شود و خاصیت مسهل قوی دارد. طبق گزارش‌های دیگر، گیاه موگت دو ماده اصلی دارد که به صورت بلور در می‌آیند، یکی کونوالارین و دیگری کونوالامارین. این دو ماده در اثر تجزیه با آب و اسیدها به مواد دیگری تبدیل می‌شوند؛ اولی به گلوکوز و کونوالارتین و دومی به گلوکوز و کونوالامارتین تبدیل می‌شود.

کاربردهای گیاه موگت

کاربرد زینتی:

موگه به سبب عطر خوش و قدرت پوشش‌دهی خوبش، در موارد زیر استفاده می‌شود:

۱- در باغ‌های جنگلی،
۲- در باغ‌هایی که نگهداری کمتری از آن‌ها می‌شود،
۳- در باغچه‌های سنگی (که شامل سنگ‌های بزرگ و کوچک و گیاهانی که مراقبت کمی نیاز دارند)،
۴- در مرز و حاشیه‌ها،
۵- در باغچه‌های کوچک محصور شده با سنگ، بتن و غیره تا ارتفاع حدود یک متر،
۶- و به عنوان گل شاخه‌ای، که بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کاربرد دارویی گیاه موگه

موگه به طور کلی در درمان بیماری‌های قلبی، دردهای قلبی، حساسیت‌های عصبی، ضعف اعصاب، تشنج، سرگیجه، سکته، صرع و ورم استفاده می‌شود. این گیاه ادرارآور است، به درمان یبوست کمک می‌کند، تقویت‌کننده است و تمام قسمت‌های آن خاصیت ضد اسپاسم، تهوع‌آور، تب‌بر و آرام‌بخش دارد.

استفاده از موگه برای بیمارانی که دوران نقاهت پس از سکته مغزی را می‌گذرانند، به ویژه برای کسانی که توانایی صحبت کردنشان به آرامی برمی‌گردد، نتایج مثبتی داشته است. همچنین به عنوان آرام‌کننده اعصاب و کاهش‌دهنده فشار خون بالا عمل می‌کند. از موگه دارویی به نام کونوالاتوکسین تهیه می‌شود که در درمان بیماری‌های قلبی حاد و مزمن استفاده می‌شود.

زنبق دره به دلیل خاصیت درمانی‌اش در مشکلات قلبی شهرت زیادی در گیاه‌پزشکی دارد؛ زیرا شامل گلیکوزیدهایی مانند کنوالانین و کونوالامارین است که به تقویت عملکرد قلب و ادرارآوری کمک می‌کنند. این ویژگی‌های درمانی شامل تمام قسمت‌های گیاه می‌شود.

گل و ریشه این گیاه حاوی گلیکوزیدهایی مشابه دیژیتال هستند که ملایم‌تر محسوب می‌شوند و در درمان مشکلات دریچه‌های قلبی، ضعف و ناتوانی قلب و ورم‌های مزمن ریوی مفیدند. گلیکوزید کنار گیاه پیاز دریایی، درمان مؤثرتر و ایمن‌تری از دیژیتال محسوب می‌شود.

دیژیتال ممکن است در طولانی‌مدت به قلب آسیب برساند، اما این ترکیب از پیاز دریایی (Urginea maritima) تجمعی نیست و خاصیت ملایمی دارد. به همین دلیل برای سالمندان ایمن‌تر است و به عضلات قلب آسیب نمی‌زند.

موگه همچنین شامل ساپونین، اسید کونوالاریک، آسپاراژین و فلاونوئیدها نیز می‌باشد. زنبق دره تحریک‌پذیری بیش از حد عضله قلب را بدون افزایش نیاز به اکسیژن کاهش می‌دهد و قلب را به تپش آرام‌تر، منظم‌تر و کارآمدتر تشویق می‌کند. در همین حین، آسپاراژین به کاهش حجم خون و فشار خون کمک می‌کند.

از این گیاه می‌توان پمادی برای درمان رماتیسم و درد نقرس و همچنین از ریشه آن پمادی برای درمان سوختگی و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده ساخت.

موگه یکی از گیاهان بالقوه سمی است، بنابراین هرگز نباید بدون مشاوره تخصصی از آن استفاده کرد. اغلب این گیاه به همراه میوه‌های گونه‌های زالزالک تجویز می‌شود.

موگه یا زنبق دره معمولاً در زمان گل‌دهی برداشت می‌شود و می‌تواند برای استفاده‌های بعدی خشک شود، هرچند که وقتی تازه باشد، اثر بخشی بیشتری دارد. آن‌ها را جداگانه برداشت کنید.

بیشتر بخوانید:

سایت رضیم