“`html
مقدمه ای در مورد قفل شدن فک مفصلی دهان
قفل شدن مفصل فک پایین یک مشکل است که فک را درگیر می‌کند. خوشبختانه این مشکل که به دلایل مختلف به وجود می‌آید قابل درمان با دارو و فیزیوتراپی است و فقط در برخی موارد خاص نیاز به جراحی یا تزریق بوتاکس دارد. قفل شدن مفصل آرواره می‌تواند مشکلاتی مانند درد یا جلوگیری از حرکت مفصل را ایجاد کند. دلایل متفاوتی برای این موضوع وجود دارد که در بیشتر مواقع جدی نیست و با روش‌های درمانی ساده قابل حل است.
قفل شدن فک دهان یک اصطلاح غیررسمی است که برای بیان ناتوانی در باز کردن کامل دهان استفاده می‌شود. این مشکل ناشی از اسپاسم عضلات فک در منطقه‌ای به نام مفصل فک (TMJ) است. در این حالت فرد در باز و بسته کردن دهان خود دچار مشکل می‌شود و این موضوع می‌تواند بر روی جویدن غذا و صحبت کردن تأثیر بگذارد.
قفل شدن فک چیست؟
قفل شدن فک یک مشکل است که می‌تواند بر عملکرد مفصل فک تأثیر بگذارد. مفصل فک در جلوی کانال گوش قرار دارد و استخوان فک (آرواره) را به جمجمه در نزدیکی شقیقه وصل می‌کند. این مفصل همچنین به عنوان فک یا آرواره زیرین نیز شناخته می‌شود.
مشکلاتی که می‌توانند بر عملکرد این مفصل تأثیر بگذارند معمولاً به عنوان ناهنجاری‌های مفصل فک شناخته می‌شوند. به هر حال، اصطلاحات پزشکی مختلفی برای این شرایط وجود دارد مانند عملکرد نادرست مفصل فک، درد فک و درد عضلانی.
علائم و نشانه ها قفل شدن فک
مفصل فک یک نوع مفصل است که امکان حرکت فک پایین به سمت بالا را فراهم می‌آورد. این مفصل به فک بالا که بخشی از جمجمه است، متصل می‌شود و به همین دلیل حرکات عادی فک امکان‌پذیر می‌شود.
اما زمانی که این مفصل دچار مشکل شود، فرد ممکن است با علائم و نشانه های زیر مواجه شود:
- جویدن، صحبت کردن و سایر حرکات فک دردناک می‌شوند.
- فرد توانایی باز کردن کامل دهان خود را ندارد و ممکن است در ناحیه گوش خود درد احساس کند.
- در صورت وجود عفونت، ورم و التهاب در ناحیه مفصل به وجود می‌آید.
- حرکت دادن فک ممکن است با صدای تق‌تق همراه باشد.
- عضلات فک دچار اسپاسم می‌شوند که به این وضعیت تریسموس یا درهم‌فشردگی عضلات فک گفته می‌شود.
علت قفل شدن مفصل فک چیست؟
از جمله دلایل درد فک، صدا دادن و قفل شدن فک پایین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فرسایش قسمت داخلی مفصل فک که معمولاً ناشی از آرتروز است و منجر
“““html- فک ممکن است صدا بدهد.
- آسیب به مفصل و قفل شدن فک پایین ممکن است بعد از ضربه به صورت یا عمل جراحی فک اتفاق بیفتد.
- گاز زدن نامناسب که معمولاً به دلیل مشکلاتی در پر کردن دندان یا هنگام نصب روکش یا دندان مصنوعی رخ می‌دهد.
- فشار آوردن به فک یا دندان قروچه کردن هنگام خواب، باعث خستگی بیش از حد عضلات فک و فشار به مفصل می‌شود (اغلب به خاطر استرس).
- درد فک پایین ممکن است با بیماری‌های خاصی مانند آرتریت روماتوئید یا فیبرومیالژیا در ارتباط باشد.
- دندان قروچه و فشرده‌سازی فک‌ها می‌تواند منجر به درد فک و سندرم مفصل گیجگاهی شود.
- استفاده بیش از حد از مفصل فک می‌تواند باعث فرسودگی، درد و صدا دادن فک شود.
- دندان قروچه و فشار شدید دندان‌ها همچنین می‌تواند موقعیت دندان‌های بالا و پایین را تغییر دهد و بر روی عضلات جویدن تاثیر بگذارد.
- گاهی اوقات، افراد حتی متوجه نمی‌شوند که دندان‌هایشان را محکم به هم می‌فشارند و در خواب هم دندان قروچه می‌کنند.
- استرس باعث می‌شود که افراد بیشتر دندان قروچه کنند، به فک فشار بیاورند یا عضلات فک را سفت کنند و این موضوع بر علائم سندروم گیجگاهی فکی مانند قفل شدن فک پایین تاثیر می‌گذارد.
- اختلالات سندروم گیجگاهی فکی همچنین در افرادی که مشکلات دندانی (شکل نادرست گاز زدن)، مشکلات مفصلی (مثل آرتروز)، مشکلات عضلانی یا سابقه آسیب در فک یا صورت دارند، رایج‌تر است.
تشخیص قفل شدن فک
معمولاً، تشخیص این مشکل بر اساس علائم شما و معاینه پزشک انجام می‌شود. در بسیاری از موارد، اگر سالم باشید و علائم مشکلی در فک را داشته باشید، نیازی به مراجعه به پزشک نیست.
با این حال، بررسی‌هایی که پزشک ممکن است در این زمینه انجام دهد شامل موارد زیر است:
تست خون
این تست ممکن است برای یافتن علائم التهاب یا دیگر دلایل احتمالی درد در ناحیه فک مفید باشد.
اسکن ام آر آی
این روش می‌تواند برای به‌دست آوردن یک تصویر دقیق از مفصل فک استفاده شود. عکس‌برداری رادیولوژی نیز می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد، اما در حال حاضر کمتر از اسکن ام آر آی استفاده می‌شود.
تشخیص انسداد اعصاب
این روش می‌تواند کمک کند تا مشخص شود که آیا درد مربوط به مفصل یا عضلات فک است. تزریق داروی بی‌حسی موضعی نزدیک به عصبی که به سمت مفصل فک می‌رود می‌تواند دلیل درد را مشخص کند. اگر پس از تزریق درد کاهش پیدا کند، احتمال می‌رود که درد ناشی از مفصل باشد.
آرتروسکپی
(استفاده از یک ابزار فیبر نوری برای دیدن داخل مفصل) را می‌توان در صورتی استفاده کرد که روش‌های دیگر نتوانند علت درد را تشخیص دهند.
درمان قفل شدن فک
اگر شما دچار درد در فک پایین هستید، برای تشخیص و بررسی گزینه‌های درمانی به پزشک عمومی یا دندانپزشک مراجعه کنید. معمولاً روش‌های غیر جراحی برای درمان قفل شدن فک پایین مانند تغییرات در سبک زندگی و فیزیوتراپی به‌عنوان اولین گزینه‌ها اعمال می‌شود. تعداد کمی از افرادی که دچار سندروم مفصل هستند نیاز به درمان‌های دیگر دارند.
“`
در صورتی که احساس درد شدید در فک و صدای غیرطبیعی از فک خود دارید، به شما پیشنهاد می‌شود که به جراح دهان، فک و صورت مراجعه کنید تا درمان‌های دیگری را بررسی کند.
تغییرات سبک زندگی
چند راهکار ساده وجود دارد که می‌تواند به کاهش صدا دادن فک و قفل شدن آن کمک کند:
- غذاهای نرم بخورید و از آدامس جویدن پرهیز کنید تا فک شما استراحت کند.
- برای 10 تا 20 دقیقه، چند بار در روز یک پارچه سرد یا گرم روی فک خود بگذارید.
- تمرینات کششی ملایم فک را که پزشک به شما آموزش داده انجام دهید.
- از باز نگه داشتن فک به مدت طولانی خودداری کنید تا جویدن و درد کم شود.
- سعی کنید دندان قروچه نکنید.
- عضلات اطراف مفصل فک را ماساژ دهید.
- از روش‌های آرامش‌بخش برای کاهش استرس استفاده کنید.
- چانه‌تان را روی دستتان قرار ندهید.
محافظ دهان
محافظ‌های دهان (دستگاه‌های پلاستیکی که روی دندان‌ها قرار می‌گیرند) می‌توانند در صورتی که دندان قروچه دارید، مفید باشند. این دستگاه‌ها در شب دندان‌های شما را پوشش می‌دهند تا فشردگی فک و دندان قروچه که می‌تواند باعث صدا دادن فک و قفل شدن آن شود، کم کنند.
دارو
داروهای مسکنی مانند پاراستامول، ایبوپروفن یا کدئین می‌توانند در کاهش درد فک مؤثر باشند. اگر این داروها کافی نباشند، پزشک ممکن است داروهای قوی‌تری مانند شل کننده‌های عضلات یا داروهای ضد افسردگی تجویز کند.
تثبیت با Splint
گاهی نیاز است که از گارد دهانی به مدت کوتاهی و تحت نظر پزشک استفاده کنید.
درمان‌های فیزیوتراپی
استفاده از روش‌هایی مانند لیزر سرد، گرما و سرما درمانی و… نیز ممکن است کمک‌کننده باشد.
تزریق بوتاکس
تزریق بوتاکس می‌تواند به کاهش درد به مدت سه تا هشت ماه کمک کند، اما نتایج آن هنوز در حال تحقیق و بررسی است.
درمان‌های گسترده
اگر تغییرات در مفصل غیرقابل جبران باشد و علائم پایداری ادامه داشته باشد، ممکن است نیاز به درمان‌های جدی‌تری مانند جراحی مفصل یا استفاده از پروتز مفصلی باشد.
تزریق استروئید
اگر سندروم مفصل گیجگاهی فکی ناشی از بیماری‌هایی مثل آرتروز باشد، تزریق استروئید به مفصل فک می‌تواند به کاهش درد و ورم کمک کند. معمولاً افراد بعد از تزریق، درد کمتری را بعد از 24 سال اول تا یک هفته گزارش می‌کنند. این تزریق می‌تواند درد را به مدت چند هفته تا چند ماه کاهش دهد و در بعضی موارد، به طور کامل درد فک را از بین ببرد.
جراحی
اگر تمام درمان‌های فوق مؤثر نباشند، پزشک ممکن است جراحی‌هایی مانند آرتروسنتز را پیشنهاد کند. در موارد نادر، اگر مشکلات جدی در مفصل وجود داشته باشد، ممکن است به جراحی باز احتیاج باشد.
درد فک و صورت معمولاً به خاطر سندروم مفصل گیجگاهی فکی است که گاهی با علائم دیگری مانند صدا دادن فک، درد گوش، قفل شدن فک پایین، درد در هنگام جویدن غذا و … همراه می‌شود.
با مراجعه به دندانپزشک می‌توانید برای درمان درد فک اقدامات لازم را انجام دهید. در اکثر موارد، این مشکل با درمان‌های غیرجراحی بهبود می‌یابد و تنها تعداد کمی از بیماران نیاز به جراحی دارند.
اگر باردار هستید و از درد، صدا دادن و قفل شدن فک پایین هنگام غذا خوردن رنج می‌برید، حتماً هنگام مراجعه به دندانپزشک بگویید که باردار هستید.
پزشکی که قفل فک را درمان می‌کند
تلفن تماس: ۰۲۱۲۶۶۰۳۶۱۳
مجموعه‌ای از مجله‌ی اینترنتی رضیم
مرجان امینی