“`html
آشنایی با قرص اورسودوکسی کولیک اسید
اورسودوکسی کولیک اسید (Ursodeoxycholic acid) یا اورسودیول یک دارو است که برای حل کردن سنگ‌های صفراوی کار می‌کند. این دارو با کم کردن تولید و ترشح کلسترول از کبد و همچنین کاهش جذب کلسترول در دستگاه گوارش، اثر خود را نشان می‌دهد. مقدار کمی از این ترکیب در صفرا وجود دارد.
سنگ‌های صفراوی باعث ایجاد مشکلاتی مانند درد، زردی، التهاب پانکراس و التهاب مجاری صفراوی می‌شوند. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که صفرا به سنگ تبدیل شود. سنگ‌های صفراوی معمولاً از کلسترول درست شده و به حالت جامد در می‌آیند. این سنگ‌ها ممکن است مجرای صفراوی را مسدود کرده و باعث ایجاد درد شوند.
راه حل معمول برای درمان سنگ‌های صفراوی، جراحی است؛ اما برای سنگ‌های کوچک که عمدتاً از کلسترول تشکیل شده‌اند، اورسوداکسی کولیک اسید می‌تواند مفید باشد. این دارو موجب کاهش کلسترولی می‌شود که از کبد به صفرا می‌رود و همچنین به جداسازی کلسترول از سنگ‌ها کمک می‌کند.
اشکال دارویی:
- قرص و کپسول: 250 و 300 میلی‌گرم
- قرص: 500 میلی‌گرم
نام تجاری:
- Actigall
- Ursobil
- Ursoflor
موارد مصرف اورسودوکسی کولیک اسید
- درمان سنگ کیسه صفرا
- پیشگیری از تشکیل سنگ کیسه صفرا
- درمان سیروز صفراوی اولیه (Primary Biliary Cirrhosis :PBC)
- درمان تنگی مجاری صفراوی
- درمان Cholangiitis Sclerosing
- درمان هپاتیت کلستاتیک
- درمان فیبروز کیستیک مرتبط با هپاتیت
- پیشگیری از رد پیوند کبد
فارماکوکینتیک اورسودوکسی کولیک اسید
حدود 90 درصد از دوز مصرفی این دارو از طریق روده باریک جذب می‌شود. این دارو در کبد متابولیزه شده و محصولات حاصل از آن به صفرا ترشح می‌شوند. زمان مورد نیاز برای رسیدن به حداکثر غلظت در خون حدود 1 تا 3 ساعت است. عمدتاً دفع این دارو از طریق مدفوع انجام می‌شود و تنها مقدار کمی از آن از طریق ادرار خارج می‌شود.
مکانیسم اثر اورسودوکسی کولیک اسید
مکانیسم دقیق اثر اورسودوکسی کولیک اسید به طور کامل مشخص نیست، اما این دارو باعث افزایش غلظت آن در صفرا می‌شود و میزان اشباع کلسترول در صفرا را از طریق کاهش سنتز کلسترول در کبد و کاهش جذب روده‌ای کلسترول کمتر می‌کند. این کاهش باعث می‌شود که کلسترول موجود در سنگ‌های صفراوی به آرامی حل شود.
علاوه بر این، اورسودوکسی کولیک اسید جریان صفرا را نیز افزایش می‌دهد. این دارو در بیماری‌های مزمن کبدی می‌تواند آسیب ناشی از نمک‌های صفراوی را کاهش دهد و از سلول‌های کبدی در برابر آسیب‌های ناشی از اسیدهای صفراوی سمی محافظت کند.
نکات مهم قبل از مصرف اورسودوکسی کولیک اسید
برخی از داروها برای افراد با وضعیت‌های خاص مناسب نیستند و برخی دیگر ممکن است در صورت نیاز به درمان‌های بیشتر تجویز شوند؛ بنابراین بهتر است قبل از مصرف اورسودوکسی کولیک اسید، پزشک از موارد زیر مطلع شود:
- اگر هر گونه مشکل کبدی دارید.
- اگر سنگ مثانه دارید.
- اگر هر نوع بیماری دیگری دارید که ممکن است بر سلامتی شما تأثیر بگذارد.
“““html
اگر دچار بیماری‌های روده مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو هستید، یا اینکه تا به حال جراحی در دستگاه گوارش داشته‌اید، یا اینکه باردار هستید و یا قصد باردار شدن دارید، و همچنین در صورتی که به نوزاد خود شیر می‌دهید، باید ملاحظات خاصی را در نظر بگیرید. همچنین، اگر سابقه واکنش آلرژیک به داروی دیگری دارید یا در حال مصرف داروی خاصی هستید، این شامل تمامی داروها می‌شود، چه داروهایی که پزشک به شما تجویز کرده و چه داروهای بدون نسخه مانند داروهای گیاهی و مکمل‌ها، باید مواظب باشید.
مقدار و نحوه مصرف اورسودوکسی کولیک اسید
درمان سنگ کیسه صفرا:
- 8 تا 10 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، به صورت خوراکی در دو یا سه دوز، معمولاً همراه با غذا مصرف می‌شود.
پیشگیری از تشکیل سنگ کیسه صفرا:
- 300 میلی‌گرم دو بار در روز به صورت خوراکی برای پیشگیری استفاده می‌شود (برخی پزشکان درمان را به صورت 8 تا 10 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن روزانه ادامه می‌دهند).
درمان سیروز صفراوی:
- 13 تا 15 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی در دو یا چهار دوز همراه با غذا مصرف می‌شود.
نکته: هر کپسول حاوی 250 میلی‌گرم اورسوداکسی کولیک اسید است. تعداد کپسول مصرفی بر اساس وزن افراد به صورت زیر است:
- افراد بین 40 تا 60 کیلوگرم: 3 کپسول در روز
- افراد بین 60 تا 71 کیلوگرم: 4 کپسول در روز
- افراد بین 71 تا 80 کیلوگرم: 5 کپسول در روز
درمان هپاتیت کلستاتیک:
- 13 تا 15 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دو دوز (صبح و شب) همراه با غذا مصرف می‌شود.
کودکان مبتلا به بیماری‌های کلستاتیک کبدی و همچنین آترزی صفراوی خارج کبدی:
- 10 تا 18 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز
موارد منع مصرف اورسودوکسی کولیک اسید
- حساسیت شدید نسبت به اورسوداکسی کولیک اسید و اسیدهای صفراوی
- انسداد مجاری صفراوی
- پانکراتیت
- کولانژیت
- فیستول صفراوی
- کله سیستیت حاد
- اختلالات التهابی روده
موارد احتیاط در رابطه با اورسودوکسی کولیک اسید
- آسیت
- آنسفالوپاتی کبدی
- آسیب کبدی
تداخلات دارویی اورسودوکسی کولیک اسید
تداخلات دارویی با اورسوداکسی کولیک اسید عبارتند از:
- استفاده از استروژن و کنتراسپتیوهای خوراکی می‌تواند تأثیر اورسوداکسی کولیک اسید را کاهش دهد.
- کلستیرامین و آنتی اسیدها می‌توانند جذب اورسوداکسی کولیک اسید را کاهش دهند.
عوارض جانبی اورسودوکسی کولیک اسید
هر دارو به …
“`
هنگامی که داروی خاصی مصرف می‌شود، نه تنها خواص درمانی دارد بلکه ممکن است عوارضی نیز به دنبال داشته باشد. این عوارض ممکن است برای هر شخصی پیش نیاید، اما اگر هر یک از موارد زیر را تجربه کردید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض اورسوداکسی کولیک اسید:
- CNS: سردرد، خستگی، مشکلات خواب، اضطراب و افسردگی
- GI: تهوع، استفراغ، اسهال، نفخ، یبوست، درد شکم، طعم فلز در دهان، سوء هاضمه، التهاب دهان
- Derm: خارش، راش، تعریق، خشکی پوست، کهیر، واکنش‌های آلرژیک
- Other: سرفه، درد مفاصل، التهاب بینی، درد عضلانی، کمردرد
استفاده از اورسودوکسی کولیک اسید در بارداری و شیردهی
- استفاده از اورسوداکسی کولیک اسید در بارداری: پژوهش‌های حیوانی نشان داده که این دارو در بارداری تاثیر منفی بر جنین ندارد. اما اطلاعات کافی درباره استفاده از این دارو در بارداری انسان وجود ندارد.
- استفاده از اورسوداکسی کولیک اسید در شیردهی: تحقیقات کافی در این زمینه انجام نشده است. فقط در صورتی‌که فواید درمانی بیش از عوارض احتمالی باشد، می‌توان از این دارو در شیردهی استفاده کرد.
نکات پزشکی و پرستاری در مورد اورسودوکسی کولیک اسید
- برای کاهش عوارض گوارشی و افزایش تاثیر درمان، این دارو را همراه غذا مصرف کنید.
- علائم گوارشی را قبل و بعد از درمان با اورسوداکسی کولیک اسید بررسی و تاثیر آن را ارزیابی کنید.
- به هنگام درمان با این دارو، درد و خشکی در عضلات و مفاصل را بررسی کنید.
- این دارو معمولاً به مدت 9 تا 12 ماه تجویز می‌شود و در صورت عدم بهبودی باید استفاده از آن قطع گردد.
نکات بیمار و خانواده در مورد مصرف اورسودوکسی کولیک اسید
- از مصرف همزمان آنتی‌اسیدها، به‌ویژه آنتی‌اسیدهای حاوی آلومینیوم با این دارو بپرهیزید.
- در طول درمان با این دارو از روش‌های ضد بارداری غیر هورمونی استفاده کنید.
- تغییرات روحی مانند اضطراب و افسردگی که به دلیل مصرف این دارو پیش می‌آید، موقتی است و پس از قطع آن برطرف می‌شود.
- دوره درمان باید به طور کامل طی شود.
- در طول درمان، رژیم غذایی که پزشک تجویز کرده است را دنبال کنید.
روش نگهداری دارو
داروی اورسوداکسی کولیک اسید باید در دمای بین 15 تا 30 درجه سانتی گراد نگهداری شود.
