بیماری نارسایی حاد تنفسی
نارسایی حاد تنفسی (Acute Respiratory Failure) یک بیماری است که در آن ریه‌ها نمی‌توانند به خوبی اکسیژن را به بدن برسانند و دی‌اکسید کربن را از بدن خارج کنند. این مشکل ممکن است به خاطر تهویه ناکافی ریه‌ها رخ دهد. در این وضعیت، بدن نمی‌تواند به اندازه کافی اکسیژن دریافت کند یا دی‌اکسید کربن را به درستی از دست بدهد. هر نوع بیماری تنفسی می‌تواند به این نارسایی ختم شود. همچنین، مشکلات مربوط به مغز و اعصاب، چه به خاطر آسیب یا دارو، نیز می‌تواند باعث نارسایی تنفسی شود.
نارسایی حاد تنفسی یک اختلال ناگهانی و جدی در تبادل گازها در ریه‌ها است که با تنگی نفس، مشکلات در تنفس، احساس خفگی و حتی ایست تنفسی همراه است. این وضعیت می‌تواند به صورت ناگهانی یا به عنوان نتیجه بیماری‌های قبلی ظاهر شود.
پیش آگهی بیماری نارسایی حاد تنفسی
در بیماران مبتلا به نارسایی تنفسی، اکسیژن کافی به بدن نمی‌رسد. این مشکل ممکن است به طور ناگهانی اتفاق بیفتد یا به دلیل مشکلات تنفسی مزمن مانند برونشیت مزمن یا آمفیزم باشد. برای بهبود وضعیت بیماران، اکسیژن مکمل و داروهایی برای گشاد کردن راه‌های هوایی تجویز می‌شود. همچنین، شناسایی و درمان علت اصلی نارسایی ضروری است تا بیمار بتواند به حالت طبیعی تنفسی خود برگردد.
علائم و نشانه‌های تشخیصی بیماری نارسایی حاد تنفسی
بدن در تلاش برای ورود هوای بیشتر به ریه‌ها، از عضلات اضافی تنفسی استفاده می‌کند. علائم نارسایی حاد تنفسی شامل:
- تنگی نفس به دلیل کمبود اکسیژن.
- تنگی نفس در حالت خوابیده (ارتوپنه) که به دلیل تلاش بیشتر برای تنفس در این حالت است.
- خستگی ناشی از سختی در تنفس و کمبود اکسیژن.
- سرفه به دلیل التهاب یا تجمع مایع در ریه‌ها.
- وجود خون در خلط (هموپتزی) که به خاطر تحریک راه‌های هوایی است.
- تنفس سریعتر از 20 بار در دقیقه (تاکی‌پنه) به خاطر تلاش برای وارد کردن بیشتر هوا.
- تعریق به علت فعالیت شدید برای تنفس.
- سیانوز که به دلیل کمبود اکسیژن است.
- اضطراب ناشی از کمبود اکسیژن.
- صدای رالی (کراکل) در صورت تجمع مایع در ریه‌ها.
- صداهای ویزینگ به دلیل التهاب راه‌های هوایی.
- کاهش صدای تنفسی به دلیل کاهش جریان هوا.
تست‌های تشخیصی بیماری نارسایی حاد تنفسی
گازهای خون شریانی:
- کاهش اکسیژن (PaO2) به کمتر از 60 mmHg بدون مشکلات قبلی ریوی.
- افزایش دی‌اکسید کربن (PaCO2) به بیشتر از 50 mmHg بدون بیماری ریوی زمینه‌ای.
- اشباع اکسیژن شریانی (SaO2) کمتر از 90 درصد.
- مقدار pH.
- کاهش اشباع اکسیژن در دستگاه اکسیمتری.
- افزایش تعداد گلبول‌های سفید در خون به دلیل عفونت.
تشخیص بیماری نارسایی حاد تنفسی
- الگوی تنفسی نامناسب.
- تخلیه نامناسب راه‌های هوایی.
- اضطراب.
اقدامات پرستاری در نارسایی حاد تنفسی
- بررسی وضعیت تنفس بیمار با توجه به سرعت تنفس، زحمت تنفس، استفاده از عضلات اضافی، میزان خلط و صداهای موجود در تنفس
- کنترل سطح اشباع اکسیژن با استفاده از پالس اکسیمتری
- بررسی خلط از نظر تغییر رنگ و مقدار آن
- کنترل علائم حیاتی بیمار و تغییرات آنها
- قرار دادن بیمار در وضعیت فاولر یا نیمه فاولر برای راحت‌تر شدن تنفس
- تنظیم دستگاه ونتیلاتور بر اساس وضعیت بیمار
- تغییر وضعیت بیمار هر دو ساعت برای جلوگیری از آسیب پوستی
- بررسی مایعات ورودی و خروجی و تعادل آنها
- آموزش اهمیت تمرینات سرفه و تنفس عمیق برای باز شدن ریه‌ها و تخلیه ترشحات
- آموزش بیمار برای شناسایی نشانه‌های مشکلات تنفسی
درمان نارسایی حاد تنفسی
- استفاده از اکسیژن برای تامین نیاز بدن از طریق کانولای بینی یا ماسک
- تجویز داروهای برونکودیلاتور برای افزایش جریان هوا به ریه‌ها: مانند آلبوترول و تربوتالین
- استفاده از داروهای ضد اسپاسم برونش‌ها: ایپراتروپیوم
- لوله‌گذاری تراشه برای باز کردن مجرای تنفسی و کمک به تهویه مکانیکی
- تجویز داروهای بیهوشی برای آسان‌تر کردن لوله‌گذاری: پروپوفول
- استفاده از تهویه مکانیکی برای کمک به تنفس بیمار
- استفاده از داروهای بلوک‌کننده عصبی عضلانی برای تسهیل تهویه مکانیکی و جلوگیری از دست و پنجه نرم کردن بیمار با دستگاه: پانکورونیوم، وکورنیوم
- تجویز استروئیدها برای کاهش التهاب در ریه‌ها: هیدروکورتیزون، متیل پردنیزولون
- استفاده از داروهای ضد انعقاد برای کاهش خطر لخته شدن خون: هپارین
- استفاده از مسکن‌ها برای کاهش ناراحتی بیمار و مصرف اکسیژن قلب: مورفین
- تجویز بلوک‌کننده‌های هیستامین یا مهار کننده‌های پمپ پروتون برای کاهش احتمال زخم معده: فاموتیدین، امپرازول
- استفاده از آنتی بیوتیک‌ها برای درمان یا پیشگیری از عفونت
توجه به نکات زیر می‌تواند در بهبود نارسایی حاد تنفسی کمک کند
١. رعایت اصول مصرف صحیح داروها
٢. نوشیدن آب به مقدار کافی
٣. استفاده از دستگاه بخور برای راحت‌تر شدن تنفس
٤. در دسترس داشتن کپسول اکسیژن در خانه
٥. توجه به نشانه‌های عفونت مانند تغییر رنگ خلط، بالا رفتن دما و احساس خستگی و سنگینی در قفسه سینه
بیشتر بخوانید:
گروه سلامت
مجله رضیم