همه چیز در مورد داروی دلتازون (پردنیزولون)  (2 نکته مهم)

معرفی داروی دلتازون (پردنیزولون)

دلتازون (پردنیزولون) یک نوع داروی کورتیکواستروئید است. این دارو کمک می‌کند تا مواد خاصی در بدن که باعث التهاب می‌شوند، منتشر نشوند. همچنین دلتازون به تقویت سیستم ایمنی بدن آسیب می‌زند، بنابراین به عنوان دارویی برای کاهش التهاب و سرکوب سیستم ایمنی استفاده می‌شود.

دلتازون برای درمان مشکلات مختلف سلامتی مانند آلرژی‌ها، بیماری‌های پوستی، کولیت اولسراتیو (یک نوع التهاب شدید روده بزرگ)، آرتریت، لوپوس، پسوریازیس و مشکلات تنفسی به کار می‌رود.

استفاده از کورتیکواستروئیدها می‌تواند باعث ضعف سیستم ایمنی بدن شود و احتمال ابتلا به عفونت را افزایش دهد. بنابراین، هنگام مصرف دلتازون از نزدیکی به افرادی که بیمار هستند یا عفونت دارند، پرهیز کنید. همچنین هرگز واکسن زنده را در حین استفاده از دلتازون دریافت نکنید.

شما نباید به طور ناگهانی مصرف دلتازون را قطع کنید. حتماً دستورات پزشک خود را در مورد کاهش دوز این دارو رعایت کنید.

موارد مصرف دلتازون (پردنیزولون)

• آرتریت
• بیماری‌های خونی
• سرطان
• مشکلات کبدی، کلیوی و ریوی
• برخی بیماری‌های چشمی
• آلرژی‌های شدید
• مشکلات ناشی از سیستم ایمنی

مکانیسم اثر دلتازون (پردنیزولون)

اثر ضد التهاب: پردنیزولون با تحریک تولید آنزیم‌هایی که به کاهش التهاب کمک می‌کند، عمل می‌کند. این دارو باعث کاهش فعالیت سیستم ایمنی می‌شود که می‌تواند به کاهش شدت پاسخ‌های التهابی بدن کمک کند.

مینرالوکورتیکوئیدها از طریق تأثیر بر کلیه‌ها، جذب دوباره یون‌های سدیم (در نتیجه آب) از مایع داخل کلیه را افزایش و دفع پتاسیم و هیدروژن را نیز بالا می‌برند. این فرآیند به تنظیم تعادل الکترولیت‌ها در بدن کمک می‌کند.

پردنیزولون یک آدرنوکورتیکوئید است که خواص گلوکوکورتیکوئیدی و مینرالوکورتیکوئیدی دارد. این دارو یک مینرالوکورتیکوئید ضعیف با نیمی از قدرت هیدروکورتیزون و یک گلوکوکورتیکوئید قوی است که اثر آن چهار برابر بیشتر از هیدروکورتیزون است. از این دارو عمدتاً به عنوان یک داروی ضد التهاب و سرکوب‌کننده سیستم ایمنی استفاده می‌شود و به دلیل وجود داروی قوی‌تر، از خاصیت مینرالوکورتیکوئیدی آن استفاده نمی‌شود.

فارماکوکینتیک دلتازون (پردنیزولون)

• جذب: این دارو به‌راحتی از طریق خوراکی جذب می‌شود و اثر آن معمولاً در حدود 1 تا 2 ساعت بعد آغاز می‌شود.
• پخش: دلتازون به سرعت از خون خارج می‌شود و در عضلات، کبد، پوست، روده‌ها و کلیه‌ها توزیع می‌شود. این دارو به‌شدت به پروتئین‌های پلاسما متصل می‌شود و تنها بخشی که به این پروتئین‌ها متصل نیست، فعال است. آدرنوکورتیکوئیدها می‌توانند به شیر مادر منتقل شوند و از جفت نیز عبور کنند.
• متابولیسم: این دارو در کبد به متابولیت‌های غیر فعال تبدیل می‌شود.
• دفع: متابولیت‌های غیر فعال و مقداری از داروی اصلی از طریق ادرار دفع می‌شوند. فقط مقدار کمی از طریق مدفوع دفع می‌شود. نیمه عمر بیولوژیکی این دارو بین 18 تا 36 ساعت است.

نکات مهم قبل از مصرف دلتازون (پردنیزولون)

“`html
• اگر به پردنیزولون حساسیت دارید یا دچار عفونت قارچی در هر جایی از بدنتان هستید، نباید از این دارو استفاده کنید.
• درمان‌های استروئیدی می‌تواند سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف کند و باعث شود که راحت‌تر به عفونت مبتلا شوید یا عفونتی که دارید بدتر شود.
• لطفاً به پزشک خود درباره هر بیماری یا عفونتی که در چند هفته گذشته داشته‌اید، اطلاع دهید.

برای اینکه مطمئن شوید مصرف دلتازون (پردنیزولون) برای شما مناسب است، در موارد زیر با پزشک خود صحبت کنید:

• هر بیماری که باعث اسهال می‌شود؛
• بیماری‌های کبدی (مثل سیروز کبدی)؛
• بیماری‌های کلیوی؛
• بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا یا سطوح پایین پتاسیم در خون؛
• بیماری‌های تیروئید؛
• دیابت؛
• سابقه بیماری مالاریا؛
• بیماری سل؛
• پوکی استخوان؛
• بیماری‌هایی مانند گلوکوم و آب مروارید یا عفونت تبخال چشم؛
• زخم معده، کولیت اولسراتیو یا سابقه خونریزی معده؛
• اختلالات عضلانی مانند میاستنی گراویس؛
• افسردگی یا سایر مشکلات روانی.

استفاده از استروئیدها به مدت طولانی ممکن است منجر به از دست دادن استخوان (پوکی استخوان) شود، به ویژه اگر: سیگار می‌کشید، ورزش نمی‌کنید، ویتامین D یا کلسیم کافی از رژیم غذایی نمی‌گیرید، یا اگر سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارید. با پزشک‌تان درباره خطرات پوکی استخوان صحبت کنید.

• اگر در سه ماهه اول بارداری از این دارو استفاده کنید، ممکن است منجر به کم وزنی هنگام تولد یا نقص مادرزادی شود.
• اگر باردار هستید یا در حین مصرف این دارو قصد باردار شدن دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین از یک روش پیشگیری مطمئن استفاده کنید.
• این دارو می‌تواند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شود. اگر در حال شیردهی هستید، با پزشک خود صحبت کنید.
• استروئیدها ممکن است بر رشد کودکان تاثیر بگذارند. اگر فکر می‌کنید فرزندتان هنگام مصرف این دارو به اندازه طبیعی رشد نمی‌کند، با پزشک تماس بگیرید.

نحوه مصرف دلتازون (پردنیزولون)

1. دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.
2. اگر پردنیزولون یک بار در روز تجویز شده باشد، بهترین زمان استفاده از آن صبح‌ها بعد از صبحانه است.
3. بهتر است پردنیزولون را همراه یا بعد از غذا مصرف کنید، زیرا این کار به کاهش عوارض گوارشی کمک می‌کند.
4. قرص‌های روکش‌دار (Enteric Coated) به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در داخل روده باز می‌شوند، بنابراین می‌توانید آن‌ها را قبل یا بعد از غذا مصرف کنید. اما برای جلوگیری از آسیب به روکش آن‌ها، باید به طور کامل بلعیده شوند و از جویدن یا خرد کردن آن‌ها خودداری کنید. همچنین در صورتی که این نوع قرص‌ها را با داروهای معده یا شربت‌های ضد اسید مصرف می‌کنید، حداقل ۲ ساعت فاصله بین آن‌ها رعایت کنید.
5. برخی از قرص‌های پردنیزولون را می‌توان در آب حل کرد. اگر در بلع قرص مشکل دارید، در مورد حل کردن دارو از داروساز مشاوره بگیرید.
6. مدت استفاده از این دارو بستگی به وضعیت و بیماری شما دارد و ممکن است کوتاه یا بلند مدت باشد. بنابراین دارو را تا زمانی که پزشک توصیه کرده است، ادامه دهید.
7. اگر درمان با این دارو بیشتر از ۳ هفته طول بکشد، قطع ناگهانی آن می‌تواند…

“““html

8. عوارضی ممکن است به همراه داشته باشد. بنابراین، قطع دارو باید تحت نظر پزشک و به آرامی انجام شود.
9. اگر یک نوبت دارو را فراموش کردید، بلافاصله آن را مصرف کنید، اما به هیچ عنوان مقدار دارو را در یک نوبت دوبرابر نکنید.

موارد و مقدار مصرف دلتازون (پردنیزولون)

الف) درمان التهاب شدید یا کاهش فعالیت سیستم ایمنی

بزرگسالان: به صورت خوراکی، مقدار 15-5/2 میلی گرم 4-2 بار در روز مصرف می‌شود.
کودکان: به صورت خوراکی، مقدار mg/kg/day 2-14/0 یا 6-4 در چهار نوبت تقسیم‌شده مصرف می‌شود.

ب) تشدید حاد مولتیپل اسکلروزیس

کودکان: mg/kg 200 خوراکی، به مدت یک هفته و سپس mg 80 یک روز در میان به مدت 1 ماه مصرف می‌شود.

پ) سندرم نفروتیک.
کودکان: 60 میلی‌گرم به صورت خوراکی در 3 دوز تقسیم‌شده، به مدت 4 هفته و سپس 40 میلی‌گرم به صورت یک دوز تک روزانه تا 4 هفته استفاده می‌شود.

ت) آسم کنترل نشده در بیمارانی که کورتیکواستروئیدهای استنشاقی و برونکودیلاتورهای طولانی اثر دریافت می‌کنند.

کودکان: mg/kg/day 2-1 خوراکی به صورت یک دوز تک یا تقسیم‌شده مصرف می‌شود. درمان کوتاه‌مدت باید تا زمانی که علائم کنترل شود ادامه یابد که معمولاً بین 3 تا 10 روز طول می‌کشد. شواهدی وجود ندارد که نشان دهد قطع تدریجی دوز مصرفی پس از بهبودی می‌تواند از عود علائم جلوگیری کند.

مصرف دلتازون (پردنیزولون) در دوران بارداری

گروه C: در این دسته از داروها، مطالعات بر روی حیوانات باردار نشان داده که دارو ممکن است بر جنین تأثیر منفی داشته باشد، اما مطالعه کافی بر روی انسان‌ها انجام نشده است. اگر فواید استفاده از دارو برای زنان باردار بیشتر از زیان‌های آن باشد، ممکن است دارو تجویز شود.

اثر دلتازون (پردنیزولون) بر آزمایش‌های تشخیصی

پردنیزولون می‌تواند واکنش آزمایش‌های پوستی را کاهش دهد، باعث نتایج منفی کاذب در آزمایش حاکی از عفونت‌های باکتریایی سیستمیک شود، مقدار ید 131 و غلظت ید متصل به پروتئین در آزمایش‌های عملکرد تیروئید را کاهش دهد و ممکن است باعث افزایش غلظت گلوکز و کلسترول و کاهش غلظت پتاسیم، کلسیم، تیروکسین و تری‌یدوتیرونین در سرم شود. همچنین غلظت گلوکز و کلسیم در ادرار ممکن است افزایش یابد.

عوارض شایع دلتازون (پردنیزولون)

با اینکه مصرف این دارو برای بسیاری از بیماری‌ها ضروری است و مزایای آن بیشتر از معایبش است، اما به همراه خود عوارضی نیز می‌تواند داشته باشد که با رعایت توصیه‌های پزشک و داروساز و پیگیری منظم می‌توان آن‌ها را کنترل کرد.

• عوارض گوارشی مانند دل‌درد، سوزش معده یا تهوع در اثر مصرف کورتیکواستروئیدهای خوراکی بسیار شایع است. برای کاهش این عوارض، دارو را همراه یا بعد از یک وعده غذایی سبک و با اجتناب از غذاهای چرب و ادویه‌دار مصرف کنید. اما اگر تهوع و استفراغ ادامه‌دار باشد یا استفراغ حاوی خون باشد، حتماً به پزشک خود مراجعه کنید.
• تغییر در خلق و خو و رفتار، بخصوص در ابتدای درمان ممکن است اتفاق بیفتد. درباره احساسات و نگرانی‌های خود با پزشک یا مشاور خود صحبت کنید.
• در صورت…

“““html

• اگر شما دچار اختلال خواب، گیجی، عفونت، ضعف عضلانی، خستگی و قاعدگی نامنظم هستید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
• مصرف طولانی‌مدت پردنیزولون نیاز به پیگیری مداوم و انجام آزمایش‌های خون و استخوان به‌صورت دوره‌ای دارد. این کار برای جلوگیری از عوارض ناخواسته مصرف طولانی‌مدت این داروها ضروری است. بنابراین، اگر این دارو برای شما مدت طولانی تجویز شده است، ارتباط با پزشک را فراموش نکنید.
• افزایش وزن یکی از عوارض شایع مصرف کورتیکواستروئیدها است. برخی افراد از این ویژگی سوءاستفاده کرده و در داروهای چاق‌کننده استفاده می‌کنند، یا خودشان برای افزایش وزن از آن بهره می‌برند. اما باید بدانید که این افزایش وزن در واقع به دلیل ورم و افزایش مایعات بدن است و ماندگار نیست. همچنین مصرف این دارو برای افزایش وزن ممکن است عوارض دیگری، مانند پوکی استخوان و ضعف سیستم ایمنی به همراه داشته باشد.

اگر یک دوز از دلتازون (پردنیزولون) را فراموش کنم، چه باید بکنم؟

به محض این که یادتان بیفتد که یک دوز را فراموش کرده‌اید، آن را مصرف کنید. اگر تقریباً زمان دوز بعدی رسیده است، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. برای جبران دوز از دست رفته در دوز بعدی، از داروی اضافه استفاده نکنید.

اگر دلتازون (پردنیزولون) را بیش از حد مصرف کنم، چه اتفاقی می‌افتد؟

فوراً با خدمات پزشکی اورژانس تماس بگیرید. معمولاً مصرف بیش از حد پردنیزولون باعث بروز علائم خطرناک برای زندگی نمی‌شود. اما استفاده طولانی‌مدت از دوز بالا ممکن است به عوارضی مانند نازک شدن پوست، کبودی، تغییر شکل و جای چربی‌های بدن (به ویژه در صورت، گردن، پشت و کمر)، افزایش آکنه، افزایش موهای صورت، مشکلات قاعدگی، ناتوانی جنسی و یا کاهش علاقه به رابطه جنسی منجر شود.

چه مواردی را باید در هنگام مصرف دلتازون (پردنیزولون) رعایت کنم؟

1. از نوشیدن الکل یا هر نوع نوشیدنی الکلی در حین مصرف این دارو بپرهیزید.
2. از نزدیک شدن به افرادی که بیمار هستند یا عفونت دارند پرهیز کنید و در صورت نیاز با پزشک خود تماس بگیرید.
3. اگر با افرادی که به آبله مرغان یا سرخک مبتلا هستند تماس پیدا کرده‌اید، برای درمان پیشگیرانه به پزشک مراجعه کنید. ابتلا به این بیماری‌ها می‌تواند برای افرادی که در حال استفاده از استروئید هستند، جدی یا حتی کشنده باشد.
4. هرگز واکسن “زنده” را در زمان مصرف این دارو دریافت نکنید. پردنیزولون ممکن است خطر عوارض منفی ناشی از یک واکسن زنده را افزایش دهد. واکسن‌های زنده شامل سرخک، اوریون، سرخجه، روتاویروس، حصبه، تب زرد، آبله مرغان و واکسن آنفولانزا هستند.

چه داروهایی مصرف دلتازون (پردنیزولون) را تحت تأثیر قرار می‌دهند؟

با پزشک خود در مورد تمام داروهایی که استفاده می‌کنید و داروهایی که در طول درمان با این دارو شروع کرده‌اید یا متوقف کرده‌اید، گفتگو کنید، به ویژه داروهای زیر:

• آمفوتریسین B؛
• سیکلوسپورین؛
• دیگوکسین و دیژیتال؛
• مخمر سنت جان؛
• آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند: کلاریترومایسین یا تلیترومایسین؛
• داروهای ضد قارچی مانند: ایتراکونازول، کتوکونازول، پوزاکونازول و ریکونازول؛
• قرص‌های ضدبارداری و هورمون‌های دیگر؛
• داروهای رقیق‌کننده خون مانند: وارفارین، کومادین و جان توون؛
• دیورتیک یا “قرص آب؛
• داروهای درمان هپاتیت C مانند: بوceprevir یا تلپریویر.

“`

• داروهایی که برای کنترل HIV یا ایدز استفاده می‌شوند عبارتند از: آتازاناویر، دلاویردین، افاویرنز، فوسامپرنویر، ایندیناویر، نلفیناویر، نوویرپین و ریتونویر، ساکویناویر؛
• انسولین یا داروهای خوراکی که برای دیابت تجویز می‌شوند؛
• داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) مانند: آسپرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین)، ناپروکسن، سلکوکسیب، دیکلوفناک، ایندومتاسین، ملوکسیکام و دیگر داروهای مشابه;
• داروهای ضد تشنج مانند: کاربامازپین، فوس فنی توئین، اکسکاربازپین، فنوباربیتال، فنی توئین و پریمیدون؛
• داروهای مربوط به درمان سل مانند: ایزونیازید، ریفابوتین، ریفاپنتین و ریفامپین.

بیشتر بخوانید: