“`html
نهال ساپوت بلک (سیاه)
Diospyros digyna که به فارسی ساپوت سیاه نامیده میشود، گیاهی است که بومی شرق مکزیک، جزایر کاریب، آمریکای مرکزی و کلمبیا محسوب میشود. این درخت زیبا و همیشه سبز، دارای تاجی پهن و با ارتفاع تقریبی 25 متر است. تنهاش شیاردار و به قطر 75 سانتیمتر و دارای پوستی سیاه رنگ میباشد.
این درخت همیشه سبز دارای برگهای بیضی یا کشیدهای است که براق بوده و طول آنها بین 10 تا 30 سانتیمتر متغیر است.
گلها معمولا به صورت گلهای جدا یا در دستههای 3 تا 7 تایی در طرف برگها رشد میکنند. این گلها لولهای شکل، با لبههای دندانهدار، رنگ سفید، به قطر 1 تا 1.6 سانتیمتر و دارای کاسه گل سبز رنگ هستند. برخی از این گلها دارای اندامهای جنسی نر و ماده هستند و به میزان کمی عطر تولید میکنند.
گلهایی که فقط اندامهای جنسی ماده دارند، بویی شبیه به عطر یاسمن دارند و روی گلهایشان نقاط تیره رنگی وجود دارد. میوههای این درخت ابتدا به رنگ سبز روشن و لیمویی و به شکل گرد یا پهن به عرض 5 تا 12.5 سانتیمتر هستند و دارای کاسه گلی قابل مشاهده و چهار لوب هستند.
با رسیدن میوهها، پوست آنها نازک و صاف شده و رنگ آنها به سبز زیتونی و بعدها به سبز تیره تبدیل میشود. گوشت میوه به رنگ قهوهای تا سیاه و در بعضی موارد ژلهای شکل است. این گوشت در زمان رسیدن میوهها، مزهای شیرین و ملایم دارد. در مرکز هر میوه ممکن است از 1 تا 10 دانه صاف و قهوهای به طول 2 تا 2.5 سانتیمتر وجود داشته باشد، اما بیشتر میوهها بدون دانه هستند.
بهترین زمان کاشت نهال ساپوت بلک (سیاه):
توجه کنید که اگر نهال در زمان مناسب خود کاشته نشود، ممکن است نتیجه خوبی نداشته باشد. بهترین زمان برای کاشت نهال زمانی است که گیاه در خواب است. به همین دلیل در مناطق گرم، معتدل و نیمه سردسیر، کاشت در فصل پاییز انجام میشود. در این فصل باید توجه کنید که ریشه نهال با شروع فصل یخبندان به خوبی با خاک اطراف خود سازگار شود. در مناطق سردسیر، کاشت نهال بعد از از بین رفتن سرما انجام میشود و نهالهای گلدانی را میتوان در هر زمان با رعایت شرایط خاص کاشت.
طریقه کاشت نهال ساپوت بلک (سیاه):
ساپوت بلک که به آن Sapote black نیز میگویند، گیاهی است که از خانواده آبنوس به شمار میرود و بومی جزایر کارائیب، کلمبیا و آمریکای مرکزی و مکزیک است. این درختی خوش فرم و همیشه سبز است که تا ارتفاع 25 متر رشد میکند. میوههای آن گرد و بیضی شکل و به رنگ سیاه هستند. برای کاشت نهال بسته به نوع آن مراحل زیر را انجام دهید:
نهال ریشه لخت: برای کاشت نهال ریشه لخت، ابتدا باید گودالی به عمق مناسب برای اندازه ریشه گیاه حفر کنید. سپس نهال را دقیقاً در مرکز گودال قرار دهید و اطراف آن را با خاک غنی و حاصلخیز پر کنید و در نهایت نهال را آبیاری کنید.
نهال گلدانی: در مورد نهال گلدانی که کاشت آن آسانتر است، ابتدا گودالی حفر کرده و نهال را در آن قرار دهید، سپس گلدان را شکسته و با مقداری خاک و کود آن را پر کنید و در پایان گیاه را آبیاری کنید.
نهال گونی پیچ یا نایلون پیچ: در این نوع نهال، ابتدا محل مورد نظر را گودال حفر کنید و سپس نهال را به همراه نایلون و گونی داخل آن قرار داده و با خاک غنی و حاصلخیز پر کنید و در نهایت گیاه را آبیاری کنید.
شرایط نگهداری ساپوت سیاه
ساپوت سیاه برای مناطق گرمسیری مناسب است و باید در سالهای اول از سرمای شدید محافظت شود. ولی اگر گیاهان به خوبی مستقر شوند، میتوانند سرمای -2.22 تا -1.11 درجه سانتیگراد را تحمل کنند. در مکزیک، این درختان در ارتفاعات 1500 تا 1800 متری بالاتر از سطح دریا کشت میشوند.
این درختان با تغییرات خاکی سازگاری خوبی دارند و در مکزیک به صورت طبیعی در جنگلهای خشک یا زمینهای رسی و آبرفتی در نزدیکی جریانهای رودخانهای رشد میکنند.
“`
این درختان در خاکهای مرطوب و لومی شنی یا خاکهای شنی که به خوبی آبیاری شدهاند، یا خاکهای آهکی با لایههای خاکی ضخیم، بهترین رشد را دارند.
نور مورد نیاز: زیاد
آبیاری و رطوبت: مرطوب
دمای مورد نیاز: مناطق گرمسیری به درجه سانتیگراد
نوع خاک: خاکهایی با بافت متوسط تا سبک و مرطوب
خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی
میوههای این گیاه بسیار مغذی هستند. هر صد گرم از این میوهها شامل حدود 79.46 تا 83.1 گرم آب، 0.62 تا 0.69 گرم پروتئین، 12.85 تا 15.11 گرم کربوهیدرات، 0.01 گرم چربی، 0.37 تا 0.6 گرم خاکستر، 22 میلیگرم کلسیم، 23 میلیگرم فسفر، 0.36 میلیگرم آهن، 0.19 میلیگرم کاروتن، 0.03 میلیگرم ریبوفلاوین، 0.20 میلیگرم نیاسین و 191.7 میلیگرم اسید اسکوربیک است. تحقیقات نشان داده که این میوهها دو برابر پرتقال ویتامین C دارند. میوههای نارس این گیاه بسیار تلخ و سوزشآور هستند.
نحوه تکثیر ساپوت سیاه
این گیاه معمولاً از طریق کشت بذرها تکثیر میشود. اگر بذرها را خشک کنیم و در شرایط مناسب نگهداری کنیم، میتوانند برای چند ماه زنده بمانند. بذرها حدود 30 روز بعد از کشت جوانه میزنند. تکثیر رویشی این گیاهان معمول نیست، اما روشهایی مانند خوابانیدن هوایی و کوپیوند سپری میتواند موفقیتآمیز باشد.
نهالهای حاصل از بذر، پس از رسیدن به طول 7.5 سانتیمتر میتوانند به گلدانها یا زمینهای اصلی منتقل شوند. هر درخت باید حدود 12 متر فضا داشته باشد.
درختان معمولاً بعد از 5 تا 6 سال شروع به میوهدهی میکنند اما در برخی موارد این زمان بیشتر میشود. در مکزیک، میوهها معمولاً از مرداد تا دیماه به بازار عرضه میشوند و در فلوریدا، بیشتر در دی، بهمن یا اسفند میرسند.
چگونه متوجه شویم که ساپوت سیاه رسیده است؟
این درختان باید در معرض نور آفتاب کامل کاشته شوند تا بهترین میوه را تولید کنند. آنها به کود زیادی نیاز ندارند، اما میتوان از مقادیر کوچک و مکرر NPK برای تسریع رشد استفاده کرد.
مقدار کل کود باید با رشد درخت افزایش یابد. میوهها را زمانی که هنوز سفت و سبز هستند، میچینیم. پس از چیدن، حدود 7 تا 10 روز طول میکشد تا رسیده و پوست آنها به رنگ قهوهای تیره درآید. ساپوتهای سیاه زمانی که پوست آنها سیاه شده و نرم شوند، آماده خوردن هستند.