هر آنچه که باید در مورد قرص نورتریپتیلن بدانید! (2 نکته مهم)

معرفی قرص نورتریپتیلن

قرص نورتریپتیلن (Nortriptyline) یکی از داروهای ضد افسردگی است که معمولاً برای درمان افسردگی تجویز می‌شود. این دارو همچنین می‌تواند در کاهش دردهای عصبی موثر باشد.

علت اصلی افسردگی هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است، اما هدف از درمان این است که با استفاده از دارو و مشاوره، علائم افسردگی مانند احساس غم، بی‌حوصلگی، فقدان انرژی، افکار منفی، اختلالات خواب و کاهش اشتها را کاهش دهیم تا بتوانیم به فعالیت‌های روزمره زندگی برگردیم. داروهایی مانند نورتریپتیلن می‌توانند در بهبود علائمی مانند کم‌خوابی و کاهش اشتها بسیار کمک کنند.

موارد مصرف نورتریپتیلن

• افسردگی
• اختلالات دوقطبی
• اضطراب
• استرس
• سردرد
• دردهای عصبی
• شب ادراری
• میگرن
• ترک سیگار

مکانیسم اثر نورتریپتیلن

این دارو با جلوگیری از برداشت مجدد نوراپی‌نفرین و سروتونین در سلول‌های عصبی، مقدار این مواد را در سیستم عصبی مرکزی افزایش می‌دهد و به بهبود وضعیت روحی کمک می‌کند.

فارماکوکینتیک نورتریپتیلن

این دارو به‌سرعت و به‌صورت کامل بعد از مصرف خوراکی جذب می‌شود. متابولیسم آن از طریق کبد انجام می‌گیرد و از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود. اثر دارو به عنوان یک ضد افسردگی معمولاً ۲ تا ۳ هفته پس از شروع مصرف آغاز می‌شود و نیمه عمر آن بین ۱۸ تا ۴۴ ساعت است. این دارو به طور زیادی به پروتئین‌های خون متصل می‌شود.

پیش از شروع مصرف نورتریپتیلین

• اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید و یا در حال شیردهی هستید، به پزشک خود اطلاع دهید.
• اگر سابقه بیماری‌هایی مانند تیروئید پرکار، مشکلات کبدی، صرع، دیابت، یبوست مزمن، مشکلات ادراری، بیماری‌های قلبی و عروقی یا عصبی دارید، حتماً به پزشک خود بگویید.
• این دارو ممکن است بر روی اثر سایر داروها تأثیر بگذارد. بنابراین قبل از شروع درمان، لیستی از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، به ویژه داروهای افسردگی و خواب، به پزشک یا داروساز بدهید.

نحوه مصرف نورتریپتیلین

• مقدار و نحوه مصرف این دارو با توجه به مشکل خاص بیمار متفاوت است. ممکن است این دارو در طول روز سه تا چهار بار یا فقط یک بار تجویز شود.
• اگر نورتریپتیلن به‌صورت یک بار در روز تجویز شده، بهترین زمان مصرف آن شب‌ها قبل از خواب است. برخی پزشکان ممکن است دارو را به میزان کمتر ولی در دو یا سه نوبت در روز تجویز کنند. بنابراین حتماً طبق دستور پزشک دارو را مصرف کنید.
• پزشک ممکن است با مقدار داروی کم شروع کند و به تدریج مقدار آن را افزایش دهد تا احتمال عوارض کاهش یابد.
• این دارو با غذا تداخلی ندارد و می‌توانید آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کنید.
• اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید، بلافاصله پس از یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه زمان یادآوری نزدیک به نوبت بعدی باشد. در این صورت، نوبت فراموش شده را مصرف نکنید و نوبت بعدی را به نسبت زمانش مصرف کنید، ولی هرگز مقدار دارو را افزایش ندهید.

“`

• را دوبرابر نکنید.

مقدار مصرف نورتریپتیلین

مقدار مصرف هر دارو معمولا توسط پزشک تعیین می‌شود. مقدار مصرف معمول این دارو به این شرح است:

مقدار مصرف معمول بزرگسالان:

برای درمان افسردگی، معمولاً ۲۵ میلی‌گرم ۳ تا ۴ بار در روز مصرف می‌شود و این مقدار بسته به نیاز و واکنش بدن به دارو تنظیم می‌شود. حداکثر مقدار روزانه ۱۵۰ میلی‌گرم است.

مقدار مصرف معمول کودکان:

برای کودکان ۶ تا ۱۲ سال، دوز روزانه بین ۱۰ تا ۲۰ میلی‌گرم یا بر حسب وزن، ۱ تا ۳ میلی‌گرم برای هر کیلوگرم وزن کودک، تقسیم شده در طول روز تجویز می‌شود.

مقدار مصرف معمول نوجوانان:

برای نوجوانان، دوز معمول بین ۲۵ تا ۵۰ میلی‌گرم یا ۱ تا ۳ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن روزانه است و این مقدار نیز باید براساس نیاز و واکنش به دارو تنظیم شود.

مقدار مصرف معمول در افراد سالخورده:

برای افراد مسن، معمولاً ۳۰ تا ۵۰ میلی‌گرم در روز تجویز می‌شود، که باید در مقادیر کوچکتری تقسیم شود. ممکن است نیاز به کاهش دوز در این بیماران داشته باشیم. خطر عوارض قلبی در افراد سالخورده بیشتر است. همچنین احتمال افت فشار خون با نورتریپتیلین کمتر از سایر داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای است.

مصرف نورتریپتیلین در دوران بارداری و شیردهی

این دارو در گروه D قرار می‌گیرد، به این معنی که مطالعات نشان می‌دهد ممکن است برای جنین خطرناک باشد. اگر پزشک تشخیص دهد که مصرف دارو برای زنان باردار ضروری است و خطرات آن قابل قبول است، آن را تجویز می‌کند.

این دارو در شیر مادر به مقدار کمی ترشح می‌شود. باید مزایای دارو در برابر مضرات آن مورد بررسی قرار گیرد.

چه اتفاقی می‌افتد اگر شما یک دوز نورتریپتیلین را فراموش کنید؟

به محض یادآوری دوز فراموش شده، آن را مصرف کنید. اگر زمان دوز بعدی نزدیک است، از مصرف دوز فراموش شده خودداری کنید. برای جبران دوز از دست رفته در دوز بعدی دارو، از مقدار اضافی استفاده نکنید.

عوارض جانبی نورتریپتیلین

• در دوران درمان با این دارو ممکن است خشکی دهان را احساس کنید. برای رفع این مشکل می‌توانید از آدامس یا آبنبات‌های بدون شکر استفاده کنید.
• یبوست، سوء هاضمه، اسهال یا تهوع نیز از عوارض شایع این دارو هستند. با رعایت یک رژیم غذایی شامل وعده‌های غذایی سبک و سرشار از فیبر (برای یبوست) و همچنین محدود کردن غذاهای چرب و پر ادویه و نوشیدن آب کافی در طول روز، می‌توانید این علائم را کاهش دهید.
• خواب آلودگی، خستگی، سرگیجه و مشکلات بینایی مانند تاری دید نیز ممکن است رخ دهد. بنابراین تا زمانی که اثر دارو از بین نرفته از رانندگی و انجام کارهایی که احتیاج به تمرکز دارند پرهیز کنید.
• اگر برای اولین بار از این دارو استفاده می‌کنید، ممکن است هنگام تغییر وضعیت بدن از نشسته به ایستاده احساس سرگیجه کنید که این موضوع معمولاً پس از مدتی بهبود می‌یابد. هنگام بلند شدن، آرام بلند شوید.
• اگر علائمی مانند اضطراب، بی‌قراری، اختلال در خواب، مشکل در ادرار کردن، احساس گزگز در انگشتان، تغییر در اشتها یا وزن، تغییر طعم در دهان، زنگ زدن گوش، لکه‌های قرمز و خارش‌دار بر روی پوست، ریزش مو یا تعریق شدید و ضربان قلب نامنظم داشتید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

اگر نورتریپتیلین را خیلی زیاد مصرف کنم، چه اتفاقی می‌افتد؟

در صورت اوردوز، به سرعت با خدمات پزشکی اورژانس تماس بگیرید. مصرف زیاد نورتریپتیلین می‌تواند خطرناک و حتی کشنده باشد.

در زمان مصرف نورتریپتیلین باید از چه چیزهایی دوری کنم؟

• هرگز الکل ننوشید، زیرا الکل می‌تواند عوارض جانبی این دارو را بدتر کند و این موضوع خطرناک است.
• این دارو ممکن است بر تفکر یا واکنش‌های شما تأثیر بگذارد. در هنگام رانندگی یا انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری دارند، احتیاط کنید.
• از قرار گرفتن در معرض آفتاب و حمام آفتاب بپرهیزید. نورتریپتیلین ممکن است شما را به آفتاب سوختگی حساس‌تر کند. وقتی بیرون هستید، لباس‌های محافظ بپوشید و از کرم ضدآفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید.

موارد منع مصرف نورتریپتیلین

1. حساسیت شدید به داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای و مواد مشابه.
2. دوران حاد بعد از حمله قلبی (ممکن است باعث عوارض قلبی شود).
3. وضعیت کما یا کاهش شدید تنفس.
4. استفاده همزمان با داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز یا 14 روز بعد از قطع این داروها، زیرا می‌تواند باعث عوارض جدی شود.

تداخل‌های دارویی نورتریپتیلین

1. استفاده همزمان با مهارکننده‌های آنزیم MAO می‌تواند باعث تحریک مرکزی اعصاب و افزایش فشار خون شود.
2. این دارو ممکن است با برخی داروهای ضدصرع تداخل داشته باشد و اثر ضدافسردگی را کاهش دهد.
3. این دارو اثر کم‌کنندة فشار خون برخی داروها را ضعیف می‌کند.
4. استفاده همزمان این دارو با فنوتیازین‌ها می‌تواند عوارض جانبی را تشدید کند.
5. این ترکیب احتمال حملات صرع را افزایش می‌دهد.
6. استفاده همزمان با داروهای تحریک‌کننده سمپاتیک می‌تواند خطر مشکلات قلبی و عروقی را افزایش دهد.
7. استفاده همزمان این دارو با داروهای ضدتیروئید ممکن است خطر عوارض خونی را افزایش دهد.
8. استفاده همزمان با الکل و دیگر داروهای تضعیف‌کننده CNS ممکن است باعث ضعف شدید و کاهش تنفس شود.
9. سایمتیدین ممکن است غلظت نورتریپتیلین را افزایش دهد.
10. اگر از متریزامید استفاده می‌شود، باید مصرف نورتریپتیلین را 48 ساعت قبل و 24 ساعت بعد از آن قطع کنید تا از احتمال حملات صرع جلوگیری شود.

مسمومیت با نورتریپتیلین و درمان آن

علائم بالینی:

12 ساعت اول بعد از مصرف زیاد دارو ممکن است با علائمی مانند بی‌قراری، تحریک، گیجی و احتباس ادراری همراه باشد که ناشی از اثرات زیاد آنتی کولینرژیک است.

“`html

ادرار، خشکی غشاهای مخاطی، گشاد شدن مردمک چشم، یبوست و انسداد فلجی روده از نشانه‌های مسمومیت هستند. به دنبال این وضعیت، علائم دیگری که بر سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارد، ظاهر می‌شوند.

این علائم شامل کاهش دما، کم شدن یا نبود رفلکس‌ها، خستگی، افت فشار خون، آبی شدن پوست و ایجاد تپش قلب غیرطبیعی است. شدت مسمومیت با طولانی شدن کمپلکس QRS در نوار قلب قابل ارزیابی است. اگر این طول بیشتر از 100 میلی‌ثانیه باشد، معمولاً نشان‌دهنده غلظت سرمی بیش از 1000 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر است. همچنین، اسیدوز متابولیک ممکن است به خاطر افت فشار خون، کاهش تهویه ریه و تشنج به وجود آید.

درمان:

درمان باید علامتی و حمایتی باشد. این شامل باز نگه‌داشتن راه‌های تنفسی، حفظ دمای بدن، و تنظیم مایعات و الکترولیت‌ها است. اگر بیمار هوشیار باشد، می‌توان با تجویز شربت اپیکا استفراغ را ایجاد کرد. سپس با شستشوی معده و تجویز ذغال فعال، از جذب بیشتر دارو جلوگیری می‌شود. معمولاً دیالیز اثر چندانی ندارد. برای درمان تشنج می‌توان دیازپام یا فنی‌توئین تزریقی تجویز کرد، آریتمی را با فنی‌توئین یا لیدوکائین تزریقی و اسیدوز را با بیکربنات سدیم درمان کرد. از تجویز باربیتورات‌ها باید پرهیز کرد، زیرا ممکن است عوارض تنفسی و عصبی را تشدید کند.

موارد احتیاط هنگام مصرف نورتریپتیلین

بیماری‌های قلبی (مانند آریتمی یا نارسایی احتقانی قلب)، اختلالات تنفسی، هیپوکلسیمی، صرع، و بیماری‌های تشنجی ممکن است به آستانه تشنج آسیب بزنند. افراد با بیماری دوقطبی، مشکلات بینایی (گلوکوم)، پرکاری تیروئید یا افرادی که هورمون‌های تیروئیدی مصرف می‌کنند، باید با احتیاط از این دارو استفاده کنند. همچنین، مصرف همزمان این دارو با داروهای بیهوش‌کننده عمومی باید با احتیاط صورت گیرد. در کودکان، نوجوانان و جوانان مبتلا به افسردگی، این دارو می‌تواند خطر خودکشی را افزایش دهد.

نکات مهم هنگام مصرف نورتریپتیلین

1- از قطع ناگهانی دارو باید پرهیز شود. اگر نیاز به قطع باشد، باید به‌تدریج و حدود 4 هفته این کار انجام شود.

2- در هفته‌های اول درمان، بیمار باید تحت نظر باشد به دلیل افزایش تمایل به خودکشی.

3- نباید بیش از یک ضدافسردگی به‌صورت همزمان تجویز شود.

4- برای مشاهده اثرات درمانی، حداقل 2 هفته زمان نیاز است.

5- در درمان سالمندان، باید از دوز کم شروع کرد زیرا عوارض جانبی را بیشتر حس می‌کنند.

6- به دلیل نیمه عمر طولانی دارو، توصیه می‌شود که یک بار در شب تجویز شود.

7- بیمار باید به‌خاطر داشته باشد که در صورت بروز علائم آنتی موسکارینی، درمان را ادامه دهد زیرا ممکن است به این اثرات عادت کند.

8- اگر بیمار قبلاً مهارکننده‌های آنزیم MAO مصرف کرده باشد، باید دو هفته پس از قطع این دارو به درمان جدید بپردازد.

9- اگر لازم باشد که مهارکننده MAO مصرف شود، باید یک هفته فاصله بین قطع و شروع مصرف جدید وجود داشته باشد.

10- این دارو می‌تواند خواب‌آلودگی ایجاد کند و بر روی کارهایی که نیاز به دقت دارند مانند رانندگی تأثیر بگذارد.

11- درمان باید کامل شود و از مصرف بیش از مقدار توصیه شده باید جلوگیری شود.

12- اگر بیمار یک نوبت از دارو را فراموش کند، اگر رژیم درمانی به صورت چند نوبت در روز باشد، باید به محض یادآوری مصرف شود، مگر اینکه زمان نوبت بعدی نزدیک باشد. در این صورت، نوبت بعدی نباید دو برابر شود. اگر درمان فقط در هنگام خواب باشد، نباید صبح روز بعد دارو مصرف کرد و بهتر است با پزشک مشورت شود.

13- به دلیل احتمال بروز سرگیجه، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده با احتیاط عمل شود.

“`ناگهان از حالت خوابیده یا نشسته برخاستن ممکن است خطراتی داشته باشد، بنابراین باید با احتیاط عمل کنید.

14- مصرف این دارو ممکن است باعث خشکی دهان شود. اگر این حالت بیش از 2 هفته ادامه پیدا کرد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

15- احتمال حساسیت به نور وجود دارد؛ بنابراین، استفاده از کرم ضدآفتاب ضروری است.

16- بیمار باید بین 3 تا 7 روز بعد از قطع مصرف دارو تحت نظر باشد.

17- در صورتی که به عمل جراحی یا درمان اضطراری نیاز دارید، حتماً پزشک را از مصرف این دارو مطلع کنید.

چگونه نورتریپتیلین را نگهداری کنیم

• دارو را در دمای بین 15 تا 30 درجه سانتی‌گراد، دور از نور و رطوبت و در ظروف کاملاً بسته نگهداری کنید.
• دارو را دور از دسترس کودکان قرار دهید.
• از مصرف داروهای تاریخ گذشته خودداری کنید.

بیشتر بخوانید:

جمع‌آوری توسط بخش سلامت

مجله رضیم