دژنراسیون ماکولا چیست ؟
دژنراسیون ماکولا (AMD) یا لکه زرد یک بیماری است که منجر به از دست دادن بینایی دائمی در افراد مسن می‌شود. برای درمان مؤثر این بیماری، تشخیص زودهنگام ضروری است که شامل روش‌های پزشکی، داروهای چشمی و تغییراتی در شیوه زندگی می‌باشد. این بیماری گاهی به نام تباهی لکه زرد نیز شناخته می‌شود.
تحقیقات نشان داده‌اند که حدود 18 درصد از مردم دنیا به این بیماری مبتلا هستند . این بیماری بر ماکولا که منطقه مرکزی شبکیه است، تأثیر می‌گذارد. ماکولا لایه داخلی حساس به نوری است که در پشت چشم قرار دارد.
شبکیه به شما این امکان را می‌دهد که ببینید و ماکولا به شما کمک می‌کند تا به طور مستقیم ببینید. با پیری ماکولا، دید مرکزی تحت تأثیر قرار می‌گیرد، به همین دلیل ممکن است نتوانید رانندگی کنید، بخوانید یا کارهای روزمره را انجام دهید. در نهایت، این وضعیت می‌تواند به کوری منجر شود.
انواع دژنراسیون ماکولا
1. نوع خشک
دژنراسیون ماکولا خشک: در این حالت، بافت شبکیه شما تحلیل می‌رود و رنگدانه‌ها در آن ایجاد می‌شوند. این نوع بیماری می‌باشد که بیشتر افراد به آن مبتلا می‌شوند.
2. نوع مرطوب
دژنراسیون ماکولا مرطوب: افرادی که به این نوع بیماری مبتلا هستند، احتمالاً در آینده با ترمیم رو به رو خواهند شد. در این وضعیت، رگ‌های خونی جدید در پشت ماکولا و یا اطراف آن رشد می‌کنند که امکان خونریزی وجود دارد. این مایع به شبکیه چشم آسیب می‌زند و در ماکولا باقی می‌ماند. این حالت همچنین به عنوان یک “استخراج” شناخته می‌شود.
علائم دژنراسیون ماکولا
دژنراسیون ماکولا معمولاً بدون درد است. در دژنراسیون ماکولا خشک، مرکز بینایی تار می‌شود. این علائم ممکن است سال‌ها طول بکشد تا ظاهر شود، بنابراین زمانی که بینایی شما به خوبی کار می‌کند، متوجه نمی‌شوید.
معمولاً دژنراسیون ابتدا روی یک چشم تأثیر می‌گذارد و بعد از چند سال به چشم دیگر نیز گسترش می‌یابد. تحقیق‌ها نشان داده‌اند که از دست دادن بینایی در دژنراسیون مرطوب معمولاً قابل شناسایی است زیرا ناشی از نشت مایع از رگ‌های خونی جدید در ماکولا است.
شما باید بدانید که نوع مرطوب دژنراسیون ماکولا معمولاً یک چشم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برخی از علائم دیگر شامل:
- مشکل در انجام کارهایی که نیاز به دیدن دارند
- نیاز به نور زیاد در حین کار
- مشکل در تشخیص چهره‌ها
- خطوط صاف را به صورت موجی می‌بینید
- دلایل بروز دژنراسیون ماکولا
- پیری یکی از عوامل اصلی این اختلال چشمی است. این بیماری معمولاً (AMD) نیز نامیده می‌شود.
علت‌های دژنراسیون ماکولا هنوز به طور کامل شناخته شده نیست. اما چند عامل مرتبط با این وضعیت وجود دارد:
- متخصصان سلامت اعلام کردند که زنان بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.
- چاقی یکی دیگر از دلایل اصلی دژنراسیون ماکولا است.
- سیگار کشیدن به شدت سلامت شما را کاهش می‌دهد و در نهایت می‌تواند منجر به AMD شود.
- همچنین در افرادی که مشکلات قلبی دارند، شایع است و 33٪ از مبتلایان به اختلالات قلبی احتمال ابتلا به دژنراسیون ماکولا مرطوب را افزایش می‌دهند.
- شرایط محیطی نیز نقش مهمی در بروز این بیماری ایفا می‌کند.
- آزمایشات تشخیصی دژنراسیون ماکولا
متخصص چشم یک معاینه کامل انجام می‌دهد و از شما درباره سابقه خانوادگی بیماری و تغییرات در بینایی سوال می‌کند. اولین آزمایش‌ها معمولاً شامل اندازه‌گیری بینایی (چگونگی وضوح دید شما) می‌شود.
این آزمایش‌ها پس از یک سری مراحل، مانند:
- پزشک چشم با استفاده از آنژیوگرافی فلوروسئین (FA) عروق خونی غیرمعمول را بررسی می‌کند. در این آزمایش، تصاویر گرفته‌شده برای نظارت بر عبور رنگ از طریق عروق شبکیه بررسی می‌شوند. این آزمایش همچنین برای درمان دژنراسیون ماکولا (AMD) مرطوب کمک می‌کند.
- دژنراسیون ماکولا خشک، از طریق مشکلات رنگدانه‌ای در شبکیه شناسایی می‌شود.
- متخصص چشم همچنین چشمان شما را برای علائم AMD مرطوب بررسی خواهد کرد. این کار با استفاده از توموگرافی مختلط اپتیک (OCT) انجام می‌شود.
درمان دژنراسیون ماکولا
دژنراسیون ماکولا معمولاً درمان قطعی ندارد، ولی درمان‌هایی برای جلوگیری از پیشرفت بیماری یا حتی بهبود دید وجود دارد.
برخی از درمان‌های معمول برای دژنراسیون ماکولا عبارتند از:
- درمان فوتودینامیک
در این روش، از نور و دارو استفاده می‌شود. دارو بعد از فعال‌سازی، رگ‌های خونی غیر طبیعی را از بین می‌برد. - فتوکوآگولاسیون
در این روش، پرتو لیزر با فرکانس بالا برای رفع مایع در رگ‌های خونی استفاده می‌شود. - داروها
داروهای ضد انعقاد برای جلوگیری از ایجاد رگ‌های خونی جدید در شبکیه به کار می‌روند. - تغییرات در سبک زندگی
سبک زندگی شما می‌تواند از شروع بیماری جلوگیری کند. می‌توانید با تغییراتی در زندگی‌تان و کمک از متخصصان برای درمان این بیماری اقدام کنید … - به طور منظم ورزش کنید و وزن خود را کنترل کنید.
- سیگار نکشید و الکل مصرف نکنید.
- هر شش ماه یک‌بار با متخصصان مشورت کنید.
- بیماری‌های دیگر مانند کلسترول بالا، بیماری‌های قلبی و فشار خون بالا را مدیریت کنید.
- از روغن زیتون برای پخت و پز و سس سالاد استفاده کنید.
- میوه‌ها و سبزیجات تازه مصرف کنید.
- طبق مشورت پزشک، به مکمل‌های ویتامین A، C و E توجه کنید.
- از چشمان خود در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت کنید.
- بدون شک، دژنراسیون ماکولا بیشتر بر روی افراد مسن تأثیر می‌گذارد. درمان‌های موجود هستند، اما شانس رهایی از این وضعیت نگران‌کننده کمتر است. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم از اقدامات احتیاطی و عادات سالم در جوانی برای جلوگیری از بیماری‌های مزمن مانند AMD استفاده کنید.
درمان دژنراسیون ماکولا با تزریق سلول‌های عروقی
در حال حاضر بهترین درمان عبارت است از استفاده از ترکیبات مهارکننده فاکتورهای رشد رگ‌های خونی که به صورت تزریق در چشم و در فضای زجاجیه انجام می‌شود. یکی از داروهای معروف در این زمینه آوستین است. داروی ایلیا نیز اثر بیشتری دارد و برای زمان بیشتری مؤثر است و تأثیرات آن بهتر از آوستین است.
ترجمه و گردآوری توسط مجله رضیم
معصومه راهی
سایت رضیم
```