معرفی قلعه مارکوه در رامسر + تصاویر
در این قسمت از وب‌سایت ما اطلاعاتی دربارهٔ قلعه مارکوه در رامسر به همراه تصاویر آن ارائه شده است. این قلعه به دوران‌های تاریخی پس از اسلام مربوط می‌شود و در شهرستان رامسر، در شهر کتالم و در مسیر جاده تلارسر قرار دارد. این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۴۸۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
نام این قلعه از نام کوهی که روی آن قرار دارد گرفته شده است. دربارهٔ نام این کوه نظرات متفاوتی وجود دارد. بعضی می‌گویند که علت نامگذاری این کوه به خاطر وجود مارها در آنجا است. اما به خاطر اینکه در زبان محلی از کلمهٔ “مار” زیاد استفاده نمی‌شود، این دلیل خیلی قوی به نظر نمی‌رسد.
برخی تحقیقات همچنین به ریشهٔ دیگری برای نام این کوه اشاره کرده‌اند. در نوشته‌های تاریخی از قرون سوم، پنجم و هشتم هجری قمری دربارهٔ این قلعه صحبت شده که به احتمال زیاد تاریخ ساخت آن به قرن سوم برمی‌گردد، زمانی که مردم این منطقه هنوز اسلام نیاورده بودند و به آیین مهرپرستی اعتقاد داشتند.
در زبان محلی این منطقه، کلمه “مادر” به صورت‌های “مار”، “مَهَر” و “ماهار” تلفظ می‌شود. با توجه به اینکه بسیاری از کلمات محلی ریشه در آیین مهرپرستی دارند، می‌توان گفت که “مار” (به معنی مادر) به مهر یا میترا اشاره دارد و این ممکن است به معنای این باشد که این کوه در زمان قدیم مقدس بوده است.
ممکن است این قلعه در ابتدا یک معبد یا مکان مقدس بوده باشد و سپس به قلعه تبدیل شده است یا حتی ممکن است هر دو کاربرد را داشته باشد. دربارهٔ زمان دقیق ساخت این بنا هم اطلاعات دقیقی وجود ندارد، اما با توجه به اشارهٔ تاریخ‌نگاران به این قلعه در قرن سوم و هم چنین شباهت ساختاری و معماری آن با بناهای مربوط به قرن سوم هجری قمری مانند قلعه بابک، می‌توان زمان آن را حدس زد.
در کتاب “زیده التواریخ” به این قلعه اشاره شده است و همچنین در “کتاب جامع التواریخ” نوشتهٔ خواجه رشید الدین فضل الله همدانی، دربارهٔ رویدادهایی که در سال ۵۳۶ هجری قمری در این قلعه اتفاق افتاده و تصرف آن توسط اسماعیلیان صحبت شده است.
میرزا حسن خان قاجار که این قلعه را از نزدیک دیده است، می‌نویسد: “در تنکابن کوهی به نام مارکوه وجود دارد و در آنجا دخمه‌های متعددی وجود دارد که شب پره‌های زیادی در این دخمه‌ها زندگی می‌کنند و مانع از ورود به این دخمه‌ها می‌شوند. بالای این کوه، مکانی وجود دارد که…”
قلعه مارکوه، که به نقاره خانه معروف است، زمانی که روی سنگ آن ضربه بزنند، صدایی شبیه به طبل تولید می‌کند که تا نیم فرسخ دورتر شنیده می‌شود. این قلعه مساحتی حدود ۶۰۰ متر مربع دارد و تنها چهار دیوار جانبی و برج‌های پشتیبان آن باقی مانده است. برای ساخت قلعه، عمدتا از سنگ، ساروج و گچ استفاده شده است.
داخل قلعه مارکوه به اندازه‌ای بزرگ است که می‌تواند صد سرباز را در خود جای دهد و همه آن‌ها می‌توانند به راحتی در آن زندگی کنند. طول ضلع شرقی این قلعه ۱۷.۷ متر، ارتفاع آن ۶.۳۰ متر و طول ضلع غربی آن ۹ متر است. ضلع شمالی قلعه با یک سنگ بزرگ به دو قسمت تقسیم می‌شود:
قسمت غربی آن ۱۴.۸ متر و قسمت شرقی ۱۵ متر است. موقعیت این بنا به گونه‌ای است که دیدی ۳۶۰ درجه از اطراف دارد. از بالای قلعه به راحتی می‌توان دریا را در شمال، تنکابن را در شرق، تارامسر را در غرب و کوه‌های البرز را در جنوب مشاهده کرد.
مردم محلی به وجود یک تونل درون قلعه اشاره می‌کنند که به روستای نیاسته، در پایین مارکوه، می‌رسد و در گذشته سربازان از آن برای ورود و خروج استفاده می‌کردند. اما تحقیقات نشان داده‌اند که این موضوع صحت ندارد و چاله‌ای که در قلعه وجود دارد برای دسترسی به آب سرد بوده و واقعا یک تونل نیست.
گردآوری: مجله ی اینترنتی رضیم