“`html
نگهداری از درختچه طاووسی
طاووسی یک درختچه است که در بیشتر نقاط اروپا، از جمله بریتانیا، پیدا میشود و در جاهایی مانند اسکاندیناوی جنوبی و اسپانیا و همچنین شرق لهستان و مجارستان دیده میشود. این گیاه همیشه سبز است و به شکل بوتهای رشد میکند. رشد آن سریع است و در زمینهای خشک و شنی، در مکانهای آفتابی و در ارتفاعات کم، به خوبی رشد میکند.
درخت طاووسی میتواند بین 1 تا 3 متر قد بکشد و قطر ساقهاش به 5 سانتیمتر میرسد. این درخت در برابر خشکی و سرما بسیار مقاوم است و حتی در دمای 25- درجه سانتیگراد نیز زنده میماند.
گیاه شناسی طاووسی
درختچه طاووسی جزو خانواده بقولات است و میتواند نیتروژن هوا را تثبیت کند. این ویژگی به گیاه کمک میکند تا در زمینهایی با مواد مغذی کم، به سرعت رشد کند. این گیاه میتواند در زمینهای باز به راحتی تکثیر شود و حتی بعد از آتشسوزی، شرایط زمینهای جنگلی را بهبود بخشد و به سرعت به رشد و گسترش ادامه دهد.
درخت گل طاووسی در فصل بهار گلهای زیبایی میزند که منظرهی جذابی ایجاد میکند. بهترین نوع خاک برای رشد این درخت، خاکهای اسیدی با زهکشی خوب است. این گیاه به خاکهای گچی و آهکی علاقهای ندارد. طاووسی میتواند در نیمه سایه و همچنین در آفتاب کامل رشد کند و با خشکی سازگار است. همچنین در نزدیکی دریا و در شرایط آلودگی هوا نیز به خوبی رشد میکند. بذرهای این گیاه سالها زنده میمانند و به هیچ دوره سرما یا تیمار خاصی نیاز ندارند، به همین دلیل به راحتی رشد میکنند.
کاشت و مراقبتهای بعد از کاشت درختچه طاووسی
در حالی که بذرهای درختچه گل طاووسی به هیچ تیمار خاصی قبل از کاشت نیاز ندارند، اما پوششهای بذرها خیلی سخت است و اگر آب به درون آنها نفوذ نکند، ممکن است جوانه نزنند. برای افزایش سرعت جوانهزنی، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
روش اول (و سادهترین روش) این است که بذرها را در یک ظرف مقاوم در برابر حرارت بگذارید و آب گرم (نه جوش) با دمای 70 تا 80 درجه سانتیگراد روی آنها بریزید. سپس بگذارید بذرها بین 12 تا 24 ساعت در آب بمانند. بذرهای متورم را سریعاً از آب خارج کرده و بکارید. این کار را میتوان تا سه بار تکرار کرد و هر بار دما را کمی افزایش داد.
تمام بذرها را بکارید، حتی آنهایی که متورم نشدهاند. بذرهای درخت گل طاووسی را در گلدان یا سینی نشا حاوی کمپوست با کیفیت به عمق 2 سانتیمتر بکارید. دمای مناسب برای جوانهزنی بین 15 تا 20 درجه سانتیگراد است که در این شرایط بذر در کمتر از 4 هفته جوانه میزند. اگر دما بیشتر یا کمتر باشد، سرعت جوانهزنی کاهش مییابد.
ریشهها حساس هستند، بنابراین نهالها باید هرچه سریعتر به طور جداگانه کاشته شوند، زیرا اگر ریشهها به هم نزدیک شوند، رشد گیاه دچار اختلال میشود. اگر گیاه رشد کافی داشته باشد، میتوانید آن را در اواخر تابستان به مکان دائمیاش منتقل کنید، در غیر این صورت، آن را در بهار سال بعد منتقل کنید.
چنانچه میخواهید تعداد زیادی از این گل را بکارید، بهتر است یک کرت زمین با خاک مناسب آماده کنید. سطح خاک را خوب صاف کنید و قبل از اینکه بذرها را بپاشید، کمی آب بدهید. سپس بذرها را روی خاک بریزید و روی آن حدود نیم سانتیمتر کود دامی کاملاً پوسیده بپاشید و مجدداً با آبپاش آبیاری کنید.
اگر فقط قصد دارید تعدادی بذر برای باغچه یا چند گلدان پرورش دهید با استفاده از روش زیر عمل کنید. در این روش خزانه باید کوچک باشد. یک سبد پلاستیکی میوه یا گلدان بزرگ اما کمعمق تهیه کنید.
گلدان یا سبد را با خاکی که قبلاً ترکیب آن شرح داده شد پر کرده و خوب آب بدهید تا خاک به خوبی نشسته و فشرده شود. سپس بذرها را روی سطح خاک بپاشید و حدود نیم سانتیمتر روی آنها کود دامی کاملاً پوسیده بپاشید.
“““html
شما باید بذرها را در خاک بریزید و بعد با آبپاش به آرامی به آنها آب بدهید.
اگر کود دامی در دسترس نداشتید، میتوانید از ورمی کومپوست استفاده کنید و اگر هیچکدام از اینها وجود نداشت، میتوانید از همان خاکی که برای ترکیب استفاده کردید برای روی بذرها بهره ببرید. اما بهتر است از کود دامی استفاده کنید تا جوانهها قویتر و بهتر رشد کنند. حتماً کود دامی که استفاده میکنید، باید کهنه، پوسیده، خشک و سرند شده باشد. به هیچ عنوان از کود دامی تازه استفاده نکنید.
بعد از اینکه جوانههای گیاه به حدود ۵ تا ۸ سانتیمتری رسیدند، آنها را از خزانه درآورده و در مکان اصلی بکارید. بعضیها بذر را روی زمین محل مورد نظر میپاشند تا همان جا سبز شود، اما این روش درست نیست. دلیل آن این است که در زمان بذرپاشی، بذرها به طور نامنظم روی زمین میافتند و وقتی سبز میشوند، ممکن است خیلی از آنها کنار هم سبز شوند. اما اگر بذرها را در خزانه بکارید، بعد میتوانید به طور مرتب و با فاصله مناسب بوتههای گل را بکارید.
نگهداری از درختچه طاووسی
درختچه طاووسی در شرایط مختلف و حتی در خاکهای ضعیف نیز رشد میکند و به مراقبت کمی نیاز دارد. این گیاه نیاز به خاکهای با زهکشی خوب دارد و در خاکهای مرطوب ممکن است خوب رشد نکند. هر زمان که ۵ تا ۱۰ سانتیمتر از سطح خاک خشک شد، به گیاه آب بدهید. درختچه طاووسی در مناطق گرم ممکن است هر روز به آبیاری نیاز داشته باشد. فاصله مناسب برای کاشت نهالهای گل طاووسی باید یک تا دو متر باشد.
روش هرس درختچه طاووسی
بعد از پایان گلدهی، میتوانید برخی از ساقهها را که خارج از محدوده بوته رشد کردهاند یا منجر به شلوغی مرکز گیاه شدهاند، قطع کنید. توجه داشته باشید که این گیاه میتواند رشد زیادی داشته باشد و بر محیط دیگر گیاهان تأثیر بگذارد، بنابراین هرس و بریدن شاخههای اضافی ضروری است. زمان مناسب برای هرس و کوتاه کردن ساقهها، بعد از اتمام گلدهی و در حدود اواسط بهار است و این کار را حتماً تا اواخر تابستان انجام دهید. انجام هرس را به اواخر زمستان یا اوایل بهار موکول نکنید، زیرا این کار میتواند کاهش گلدهی گیاه را به دنبال داشته باشد. در هرس زیادهروی نکنید؛ توصیه میشود در هر مرحله، بیش از ۲۵ درصد حجم کل ساقهها هرس نشود. اگر ساقهها بیش از این مقدار جدا شوند، گیاه دچار شوک خواهد شد. همچنین برای جلوگیری از شلوغی، ساقه را از قسمت پایین کوتاه کنید و به کوتاه کردن نقاط انتهایی آن اکتفا نکنید؛ زیرا این کار باعث تحریک رشد شاخههای جانبی روی نوک ساقه میشود و در نتیجه گیاه دچار تراکم بیش از حد خواهد شد.
آفات و بیماری درختچه طاووسی
پسیل یاس طاووسی یکی از آفات این گیاه است که مشابه شتهها به نظر میرسند و از شیره گیاهی و قسمتهای جوان گیاه تغذیه میکنند. این آفت باعث بدشکل شدن و چروکیده شدن بافتهای گیاه میشود و به دلیل فعالیت آنها، رشد گیاه کاهش مییابد و گلدهی به خوبی صورت نمیگیرد. سوسک بذر یاس نیز آفت دیگری است که درون غلافهای بذر تخمگذاری کرده و مانع از شکلگیری بذرهای گیاه میشود. بهترین راه مبارزه با این آفت، جمع کردن غلافهای بذر قبل از شکافتن آنها است، تا از پخش آفت جلوگیری شود. معدنچی ساقه میتواند از داخل ساقهها تغذیه کند و در نهایت باعث سرخشکیدگی آنها شود. جدا کردن و از بین بردن ساقههای آلوده از جمله روشهای مبارزه با این آفت است. آفات دیگر مثل شتهها و کنههای تارعنکبوتی هم ممکن است گهگاه مشکلاتی برای این گیاه به وجود آورند.
“`
تاثیر درختچه طاووسی بر اکوسیستم
گیاه طاووسی با سرعت میتواند به زیستگاههایی که در آن رشد میکند آسیب بزند و باعث گسترش درختچههای ضخیم شود. این موضوع مانع رشد درختان بلوط کوتاه و همیشه بهار میشود و خطر آتشسوزی در فصلهای خشک را افزایش میدهد.
این گیاه میتواند نیتروژن را در خاک تثبیت کند و باعث میشود خاک غنیتر شود. هر چند که درباره تثبیت نیتروژن در این گیاه مطالعهای نشده است، ولی طاووسی اسپانیایی قدرت تثبیت نیتروژن در هوای معتدل زمستانی را دارد. اگر نیتروژن زیادی در خاک جمع شود، میتواند برای گیاهان بومی مضر باشد و تنوع گونهها را کاهش دهد، به خصوص در اکوسیستمهایی که به شدت تحت تاثیر تثبیت نیتروژن هستند.
خواص دارویی طاووسی
بخشهای مختلف این گیاه، شامل گل، سرشاخه، دانه و ریشه، خواص دارویی دارند. اما بیشتر افراد سرشاخههای آن را جمعآوری میکنند. نازکترین قسمتهای شاخهها را با دست میچینند و در مکانهای سایهدار خشک میکنند، سپس آنها را به قطعات کوچک تقسیم میکنند.
ماده اصلی موثر در این گیاه، آلکالوئید آسپارتئین است. به غیر از این، مواد دیگری مانند گلوکوزید، تانن، اسانس روغنی و عصارههای تلخ نیز وجود دارد. به دلیل سمی بودن قوی این گیاه، در طب سنتی به ندرت از آن استفاده میشود و بیشتر برای استخراج مواد موثره آن به کار میرود.
اگر فردی مشکلاتی در گردش خون داشته باشد، دارویی که از اسپارتئین تهیه شده تجویز میشود. این داروها میتوانند عروق کرونر را گشاد کرده و فشار خون را افزایش دهند. علاوه بر این، مواد دیگری که از این گیاه به دست میآیند، میتوانند عضلات صاف و رحم را تحریک کنند و از آنها در درمانهای مربوط به زایمان استفاده میشود. این گیاه همچنین یک مدر قوی است. مقدار و زمان استفاده از این داروها باید توسط پزشک معین شود. گلهای زرد این گیاه نیز به عنوان ماده اولیه رنگ استفاده میشوند و شاخههای خشک آن برای تهیه دارو به کار میروند.
بیشتر بخوانید: