موارد مصرف و عوارض قرص جنوویا
جنوویا یا سیتاگلیپتین (sitagliptin)، دارویی است که برای درمان بیماری دیابت به کار می‌رود. این دارو به کنترل قند خون کمک می‌کند و میزان انسولینی که بدن بعد از غذا تولید می‌کند را تنظیم می‌کند. جنوویا به ویژه برای افرادی که از دیابت نوع دوم رنج می‌برند، موثر است و گاهی با دیگر داروهای دیابت ترکیب می‌شود، اما برای دیابت نوع اول استفاده نمی‌شود.
جنوویا به صورت قرص خوراکی با غذا مصرف می‌شود و باعث بروز هیپوگلیسمی (کاهش قند خون) یا افزایش وزن نمی‌شود. در ایران، این دارو توسط شرکت‌های داروسازی عبیدی و داروسازی اسوه با نام‌های تجاری ZIPTIN و SITAVIX تولید شده و قابل دسترسی است.
این دارو فقط با نسخه پزشک در دسترس است.
مکانیسم اثر جنوویا
جنوویا یک مهارکننده DPP-4 است که با افزایش سطح انکرتین‌ها در خون، که مسئول تنظیم آزادسازی انسولین هستند، به افزایش انسولین و کاهش قند خون، به ویژه بعد از غذا کمک می‌کند. همچنین این دارو به کاهش تولید قندهای ساده توسط کبد کمک می‌کند.
تحقیقات نشان داده‌اند که افرادی که انسولین مصرف می‌کنند می‌توانند با اضافه کردن جنوویا به درمان خود، دوز انسولین خود را کمتر کنند. این دارو با غذا تداخلی ندارد و شما می‌توانید آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کنید.
اطلاعات مهم درباره جنوویا و نکات قبل از مصرف
اگر به جنوویا یا سیتاگلیپتین حساسیت دارید، باید با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید این دارو برای شما ایمن است. همچنین در مورد سابقه بیماری‌های زیر با پزشکتان صحبت کنید:
” بیماری‌های کبد، کلیه (یا در صورت مصرف دیالیز)، پانکراتیت، تری گلیسیرید بالا، سنگ صفرا، و اعتیاد به الکل. “
استفاده از جنوویا برای افراد زیر ۱۸ سال توصیه نمی‌شود.
مصرف جنوویا در دوران بارداری و شیردهی
FDA این دارو را در گروه B بارداری قرار داده است.
هنوز معلوم نیست آیا این دارو برای جنین خطرناک است یا خیر، بنابراین اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، حتماً پزشکتان را در جریان بگذارید.
همچنین مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می‌شود و آیا می‌تواند به نوزاد آسیب برساند یا نه، بنابراین قبل از مصرف حتما با پزشک خود مشورت کنید.
نحوه مصرف قرص جنوویا
جنوویا را حتماً طبق تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی اطلاعات روی بسته دارو را به دقت مطالعه کنید. از مصرف دوز بیشتر یا کمتر از مقداری که پزشک برای شما تجویز کرده، خودداری کنید و فقط در زمانی که پزشک تجویز کرده، آن را مصرف کنید. ممکن است پزشک شما برای بهبود نتیجه، دوز دارو را در دوره‌های مختلف تغییر دهد.
- به هر نوع محدودیت مربوط به غذا، نوشیدنی یا فعالیت عمل کنید.
- شما می‌توانید این دارو را با غذا یا بدون غذا مصرف کنید. به دستور پزشک در این زمینه توجه کنید.
- میزان قند خون شما باید به طور مرتب چک شود.
“`html
- در مورد وضعیت خود حتماً با پزشک صحبت کنید تا در صورت لزوم آزمایشات لازم انجام شود.
- مراقب باشید که بدون مشورت با پزشک، مقدار مصرف داروی جنوویا یا سیتاگلیپتین خود را تغییر ندهید.
- این دارو فقط بخشی از درمان شماست و ممکن است نیاز باشد که به همراه آن از رژیم غذایی مناسب، ورزش، کنترل وزن، تست‌های منظم قند خون و مراقبت‌های پزشکی ویژه استفاده کنید.
- دقیقاً طبق دستورات پزشک عمل کنید.
توصیه‌هایی برای افراد دیابتی
افت قند خون (هایپوگلیسمی) ممکن است برای هر فرد دیابتی پیش بیاید. نشانه‌های آن شامل سردرد، احساس گرسنگی، تعریق زیاد، رنگ پریدگی، زودرنجی، سرگیجه، لرزش و مشکل در تمرکز است. سعی کنید همیشه مقداری خوراکی شیرین مانند آب‌میوه، آب‌نبات، کراکر، نوشیدنی‌های غیر رژیمی یا کشمش با خود داشته باشید تا در صورت بروز این علائم بتوانید آنها را مصرف کنید.
دوستان و اطرافیانتان باید در شرایط اضطراری آشنا باشند تا به شما کمک کنند. اگر قند خون شما به قدری پایین باشد که نتوانید چیزی بخورید، باید گلوکاگون به شما تزریق شود. پزشک می‌تواند گلوکاگون تزریقی برای شما تجویز کند و به شما نحوه استفاده از آن را آموزش دهد تا در مواقع ضروری بتوانید از آن استفاده کنید. مراقب قند خون بالا (هایپرگلیسمی) نیز باشید، نشانه‌های آن شامل تشنگی زیاد، افزایش ادرار، گرسنگی، دهان خشک، تنفس بوی میوه، خواب آلودگی، پوست خشک، تاری دید و کاهش وزن است.
میزان قند خون خود را در شرایط استرس، سفر، بیماری، دوران جراحی یا درمان‌های اضطراری، هنگام تمرینات شدید، پس از مصرف الکل و در مواقعی که وعده غذایی مصرف نمی‌کنید، بررسی کنید. این موارد می‌توانند بر روی سطح قند خون شما تأثیر بگذارند و دوز داروی شما ممکن است نیاز به تغییر داشته باشد.
دوز مصرفی رایج برای داروی جنوویا یا سیتاگلیپتین
دوز معمول برای مصرف جنوویا یا سیتاگلیپتین ۱۰۰ میلی‌گرم در روز است. اما در برخی شرایط که سطح انسولین بدن بالا می‌رود، ممکن است نیاز باشد کمتر از این مقدار مصرف شود تا از افزایش قند خون جلوگیری شود.
مصرف بیش از حد یا کمتر جنوویا
اگر یک نوبت از دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر زمان یادآوری شما نزدیک به زمان دوز بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید و فقط در نوبت بعدی جنوویا را بگیرید.
اگر بیش از حد مجاز جنوویا مصرف کردید، به پزشک مراجعه کنید یا به بخش اورژانس بروید. نشانه‌های قند خون پایین شامل خستگی، تاری دید، تعریق، مشکل در صحبت کردن، لرزش، درد شکم، گیجی و تشنج است.
اطلاعات مهم در مورد جنوویا
اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، سریعاً با پزشک تماس بگیرید:
- پانکراتیت – احساس درد شدید در بالای شکم، تهوع و استفراغ، از دست دادن اشتها، و ضربان قلب سریع
- کاهش یا عدم تولید ادرار
- تورم بدن، افزایش وزن ناگهانی یا تغییرات غیرعادی دیگر
“`
- احساس سنگینی بدن، تنگی نفس
- واکنش‌های شدیدی در پوست – مانند تب، گلودرد، تورم در صورت و زبان، سوزش چشم، درد پوست و پس از آن بثورات پوستی قرمز یا بنفش (به ویژه در صورت یا قسمت بالای بدن) و بالاخره تاول‌زدن و پوسته پوسته شدن.
- در مورد تجویز این دارو برای بیمارانی که مشکلات کلیوی یا گوارشی دارند باید بسیار احتیاط کرد. همچنین، این دارو برای افرادی که دچار کتواسیدوز هستند مناسب نیست.
عوارض جانبی جنوویا
- آبریزش یا گرفتگی بینی، گلودرد
- سردرد، درد در ناحیه کمر، درد مفاصل و عضلات
- تهوع، درد معده، اسهال، یبوست
تداخلات دارویی جنوویا
بعضی از داروهای دیگر می‌توانند تأثیر جنوویا یا سیتاگلیپتین را بیشتر یا کمتر کنند. بنابراین، درباره هر نوع دارویی که مصرف می‌کنید، با پزشک خود صحبت کنید. این داروها ممکن است شامل ویتامین‌ها، داروهای بدون نسخه و داروهای گیاهی باشند. بعضی دیگر از داروها هم ممکن است با جنوویا واکنش نشان دهند و مشکلاتی ایجاد کنند. به ویژه به پزشک خود در مورد داروهای زیر اطلاع دهید:
- پروبنسید (Benemid)
- داروهای ضد درد غیراستروئیدی (NSAIDs)
- آسپرین یا سالیسیلات‌های دیگر (مثل Pepto-Bismol)
- داروهای رقیق‌کننده خون (وارفارین، کومادین)
- داروهای سولفا (باکتریم، SMX-TMP و غیره)
- مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز (MAOI)
- مسدودکننده‌های بتا (Tenormin و غیره)
- انسولین یا دیگر داروهای دیابت خوراکی
شرایط نگهداری جنوویا
این دارو را در دمای اتاق نگه‌دارید و از گرما، رطوبت و نور دور نگه دارید.
بیشتر بخوانید:
جمع آوری شده توسط بخش سلامت
مجله رضیم