علل عفونت ریه
بیماری های ریه : عفونت ریه می‌تواند ناشی از باکتری، ویروس یا قارچ باشد. همچنین، انگل‌ها هم می‌توانند موجب بروز این عفونت‌ها شوند. عفونت‌های باکتریایی بیشتر از سایر انواع عفونت‌ها شایع هستند و معمولاً با آنتی بیوتیک‌ها درمان می‌شوند. این نوع عفونت‌ها می‌توانند باعث سوزش پوست شوند. اما عفونت‌های ویروسی نیازی به دارو ندارند و معمولاً خود به خود بهتر می‌شوند. در عفونت‌های حاد ویروسی، ممکن است لب‌ها و ناخن‌ها به رنگ آبی درآیند. کمبود آب بدن هم یکی از نشانه‌های عفونت ریه می‌باشد. عفونت ریه همچنین می‌تواند به عفونت گوش منجر شود. نشانه‌های عفونت ریه به علت قارچ هم شبیه به نشانه‌های ناشی از باکتری و ویروس است. در برخی موارد جدی، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن توده قارچی باشد. اگر گلودرد شما طی چند روز بهبود نیافت یا بعد از چند هفته نتوانستید سرفه خود را کنترل کنید، باید به پزشک مراجعه کنید. سرفه‌های مداوم، تنگی نفس، درد قفسه سینه و خس‌خس سینه نشانه‌هایی هستند که نیاز به بررسی فوری پزشک دارند.
انواع بیماری ریه و مجاری تنفسی
1. پنومونی یا ذات الریه :
پنومونی، شایع‌ترین نوع عفونت ریه به شمار می‌آید. ذات الریه به التهاب ریه به دلیل یک عفونت گفته می‌شود. زمانی که کیسه‌های هوایی ریه پر از مایعات می‌شوند، ذات الریه به وجود می‌آید. این عفونت می‌تواند ویروسی، باکتریایی یا قارچی باشد. نشانه‌های این بیماری شامل التهاب ریه، تنگی نفس، درد قفسه سینه، تب بالا، سرفه با خلط، لرز، گرفتگی قفسه سینه، درد عضلانی و خستگی است. بسیاری از بیماران بعد از آنفلوانزا به ذات الریه مبتلا می‌شوند. افراد سیگاری و سالخوردگان با سیستم ایمنی ضعیف بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند. این بیماری می‌تواند خطرناک باشد و اگر به خوبی درمان نشود، مشکلات زیادی ایجاد کرده و حتی ممکن است باعث مرگ شود.
2. سندرم حاد تنفسی (SARS) :
این بیماری نوعی ذات الریه است که به شدت مسری می‌باشد. علائم آن شامل سیاه سرفه، تب بالا، سردرد و احساس ناراحتی عمومی است.
3. بیماری سل :
سل یک عفونت ریه ناشی از باکتری مایکوباکتریوم می‌باشد. نشانه‌های این بیماری شامل سرفه، خلط سبز یا خون آلود و تنگی نفس است. سل می‌تواند باعث کاهش وزن و خشک و پوسته پوسته شدن پوست شود. این عفونت مسری است و به وسیله قطرات سرفه منتقل می‌شود. آنتی بیوتیک‌ها در درمان سل بسیار موثر هستند.
4. بیماری ذات الجنب :
پرده‌ای که ریه را می‌پوشاند، به نام پرده جنب معروف است. وقتی که عفونت در این پرده ایجاد می‌شود، به آن ذات الجنب می‌گویند. این بیماری ممکن است به دلیل یک عفونت ویروسی یا ذات الریه به وجود آید. درد قفسه سینه و تنگی نفس از نشانه‌های رایج این بیماری هستند. واکسن آنفلوانزا برای کودکان زیر 5 سال و بزرگسالانی که در معرض خطر عوارض آنفلوانزا قرار دارند و بیشتر از 65 سال دارند، توصیه می‌شود.
5. برونشیت :
در بیماری برونشیت، راه‌های هوایی تحریک می‌شوند و موجب التهاب برونش‌ها و افزایش خلط و انسداد راه‌های هوایی می‌گردد. خلط‌ها ممکن است غلیظ و زرد یا سبز رنگ باشند. برونشیت می‌تواند حاد یا مزمن باشد. عفونت‌های ویروسی، شایع‌ترین دلیل برونشیت حاد هستند. معمولاً برونشیت مزمن به دلیل مواد شیمیایی، آلرژن‌ها و یا دود سیگار به وجود می‌آید. برونشیت مزمن می‌تواند منجر به بیماری انسدادی مزمن ریه شود و افراد مبتلا به آن، سال‌ها سرفه می‌کنند.
6. آنفلوانزا :
آنفلوانزا به وسیله یک ویروس ایجاد می‌شود و به دستگاه تنفسی فوقانی آسیب می‌زند و موجب درد بدن و خستگی می‌شود. این بیماری همچنین می‌تواند باعث سرفه و عفونت‌های دستگاه تنفسی پایینی مانند ذات الریه نیز شود.
7. آسم:
در این بیماری، راه‌های هوایی ملتهب شده و گاهی اوقات دچار گرفتگی می‌شوند که منجر به خس خس کردن و تنگی نفس می‌شود. آلرژی، عفونت و یا آلودگی می‌توانند علائم آسم را تشدید کنند.
8. بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) :
این بیماری به این معناست که ریه‌ها نمی‌توانند به درستی هوا را بیرون دهند و همین امر باعث مشکل در تنفس می‌شود.
9. امفیزم (Emphysema):
آسیب‌های ریوی در این بیماری موجب حبس هوا در ریه‌ها شده و باعث مشکل در بیرون دادن هوا می‌شود که از جمله ویژگی‌های بارز این نوع بیماری مزمن ریه است.
10. فیبروز سیستیک (Cystic fibrosis):
این بیماری نیز یکی از مشکلات ریوی است که در آن ترشحات مخاطی به خوبی از مجاری هوایی پاک نمی‌شود. تجمع این مخاط می‌تواند منجر به عفونت‌های مکرر ریوی شود. بیماری‌های ریوی بر کیسه‌های هوایی (آلوئول‌ها) تاثیر می‌گذارند که در انتهای مجاری هوایی قرار دارند و بخش اصلی بافت ریه را تشکیل می‌دهند.
11. امفیزم (Emphysema):
این بیماری به علت آسیب به ارتباط‌های ضعیف بین کیسه‌های هوایی رخ می‌دهد. سیگار کشیدن یکی از عوامل اصلی ایجاد این بیماری است. امفیزم همچنین بر جریان هوا و مجاری هوایی تاثیر می‌گذارد.
12. ورم ریوی (Pulmonary edema):
در این حالت، مایعات از رگ‌های خونی کوچک خارج می‌شوند و در داخل کیسه‌های هوایی و اطراف آنها جمع می‌شوند. ورم ریوی بیشتر به دلیل نارسایی قلب یا آسیب به ریه‌ها به وجود می‌آید.
13. سرطان ریه :
این سرطان انواع مختلفی دارد و ممکن است در قسمت‌های مختلف ریه ایجاد شود. معمولاً در مناطق اصلی ریه، دقیقاً درون یا نزدیک کیسه‌های هوایی شکل می‌گیرد. بیماری‌هایی که بر رگ‌های خونی تاثیر می‌گذارند نیز وجود دارند. به عنوان مثال، طرف راست قلب خون کم‌اکسیژن را از طریق رگ‌ها دریافت می‌کند و این خون را به ریه پمپاژ می‌نماید. این رگ‌های خونی ممکن است دچار بیماری شوند که شامل:
14. آمبولی ریه (Pulmonary embolism) :
در این وضعیت، لخته خون از مناطق دیگر بدن به قلب منتقل شده و سپس به ریه می‌رود. این لخته در یکی از رگ‌های خونی ساکن می‌شود و معمولاً باعث ایجاد تنگی نفس و کاهش سطح اکسیژن در خون می‌گردد.
15. فشار خون ریوی (Pulmonary hypertension) :
مشکلات مختلف می‌توانند باعث افزایش فشار خون در رگ‌های ریوی شوند. فشار خون بالای رگ‌های ریوی می‌تواند منجر به تنگی نفس و درد در قفسه سینه شود. بیماری‌هایی که بر دیواره‌های قفسه سینه تاثیر می‌گذارند نیز وجود دارند. دیواره‌های قفسه سینه در نفس کشیدن نقش مهمی دارند. عضلات ، دنده‌ها را به هم متصل کرده و به قفسه سینه اجازه گسترش می‌دهند. به برخی از بیماری‌های قفسه سینه و ریه می‌توان به سندرم کاهش حجم هوای تنفسی به علت چاقی اشاره کرد. این بیماری به دلیل افزایش وزن رخ می‌دهد و باعث می‌شود که قفسه سینه به سختی باز و گسترش یابد. در نتیجه، فرد دچار مشکلات شدید تنفسی می‌شود. همچنین اختلالات عصبی و عضلانی وجود دارند که عملکرد ضعیف اعصاب را شامل می‌شوند، این اختلالات می‌توانند به مشکلات تنفسی منجر شوند.
پیشگیری از عفونت ریه
1. سیگار نکشید.
کشیدن سیگار به ریه‌ها آسیب می‌زند و خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن ریوی را افزایش می‌دهد. اگر دچار یکی از این بیماری‌ها شوید، احتمال ابتلا به عفونت ریوی افزایش می‌یابد. حتی اگر بیماری مزمن ریوی نداشته باشید، کشیدن سیگار می‌تواند بهبود بیماری‌هایی مانند آنفلوانزا و ذات الریه را به تاخیر بیاندازد.
2. دستانتان را با آب و صابون بشویید.
دست‌های ما هر روز در تماس با میکروب‌های زیادی هستند که ممکن است باعث عفونت شوند. بنابراین، برای جلوگیری از عفونت ریوی، دستان خود را با آب گرم و صابون خوب بشویید. اگر به آب و صابون دسترسی ندارید، از مواد ضدعفونی کننده دست استفاده کنید. اگر دچار یک بیماری خفیف ریوی مانند سرماخوردگی شدید، از خودتان مراقبت کنید تا زودتر بهبود یابید و از انتقال عفونت به ریه‌ها جلوگیری کنید.
3. واکسن بزنید.
واکسن‌های آنفلوانزا و ذات الریه می‌توانند از این عفونت‌ها جلوگیری کنند. واکسن آنفلوانزا به کودکان زیر ۵ سال و بزرگسالان بالای ۶۵ سال که در معرض خطر بیشتری قرار دارند توصیه می‌شود. این واکسن برای افرادی که دچار دیابت یا ایدز هستند نیز پیشنهاد شده است. قبل از انجام این واکسن‌ها، حتماً با پزشک مشورت کنید.
4. خوب بخورید و خوب بخوابید.
یکی از بهترین راه‌ها برای تقویت سیستم ایمنی بدن، داشتن یک رژیم غذایی سالم و خواب کافی است. استراحت کافی به بدن کمک می‌کند تا با ویروس‌هایی که باعث عفونت می‌شوند، مقابله کند. بیشتر افراد به حدود ۸ ساعت خواب در شب نیاز دارند. همچنین، مصرف غذاهایی که ویتامین C دارند، مانند مرکبات، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
5. درمان بیماری را جدی بگیرید.
اگر به بیماری خفیف ریوی مانند سرماخوردگی دچار شدید، لازم است که از خود مراقبت کنید تا سریعتر بهبود یابید و از انتقال عفونت به ریه‌ها جلوگیری کنید. مایعات زیادی بنوشید، از خود مراقبت کنید و استراحت کافی داشته باشید تا زودتر بهبودی حاصل شود.