بیماری قوز قرنیه
قوز قرنیه (کراتوکنوس) چیست؟
قوز قرنیه یک بیماری نسبتاً شایع است که باعث تغییر شکل غیرالتهابی و دوطرفه قرنیه می‌شود.
در این بیماری، بافت میانی قرنیه نازک‌تر شده و حالت آن به شکل مخروطی درمی‌آید. نازک شدن قرنیه می‌تواند باعث نزدیک‌بینی، آستیگماتیسیم نامنظم و در نهایت کاهش بینایی در درجات مختلف شود. قوز قرنیه یک بیماری پیشرونده است و می‌تواند هر دو چشم را تحت تاثیر قرار دهد، هرچند در ابتدا ممکن است فقط یک چشم درگیر شود. خوشبختانه این بیماری باعث کوری نمی‌شود، ولی شایع‌ترین دلیل نیاز به پیوند قرنیه در دنیا است. قوز قرنیه ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشد، اما معمولاً در دوران بلوغ بروز می‌کند و تا اوایل دهه سوم و چهارم زندگی ادامه پیدا می‌کند و سپس متوقف می‌شود. در موارد نادر، این بیماری ممکن است در سنین بالاتر آشکار شود.
تقریباً 1 نفر از هر 2000 نفر به قوز قرنیه مبتلا می‌شود و این بیماری در تمامی نژادها و در هر دو جنس دیده می‌شود. حدود 6 تا 10 درصد از افرادی که به قوز قرنیه مبتلا هستند، سابقه خانوادگی دارند.
علت قوز قرنیه چیست؟
با وجود تحقیقات مداوم، علت دقیق قوز قرنیه هنوز مشخص نشده است. این بیماری بیشتر به‌عنوان یک اختلال ارثی شناخته نمی‌شود، اما در حدود 10 درصد موارد، بیشتر از یک نفر در یک خانواده به آن مبتلا می‌شوند.
مالیدن شدید چشم، اگرچه علت اصلی قوز قرنیه نیست، اما می‌تواند در شکل‌گیری آن مؤثر باشد. به همین دلیل به افرادی که به این بیماری مبتلا هستند توصیه می‌شود که از مالیدن چشم‌هایشان خودداری کنند.
علائم قوز قرنیه کدامند؟
علائم بالینی قوز قرنیه بسته به مرحله بیماری متفاوت است. در مراحل اولیه، فرد ممکن است با عیوب بینایی مانند نزدیک‌بینی و آستیگماتیسیم خفیف مراجعه کند. در این موارد، معمولاً به کمک اصلاح دید نمی‌توان به بینایی کامل دست یافت. تشخیص قطعی معمولاً با انجام توپوگرافی قرنیه ممکن می‌شود.
در موارد متوسط تا شدید، در معاینه می‌توان علائمی را مشاهده کرد که تشخیص را مشخص می‌سازد.
قوز قرنیه چگونه درمان می‌شود؟
در مراحل اولیه، قوز قرنیه معمولاً به‌صورت نزدیک‌بینی خفیف و آستیگماتیسیم خود را نشان می‌دهد که درمان آن به‌وسیله عینک انجام می‌شود. البته لازم به ذکر است که این بیماری به‌صورت پیشرونده است و بنابراین نمره عینک تجویزی ممکن است تغییر کند. با پیشرفت بیماری و افزایش نزدیک‌بینی و آستیگماتیسیم، برای بهبود بینایی لازم است از لنزهای تماسی سخت استفاده شود.
استفاده از عینک یا لنزهای تماسی نرم در مراحل ابتدایی بیماری قوز قرنیه که نزدیک‌بینی یا آستیگماتیسیم منظم وجود دارد می‌تواند به بیمار کمک کند، اما با پیشرفت بیماری و بروز آستیگمات نامنظم، این دو روش دیگر دید مناسبی را فراهم نمی‌کنند.
استفاده از لنزهای تماسی سخت (RGP) در این مرحله ضروری است. این لنزها با ایجاد یک سطح صاف بر روی قرنیه، به نور کمک می‌کنند تا به‌درستی شکسته شود و بیمار بینایی بهتری داشته باشد.
بیمارانی که نمی‌توانند لنزهای سخت را تحمل کنند، می‌توانند از لنزهای هیبریدی (ترکیبی از سخت و نرم) استفاده کنند. نمونه‌ای از این لنزها که با نام تجاری ClearKone شناخته می‌شوند، به‌راحتی در دسترس هستند و می‌توانند دید خوبی را برای بیمار فراهم کنند و همچنین تحمل و راحتی بیشتری نسبت به لنزهای سخت دارند.
استفاده از حلقه‌های داخل قرنیه به نام Intacts و میورینگ، زمانی که بیمار نمی‌تواند لنزهای تماسی بزند، یک پیشرفت مهم در درمان این بیماری بوده است. این حلقه‌ها نه تنها کمک می‌کنند تا بیمار بهتر ببیند چه با عینک و چه بدون عینک، بلکه باعث می‌شوند که بیمار بتواند راحت‌تر لنز بزند و همچنین از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کنند.
روش Cross Linking یا CXL برای قرنیه به گونه‌ای عمل می‌کند که با تأثیر مستقیم بر روی پیوندهای کلاژن قرنیه، سبب افزایش استحکام آن می‌شود و از پیشرفت بیماری تا ۵ سال جلوگیری می‌کند. در این روش، از ویتامین B2 (ریبوفلاوین) و اشعه ماورا بنفش (UVA) به مدت ۵ تا ۳۰ دقیقه (بسته به دستگاه) برای سفت کردن قرنیه استفاده می‌شود.
اگر روشهای قبلی در جلوگیری از پیشرفت بیماری موفق نباشند یا بیمار در مراحل بسیار پیشرفته بیماری به پزشک مراجعه کند، انجام پیوند قرنیه یا تعویض قرنیه می‌تواند یک راه حل بسیار خوب و امیدوارکننده باشد. پیوند قرنیه، بسته به شدت بیماری، می‌تواند به صورت لایه‌ای یا به طور کامل انجام شود.
راهنمایی‌های ضروری برای بیماران مبتلا به کراتوکونوس هنگام کار با رایانه:
استفاده از صفحه نمایش بزرگ می‌تواند کار کردن را برای بیمار راحت‌تر کند.
یک صفحه نمایش تخت می‌تواند باعث کاهش خیرگی در هنگام کار شود. همچنین تنظیم نورهای قرمز، آبی و سبز می‌تواند به کاهش ناراحتی چشم کمک کند.
استفاده از فونت‌های خواناتر مانند Arial و بزرگ کردن فونت‌ها می‌تواند مفید باشد.
کار طولانی‌مدت با رایانه می‌تواند باعث خشکی چشم و تاری دید شود. بنابراین بهتر است بیمار به طور منظم کار با رایانه را قطع کرده و به کارهای دیگری بپردازد تا علایم چشمی کاهش یابد.
استفاده از نرم‌افزارهای بزرگ‌کننده صفحات نیز می‌تواند کمک کند.
استفاده از کپی‌های متنی در صفحات بزرگتر (مانند A3) توصیه می‌شود.
مقدار نور در محیط زندگی و کار بیماران مبتلا به کراتوکونوس بسیار مهم است و نور طبیعی خورشید بهترین گزینه است. اگر فرد در محیطی قرار بگیرد که چندین منبع نورانی در اطرافش وجود داشته باشد، بهتر است از نگاه کردن مستقیم به آن‌ها خودداری کند. استفاده از لامپ‌های مطالعه هنگام مطالعه به بعضی بیماران کمک می‌کند.
کار در محیط‌هایی که از سیستم‌های گرمایشی مرکزی یا کولرهای گازی استفاده می‌شود، می‌تواند باعث خشکی چشم و بدتر شدن ناراحتی در بیماران مبتلا به کراتوکونوس شود، به خصوص برای کسانی که از لنزهای تماسی استفاده می‌کنند. استفاده از دستگاه‌های مرطوب‌کننده هوا (مانند بخور) می‌تواند به کاهش ناراحتی بیمار کمک کند.
کار در محیط‌های غبارآلود یا با گرد و غبار زیاد می‌تواند مشکل‌زا باشد. در این شرایط، استفاده از لنزهای اسکرال که بخش زیادی از سفیدی چشم را می‌پوشانند می‌تواند مفید باشد، در غیر این صورت استفاده از محافظ‌های چشمی ضروری است.
توصیه می‌شود این بیماران تا حد ممکن از رانندگی در شب خودداری کنند.
اگر در کلاس‌های درس، گردهمایی‌ها یا همایش‌ها شرکت می‌کنند، بهتر است نزدیک تابلو یا صفحه نمایش بنشینند.
این مطالب توسط مجله اینترنتی رضیم گردآوری شده است.