“`html
علائم آسیب عصب اولنار چیست و چگونه درمان می شود؟
گاهی اوقات ممکن است در کف دست یا آرنج احساس درد کنید یا دچار گزگز در دستتان شوید. در این صورت ممکن است مشکلی در عصب اولنار وجود داشته باشد. این عصب یکی از مهم‌ترین اعصاب بازو است که از گردن شروع می‌شود و به انگشتان می‌رسد.
عصب اولنار هم وظیفه‌ی حس را دارد و هم حرکت را کنترل می‌کند و مسئول حس کردن قسمت داخلی دست، به‌ویژه انگشت کوچک و انگشت حلقه است.
این عصب از قسمت داخلی آرنج عبور کرده و وارد تونلی به نام «تونل کوبیتال» می‌شود. زمانی که عصب اولنار در این تونل دچار فشار شود، به آن سندروم تونل کوبیتال می‌گویند.
آناتومی عصب اولنار
عصب اولنار بعد از عبور از آرنج، در جایی به نام «دست انداز استخوانی» قرار می‌گیرد. در اینجا، اگر به پوست آن ناحیه ضربه بزنید، می‌توانید احساس شوک کنید.
سپس این عصب به سمت بازو حرکت کرده و نهایتاً به کف دست می‌رسد. بعد از ورود به کف دست، از طریق تونلی به نام «گویون» ادامه می‌دهد.
عصب اولنار مسئول انتقال حس به انگشت کوچک و نیمی از انگشت حلقه است و همچنین بر روی عضلات کوچک دست که در کارهای حساس دخیل هستند و عضلات بزرگتر بازو که در نگه داشتن اشیاء کاربرد دارند، کنترل دارد.
درد ناشی از آسیب به عصب اولنار
عصب اولنار ممکن است در حین حرکت از گردن به سمت کف دست آسیب ببیند. این آسیب می‌تواند به صورت ضعف یا بی‌حسی محسوس باشد. بیشترین آسیب به این عصب معمولاً در ناحیه آرنج است، به‌ویژه زمانی که عصب از استخوان عبور می‌کند و وارد تونل کوبیتال می‌شود.
گاهی آسیب این عصب می‌تواند ناشی از ورود یک جسم تیز به آرنج باشد که ممکن است منجر به پارگی یا فشار به عصب شود. پارگی عصب می‌تواند کامل یا ناقص باشد و شایع‌ترین نوع آن در ناحیه پایین ساعد و مچ دست است.
عصب اولنار ممکن است به دلایل مختلف تحت فشار قرار بگیرد که شامل موارد زیر است:
شکستگی استخوان و جوش نخوردن آن به درستی می‌تواند به عصب فشار وارد کند.
تغییر شکل استخوان به هر دلیلی می‌تواند به عصب اولنار فشار آورد.
تومورهای بافتی یا استخوانی، چه خوش‌خیم و چه بدخیم.
سندروم تونل که در آن عصب اولنار تحت فشار کانال استخوانی قرار می‌گیرد.
شکستگی در کانال کوبیتال به عصب فشار می‌آورد.
سندروم تونل اولنار که در آن عصب تحت فشار کانال گویان قرار دارد و این کانال در مچ دست است.
شکستگی در ناحیه مچ دست می‌تواند باعث فشار به اعصاب شود.
علائم آسیب به عصب اولنار چیست؟
رشته‌های حرکتی عصب اولنار بیشتر از رشته‌های حسی آن هستند، بنابراین آسیب به این عصب معمولاً بیشتر بر روی حرکت تاثیر می‌گذارد.
اگر آسیب کامل باشد، ممکن است حس کامل پوست از بین برود و عضلات مربوطه نیز فلج شوند. اما اگر آسیب نسبی باشد، به کاهش حس و ضعف عضلات منجر می‌شود.
بسته به نوع و محل آسیب به عصب اولنار، ممکن است علائم متفاوتی بروز کند. هر چه آسیب نزدیک‌تر به ریشه اندام‌ها باشد، بافت‌ها بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
اگر عصب اولنار در ناحیه مچ دست یا پایین ساعد آسیب ببیند، ممکن است علائم زیر را بروز دهد:
اختلالات حسی
کاهش یا از بین رفتن حس در کف دست، به‌ویژه در انگشت کوچک و قسمت داخلی انگشت حلقه. اگر آسیب عصبی مزمن باشد، ممکن است پوست این ناحیه خشک شده و ناخن تغییر شکل دهد. همچنین ممکن است زخم و سوختگی‌هایی به‌دلیل بی‌حسی در این ناحیه به وجود آید.
علامت فورامن
علامت فورامن ممکن است ناشی از فلج عضله باشد که باعث می‌شود فرد نتواند شست را به انگشت سبابه نزدیک کند. برای تشخیص این اختلال، پزشک از بیمار معایناتی انجام می‌دهد.
“`
فردی که می‌خواهد برگه‌ای را بین انگشت اول و دومش نگه‌دارد، در صورتی که سالم باشد، شست خود را به سمت کناره خارجی کف دست نزدیک می‌کند و سپس برگه را نگه می‌دارد. اما اگر کسی به فلج عصب اولنار دچار شده باشد، نمی‌تواند شستش را به این سمت نزدیک کند و مجبور می‌شود بند آخر شستش را خم کند تا برگه را بگیرد.
در آزمایش تشخیصی دیگری از بیمار خواسته می‌شود که انگشتان دستش را به دور و نزدیک هم حرکت دهد، اما به دلیل فلج عصب بین استخوانی دست، فرد نمی‌تواند این کار را انجام دهد.
اگر عصب اولنار در آرنج آسیب ببیند، علائمی مانند مورمور، گزگز، درد، خواب رفتگی و ضعف ظاهر می‌شود. این خواب‌رفتگی و گزگز فقط در قسمت مچ به پایین حس می‌شود و هر نوع احساس گزگز یا خواب‌رفتگی در ناحیه ساعد با مشکلات عصبی مرتبط با عصب اولنار در آرنج متفاوت است. احساس خواب‌رفتگی در این حالت بیشتر در برجستگی داخلی دست و انگشتان چهارم و پنجم حس می‌شود.
علائم حسی در بسیاری از موارد ممکن است به صورت متناوب بروز کنند و به دنبال فشار به عصب، مثل زمانی که بر آرنج تکیه می‌دهید، ایجاد شوند. اگر این آسیب پیشرفت کند، ممکن است دائمی شود.
مشکلات عصبی مرتبط با عصب اولنار معمولاً درد شدید ندارند و درد در ناحیه مچ شایع نیست. بیشتر نواحی که درد را حس می‌کنند، آرنج و بازو هستند که ممکن است به شانه هم سرایت کند یا به سمت ساعد و مچ برود، ولی در اکثر مواقع به ناحیه آرنج محدود می‌شود.
درمان آسیب عصب اولنار
تغییر سبک زندگی
بسیاری از نکاتی که می‌تواند به کاهش و تسکین علائم آسیب عصب اولنار کمک کند، مربوط به فعالیت‌های روزمره در منزل است. اگر علائم با کارهای روزانه‌تان تداخل دارد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. رعایت نکات زیر می‌تواند مفید باشد:
از فعالیت‌هایی که باعث خم شدن طولانی مدت بازو می‌شود، پرهیز کنید.
اگر برای مدت طولانی از کامپیوتر استفاده می‌کنید، باید از استاندارد بودن وضعیت نشستن خود، ارتفاع صندلی، ارتفاع کامپیوتر و… اطمینان حاصل کنید. نباید آرنج‌های خود را بر روی کناره‌های صندلی بگذارید.
به آرنج خود تکیه ندهید تا فشاری به آن وارد نشود. مثلاً در حین رانندگی بازوی خود را بر روی لبه پنجره ماشین نگذارید.
در هنگام خواب آرنج خود را صاف نگه دارید؛ برای این کار می‌توانید یک حوله را دور دست خود بپیچید یا از یک پد در پشت آرنج استفاده کنید.
استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
اگر علائم در مراحل ابتدایی باشند، ممکن است پزشک داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن برای کاهش تورم اطراف عصب تجویز کند.
معمولاً به دلیل خطر آسیب به عصب از داروهای استروئیدی تزریقی استفاده نمی‌شود.
فیزیوتراپی
برای درمان درد ناشی از عصب اولنار از فیزیوتراپی استفاده می‌شود. فیزیوتراپیست فعالیت‌هایی که باعث ایجاد علائم می‌شوند را شناسایی می‌کند. در این روش درمان توصیه می‌شود که برای مدتی از انجام بعضی فعالیت‌ها دوری کنید، زیرا عصب ممکن است تحریک و حتی متورم شود و اگر این تحریک و تورم کاهش یابد، درد هم باید فروکش کند.
اگر بیماری پیشرفت کرده باشد، ممکن است از آتل استفاده شود یا فعالیت‌های فرد تغییر کند تا فشار بر عصب کمتر شود.
درمان عصب اولنار با جراحی
در برخی از موارد ممکن است جراحی برای کاهش فشار بر عصب پیشنهاد شود. در صورتی که موارد زیر پیش آمده باشد، جراحی انجام می‌گیرد:
اگر روش‌های غیرجراحی جواب ندهند.
اگر فشردگی در عصب اولنار زیاد باشد.
اگر به دلیل فشرده شدن عصب ضعف یا آسیب عضلانی ایجاد شود.
برای جراحی اولنار روش‌های مختلفی وجود دارد که با توجه به وضعیت فرد بهترین آنها انتخاب می‌شود. معمولاً این جراحی به صورت سرپایی انجام می‌شود، اما برخی بیماران یک شب را در بیمارستان می‌مانند.