مترونیدازول Metronidazole چیست؟
طبقه بندی مارتیندل : داروهای ضد پروتوزوآها
طبقه بندی درمانی : داروهای ضد عفونت > داروهای ضد پروتوزوآل > داروهای متفرقه ضد پروتوزوآل
عفونت‌ها از بیماری‌های رایج هستند که بسیاری از افراد به آنها مبتلا می‌شوند. یکی از داروهایی که برای درمان انواع عفونت استفاده می‌شود، مترونیدازول است که جزء آنتی‌بیوتیک‌ها می‌باشد. اگر این دارو به مدت طولانی مصرف شود، ممکن است عوارضی داشته باشد. در این مقاله تا انتها با “رضیم” همراه باشید تا بیشتر درباره این دارو و عوارض احتمالی آن بدانید.
قرص مترونیدازول (metronidazole) دارویی است که برای درمان نوع‌های مختلف عفونت‌ها استفاده می‌شود. این دارو به گروهی از آنتی‌بیوتیک‌ها به نام نیتروایمیدازول تعلق دارد. مترونیدازول برای از بین بردن باکتری‌ها و میکروب‌هایی که باعث عفونت در دستگاه تولید مثل، عفونت در دستگاه گوارش، عفونت‌های پوستی، عفونت ادراری، عفونت واژن و سایر نواحی بدن می‌شوند، تجویز می‌شود. همچنین، این دارو برای درمان برخی از زخم‌های معده نیز به همراه داروی ضد زخم استفاده می‌گردد.
موارد مصرف مترونیدازول
درمان بیماری‌های ناشی از باکتری‌ها:
واژینوز باکتریال، بیماری‌های التهابی لگن (همراه با سایر آنتی‌بیوتیک‌ها)، کولیت پسودوممبرانو (کولیت با غشای کاذب)، زخم پپتیک (برای حذف هلیکوباکتر پیلوری)، و بیماری‌های ناشی از باکتری‌های بی‌هوازی.
درمان بیماری‌های ناشی از پروتوزوآها:
واژینیت (عفونت ناشی از تریکوموناس واژینالیس)، عفونت‌های آمیبی، و عفونت‌های ژیاردیایی.
موارد استفاده دیگر:
بیماری کرون، بیمار روزاسه (برای درمان موضعی با مترونیدازول)
مکانیسم اثر مترونیدازول
مترونیدازول بعد از اینکه در سلول جذب می‌شود، تحت واکنش‌های داخلی احیا می‌شود و به متابولیت‌های سمی تبدیل می‌گردد. متابولیت‌های مترونیدازول باعث آسیب به دی‌ان‌ای DNA سلول‌ها می‌شوند. از آنجا که این واکنش‌ها فقط در سلول‌های بی‌هوازی اتفاق می‌افتند، سلول‌های انسانی و باکتری‌های هوازی معمولا تحت تاثیر قرار نمی‌گیرند. مترونیدازول معمولاً برای درمان عفونت‌های تناسلی(واژینال) ناشی از باکتری تجویز می‌شود، اما این بدان معنا نیست که هر نوع عفونت در واژن را می‌توان با مترونیدازول درمان کرد. همچنین این دارو به عنوان پیشگیری از عفونت قبل از جراحی‌های تناسلی و شکمی نیز تجویز می‌شود.
یکی از مزایای مترونیدازول این است که برای افرادی که به پنی‌سیلین‌ها حساسیت دارند، مناسب است.
آموکسی‌سیلین یکی از داروهای رایج در درمان عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری در سیستم گوارشی است که بیشتر در افرادی با زخم‌های گوارشی مشاهده می‌شود. این دارو در ایران به صورت قرص خوراکی، سوسپانسیون، ژل و شیاف واژینال، و همچنین ویدهای تزریقی و موارد موضعی موجود است. این داروی ارزان قیمت و پرکاربرد می‌تواند همراه با آموکسی‌سیلین در درمان و پیشگیری از عفونت‌های دهانی استفاده شود.
“`html
شود.
قبل از استفاده از مترونیدازول
- اگر باردار هستید یا قصد دارید باردار شوید، یا در حال شیردهی هستید و همچنین اگر مشکلات کبدی یا خونی دارید یا سابقه حساسیت به دارو دارید، حتماً پزشک خود را مطلع کنید.
- مصرف الکل در طول درمان با این دارو ممنوع است.
- این دارو ممکن است بر روی عملکرد سایر داروها در بدن تاثیر بگذارد، بنابراین بهتر است قبل از شروع استفاده، لیست تمام داروهایی که مصرف می‌کنید را به پزشک یا داروساز نشان دهید.
روش مصرف مترونیدازول
چند نکته مهم در مورد مصرف آنتی بیوتیک ها وجود دارد؛ حتماً داروها را طبق راهنمایی پزشک مصرف کنید و دوره درمان را کامل کنید، حتی اگر احساس بهبودی داشتید. ممکن است هنوز باکتری‌ها به طور کامل از بین نرفته باشند و این کار باعث می‌شود که میکروب‌ها نسبت به دارو مقاوم شوند.
مقاومت میکروبی یک مشکل بزرگ است و با مصرف نامناسب آنتی بیوتیک‌ها، خطر آن افزایش می‌یابد و ممکن است زندگی انسان‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.
وقتی داروها بدون تجویز پزشک و به صورت غیر اصولی مصرف می‌شوند، نه تنها درمان مؤثری ندارند، بلکه میکروب‌ها به دارو مقاوم می‌شوند و ممکن است نسلی جدید از میکروب‌ها ایجاد شود که دیگر به داروها پاسخ نمی‌دهند. عفونت‌ها معمولاً مسری هستند، بنابراین مصرف غیرمنصفانه آنتی بیوتیک‌ها نه تنها برای خود فرد مشکل‌ساز است بلکه برای دیگران هم خطرناک است.
اگر برای شما یا کودک‌تان فرم سوسپانسیون خوراکی تجویز شده، دقت کنید که شرایط نگهداری و مصرف دارو را طبق توضیحات دارویی رعایت کنید. همچنین میزان داروی مصرفی در هر بار را دقیق اندازه‌گیری کنید.(با سرنگ یا پیمانه مخصوص)
اگر این دارو در فرم خوراکی تجویز شده باشد، معمولاً باید ۲ تا ۳ بار در روز مصرف کنید. مقدار آن برای کودکان بسته به سن و وزن آنها توسط پزشک مشخص می‌شود. بنابراین مصرف دارو را دقیقاً طبق مقدار و تعداد نوبت‌های تجویز شده پزشک تا پایان مدت درمان ادامه دهید (معمولاً درمان با مترونیدازول بسته به نوع عفونت حداکثر ۱۴ روز است و در بعضی عفونت‌ها، نیاز به مصرف مقدار زیادی از دارو تنها در یک بار وجود دارد). هر نوبت از دارو را با یک میان وعده یا بعد از غذا مصرف کنید. قرص را کامل بلعید و از خرد کردن یا جویدن آن خودداری کنید. اگر یک نوبت را فراموش کردید، به محض اینکه یادآوری شدید مصرف کنید، مگر اینکه کمتر از ۴ ساعت به نوبت بعدی مانده باشد. از دو برابر کردن مقدار دارو در یک نوبت خودداری کنید. اگر برای شما شیاف واژینال مترونیدازول تجویز شده، شیاف را از پوشش آن خارج کنید و به پشت دراز کشیده و زانوهای خود را خم کنید و با کمی فشار با انگشت آن را داخل واژن قرار دهید و چند دقیقه در همین وضعیت بمانید تا دارو در محل مناسب قرار گیرد.
نکات مهم درباره مترونیدازول
- از مصرف الکل در طول درمان با مترونیدازول و حداقل تا ۴۸ ساعت پس از پایان دوره درمان خودداری کنید، زیرا مصرف الکل می‌تواند عوارض بسیار بدی مانند تپش قلب شدید، گرگرفتگی و سردرد شدید ایجاد کند.
- در طول درمان با این دارو ممکن است رنگ ادرار شما به قرمز یا آجری تیره تغییر یابد که این کاملاً طبیعی است و با پایان درمان برطرف خواهد شد.
“`
- اگر پزشک برای شما مترونیدازول را برای مدت طولانی تجویز کرده است، حتماً آزمایشات لازم را انجام دهید.
عوارض شایع مترونیدازول
- احساس خستگی، تهوع و استفراغ از عوارض رایج این دارو هستند که می‌توانید با خوردن غذاهای سبک و مصرف دارو در کنار میان وعده‌های ساده یا پس از غذا، این علائم را کاهش دهید.
- این دارو ممکن است باعث تغییر مزه در دهان، تیره شدن زبان و ایجاد احساس طعم فلزی در دهان و زخم‌های دهانی شود، که این علائم پس از پایان دوره درمان از بین می‌روند. اما می‌توانید از دهان‌شویه‌های غیر الکلی برای کاهش این نشانه‌ها استفاده کنید.
- کاهش اشتها نیز یکی دیگر از عوارض مترونیدازول است.
نگهداری شربت مترونیدازول
اگر پزشک برای شما فرم سوسپانسیون این دارو را تجویز کرده است، آن را بر اساس دستورالعمل روی بسته تهیه کنید و قبل از مصرف خوب تکان دهید. همچنین دارو را حداکثر تا 14 روز در یخچال نگهداری کنید.
تداخل الکل و محصولات حاوی الکل (مانند آلگزیردیفن هیدرامین، الگزیر دی سیکلومین و سایر آلگزیورها) با مترونیدازول:
- این نوع تداخل در دسته X قرار دارد و باید از تجویز همزمان این داروها خودداری شود.
- استفاده همزمان مترونیدازول و محصولات حاوی الکل ممنوع است و باید حداقل سه روز بعد از قطع مصرف مترونیدازول، از مصرف الکل و محصولات الکلی خودداری کنید.
- این فاصله زمانی به دلیل بروز واکنش دی سولفیرام مهم است.
- مترونیدازول در همه اشکال خود، چه خوراکی، چه تزریقی و چه واژینال، با محصولات حاوی الکل منع مصرف دارد.
هشدار مصرف دارو
در هنگام مصرف این دارو نباید هیچ گونه نوشیدنی الکلی بنوشید یا محصولات حاوی الکل مصرف کنید. این نکته را حداقل تا یک روز بعد از پایان درمان با مترونیدازول رعایت کنید. در غیر این صورت ممکن است با علائمی مانند تهوع، استفراغ، دل پیچه، سردرد، تپش قلب، برافروختگی و گرگرفتگی مواجه شوید. همچنین اگر بیماری خاصی دارید یا در دوران بارداری و شیردهی به نوزادتان هستید یا قصد باردار شدن دارید، حتماً پزشک خود را مطلع کنید.
برای مصرف این دارو نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- اگر در حال درمان عفونت با تریکوموناس هستید، باید همسرتان نیز همزمان با مترونیدازول درمان شود و تا زمان بهبودی کامل از کاندوم استفاده کنید.
- اگر سابقه بیماری‌های مغزی مانند صرع، مشکلات خونی یا بیماری‌های کبدی دارید، حتماً با پزشک خود درباره مصرف این دارو مشورت کنید.
- اگر داروهای دیگری مصرف می‌کنید، به ویژه داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین یا دیسولفیرام، حتماً این موارد را با پزشکتان در میان بگذارید.
- این دارو ممکن است باعث حساسیت پوست شما شود، بنابراین از ضدآفتاب، عینک آفتابی و لباس مناسب در صورت حساسیت به دارو استفاده کنید.
- دارو را دور از دسترس کودکان، در جای خنک و خشک و دور از نور مستقیم نگهداری کنید.