سی سخت کجاست؟
سی سخت، درست در دامنه یک کوه بزرگ، واقع شده و مکانی زیبا با آب و هوا و مناظر شگفت‌انگیز است. اینجا مردم خوبی زندگی می‌کنند که از منابع طبیعی این منطقه به خوبی بهره می‌برند. ارتفاع سی سخت بیش از دو هزار متر است که باعث می‌شود زمستان‌های سردی داشته باشد. در بهار، باغ‌های سبز انگور اینجا زیبا می‌شوند و در پاییز، جلوه‌ای رویایی پیدا می‌کنند که هر مسافری را به خود جذب می‌کند. چشمه‌های جوشان، تپه‌های سرسبز و کوه‌های بلند و پوشیده از برف دنا، یکی از بهترین مناطق گردشگری ایران را به وجود آورده‌اند.
سی سخت یکی از شهرهای استان کهکیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران است و 35 کیلومتر با شهر یاسوج، مرکز این استان فاصله دارد. تاریخچه روستایی سی سخت به 135 سال پیش برمی‌گردد و در سال 1362 به عنوان یک شهر شناخته شد. جمعیت این شهر حدود 8500 نفر است که به ایل بویراحمد سفلی تعلق دارند و زبانشان فارسی با گویش لری است. این شهر همواره میزبان گردشگران زیادی از داخل و خارج کشور است.
در کتاب «خوزستان و کهگیلویه و ممسنی» نوشته شده است که نام سی سخت در متون جغرافیایی با عناوین مختلفی چون سی سخت، سیم سخت و سیم بخت آورده شده است.
در کتاب “ارجان و کهکیلویه” آمده است که محلی‌ها بر اساس روایت‌های قدیمی می‌گویند نام سی سخت از حوادثی در گذشته ناشی می‌شود. سی مرد قوی و شجاع از این منطقه تصمیم داشتند در یک زمستان برفی از گردن معروف «بیژن» عبور کنند، اما بر اثر برف و سرمای زیاد، آنها جان خود را از دست دادند. به همین دلیل این منطقه سی سخت نامیده شده است، یعنی سرزمینی که سی مرد از دلیرترین مردان آن زمان در آنجا جان باخته‌اند.
جمعیت بویراحمد علیا معتقدند که کی خسرو، پادشاه داستانی ایران، در محلی به نام «تل خسرو» که در دل بویراحمد قرار دارد، لهراسب را به جانشینی خود انتخاب کرده است و خود همراه سواران به سمت سی سخت کنونی حرکت کردند. در محل “چشمه بشو”، کی خسرو و سواران توقف کرده و شستشو کردند. اما در حین عبور از «گردنه بیژن»، برف و طوفان بسیار شدید بود که باعث شد کی خسرو و سوارانش از بین بروند.
سی سخت دارای یک تاریخ قدیمی است و نشانه‌های سکونت در این منطقه به پیش از اسلام باز می‌گردد. باستان‌شناسان در حفاری‌های این شهر، آثار سفالی از تمدن‌های گذشته پیدا کرده‌اند و به‌تازگی گورهایی با قدمت 3000 سال قبل از میلاد مسیح در اینجا کشف شده است. در «تل اسپید» نیز آثار از دوره‌های مختلف تاریخی از هزاره اول تا ساسانیان و صفویان شناسایی شده است و این تل در فهرست آثار ملی ثبت شده است. همچنین تل قلات هم که دارای آثار از دوران سلجوقی تا قاجاریه است در فهرست آثار ملی قرار دارد.
مهمترین جاذبه‌های گردشگری سی سخت
کوه دنا
این کوه با ارتفاع 4409 متر، یکی از مهمترین نمادهای سی سخت است و زیبایی آن هنگام ورود به شهر به چشم می‌آید. سی سخت در دامن کوه دنا واقع شده و دور تا دور آن را جنگل‌های بلوط با پوشش طبیعی فراگرفته است.
دریاچه کوه گل
این دریاچه که محلی‌ها به آن «بَرم کوه گل» می‌گویند، یکی از دیگر جاذبه‌های طبیعی سی سخت است.
گردنه بیژن
این گردنه با ارتفاع 3200 متر در 6 کیلومتری شمال شرقی سی سخت، بلندترین گردنه ماشین‌رو در کشور است. نام آن به یاد بیژن، یکی از قهرمانان معروف کیخسرو انتخاب شده است. در زمستان به دلیل برف زیاد، عبور از آن دشوار است اما در اردیبهشت‌ماه می‌توان از میان دیواره‌های برفی عبور کرده و زیبایی شگفت‌انگیز آن را مشاهده کرد.
دشتک: یک دشت کوچک است که 8 کیلومتر با سی سخت فاصله دارد و در دامنه کوه دنا قرار دارد. در انتهای دشتک می‌توان «مِلی کشی» را مشاهده کرد که یکی دیگر از جاذبه‌های این منطقه است. ویژگی بارز دشتک وجود جنگل‌های پر از بلوط است.
“`html
چشمه میشی
بزرگترین و پُرآب‌ترین چشمه در این منطقه، چشمه میشی نام دارد که در پایین گردنه بیژن واقع شده است. آب این چشمه نه تنها برای نوشیدن مردم شهر استفاده می‌شود، بلکه زمین‌های زراعی ده بزرگی به نام سی سخت را هم آبیاری می‌کند.
چشمه طوف
این چشمه رو به شهر توریستی سی سخت قرار دارد و در مسیر صعود به قله دنا قرار گرفته است. آب این چشمه در تمام فصول سال گوارا و خنک است.
چشمه تاگی
این چشمه آبی خنک و عالی دارد که به کوهنوردان کمک می‌کند تشنگی‌شان را رفع کنند. همچنین آب این چشمه برای آبیاری باغ‌های انگور، سیب و گردو در منطقه کلنجه استفاده می‌شود.
چشمه سردو
چشمه سردو در منطقه کوه گل شهر سی سخت واقع شده است.
آبشار ناری
این آبشار در منطقه سی سخت قرار دارد. برای رسیدن به آبشار ناری، باید از منطقه حفاظت شده دنا و از طریق پاسگاه محیط زیست «خاریدون» بروید. بعد از سه ساعت کوه‌پیمایی از پاسگاه به آبشار زیبای ناری می‌رسید. این آبشار 8 کیلومتر به سمت شمال غرب شهر سی سخت و در دامنه کوه دنا قرار دارد. اینجا به دشتی سرسبز و زیبا می‌رسید که نمایی از چهار قله اصلی دنا را به نام‌های قزل قلعه، برج آسمانی، مورگل و قاش مستان دارد. در این دشت می‌توانید زیر درختان بلوط و بنه، رقص علفزارها را تماشا کنید و از زیبایی قله دنا لذت ببرید.
قله‌ای که هرچند از شهر سی سخت قابل مشاهده نیست، اما در اینجا به راحتی با دامنه‌ها و تپه‌های آن آشنا می‌شوید. برای رسیدن به آبشار، دره ناری وجود دارد که دو آبشار به نام‌های دره ناری و توف شاه در آن واقع شده‌اند. این آبشار در 6 کیلومتری جنوب منطقه حفاظت شده دنا قرار دارد و ارتفاعی بین 40 تا 70 متر دارد و در فصل بهار جذابیت خاصی به خود می‌گیرد.
کوه قلم
کوه قلم یکی دیگر از کوه‌های این منطقه است که نشانی از نیم تن شتری بر خود دارد. افسانه‌ای درباره مرگ شتری به خاطر تنومندی‌اش وجود دارد که یادگاری از آن بر کوه قلم باقی مانده است.
آبشار توف شاه
این آبشار در فاصله 10 کیلومتری از ارتفاعات جنوبی منطقه حفاظت شده دنا و 5 کیلومتری از آبشار دره ناری قرار دارد. ارتفاع آن تقریباً 100 متر است و در منطقه‌ای صعب‌العبور واقع شده است.
آبشار کوه گل دنا
این منطقه زیبا در فاصله 8 کیلومتری شرق…
“`
سی سخت در فاصله 44 کیلومتری از مرکز استان قرار دارد. در این منطقه، دهانه گاز انبری کوه گل در ارتفاع 3500 متری از سطح دریا نمایی بسیار زیبا و چشم‌نواز دارد.
غار نول
این غار در کوه گل و در 20 کیلومتری سی سخت در شهرستان دنا واقع شده است. غار نول که طول آن 80 متر است، دارای چندین تالار پلکانی و شاخه‌های مختلف می‌باشد و از نظر geological اهمیت زیادی دارد.
آبشار تنگه نمک
این آبشار زیبا در فاصله 8.5 کیلومتری شرق سی سخت و در انتهای کوه گل واقع شده است. آبشار از تنگه‌ای به همین نام به پایین سرازیر می‌شود.