موارد مصرف کلرپرومازین:
کلرپرومازین برای درمان مشکلات روانی مانند اسکیزوفرنی، جنون، مانی، همچنین به عنوان داروی کمکی در شرایطی که احساسات شدید و اختلالات حرکتی وجود دارد و برای مقابله با حالت تهوع و سکسکه شدید استفاده می‌شود.
معرفی کلرپرومازین و موارد استفاده و عوارض آن
مکانیسم اثر کلرپرومازین:
کلرپرومازین اثر درمانی خود را بیشتر با مسدود کردن گیرنده‌های دوپامین در سیستم عصبی مرکزی در نواحی مشخص اعمال می‌کند. این دارو همچنین بر روی گیرنده‌های موسکارینی، هیستامینی، سروتونینی و آلفا-آدرنرژیک تأثیر می‌گذارد.
فارماکولوژی کلرپرومازین:
هنگامی که کلرپرومازین به صورت خوراکی مصرف شود، به سرعت جذب می‌شود، اما در این فرایند دچار متابولیسم کبدی می‌شود. این دارو دارای متابولیسم کبدی وسیعی است و بخشی از محصولات آن فعال هستند و از طریق صفرا و ادرار دفع می‌شوند.
موارد منع مصرف کلرپرومازین:
این دارو نباید همراه با سایر داروهای خواب آور یا آن دسته که عملکرد مغز و نخاع را کاهش می‌دهند، و همچنین در بیماران مبتلا به فئوکروموسیتوم مصرف شود.
هشدارها:
۱ ـ کلرپرومازین در بیماران با مشکلات قلبی، عروقی، مغزی، بیماری‌های تنفسی، پارکینسون، صرع، عفونت‌های حاد، و مشکلات کلیوی و کبدی باید با احتیاط مصرف شود.
۲ ـ در بیمارانی که سابقه یرقان، کم‌کاری تیروئید، میاستنی گراو، هایپرپلازی پروستات و گلوکوم با زاویه بسته دارند، به ویژه در افراد مسن با احتیاط مصرف شود.
عوارض جانبی کلرپرومازین:
این دارو ممکن است عوارضی مانند نشانه‌های خارج هرمی، دیسکینزی دیررس در مصرف طولانی‌مدت، کاهش دمای بدن (گاهی تب)، خواب‌آلودگی، ناپایداری خلق و خو، رنگ‌پریدگی، کابوس شبانه، بی‌خوابی و افسردگی ایجاد کند. همچنین آثار ضدموسکارینی مانند خشکی دهان، احتقان بینی، یبوست، مشکلات در دفع ادرار و تاری دید از عوارض شایع این دارو هستند.
تداخل‌های دارویی کلرپرومازین:
مصرف همزمان این دارو با داروهای ضد آریتمی، خطر ایجاد آریتمی‌های بطنی را افزایش می‌دهد. همچنین مصرف کلرپرومازین همراه با داروهای ضدافسردگی، غلظت پلاسمایی و اثرات ضد موسکارینی آن‌ها را به ویژه در مورد داروهای سه حلقه‌ای افزایش می‌دهد.
كلرپرومازين به تبادل داروهای ضد صرع (که می‌تواند آستانه تشنج را کاهش دهد) واکنش نشان می‌دهد. استفاده همزمان از فنوتیازین‌ها با ترفنادین می‌تواند خطر آریتمی بطنی را افزایش دهد. داروی پروپرانولول میزان کلرپرومازین در پلاسما را بالاتر می‌برد.
نکات مهم:
1ـ بیمار باید تا 30 دقیقه بعد از تزریق عضلانی دارو در حالت خوابیده باشد.
2 ـ تزریق دارو ممکن است دردناک باشد و می‌تواند موجب کاهش فشار خون و افزایش ضربان قلب شود.
3 ـ نباید ناگهان مصرف دارو را قطع کرد.
مقدار مصرف كلرپرومازين
خوراکی:
بزرگسالان: برای درمان اسکیزوفرنی و دیگر اختلالات روانی، دوز اولیه معمولاً 25 میلی‌گرم، سه بار در روز (یا 75 میلی‌گرم در شب) است و بر اساس پاسخ بیمار تنظیم می‌شود. مقدار معمول نگهدارنده 75-300 میلی‌گرم در روز است، اما ممکن است در برخی اختلالات روانی نیاز به دوز بالاتری باشد. در افراد مسن یا ضعیف، دوز باید بین نصف تا یک سوم بزرگسالان باشد.
کودکان: در کودکان (اسکیزوفرنی دوران کودکی) 1 تا 5 سال، دوز 500 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم، هر 4 تا 6 ساعت (حداکثر 40 میلی‌گرم در روز) و برای 6-12 سال، بین یک سوم تا نصف دوز بزرگسالان (حداکثر 75 میلی‌گرم در روز) تجویز می‌شود.
تزریقی:
بزرگسالان: دارو به صورت تزریق به عمق عضله برای تسکین علائم شدید بیماری، به میزان 25-50 میلی‌گرم هر 6 تا 8 ساعت استفاده می‌شود.
کودکان: در سنین 1 تا 5 سال، به میزان 500 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم هر 6 تا 8 ساعت (حداکثر 40 میلی‌گرم در روز) و برای سنین 6 تا 12 سال، همان دوز هر 6 تا 8 ساعت (حداکثر 75 میلی‌گرم در روز) تجویز می‌شود.
اشکال دارویی:
قرص پوشش‌دار: 25 میلی‌گرم، 100 میلی‌گرم
تزریق: 50 میلی‌گرم در 2 میلی‌لیتر