“`html
استفراغ در پرندگان (بالا آوردن پرنده)
برگشت غذا Regurgitation و استفراغ Vomiting در پرندگان بسیار رایج است.
برگشت غذا به معنی خارج کردن خوراک از دهان، مری یا چینه‌دان است. پرنده‌ای که این کار را می‌کند معمولاً سرش را تکان می‌دهد و گردنش را کشیده نگه می‌دارد.
غذای برگشت داده شده معمولاً به نظر نرسیده می‌آید و می‌تواند دانه‌هایی باشد که به همان شکل که خورده شده‌اند، بیرون ریخته شوند.
برگشت غذا معمولاً یک رفتار طبیعی در پرنده به حساب می‌آید.
استفراغ به معنی بالا آوردن محتویات پیش معده، معده یا روده است.
در این حالت، معمولاً محتویات معده به طور ناگهانی از دهان بیرون می‌آید و پرنده سرش را به این طرف و آن طرف تکان می‌دهد.
استفراغ را باید به عنوان یک نشانه جدی از بیماری در نظر گرفت و باید هرچه سریع‌تر به آن رسیدگی شود. تشخیص اینکه آیا این عمل برگشت غذا است یا استفراغ، اغلب دشوار است.
علل برگشت غذا و استفراغ در پرندگان
- عفونت‌ها: (باکتریایی) مانند سالنلا، پاستورلا، مگاباکتریا و دیگر باکتری‌های گرم مثبت و منفی
- قارچی: کاندیدا، آسپرژیلوس و موکور
- ویروسی: بیماری‌های پاچکو، پلیومو ویروس، پاکس ویروس، پاپیلوما، بیماری‌های منقار و پرها، آدنو ویروس، هرپس ویروس و پارامیکسو ویروس
- انگلی: کاپیلاریا، پلاسمودیوم، کرم‌های نواری، تریکوموناس، ژیاردیا، کرم‌های گرد و کوکسیدیا
- سایر علل عفونی: سندرم اتساع پیش معده، اتساع نوتروفیلی معده و بیماری آتروفی مکاک
بیماری‌های اندام‌های مختلف در استفراغ پرنده
- بیماری‌های قلبی (بخصوص در توکان‌ها و مینا)
- بیماری‌های کبدی
- پانکراتیت
- بیماری‌های کلیوی
- تروما (ضربه)
- دیابت ملیتوس
- پریتونیت
- سپتی سمی (عفونت خون)
- عدم تعادل الکترولیت‌ها
تغذیه و استفراغ در پرندگان
- افزایش پروتئین در رژیم غذایی و ویتامین D
- کاهش ویتامین A در بدن
- کاهش ویتامین E یا کمبود سلنیوم
- افزایش آهن در بدن
- آلرژی غذایی
- پرخوری
- تغییر ناگهانی در رژیم غذایی
- نگهداری غذا و دارو در شرایط نامناسب دما و غلظت
عوامل مسمومیت و استفراغ در پرندگان
- فلزات سنگین: مانند آرسنیک، مس، سرب و روی
- خوراکی‌های مضر: مثل گیاهان سمی، شکلات، نیکوتین، نمک، غذاهای فاسد، آووکادو، الکل و سیگار
- حشره‌کش‌ها: کاربامات‌ها، لیندن، ارگانوفسفات، آرسنیک، روتنون
- محصولات شیمیایی مانند تفلون، ضدعفونی کننده‌ها، نیترات، فسفر، تالیوم، پتاسیم کلراید و آلومینیوم کلراید (اسپری‌های خوشبوکننده)
در مورد پرندگان بیشتر بدانید:
بیماری‌های دیگر که می‌توانند باعث استفراغ در پرنده شوند:
- گواتر (بیشتر در باجه‌ها شایع است)
- آسیت
- آئروفاژی (بلع هوا)
- انباشتگی و استاز چینه‌دان (بیشتر در سنین پایین)
- وجود جسم خارجی
- توهم رفتگی و پیچ خوردگی روده
- فتق
- زخم‌های گوارشی
- انباشتگی سنگریزه‌ها
- تنگی مجرای مری
- پاپیلوما
- لیومیوما
- آدنوما
- فیبروما
- سفت شدگی تخم مرغ (Egg binding) (در قناری‌ها شایع‌تر است)
داروهایی که ممکن است باعث استفراغ شوند
“““html
داروهای مورد استفاده برای پرندگان
- آنتی بیوتیک‌ها: داکسی سایکلین، پلی‌میکسین B، تری‌متوپریم، سولفادیازین، انروفلوکساسین
- ضد انگل‌ها: فنبندازول، پرازی‌کوانتل، لوامیزول
- ضد قارچ‌ها: فلوکونازول، ایتراکونازول، کتوکونازول
اختلالات رفتاری در بالا آوردن پرنده
- بیماری حرکتی (Motion Sickness)،
- نشان دادن عشق و علاقه به پرنده دیگر، آینه، اسباب بازی یا صاحب خود (Courtship)،
- هیجان یا استرس و رفتار طبیعی جدایی از مادر (Normal weaning behavior)
تشخیص علت بالا آوردن پرنده توسط دامپزشک
تشخیص علت دقیق مشکل بالا آوردن پرنده کار آسانی نیست. دامپزشک در معاینه باید به نکات زیر توجه کند:
- این مشکل از چه زمانی شروع شده است؟
- چند وقت یک بار این مشکل پیش می‌آید؟
- صاحب پرنده چه نشانه‌هایی را مشاهده کرده است؟
- آیا این مشکل بعد از یک عمل خاص بروز می‌کند؟ مثلاً بعد از غذا خوردن یا هنگام بازی؟
- پرنده چه نوع غذایی می‌خورد؟
- شرایط نگهداری پرنده چگونه است؟
- آیا پرنده به مواد سمی دسترسی دارد؟
- در صورت وجود پرندگان دیگر در قفس، آیا آنها هم همین مشکل را دارند؟
- چه دارویی یا مکملی پرنده مصرف کرده است؟
- آیا پرنده سابقه بیماری خاصی دارد؟
علاوه بر معاینه بالینی، انجام آزمایشات خونی (CBC)، آزمایش نمونه مدفوع برای انگل‌ها نیز مهم است.
رادیوگرافی ابزار مهمی برای تشخیص مشکلات به حساب می‌آید.
نمونه‌برداری از دهان و مقعد پرنده برای آزمایش باکتری و قارچ و در صورت نیاز انجام اندوسکوپی نیز از روش‌های دیگر تشخیص است.
نمونه‌های چینه‌دان باید به‌صورت میکروسکوپی بررسی و کشت داده شوند.
درمان به علت مشکل بستگی دارد. تأمین مایعات و حفظ تعادل الکترولیت‌ها در اینجا بسیار مهم است.
درمان عفونت در صورت نیاز، تغییر غذای پرنده، خارج کردن سم از بدن و همچنین عمل جراحی در صورت وجود توده یا مشکلات روده گزینه‌هایی هستند که باید مد نظر قرار گیرند.
اگر علت برگشت غذا به دلیل رفتار پرنده باشد، برداشتن آینه و اسباب بازی از قفس می‌تواند کمک‌کننده باشد.
سایت رضیم
“`