اینترنت ملی (شبکه ملی اطلاعات) چیست؟
اینترنت ملی و همه چیز مربوط به آن موضوعی است که در اینجا بررسی می‌شود. زمانی که اینترنت برای اولین بار به ایران در سال ۱۳۶۸ وارد شد، در میان پژوهشگاه دانش‌های بنیادی (مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات) بحث‌هایی دربارهٔ آن وجود داشت که نشان‌دهندهٔ مخالفت قوی مسئولین مخابرات با ورود اینترنت به کشور بود.
دکتر سیاوش شهشهانی، جانشین رئیس وقت پژوهشگاه در مصاحبه‌ای به این موضوع اشاره کرده و گفته است:
”از همان ابتدا در مخابرات ایران، افرادی بودند که به اینترنت اعتقادی نداشتند. آن‌ها فکر می‌کردند اینترنت فقط یک مد است و به‌زودی فراموش می‌شود. آن‌ها سعی می‌کردند شبکه‌ای محدودتر به نام X25 راه‌اندازی کنند و می‌گفتند هر نوع فعالیت شبکه‌ای باید تحت همین شبکه انجام شود.”
اما در طول این سال‌ها، نه تنها اینترنت رفته‌رفته کاهش نیافته است، بلکه اکنون دو میلیارد نفر در دنیا کاربر اینترنت هستند و پیش‌بینی می‌شود که این عدد در سال ۲۰۲۰ به پنج میلیارد نفر نیز برسد. در کشور ما، ۳۶٫۵ میلیون کاربر وجود دارد که بالاترین تعداد در میان کشورهای منطقه است.
نخستین فردی که اصطلاح “ شبکه ملی اینترنت ” را به زبان آورد، عبدالمجید ریاضی، معاونت سابق فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات بود. او در ماه مرداد سال ۱۳۸۵ درباره این مفهوم گفته است:
” اینترنت در دنیا به یک واژه خاص تبدیل شده است و اگر از هر کسی بپرسید، می‌گوید اینترنت به شبکه‌ای که کامپیوترها را به هم متصل می‌کند، اشاره دارد. اما برای من که کارم را به صورت تخصصی پیگیری می‌کنم، اینترنت تعریف دیگری دارد.
اگر بتوانیم شبکه‌ای بسازیم که ویژگی‌های اینترنت را داشته باشد، در سطح محدود، توزیع‌شده و در نهایت قابلیت اتصال به شبکه جهانی را هم داشته باشد، برای من اهمیت دارد. حالا می‌توانید هر نامی را که می‌خواهید روی آن بگذارید. ما به آن می‌گوییم ” اینترنت ملی “.
محمد سلیمانی، وزیر سابق ارتباطات و فناوری اطلاعات، پس از آن در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فارس اعلام کرد که از مهر ماه سال ۱۳۸۵ شبکه اینترنت ملی اجرایی خواهد شد و گفت:
“طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، چارچوب کلی این شبکه طراحی و تعیین شد و مراحل پایانی طراحی مفهومی آن در حال انجام است… طراحی جزئی این شبکه نیز در شهریور ماه سال جاری انجام خواهد شد و قرار است از مهر امسال اینترنت ملی به بهره‌برداری برسد.
البته ممکن است با توجه به منابع مالی تعیین‌شده این طرح به صورت وسیع یا محدود پیاده‌سازی شود… پیش‌بینی می‌شود که این شبکه ظرف دو یا سه سال آینده به شکل مطلوب برسد.”
فواید اینترنت ملی (شبکه ملی اطلاعات)
1. ارائه خدمات الکترونیک در بستر اینترنت ملی
یکی از مزایای اینترنت ملی، ارائه خدمات دولت الکترونیک شامل آموزش، بهداشت و درمان، و حتی مصاحبه‌های آنلاین است. نمونه بارز این نوع مصاحبه، مصاحبه برخط محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات بود. در این مصاحبه، کاربران می‌توانستند از طریق ارسال کامنت سوالات خود را بپرسند.
2. افزایش سرعت اینترنت با اینترنت ملی
اگر به اخبار فناوری علاقمند باشید، می‌دانید که اینترنت ملی می‌تواند باعث افزایش سرعت اینترنت شود. برای مثال، کره جنوبی یکی از سریع‌ترین اینترنت‌های جهان را برای کاربرانش فراهم می‌کند.
اینترنت ملی یکی از دلایل اصلی سرعت بالای اینترنت در این کشور است. جالب است بدانید که کره جنوبی از نظر آمادگی الکترونیک و پهنای باند در جایگاه نخست دنیا قرار دارد. جالب‌تر اینکه، 80 درصد از پهنای باند این کشور داخلی است.
این به این معنی است که 80 درصد شبکه اینترنت در این کشور بدون نیاز به ارتباطات خارجی کار می‌کند و تمامی ارتباطات و انتقال داده‌ها در داخل شبکه انجام می‌شود.
3. استقلال با اینترنت ملی
با راه‌اندازی اینترنت ملی در ایران، حتی اگر اینترنت جهانی به هر دلیلی با مشکلی روبه‌رو شود، کاربران می‌توانند از شبکه ملی استفاده کرده و نیازهای خود را برآورده کنند.
این بدین معناست که وابستگی به منابع خارجی اینترنت کاهش یافته و کشور به استقلال بیشتری در این زمینه دست می‌یابد. از آنجا که دستیابی به استقلال یکی از اهداف اصلی جمهوری اسلامی است، این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است.
4. ارزان‌تر شدن اینترنت با اینترنت ملی
یکی از مزایای اینترنت ملی این است که هزینه اینترنت کاهش خواهد یافت. بنابراین، ابعاد اقتصادی این طرح برای دولت و مردم حائز اهمیت است. به بیان ساده‌تر، با این که اطلاعات محبوب به طور مستقیم روی شبکه داخلی گردش داشته باشند و بار دیگر به خارج یا داخل کشور ارسال نشوند، همه از این وضعیت بهره‌مند خواهند شد.
5. قدرتمندی در برابر سایر کشورها با اینترنت ملی
واقعیت این است که ما با نداشتن یک شبکه ملی اطلاعات، به کشورهای دیگر کمک می‌کنیم که برتری بیشتری نسبت به ما پیدا کنند، زیرا آن‌ها به اطلاعات کاربران ایرانی دسترسی دارند.
در این وضعیت، ما تنها در حال بازی را به حریفان خود تقدیم کرده‌ایم. بنابراین، خیلی مهم است که برای عملیاتی کردن این طرح اقدام کنیم و به تقویت خود ادامه دهیم.
6. امنیت اطلاعات کاربران با اینترنت ملی
به دلیل تلاش‌های خرابکارانه گسترده دولت‌های متخاصم علیه جمهوری اسلامی ایران در زمینه سایبری، لازم است اقداماتی برای حفاظت از اطلاعات انجام شود. اینترنت ملی فضایی فراهم می‌کند که می‌توان کنترل بیشتری بر این خرابکاری‌ها داشت.
با این حال، درخواست‌هایی که از خارج کشور می‌آیند، از طریق یک درگاه مشخص وارد می‌شوند و قابلیت کنترل و مسدودسازی دارند. در نتیجه، می‌توانیم امنیت اطلاعات کاربران را تامین کرده و فضایی امن‌تر برای آن‌ها فراهم کنیم.
اهمیت و کاربرد راه‌اندازی اینترنت ملی (شبکه ملی اطلاعات)
برخی کارشناسان معتقدند که کاهش وابستگی به اینترنت جهانی، اصلی‌ترین دلیل ایجاد شبکه ملی اطلاعات است. به این ترتیب، امکانات و زیرساخت‌های لازم برای مدیریت یک شبکه ملی اطلاعاتی و ارتباطی توسعه می‌یابد.
به طوریکه اگر به هر دلیلی دسترسی ایران به اینترنت جهانی قطع شود، ما می‌توانیم به امکانات و توانایی‌های خود تکیه کنیم و مستقل عمل کنیم.
باید توجه داشت که امکان تحریم اینترنتی ایران وجود دارد، مانند دیگر تحریم‌های ناعادلانه‌ای که علیه کشورمان برقرار شده است. همچنین، مسائل فیزیکی مانند قطع کابل‌ها نیز ممکن است به دسترسی اینترنت جهانی آسیب برساند.
وجود شبکه ملی اطلاعات، دسترسی امن و پایداری به خدمات داخلی را برای کاربران مهیا می‌کند و فضای بیشتری برای انتقال اطلاعات با پهنای باند بالا فراهم خواهد آورد.
زیرا این طرح بر پایه شبکه ملی فیبر نوری ایران اجرا خواهد شد. این شبکه که توسط شرکت ارتباطات زیرساخت توسعه یافته، در پایان سال 89 به بیش از ۱۵۵ هزار کیلومتر در سراسر کشور گسترش پیدا کرد.
در کل، با نگاهی به تحولات بین‌المللی در دنیای سایبری، می‌توانیم به اهمیت اینترنت ملی پی ببریم. کشورهای مختلف از جمله آلمان، روسیه، برزیل، چین و… نیز به این ضرورت توجه کرده و اقداماتی را در این راستا آغاز کرده‌اند.
جمع بندی
در نهایت، باید بگوییم به دلیل خطرات امنیتی و حملات سایبری که مرتب به ایران می‌شود، لازم است که هر چه سریع‌تر به یک سیستم اینترنت داخلی کامل دست پیدا کنیم. همچنین، مهم است که درباره شبکه ملی اطلاعات به خوبی اطلاع‌رسانی شود تا بتوانیم از مزایای آن استفاده کنیم و به اینترنتی امن، ارزان و مستقل دسترسی داشته باشیم.
بیشتر بخوانید: