آشنایی با خصوصیات توکای سیاه
توکای سیاه یکی از اعضای خانوادهٔ توکاها است. این پرنده به خاطر داشتن صدای زیبا و آواز خوبش شناخته شده است. توکای سیاه به راحتی با بدن کاملاً سیاهش، منقار و دور چشم زردش و صدای خاصش از دیگر پرندگان تشخیص داده می‌شود.
توکای سیاه یا توکای معمولی (Turdus merula) پرنده‌ای از گروه توکاها است که در اروپا، آسیا و شمال آفریقا زندگی می‌کند. انسان‌ها این پرنده را به مناطق دیگر مانند استرالیا و نیوزیلند و همچنین به آمریکای شمالی، پرو، برزیل، آرژانتین، اروگوئه، شیلی و جزایر فالکلند همبرده‌اند.
این خانواده دارای گونه‌های زیادی است که شامل چک‌ها، دم سرخ‌ها، بلبل‌ها و توکاها می‌شود. چند زیرگونه از توکای سیاه در مناطق مختلف زندگی می‌کنند و بعضی از زیرگونه‌های آسیا ممکن است به عنوان نوعی مستقل معرفی شوند. بر اساس موقعیت جغرافیایی، توکای سیاه می‌تواند ساکن، نیمه‌مهاجر یا کاملاً مهاجر باشد.
مشخصات توکای سیاه
- نام فارسی: توکای سیاه
- نام انگلیسی: Eurasian Blackbird
- نام علمی: Turdus merula
- نام راسته: گنجشک شکلان Passeriformes
- نام خانواده: توکاها Turdidae
توکای سیاه خیلی به سار شباهت دارد، اما دمش بلندتر و بدنش باریک‌تر است. این پرنده به طول ۲۱ سانتی‌متر می‌رسد. پرندهٔ نر کاملاً سیاه است و منقار و دور چشمش رنگ زرد نارنجی دارد.
پرندهٔ جوان در سال اول، پر و بالش قهوه‌ای تیره و منقار زرد و تیره دارد. پرندهٔ ماده به رنگ قهوه‌ای تیره با گلو و سینه‌ی کمرنگ‌تر و خالدار دیده می‌شود و چانه‌اش پر از لکه‌های سفید و منقار قهوه‌ای است. پرندهٔ جوان هم شبیه ماده است اما زیر تنه‌اش کمی خال خالی دارد و منقار نسبتاً سیاه است. پای توکای سیاه سبزرنگ است.
محل زندگی و تغذیه توکای سیاه
پرندهٔ نر زیرگونهٔ اصلی که بیشتر در اروپا زندگی می‌کند، کاملاً سیاه و دارای حلقهٔ چشمی و منقار نارنجی است و صدای زیبا و ملودی‌اش مشهور است. پرندهٔ ماده و پرنده‌های نابالغ قهوه‌ای تیره هستند. این پرنده در بوته‌زارها و باغ‌ها زندگی می‌کند و لانه‌هایی زیبا با نوارهایی از خاک و به شکل فنجان می‌سازد. توکای سیاه همه چیزخوار است و از انواع حشرات، کرم‌های خاکی، توت‌ها و میوه‌ها تغذیه می‌کند.
زمان جفت‌گیری، هر دو جنس به شدت قلمروطلب بوده و از رفتارهای تهدیدآمیز استفاده می‌کنند، اما در زمان مهاجرت و فصل زمستان، اجتماعی‌تر می‌شوند. جفت‌ها در طول سال در مناطق با هوای مناسب باقی می‌مانند. این پرنده در ادبیات و فرهنگ بسیار مورد توجه قرار گرفته و آواز زیبای آن مورد اشاره قرار گرفته است. در غرب گیلان، این پرنده به نام “سیاه نسبر” شناخته می‌شود که “سیاه” به رنگ پرهای آن و “نسبر” به واژه گیلکی برای این پرنده اشاره دارد.
عادات و رفتار توکای سیاه
توکای سیاه معمولاً در میان شاخه‌ها دیده می‌شود و به ندرت بر روی زمین می‌نشیند. این پرنده نیز هنگام تغذیه بر روی زمین نمی‌خزد بلکه جست می‌زند و از تمشک و دیگر دانه‌ها می‌خورد.
توکای سیاه از منابع غذایی مختلفی برای تغذیه استفاده می‌کند. هر دو جنس این پرنده در محل زندگی اصلی خود تمایل دارند که نواحی را برای خود به عنوان قلمرو تعیین کنند و از رفتارهای تهدیدآمیز برای اعلام این قلمرو استفاده می‌کنند.
اما در زمان مهاجرت و در مناطق زمستانی، آن‌ها با هم همکاری می‌کنند و به شکل اجتماعی زندگی می‌کنند. جفت‌های توکا در طول سال، در مکان‌هایی که آب و هوا خوشایند است، در قلمرو خود باقی می‌مانند.
زیستگاه توکای سیاه
توکای سیاه در جنگل‌ها، باغ‌ها و باغچه‌های پر از درخت زندگی می‌کند و معمولاً در نزدیکی مزارع دیده می‌شود. این پرنده در لابلای درختان، لانه‌ای زیبا می‌سازد. در ایران، توکای سیاه در فصل زمستان بسیار رایج است و به راحتی تولیدمثل می‌کند.
لانه‌سازی و تولیدمثل توکای سیاه
تولیدمثل این پرنده در اوایل بهار شروع می‌شود. آن‌ها لانه‌ای در لابلای شاخه‌ها و در ارتفاع کم می‌سازند. این لانه معمولاً از شاخه‌های خشک و گل درست می‌شود و در انتها با علف و پر نرم آماده تخم‌گذاری می‌شود. ماده‌ها معمولاً چهار تخم سبز کم‌رنگ می‌گذارند و به مدت حدود ۱۵ روز روی تخم‌ها نشسته و آن‌ها را گرم نگه می‌دارند. در این مدت، والدین غذای کافی برای جوجه‌ها فراهم می‌کنند و بعد از حدود یک ماه، جوجه‌ها آماده پرواز می‌شوند. تعداد تخم‌گذاری توکاها بسته به وضعیت آب و هوا ممکن است از دو تا چند بار در سال باشد.
بیشتر بخوانید:
