“`html
کاشت و نگهداری از درخت کاکائو
کاکائو درختی است که از خانواده پنیرکیان میباشد و ارتفاع آن میتواند بین ۴ تا ۱۰ متر باشد. برگهای این درخت ساده و متقابل هستند و گلهای کوچک و قرمز رنگ آن در تمام فصلها ظاهر میشوند. میوه این درخت زرد و شبیه خیار است و شامل ۲۵ تا ۴۵ دانه میباشد. میوههای چیده شده را در مکانی نگهداری میکنند تا بپوسند و پس از آن دانهها را جمعآوری کرده و از آنها پودر کاکائو تهیه میشود.
این دانهها برای تقویت قلب مفیدند و همچنین حاوی مقدار زیادی چربی هستند. از کاکائو شکلات نیز درست میشود. درخت کاکائو در نوار خاصی بین عرض جغرافیایی ۱۰ تا ۲۰ درجه در شمال و جنوب خط استوا رشد میکند. به این نواحی گاهی کمربند کاکائویی گفته میشود. درخت کاکائو بیشتر در سایه درختان بزرگتر رشد میکند. میوههای این درخت حدود ۳۰ سانتیمتر طول دارند و رنگ آنها ممکن است زرد مایل به قهوهای یا ارغوانی باشد. هر میوه بین ۲۰ تا ۴۰ دانه دارد که در یک بافت گوشتی صورتی، ترش و شیرین کنار هم قرار گرفتهاند.
امروزه درخت کاکائو در بسیاری از نقاط جهان کشت میشود، اما کشورهای اصلی تولیدکننده آن شامل ساحل عاج، غنا، اندونزی، نیجریه، برزیل، کامرون، اکوادور، ایران، ترکیه، روسیه، افغانستان، جمهوری دومینیکن و پاپوآ گینه نو هستند. همچنین در کشورهای کوچکتر مانند ماداگاسکار، مالزی، مکزیک و چند کشور جزیرهای در حوزه کارائیب مانند گرانادا و کوبا نیز کاکائو تولید میشود.
شکل ظاهری درخت کاکائو
درخت کاکائو، درختی کوچک و همیشه سبز است که ارتفاع آن بین ۴ تا ۸ متر میباشد. این درخت بومی مناطق گرمسیری آمریکای جنوبی و مرکزی است. بذرهای آن که قسمت قابل استفاده گیاه هستند، در غلافهایی قرار دارند و پس از فرآوری به صورت پودر کاکائو یا شکلات به بازار عرضه میشوند.
کاکائو به دانههای چرب و خشکشده درخت کاکائو گفته میشود. این گیاه از نظر ویژگیها و خواص به قهوه شباهت دارد.
حدود ۴۰ درصد از کل کاکائوی تولید شده در دنیا در سه منطقه ساحل عاج، غنا و اندونزی تولید میشود، در حالی که کشورهای هلند و ایالات متحده آمریکا بیشترین تولید محصولات کاکائو را دارند.
خصوصیات گیاه شناسی درخت کاکائو
درخت کاکائو، درختی همیشه سبز به ارتفاع ۴ تا ۸ متر و از خانواده Malvaceae (پنیرکیان) است. برگهای این درخت متناوب، یکپارچه و بدون لبه بوده و طول آنها بین ۱۰ تا ۴۰ سانتیمتر و عرض آنها بین ۵ تا ۲۰ سانتیمتر است. گلهای درخت به صورت خوشههایی روی تنه و شاخههای قبلی رشد میکنند. این گلها کوچک و قطرشان ۱ تا ۲ سانتیمتر است و دارای کاسه گلی صورتی رنگ هستند. در حالی که بیشتر گلها توسط زنبورها یا پروانهها گردهافشانی میشوند، گلهای درخت کاکائو توسط حشرات کوچکی به نام Forcipomyia گردهافشانی میشوند. میوه این درخت به شکل غلاف است و طول آن ۱۵ تا ۳۰ سانتیمتر و عرض آن ۸ تا ۱۰ سانتیمتر میباشد. غلافهای رسیده زرد یا نارنجی رنگ هستند و حدود ۵۰۰ گرم وزن دارند. هر غلاف شامل ۲۰ تا ۶۰ دانه است.
کاشت و نگهداری از درخت کاکائو
درخت کاکائو یک گیاه همیشه سبز است که در مناطق گرمسیری رشد میکند و همیشه گل میدهد. این درخت میتواند تا ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ فوت (تقریباً ۶ تا ۹ متر) رشد کند. در گذشته، کاکائو را غذای خدایان میدانستند.
این گیاه باید در سایه نگهداری شود، باید از بادهای شدید در امان بماند و همچنین به خاکی نیاز دارد که تهویه خوبی داشته باشد…
“““html
درخت کاکائو برای رشد نیاز به خاک مناسب و با تهویه خوب دارد. اما این درخت در زمینهای پست و خیلی مرطوب نمیتواند به خوبی رشد کند.
گلهای این درخت به رنگ صورتی هستند و میوهاش به طور غیرمعمولی، مستقیماً از تنه یا شاخههای اصلی رشد میکند. میوه کاکائو دارای غلافی است و شکل آن شبیه به بلوط است. رنگش زرد مایل به قرمز یا زرد مایل به بنفش بوده و وقتی که کاملاً رسیده باشد، تقریبا یک پوند (نیم کیلوگرم) وزن دارد.
این درخت ۴ تا ۵ سال بعد از کاشت، میوه میدهد. وقتی که درخت به سن دادن میوه رسید، میتواند حدود ۶۰۰۰ گل بدهد، اما فقط ۲۰ غلاف میوه تولید میکند.
فرآیند رشد میوه درخت کاکائو
میوههای رسیده کاکائو رنگهایی از زرد-قهوهای تا قرمز دارند. برای رسیدن میوه از ۴ تا ۸ ماه زمان نیاز است. هر میوه شامل حدود ۳۰ دانه بیضی شکل است که با مادهای شیرین و ترش پوشیده شدهاند. اگر دانه تازهای را بمکید، اصلاً نمیتوانید تصور کنید که طعم ترش و تلخ آن، پشتش طعمی عالی و معطر مثل شکلات را پنهان کرده است. زیرا برای رسیدن به این شکلات خوشمزه و گران، باید مراحل زیادی طی شود.
میوه و دانه های کاکائو
به دلیل اینکه گردهافشانی و باروری درختان کم است، هر درخت حدود ۵۰ تا ۶۰ میوه در سال تولید میکند. بنابراین، بعد از برداشت میوهها و جدا کردن دانهها، میزان تولید هر درخت در سال حدود ۷ تا ۱۰ کیلو دانه خواهد بود. هر دانه کاکائو تقریباً شامل ۵۴% کره کاکائو، ۱۱٫۵% پروتئین، ۹% نشاسته و صدها عنصر دیگر مثل تئوبرومین، کافئین و روغنهای معطر است. تئوبرومین تأثیری مشابه کافئین دارد، بنابراین مصرف شکلات، به ویژه برای کودکان باید محدود شود.
انواع درخت کاکائو
از میان انواع درختان کاکائو، چهار نوع بیش از دیگران کشت میشوند: Criollo، Forastero، Trinitario و Nacional. درخت Criollo که اصلیت آن به مکزیک و آمریکای مرکزی برمیگردد، محصولی با کیفیت بسیار بالا تولید میکند و بیشتر در مناطق مرکزی و جنوبی آمریکا کشت میشود. محصول Criollo از جمله کم است و دارای زیرگونههای متفاوتی نیز میباشد.
Forastero بیشتر در آفریقا کشت میشود، اما در آمریکای مرکزی و جنوبی نیز پیدا میشود. تقریباً ۸۰ درصد از کاکائوی مصرفی جهان از این نوع تأمین میشود. این درخت نسبت به دیگر انواع سریعتر رشد میکند و محصول بیشتری دارد.
Trinitario از لحاظ ویژگیها بین Forastero و Criollo قرار دارد. این گونه که بیشتر در آمریکای مرکزی، جنوبی و آسیا کشت میشود، طعم و عطر خود را از Criollo و مقاومت در برابر بیماریها و محصول زیاد را از Forastero به ارث برده است.
در نهایت، Nacional که بیشتر در غرب رشته کوههای آند در آمریکای جنوبی کشت میشود، نسبت به بیماریها و شرایط محیطی آسیبپذیر است، اما عطر فوقالعادهای دارد.
باید توجه داشت که عطر دانههای کاکائو فقط به نژاد و نوع درخت وابسته نیست، بلکه به خاک، دما، رطوبت و شرایط جوی نیز بستگی دارد. به همین دلیل، شکلاتهایی وجود دارند که مخصوصاً با دانههای کاکائوی یک ناحیه خاص تهیه میشوند. از سوی دیگر، بسیاری از شکلاتها از کاکائوی ارزانقیمتتری تولید میشوند که ترکیبی از محصولات نقاط مختلف و گونههای متفاوت است.