“`html
افتادگی دریچه میترال و عوارض حاصل از آن
افتادگی دریچه میترال (MVP – Mitral valve prolapse) یک مشکل در دریچه میترال قلب است که باعث می‌شود این دریچه به درستی کار نکند. در این حالت، لت‌های دریچه شل می‌شوند و به طور کامل بسته نمی‌گردند. این لت‌ها در حالت عادی به بستن و باز شدن دریچه کمک می‌کنند.
افتادگی دریچه میترال معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما در بعضی موارد ممکن است خون به طور نادرست از این دریچه نشت کند. این موضوع می‌تواند باعث تپش قلب، تنگی نفس و علائم دیگری شود. این بیماری بیشتر در زنان مشاهده می‌شود، زیرا آنان به دلیل لطافت و احساسات قوی‌تر، بیشتر در معرض ابتلا به این مشکل هستند.
دریچه میترال مسئول کنترل جریان خون بین بخش بالایی (دهلیز چپ) و بخش پایینی (بطن چپ) قلب است. این دریچه اجازه می‌دهد خون از دهلیز چپ به بطن چپ برود و از برگشت خون جلوگیری می‌کند. بخش راست قلب با دریچه سه‌لتی از هم جدا می‌شود.
در هر بار ضربان قلب، دهلیزها منقبض می‌شوند و خون را به سمت بطن‌ها می‌فرستند. لت‌های دریچه میترال و سه‌لتی باز می‌شوند تا اجازه عبور خون را بدهند. سپس بطن‌ها منقبض می‌شوند و خون را به بیرون از قلب پمپاژ می‌کنند. وقتی بطن‌ها انقباض می‌شوند، لت‌های دریچه میترال و سه‌لتی بسته می‌شوند و مانع از بازگشت خون به داخل دهلیزها می‌شوند.
در افرادی که افتادگی دریچه میترال دارند، هنگام انقباض بطن چپ، یک یا هر دو لت دریچه میترال به سمت عقب بازمی‌گردند (افتادگی یا پرولاپس). این موضوع باعث می‌شود دریچه نتواند کاملاً از برگشت خون به دهلیز جلوگیری کند. معمولاً در اکثر افراد مبتلا به این مشکل، خون به عقب برنمی‌گردد و علائمی ایجاد نمی‌شود.
اما در برخی افراد که دچار بازگشت خون هستند، این مشکل می‌تواند در طول زمان بدتر شود و باعث تغییر در اندازه قلب و افزایش فشار خون در دهلیز چپ و ریه‌ها گردد. در این موارد، تجویز دارو می‌تواند کمک کند و از بروز عوارض جلوگیری کند. برخی افراد نیز ممکن است نیاز به عمل جراحی برای ترمیم یا تعویض دریچه میترال داشته باشند.
انواع افتادگی دریچه میترال
افتادگی دریچه میترال به دو نوع “با نارسایی” و “بدون نارسایی” تقسیم می‌شود.
در نوع بدون نارسایی، خطر خاصی فرد را تهدید نمی‌کند و او هنگام مراجعه به دندانپزشکی نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک ندارد. اما افرادی که نارسایی میترال همراه با افتادگی دریچه دارند، در هنگام انقباض قلب کمی خون به دهلیز چپشان برمی‌گردد، که این موضوع باعث ایجاد فشار اضافی بر روی دریچه میترال می‌شود. در نتیجه، این افراد ممکن است مستعد عفونت در قلب باشند. شدت نارسایی در این افراد متفاوت است و هر چه شدت آن بیشتر باشد، خطر عفونت دریچه‌ای نیز افزایش می‌یابد. در مواردی که نارسایی شدید است، بیمار نیاز به ترمیم یا تعویض دریچه قلب دارد.
علائم افتادگی دریچه میترال
بسیاری از افراد از افتادگی دریچه میترال بی‌خبر هستند زیرا هیچ علامتی از خود نشان نمی‌دهند. اما در برخی دیگر، این بیماری علائم بالینی دارد که بیشتر در سنین دبستان و دبیرستان بروز می‌کند؛ این علائم شامل موارد زیر می‌باشد:
-
“`
- احساس خستگی
- مشکل در تنظیم ضربان قلب و تنفس
- احساس خستگی هنگام ورزش
- تپش قلب که گاهی ممکن است بسیار شدید و ناراحت‌کننده باشد
- ضربان غیر طبیعی در قسمت بالای قلب
- درد غیر مشخص در قلب که به صورت نقطه‌ای و به طور موقتی احساس می‌شود
- احساس اضطراب، سرگیجه و سبکی سر
- تحریک‌پذیری
- افسردگی و سردرد میگرنی
- ورزش منظم
- استفاده از مسکن برای تسکین درد با مشورت پزشک
- تکنیک‌های کاهش استرس
- پرهیز از کافئین و دیگر مواد تحریک‌کننده قلب
- افراد مبتلا به بیماری پرولاپس دریچه قلب باید هر ۲ تا ۳ سال به پزشک متخصص قلب مراجعه کنند. آنها معمولاً به انجام اکو نیاز ندارند مگر اینکه پزشک نیاز به تست دوباره را تشخیص دهد.
- افراد مبتلا به پرولاپس و مشکل برگشت خون (در سطح معمول یا شدید) باید هر ۶ تا ۱۲ ماه به پزشک خود مراجعه کنند و اکوکاردیوگرام انجام دهند.
- همچنین انجام اکوکاردیوگرافی و مراجعه به پزشک زمانی که علائم جدید ظاهر شود یا نشانه‌ها تغییر کنند، توصیه می‌شود.
- به افراد مبتلا به این عارضه توصیه می‌شود که بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت کنند و تا حد امکان از جویدن آدامس پرهیز کنند. زیرا عفونت‌های ساده دهان می‌تواند به دریچه میترال منتقل شده و باعث عفونت قلب شود. به همین دلیل پزشکان به این افراد توصیه می‌کنند که در زمان کشیدن دندان یا انجام بعضی از عمل‌های جراحی برای جلوگیری از انتقال عفونت به دریچه میترال از آنتی بیوتیک استفاده کنند.
- نیازی نیست که این افراد فعالیت‌های ورزشی خود را محدود یا متوقف کنند؛ زیرا انجام ورزش‌های منظم و مفید می‌تواند مؤثر باشد (مگر اینکه این بیماری همراه با نارسایی شدید دریچه میترال باشد که در این صورت باید از ورزش‌هایی مانند کشتی و وزنه‌برداری پرهیز کنند).
- زنان مبتلا به این بیماری می‌توانند باردار شوند، اما باید تحت نظر پزشک باشند؛ زیرا بارداری ممکن است باعث تپش و درد در ناحیه قلب شود و این موضوع ممکن است باعث اضطراب شود.
- افراد مبتلا به این عارضه در فصل تابستان باید مایعات بیشتری مصرف کنند تا علائم بیماری در آنها کاهش یابد. به خاطر داشته باشید که ایستادن طولانی و خستگی زیاد می‌تواند علائم بیماری را شدت بدهد.
علل و زمینه بیماری افتادگی دریچه میترال
دلایل دقیق این وضعیت مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد که به وراثت مربوط باشد. افتادگی دریچه میترال می‌تواند به دو شکل وجود داشته باشد: اولیه و ثانویه. نوع اولیه به دلیل ضخامت یکی از یا هر دو لت دریچه ایجاد می‌شود.
در نوع ثانویه، لت‌ها ضخیم نمی‌شوند. این افتادگی معمولاً به دلیل آسیب ناشی از کاهش جریان خون، به عضلات نگهدارنده دریچه مربوط می‌شود که به برخی بیماری‌ها مانند بیماری عروق کرونر مرتبط است. همچنین افتادگی ثانویه می‌تواند ناشی از آسیب به ساختار دریچه در نتیجه سکته قلبی، برخی بیماری‌های روماتیسمی یا برخی بیماری‌های بافت همبند مثل بیماری مارفان و سندروم اهلر-دانلس باشد. همچنین برخی ناهنجاری‌های مادرزادی مانند آنومالی ابشتاین و نقص سپتوم بین دهلیزی نیز می‌توانند باعث این مشکل شوند.
تشخیص افتادگی دریچه میترال
پزشک ممکن است هنگام گوش کردن به صدای قلب فرد با استفاده از گوشی طبی به وجود افتادگی دریچه میترال مشکوک شود. حرکت غیر عادی دریچه ممکن است صدای خاصی ایجاد کند که به آن “کلیک” گفته می‌شود. اگر مشکل برگشت خون میترال هم وجود داشته باشد، پزشک ممکن است صدای مرمر قلبی را بشنود که به دلیل برگشت خون به سمت دهلیز چپ رخ می‌دهد.
با این حال، برای تشخیص قطعی مشکل افتادگی دریچه میترال، نیاز به تست اکوکاردیوگرام داریم. این تست نوعی سونوگرافی از قلب است که به پزشک کمک می‌کند تا بهتر حرکت غیر عادی دریچه را هنگام ضربان قلب مشاهده کند. همچنین اگر برگشت خون میترال وجود داشته باشد، در همین تست قابل مشاهده است.
عوارض بیماری افتادگی دریچه میترال
۱- تپش قلب و آریتمی
۲- نارسایی شدید دریچه میترال
۳- نارسایی قلب
۴- عفونت حاد دریچه قلب (اندوکاردیت)
۵- حوادث آمبولیک (مثل حملات گذرای مغزی یا کاهش ناگهانی دید)
۶- سندروم نادر مرگ ناگهانی و…
درمان افتادگی دریچه میترال
افتادگی دریچه میترال معمولاً مشکل خاصی را برای افراد ایجاد نمی‌کند. با این حال، افرادی که به دلیل این بیماری دچار برگشت خون می‌شوند، ممکن است نیاز به جراحی و تعویض دریچه آسیب دیده داشته باشند. برای کسانی که از نارسایی احتقانی قلب و برگشت خون رنج می‌برند، جراحی می‌تواند گزینه مناسبی باشد، اما خود بیماری افتادگی دریچه معمولاً نیازی به درمان خاصی ندارد.
اگر در تست اکوکاردیوگرام نشانه‌ای از برگشت خون مشاهده نشود، خود افتادگی دریچه مشکلی ایجاد نمی‌کند. راه‌حل‌های درمان ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد، اما بهتر است همه افراد با توجه به نظر پزشک این نکات را پیگیری کنند:
بتا بلاکرها داروهایی هستند که به کاهش سرعت ضربان قلب کمک می‌کنند و می‌توانند برای افرادی که دچار تپش قلب یا ضربان قلب بالایی هستند (تاکیکاردی) مفید باشند. البته مصرف این داروها باید حتما زیر نظر پزشک انجام شود.
داروهایی مانند متوپرولول و پروپرانولول از داروهای بتا بلاکر هستند که معمولاً برای درمان این بیماری انتخاب می‌شوند. اگر بیمار نتواند این داروها را به خوبی تحمل کند، می‌توان از وراپامیل یا دیلتیازم استفاده کرد. در موارد شدید ممکن است نیاز به تعویض دریچه میترال وجود داشته باشد.
زندگی با مشکل افتادگی دریچه میترال
این بیماری معمولاً مشکل خاصی برای افراد ایجاد نمی‌کند و اطمینان به اینکه خوش‌خیم است، معمولاً نگرانی‌ها را رفع می‌کند. افرادی که دچار افتادگی شدید دریچه میترال هستند و ضربان قلب غیرطبیعی، تپش شدید، درد در قفسه سینه و اضطراب دارند ممکن است به درمان نیاز داشته باشند. بیشتر افراد مبتلا به این بیماری هرگز در طول عمرشان احساس عارضه نمی‌کنند.
نوع تغذیه افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال
ادویه‌جات، غذاهای تند و ترش، قهوه و چای پررنگ که تحریک‌کننده هستند، می‌توانند باعث تپش بیشتر قلب شوند. بیشتر افرادی که دچار این بیماری هستند، فشار خون پایینی دارند. به همین خاطر باید از نمک و مایعات بیشتری استفاده کنند، زیرا تأمین مایعات برای بدن به کاهش علائم کمک می‌کند.
اقدامات مفید برای افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال
بیشتر بخوانید:
تهیه شده توسط بخش سلامت
مجله رضیم