“`html
اورولیموس چیست و چرا تجویز می شود؟
اورولیموس (Everolimus) یکی از داروهای سرکوب گر سیستم ایمنی است که با دو نام تجاری متفاوت تولید می‌شود و برای کاربردهای مختلف تجویز می‌شود. اورولیموس تحت نام تجاری Zortress برای جلوگیری از رد پیوند کبد و کلیه استفاده می‌شود.
به علاوه، اورولیموس با نام تجاری Afinitor به عنوان دارویی برای درمان برخی نوع سرطان‌ها مانند سرطان سینه پیشرفته، تومورهای اندوکرینی، آنژیومیولیپوما و کارسینومای سلول‌های کلیوی استفاده می‌شود تا از رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی جلوگیری کند.
فرم دارویی موجود:
- اورولیموس به صورت قرص خوراکی با دوزهای متفاوت تولید می‌شود.
- برند Zortress در دوزهای ۰.۲۵، ۰.۵ و ۰.۷۵ میلی‌گرم و برند Afinitor در دوزهای ۲.۵، ۵ و ۷.۵ میلی‌گرم در دسترس است.
مکانیسم اثر اورولیموس
اورولیموس یک دارو است که سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و با کاهش فعالیت برخی سلول‌های خونی خاص، مانند لنفوسیت‌های B و T، از فعال شدن سیستم ایمنی و واکنش به سلول‌های غیر خودی جلوگیری می‌کند. این قابلیت به جلوگیری از رد پیوند کمک می‌کند.
همچنین، این دارو می‌تواند با کنترل فعالیت‌های بیوشیمیایی در خون، رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی را مهار کند و به کاهش اندازه تومورهای چربی و برخی تومورهای دیگر کمک کند.
فارماکوکینتیک اورولیموس
- این دارو در کبد متابولیزه می‌شود و توسط سیستم CYP450 تجزیه می‌گردد.
- اورولیموس یک سوبسترا برای آنزیم‌های 3A4 و P-gp است.
- تقریباً ۸۰ درصد از دارو از طریق مدفوع دفع می‌شود و یک درصد کمی از طریق ادرار خارج می‌گردد.
- نیمه عمر این دارو در بدن حدود ۵۰ ساعت است.
نکاتی که قبل از مصرف اورولیموس باید در نظر گرفته شود
برخی داروها ممکن است برای افراد با شرایط خاص مناسب نباشند، یا ممکن است نیاز به درمان‌های دیگر وجود داشته باشد. بنابراین بهتر است قبل از مصرف اورولیموس، پزشک شما از موارد زیر مطلع باشد:
- اگر دچار عفونت یا مشکل خاص دیگری هستید.
- اگر قبلاً مشکل خونریزی داشته‌اید.
- در صورت بارداری یا در صورتی که به نوزاد خود شیر می‌دهید.
- اگر دچار مشکل کلیوی هستید.
- اگر هم‌اکنون در حال مصرف داروی خاصی هستید، از جمله داروهای گیاهی و مکمل.
- اگر سابقه واکنش آلرژیک به داروی دیگری دارید.
مصرف اورولیموس در دوران بارداری و شیردهی
رده بندی بارداری: گروه C
هنوز مشخص نیست که آیا اورولیموس می‌تواند به جنین آسیب برساند یا خیر. پزشک شما باید تعیین کند که آیا این دارو برای شما بی‌خطر است و می‌تواند بر جنین تاثیر بگذارد یا خیر. پیش از مصرف اورولیموس حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
- اورولیموس می‌تواند تعداد اسپرم‌ها در مردان را کاهش دهد که ممکن است بر باروری تاثیر بگذارد.
- هنوز مشخص نیست که آیا این دارو می‌تواند به شیر مادر منتقل شود و به نوزاد شیرخوار آسیب برساند یا خیر؛ بنابراین قبل از مصرف حتماً با پزشک خود صحبت کنید.
“““html
عوارض جانبی اورولیموس
عوارض جدی:
- عفونت‌های شدید، ذات‌الریه، التهاب ریه و سایر مشکلات تنفسی
- آسیت، مشکلات مربوط به پرده قفسه سینه و قلب، مشکلات کلیوی، لنفوم
- سرطان، حساسیت به دارو، ورم و کند شدن بهبود زخم‌ها
- چربی خون بالا، لخته‌های خونی در بیماران پیوند کلیه، لخته شدن در شریان کبدی
- سندرم همولیتیک اورمیک، زخم دهان، دیابت نوع دو
- ناباروری در مردان، عدم قاعدگی، کاهش پلاکت‌های خونی
- افزایش احتمال مرگ در کسانی که پیوند قلب دارند.
عوارض شایع:
تورم اندام‌ها، یبوست، افزایش فشار خون، تهوع، استفراغ
کم خونی، چربی خون بالا، عفونت‌های ادراری، اسهال، تب
افزایش مقدار کراتینین، بی‌خوابی، سردرد، افزایش پتاسیم، درد شکم
کاهش مقدار منیزیم، کاهش مقدار فسفر، بالا رفتن قند خون، کاهش پتاسیم
دردهای شدید، وجود خون در ادرار، مشکل در ادرار کردن، خستگی
لرزش، سرفه، مشکل در هضم غذا، کاهش تعداد گلبول‌های سفید و…
تداخلات دارویی اورولیموس
این دارو با داروهایی که با آنزیم‌های 3a4 و P-gp کار می‌کنند و همچنین با داروهایی که موجب ورم، بالا رفتن قند خون و سرکوب سیستم ایمنی می‌شوند تداخل دارد.
مواردی که نباید همزمان با اورولیموس مصرف شوند:
- واکسن‌های زنده (مانند واکسن آنفولانزا، آبله مرغان، و دیگر واکسن‌ها)
- تلیمومدین، ریتوناویر، سیزاپراید
مصرف همزمان با احتیاط و در صورت لزوم از داروهای دیگر استفاده کنید:
آپاوتامید، آتازاناویر، داروهای خواب‌آور، داروهای تشنج (مانند کاربامازپین، فنی‌توئین)، کلاریترومایسین، کلرامفنیکل و دیگر داروهای ذکر شده.
برخی داروهایی که مصرف همزمان با اورولیموس نیاز به تنظیم دوز و احتیاط دارند:
داروهای دیابتی مانند متفورمین و گلی بورید، فنتانیل، آمیودارون، و داروهای دیگر.
“““html
، وراپامیل، تیمولول، سیرولیموس، پروپرانولول، فنیل افرین و…
موارد منع مصرف و احتیاط اورولیموس
موارد منع مصرف اورولیموس:
باید از این دارو استفاده نکنید اگر به آن یا داروهای مشابه حساسیت دارید، اگر به سیرولیموس حساسیت دارید، اگر پیوند قلبی دریافت کرده‌اید، یا اگر نمی‌توانید گالاکتوز (نوعی قند) را تحمل کنید. همچنین افرادی که با کمبود لاکتاز (یک اختلال نادر ژنتیکی که در بخش‌های شمالی سوئد شایع است) و اختلال جذب گلوکز یا گالاکتوز مواجه هستند، نباید از این دارو استفاده کنند.
موارد احتیاط: افرادی که دچار مشکلات کبدی یا هایپرلیپیدمی هستند باید با احتیاط این دارو را مصرف کنند.
توصیه های دارویی اورولیموس
- این دارو باید حتماً توسط پزشک متخصصی که در زمینه درمان بیماران با نقص ایمنی تجربه دارد، تجویز شود. پزشک مسؤل تنظیم دوز دارو و بررسی منظم بیمار از نظر عوارض و نتیجه درمان است.
- مصرف این دارو ممکن است خطر عود مجدد برخی از بیماری‌های بدخیم و عفونت‌ها را افزایش دهد، بنابراین بیمار باید در این رابطه آموزش‌های لازم را دریافت کند.
- احتمال تشکیل لخته خون (ترومبوز) به ویژه در بیماران پیوند کلیه در ماه اول بعد از پیوند با مصرف این دارو افزایش می‌یابد، لذا بیمار باید تحت نظر پزشک باشد و در صورت مشاهده علائمی مانند تنگی نفس، تب، تهوع یا استفراغ، ادرار خونی یا تیره، کاهش حجم ادرار، درد معده، زردی، یا درد در کشاله ران و کمر به پزشک اطلاع دهد.
- خطر سمیت کلیوی این دارو در صورت مصرف همزمان با سیکلوسپورین افزایش می‌یابد، بنابراین در صورت استفاده همزمان باید دوز سیکلوسپورین کاهش یابد و سطح خونی آن و اورولیموس به طور منظم کنترل شود.
- این دارو می‌تواند سطح انواع مختلف سلول‌های خونی را در بدن افزایش یا کاهش دهد و ممکن است مشکلاتی مرتبط با عملکرد این سلول‌ها ایجاد کند، که ممکن است در مواردی از جمله سرطان و عفونت‌های شدید مغزی جدی باشد. بنابراین بیمار باید روابط نزدیکی با پزشک داشته باشد و ویزیت‌های مکرر انجام دهد.
- قبل از تجویز، پزشک باید اطلاعات کاملی از بیمار درباره سوابق بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، آسم، COPD، پیوند قلب و سابقه خانوادگی سرطان جمع‌آوری کند.
- به بیمار توصیه شود فشار خون و قند خون خود را به طور منظم و روزانه اندازه‌گیری کند.
نحوه نگهداری داروی اورولیموس
- همه داروها باید دور از دسترس کودکان نگه‌داشته شوند.
- دارو باید در مکان خنک، خشک و دور از گرما و نور مستقیم نگهداری شود.
سایت رضیم
“`