آشنایی با دیگوکسین: کاربردها، عوارض و موارد منع مصرف
دیگوکسین چیست؟
دیگوکسین دارویی است که برای درمان مشکلات قلبی مانند نارسایی قلبی و برخی اختلالات ریتم قلب مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو به بهبود عملکرد قلب کمک کرده و در عین حال سرعت انتقال الکتریکی در قلب را کاهش می‌دهد. دیگوکسین به صورت قرص، تزریق، الگزیر و قطره خوراکی ارائه می‌شود.
نحوه مصرف دیگوکسین
دیگوکسین داروی تجویزی است و باید به دقت طبق دستور پزشک مصرف شود. پزشک شما دوز مناسب این دارو را بر اساس شرایط شما مشخص می‌کند. مهم است که دیگوکسین را در زمان معین هر روز مصرف کنید و هرگز دوز آن را بدون مشورت پزشک تغییر دهید. این دارو فقط برای کاهش علایم استفاده می‌شود و به تنهایی نمی‌تواند بیماری شما را درمان کند، بنابراین هرگز مصرف آن را خودسرانه قطع نکنید.
موارد منع مصرف
دیگوکسین نباید در افرادی که دچار فیبریلاسیون بطنی هستند، مورد استفاده قرار گیرد زیرا این وضعیت یک نوع آریتمی خطرناک است.
در صورت فراموشی یک دوز
بسیار مهم است که هیچ دوزی را فراموش نکنید. اگر یک دوز دیگوکسین را فراموش کردید و تا ۱۲ ساعت بعد به یاد آن آمدید، می‌توانید آن را مصرف کنید. اما اگر بیشتر از این زمان گذشته باشد، فقط دوز فراموش شده را رها کرده و به برنامه منظم خود ادامه دهید. هرگز برای جبران، دو دوز را به طور همزمان مصرف نکنید. اگر دو دوز یا بیشتر را فراموش کردید، سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید.
توجه به تغذیه
می‌توانید دیگوکسین را با غذا یا با معده خالی مصرف کنید. ممکن است پزشک به شما توصیه کند که مصرف نمک را کاهش دهید و از مکمل‌های پتاسیم استفاده کنید. مصرف غذاهای پرفیبر (مثل سبزیجات و میوه‌ها) در حین مصرف دیگوکسین ممکن است باعث کاهش جذب این دارو شود.
هشدارها و نکات ایمنی
به پزشک خود در مورد نکات زیر اطلاع دهید: • آیا نسبت به دیگوکسین یا هر داروی دیگری حساسیت دارید؟ • آیا داروهای دیگری مصرف می‌کنید، چه تجویزی و چه بدون نسخه، به ویژه داروهای مرتبط با مشکلات قلبی مانند آریتمی و نارسایی قلب، آمیودارون، آمفوتریسین بی، داروهای ضداسید معده (مثل هیدروکسید آلومینیوم)، آنتی بیوتیک‌ها، داروهای ضدافسردگی و موارد دیگر؟
“`html
(همچون فلوکستین و کلومیپرامین)، داروهای درمان صرع (مثل کاربامازپین، فنی توئین و والپروات سدیم)، آنتی هیستامین ها به ویژه آستمیزول و ترفنادین، مسدود کننده های بتا مثل آتنولول، متوپرولول و پروپرانولول؛ مکمل های کلسیم، کلستیرامین، دیلتیازم، داروهای مدر (ادرار آور همچون فوروسماید، هیدروکلروتیازید و تریامترن)، انسولین، داروهای درمان پرفشاری خون، داروهای بیماری مالاریا، ضددردهای مخدری مثل کدئین، کینیدین، آرام بخش_خواب آورها (همچون فنوباربیتال و دیازپام)، استروئیدها (مثل پردنیزولون و دگزامتازون)، هورمون های تیروئیدی مثل لووتیروکسین، وراپامیل و ویتامین ها. • اگر شما این شرایط را دارید یا سابقه آنها را دارید: بیماری قلبی، بیماری ریوی یا کلیوی، دیابت و یا مشکلات تیروئید. • اگر قصد انجام عمل جراحی، از جمله درمان‌های دندان پزشکی را دارید.
عوارض جانبي
دیگوکسین معمولاً عوارض زیادی ندارد، اما گاهی ممکن است عوارضی پیش بیاید. اگر این علائم شدید شدند یا زیاد طول کشیدند، با پزشک خود صحبت کنید: سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، احساس سبکی سر، خستگی، دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارند و تاری دید یا زردی در میدان بینایی. اگر به هر یک از علائم زیر دچار شدید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید: تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، اسهال، ناراحتی معده، طپش قلب یا ضربان قلب نامنظم، بثورات جلدی، زردی چشم‌ها یا پوست و مشکلات تنفسی.
نگهداری دارو
دارو را در جعبه مخصوص خود، به طور کامل بسته و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید. دیگوکسین باید در دمای اتاق، دور از نور مستقیم، حرارت زیاد و رطوبت نگهداری شود. اگر تاریخ انقضای دارو گذشت یا به آن نیازی ندارید، آن را دور بیندازید.
فزون دوز و موارد اضطراری
اگر مسمومیت یا بیش از حد مصرف کردن این دارو پیش آمد، به نزدیکترین مرکز درمانی بروید و حتماً بسته دارو را با خود ببرید. برخی علائم ابتدایی از مسمومیت عبارتند از: تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، اسهال و کندی شدید ضربان قلب.
تداخلات دارویی
• دیگوکسین ممکن است با خیلی از داروهای مربوط به بیماری های قلبی تداخل کند. اگر هر نوع داروی قلبی مصرف می‌کنید، حتماً پزشک خود را مطلع کنید. • استفاده همزمان از آمیودارون، دیلتیازم، کینیدین و وراپامیل با دیگوکسین، خطر مسمومیت را افزایش می‌دهد. اگر این داروها را مصرف می‌کنید، حتماً دوز آنها را پزشک تنظیم کند. • داروهایی که پتاسیم خون را کم می‌کنند، مثل برخی داروهای ادرارآور، آمفوتریسین بی، استروئیدها و بعضی آنتی بیوتیک‌ها، خطر مسمومیت ناشی از دیگوکسین را نیز افزایش می‌دهند. • اگر داروهای سقط هاضمه یا غذاها و مکمل‌هایی که فیبر دارند مصرف می‌کنید، آنها را حداقل ۲ ساعت قبل یا بعد از دیگوکسین مصرف کنید.
“`
کودکان و زنان باردار یا شیرده
• استفاده از دیگوکسین برای کودکان باید تحت نظر پزشک باشد. • اگر باردار هستید، قصد باردار شدن دارید یا به فرزند خود شیر می‌دهید، حتماً با پزشک در مورد مزایا و معایب این دارو صحبت کنید.
اطلاعات جانبی
• دیگوکسین ممکن است باعث خواب‌آلودگی شود، بنابراین تا زمانی که مطمئن نشده‌اید که این دارو بر شما چگونه تاثیر می‌گذارد، از رانندگی یا انجام کارهای نیازمند دقت بپرهیزید. همچنین، الکل می‌تواند تاثیر خواب‌آور دیگوکسین را بیشتر کند؛ به همین خاطر تا زمانی که تاثیر دارو را می‌شناسید، از نوشیدن الکل خودداری کنید. • در طول درمان حتماً به‌طور منظم با پزشک خود در ارتباط باشید. پزشک باید وضعیت بیماری شما و پاسخ شما به درمان را بررسی کند و در صورت نیاز دوز دیگوکسین را تنظیم کند. همچنین، پزشک باید به‌طور دوره‌ای نوار قلب و برخی آزمایش‌های خونی شما را کنترل کند. • حتماً نحوه کنترل نبض را از پزشک خود یاد بگیرید. اگر متوجه شدید که ضربان قلب شما خیلی سریع یا خیلی کند است، باید بلافاصله پزشک را در جریان بگذارید. • هرگز بدون مشورت با پزشک، مارک تجاری دیگوکسین را تغییر ندهید.