وقتی معده ورم می‌کند!
با این بخش از رضیم همراه باشید تا با روش‌های مناسب برای درمان ورم معده آشنا شوید.
وقتی معده ورم می‌کند!
ورم معده یکی از بیماری‌های شایع دستگاه گوارش است و تعریف‌های مختلفی از آن وجود دارد. برای مردم معمولی، ورم معده به معنای احساس سنگینی، نفخ و تورم در قسمت بالای شکم است، در حالی که پزشکان ورم معده را با وجود قرمزی یا زخم‌های سطحی در دیواره معده تشخیص می‌دهند که از طریق آندوسکوپی قابل مشاهده است.
این تشخیص نیز همیشه دقیق نیست و بهترین روش برای تشخیص ورم معده گرفتن نمونه‌ای کوچک از بافت معده و بررسی آن زیر میکروسکوپ برای دیدن سلول‌های التهابی در دیوار معده است. «گاستریت» یا ورم معده به حالتی گفته می‌شود که در آن معده دچار التهاب یا عفونت خفیف در لایه داخلی خود می‌شود. در بسیاری از موارد، این التهاب هیچ علامتی ندارد اما گاهی اوقات با احساس سنگینی و بزرگی شکم همراه است.
- یک باکتری مضر
شایع‌ترین دلیل بروز ورم یا التهاب معده، باکتری هلیکوباکتر پیلوری است. علائم التهاب حاد به صورت درد در شکم با استفراغ و تهوع بروز می‌کند و در بیشتر افراد، این علائم موقتی هستند. البته در برخی افراد این باکتری نمی‌میرد و به صورت عفونت مزمن در معده باقی می‌ماند که ممکن است سال‌ها بعد خود را نشان دهد.
متاسفانه، این عفونت مزمن معمولاً بدون علامت است، اما با آندوسکوپی و نمونه‌برداری می‌توان وجود این باکتری و التهاب مزمن معده را تشخیص داد. برای بسیاری از افرادی که دچار التهاب مزمن معده هستند، مشکلی پیش نمی‌آید، اما در برخی دیگر عوارضی ایجاد می‌شود که شایع‌ترین آن زخم در معده یا اثنی‌عشر است. افرادی که زخم اثنی‌عشر دارند، ترشح اسید بیشتری دارند و کسانی که زخم معده می‌گیرند، ترشح کمتری دارند.
این التهاب مزمن به مرور زمان می‌تواند منجر به آسیب به لایه داخلی معده شود و بافت معده را تغییر دهد و در نهایت خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد. عوامل ژنتیکی نیز نقش مهمی دارند. درمان ورم معده مزمن بستگی به بیماری‌ای دارد که باکتری هلیکوباکتر پیلوری باعث آن شده است، اما در اکثر بیماران مبتلا به ورم معده مزمن و بدون علامت نیاز به درمان نیست. زخم‌های معده یا اثنی‌عشری که هلیکوباکتر پیلوری ایجاد کرده، معمولاً با آنتی‌بیوتیک طی دو هفته درمان می‌شوند.
مصرف برخی داروها، مخصوصاً داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، می‌تواند منجر به التهاب مزمن معده شود و مهم‌ترین راه درمان آن قطع این داروها تحت نظر پزشک است. علائم ورم معده شامل (سوءهاضمه، سوزش سر دل، درد شکم، سکسکه، از دست دادن اشتها، تهوع، استفراغ (استفراغ خون یا ماده‌ای با رنگ قهوه‌ای) و مدفوع تیره) می‌باشد.
علل ورم معده
ورم معده می‌تواند به دلیل عفونت، سوزش، اختلالات خودایمنی (حمله نادرست سیستم ایمنی بدن به معده) و برگشت صفرا به معده (رفلاکس صفرا) ایجاد شود. عفونت‌ها ممکن است به دلایل باکتری (عموماً هلیکوباکتر پیلوری)، ویروس (مثل ویروس هرپس سیمپلکس)، انگل یا قارچ باشند. برخی عوامل مانند (مصرف طولانی‌مدت مسکن‌های غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن، مصرف الکل، سیگار کشیدن، استفراغ مداوم، قهوه و نوشیدنی‌های اسیدی، افزایش اسید معده (به دلیل استرس)، خوردن یا نوشیدن مواد سوزاننده یا خورنده (مانند سموم)، و آسیب‌های جسمی مثل پرتو درمانی یا بلعیدن اجسام خارجی) می‌توانند موجب ورم معده شوند.
————————————————————————————————————————-
“`html
تشخیص ورم معده
برای تشخیص مشکلات معده، از آزمایشات مختلفی استفاده می‌شود که شامل آندوسکپی معده، تست مدفوع و آزمایش برای شناسایی باکتری هلیکوباکتر پیلوری است.
چه کسانی ورم معده می‌گیرند؟
افرادی که دچار استرس و نگرانی‌های زیاد هستند، ممکن است به طور ناخودآگاه همراه غذایی که می‌خورند، هوا بلعیده و دچار تورم معده شوند. البته این حالت در واقع ورم معده محسوب نمی‌شود و در آزمایش آندوسکوپی چیز خاصی دیده نمی‌شود.
علاوه بر این، افرادی که غذا را به خوبی نمی‌جوند و سریع غذا می‌خورند، ممکن است دچار این مشکل شوند. برای هضم صحیح، تکه‌های غذا باید کوچکتر از یک میلی‌متر باشند. همچنین، مصرف غذا در حین انجام کارهای دیگر، می‌تواند باعث بلعیدن هوای بیشتر و به وجود آمدن ورم معده شود.
نوشیدنی‌های گازدار و مصرف میوه‌ها و سبزیجات، که ممکن است در معده گاز تولید کنند، می‌توانند عامل ورم معده باشند. اما گاز ناشی از این مواد باعث تقویت عضلات معده و روده شده و معمولاً احساس سنگینی شکم را کاهش می‌دهد.
به غذا خوردنتان نظم بدهید
صرف سه وعده غذا در ساعات نامنظم می‌تواند باعث بروز بیماری‌های گوارشی از جمله ورم معده و سوءهاضمه شود. حتی اگر سه وعده اصلی را بخورید، اما در زمان‌های نامنظم باشد، باز هم می‌تواند مشکلاتی برای شما ایجاد کند. هرگونه بی‌نظمی در غذا خوردن، می‌تواند به سوءتغذیه و بیماری‌های گوارشی مثل ورم معده یا سوءهاضمه منجر شود.
غذاهای مضر برای ورم معده
مصرف غذاهایی که باعث التهاب معده یا تحریک حرکات معده می‌شوند، می‌توانند منجر به ورم معده یا سوءهاضمه شوند. بنابراین، افرادی که با مصرف ترشی یا فلفل دچار درد معده می‌شوند، باید از این مواد پرهیز کنند.
————————————————————————————————————————-
درمان ورم معده
درمان ورم معده بستگی به دلیل آن دارد. قطع مصرف الکل، سیگار و داروهای ضد التهاب ممکن است به بهبودی خود به خودی منجر شود. همچنین، مصرف یک رژیم غذایی غنی از فیبر مانند میوه‌ها و سبزیجاتی مثل سیب، کرفس و زغال اخته می‌تواند به جلوگیری از رشد هلیکوباکتر پیلوری کمک کند. بهتر است از غذاهای پر چرب دوری کنید.
در درمان سه دارویی معمولاً یک مهار کننده پمپ پروتون برای کاهش تولید اسید تجویز می‌شود، مثل امپرازول یا لانزوپرازول. همچنین، برای از بین بردن هلیکوباکتر پیلوری و درمان ورم معده ممکن است از آنتی بیوتیک استفاده شود. افرادی که ورم معده آن‌ها به خاطر هلیکوباکتر پیلوری نیست، می‌توانند از مهار کننده‌های دیگر برای کاهش ترشح اسید استفاده کنند.
آنتیاسیدها (مثل هیدروکسید آلومینیوم و منیزیم) نیز ممکن است برای درمان سوزش سردل و سوءهاضمه موثر باشند، اما زخم‌ها را درمان نمی‌کنند. توصیه می‌شود آنتیاسیدها را یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از مصرف داروها مصرف کنید.
[تغذیه در ورم معده] غذاهایی که می‌تواند علائم ورم معده را کاهش دهد شامل میوه‌ها و سبزیجات غنی از آنتی‌اکسیدان، مانند زغال اخته و گیلاس و سبزیجاتی مثل کدو و فلفل است. همچنین، غذاهایی که سرشار از ویتامین B و کلسیم هستند، مانند بادام و سبزیجات تیره باید مصرف شوند. به هر حال، از غذاهای تصفیه شده مثل نان سفید و شکر اجتناب کنید.
گوشت بدون چربی، ماهی آب سرد و توفو،
“`
از غذاهای سالم استفاده کنید، مانند سویا و دانه‌های پروتئین. روغن‌هایی مثل روغن زیتون که سالم هستند، را انتخاب کنید. اسیدهای چرب ترانس که در محصولاتی مانند کوکی‌ها، کراکرها، کیک‌ها، سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده، پیراشکی‌ها، غذاهای فرآوری‌شده و مارگارین موجودند، باید کاهش داده یا حذف شوند. از نوشیدنی‌هایی مانند قهوه، الکل و نوشابه‌های گازدار که ممکن است معده را تحریک کنند یا تولید اسید را افزایش دهند، دوری کنید. همچنین روزانه 6 لیوان آب بنوشید.
حداقل 30 دقیقه ورزش در روز به مدت 5 روز در هفته داشته باشید. حساسیت‌های غذایی خود را شناسایی و از بین ببرید.
ممکن است مکمل‌هایی وجود داشته باشد که برای سلامت دستگاه گوارش مفید باشند. مصرف یک مولتی‌ویتامین روزانه که شامل ویتامین‌های آنتی‌اکسیدانی (A، C، E، B) و مواد معدنی مانند منیزیم، کلسیم، روی و سلنیوم باشد مفید است.
اسیدهای چرب امگا 3، مثل روغن ماهی، را در روز به میزان 1 تا 2 کپسول یا 1 قاشق سوپ‌خوری سه بار در روز مصرف کنید؛ این ممکن است به کاهش التهاب معده کمک کند. اگر شما آسپیرین یا داروهای ضدانعقاد مصرف می‌کنید، قبل از استفاده از روغن ماهی با پزشک خود مشورت کنید، زیرا ممکن است خطر خونریزی معده را افزایش دهد. مصرف مکمل پروبیوتیک حاوی لاکتوباسیلوس اسیدوس می‌تواند به کنترل عفونت هلیکوباکترپیلوری کمک کرده و تعادل بین باکتری‌های خوب و مضر در دستگاه گوارش را حفظ کند. افرادی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف شده یا داروهای سرکوب کننده‌ای مصرف می‌کنند، باید پروبیوتیک‌ها را تحت نظر پزشک مصرف کنند.
————————————————————————————————————————-
گیاهان دارویی موثر در ورم معده
تحقیقات نشان داده است که مصرف 400 میلی‌گرم گیاه قره‌قاط (Vaccinium macrocarpon) دو بار در روز می‌تواند رشد هلیکوباکترپیلوری را مهار کند.
استفاده از 1000 تا 2000 میلی‌گرم عصاره استاندارد کندر رومی (Pistacia lenticus) در روز نیز به عنوان یک درمان سنتی پیشنهاد شده است. اگرچه این تحقیق در آزمایشگاه موثر بوده، اما در بدن انسان هنوز اثبات نشده است.
مصرف 250 تا 500 میلی‌گرم عصاره استاندارد شیرین‌بیان (glycyrrhiza glabra) سه بار در روز، یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا توصیه می‌شود. گلیسیریزین که ماده‌ای شیمیایی در شیرین‌بیان است، ممکن است عوارض جانبی و تداخلات دارویی داشته باشد؛ بنابراین گلیسیریزین می‌تواند جدا شده و استفاده شود.
یکی از قرص‌های استاندارد نعناع بیابانی (Mentha piperita) را 2 تا 3 بار در روز مصرف کنید. این ممکن است به تسکین علائم زخم معده کمک کند و هر قرص حاوی 0.2 میلی‌گرم روغن نعناع است. برای جلوگیری از سوزش معده، می‌توانید از قرص‌های پوشش‌دار استفاده کنید.
————————————————————————————————————————-
جمع‌آوری شده توسط مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی