“`html
موارد مصرف و عوارض قرص یوتیروکس
قرص یوتیروکس (Euthyrox) که به نام ژنریک لووتیروکسین سدیم شناخته می‌شود، برای تشخیص و درمان کم‌کاری تیروئید، پیشگیری و درمان گواتر، سرطان تیروئید و همچنین بررسی عملکرد تیروئید استفاده می‌شود.
اطلاعات دارویی یوتیروکس
- طبقه‌بندی فارماکولوژیک: هورمون تیروئیدی
- طبقه‌بندی درمانی: جانشین هورمون تیروئید
- طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده A
- نام‌های تجاری: Euthyrox, Synox, T4
مکانیسم اثر قرص یوتیروکس
یوتیروکس یک جانشین برای هورمون تیروئید است و روی متابولیسم پروتئین و کربوهیدرات‌ها تأثیرگذار است. این دارو تولید قند در کبد را افزایش داده و ذخایر گلیکوژن را بیشتر مصرف می‌کند. همچنین، یوتیروکس به ساخت پروتئین، رشد و تکامل سلول‌ها کمک می‌کند. تأثیر اصلی این دارو افزایش سرعت متابولیسم در بافت‌ها است.
موارد و نحوه مصرف یوتیروکس
این دارو باید در صبح، با معده خالی و حداقل نیم ساعت قبل از صبحانه مصرف شود. قرص را می‌توان خرد کرده و با یک یا دو قاشق چای‌خوری آب مخلوط کرد و بلافاصله باید مصرف شود.
- بزرگسالان بالای 65 سال: 12.5 تا 50 میکروگرم در روز. بسته به پاسخ بدن، می‌توان هر 6 تا 8 هفته 12.5 تا 25 میکروگرم اضافه کرد.
- بزرگسالان: ابتدا 25 تا 50 میکروگرم در روز، سپس هر 4 تا 8 هفته 25 میکروگرم اضافه کنید تا به مقدار مناسب برسید. مقدار نگهدارنده روزانه بین 75 تا 200 میکروگرم است.
- کودکان بالای 12 سال (با رشد و بلوغ ناکافی): 1.6 تا 1.7 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز.
- کودکان 6 تا 12 سال: 100 تا 150 میکروگرم یا 4 تا 5 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز.
- کودکان 1 تا 5 سال: 75 تا 100 میکروگرم یا 5 تا 6 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز.
- کودکان 6 تا 12 ماهه: 50 تا 75 میکروگرم یا 6 تا 8 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز.
- کودکان 3 تا 6 ماهه: 25 تا 50 میکروگرم یا 8 تا 10 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز.
- کودکان زیر 3 ماه: 10 تا 15 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز.
تداخل دارویی یوتیروکس
- مصرف یوتیروکس همراه داروهای ضد انعقاد ممکن است تأثیر آنها را تغییر دهد. اگر مقدار یوتیروکس زیاد شود، ممکن است مقدار داروهای ضد انعقاد کاهش یابد.
- مصرف یوتیروکس با داروهای ضد افسردگی ممکن است اثرات هر دو را افزایش دهد و منجر به مشکلات قلبی مثل نارسایی یاکریدو شود.
- مصرف یوتیروکس با داروهای پایین آورنده قند یا انسولین ممکن است باعث تغییر در دوز این داروها شود.
- مهار کننده‌های گیرنده بتا ممکن است تبدیل یوتیروکس به فرم فعال آن را کاهش دهد.
- کلستیرامین ممکن است جذب یوتیروکس را کاهش دهد.
- استروژن‌ها ممکن است سطح تیروکسین در بدن را افزایش دهند و نیاز به دوز بیشتر آن را ایجاد کنند. باید 12 هفته بعد سطح دارو را بررسی کرده و دوز را تنظیم نمود.
- داروهای القا کننده آنزیم‌های کبدی (مثل فنی توئین) ممکن است مصرف یوتیروکس را افزایش دهند.
-
یوتیروکس می‌تواند اثر درمان گلیکوزیدهای دیژیتال را کاهش دهد.
بنابراین، باید سطح دیگوکسین در خون تحت کنترل باشد.
“““html
تأثیر یوتیروکس بر آزمایش‌های تشخیصی
یوتیروکس باعث تغییر در میزان جذب ید رادیواکتیو (I131) توسط تیروئید و همچنین غلظت ید متصل به پروتئین و جذب لیوتیرونین می‌شود.
موارد منع مصرف یوتیروکس
- در صورت داشتن حساسیت به دارو یا اجزای تشکیل‌دهنده آن، سکته قلبی اخیر، تیروتوکسیکوزیس و نارسایی آدرنال که تحت درمان قرار نگرفته باشد.
- استفاده همزمان با کورتیکوتروپین ممکن است باعث تغییراتی در وضعیت تیروئید شود و نیاز به تبدیلی در دوز یوتیروکس ایجاد کند.
موارد احتیاط در مصرف یوتیروکس
- باید در بیماران با نارسایی آدرنال با احتیاط مصرف شود زیرا ممکن است علائم تشدید یابد.
- برای بیمارانی که آنژین قلبی یا سایر بیماری‌های قلبی-عروقی دارند، دوزهای پایین‌تر این دارو باید استفاده شود.
- هایپوتیروئیدیسم مزمن می‌تواند ریسک بیماری‌های قلبی کرونر را افزایش دهد.
- در بیماران مبتلا به دیابت قندی یا بی‌مزه، یوتیروکس باید به احتیاط مصرف شود زیرا عوارض را بدتر می‌کند.
- در مبتلایان به میکزوم نیز یوتیروکس ممکن است علائم را تشدید کند، بنابراین باید با احتیاط استفاده شود.
- استفاده از یوتیروکس در بیماران مسن باید با احتیاط صورت گیرد زیرا ریسک بیماری‌های قلبی-عروقی در آنها بالاتر است.
- این دارو برای کاهش وزن مؤثر نیست و می‌تواند عوارض زیادی به همراه داشته باشد.
- دوزهای بالای یوتیروکس می‌توانند عوارض جدی و خطرناکی ایجاد کنند، به خصوص زمانی که با سایر داروهای کاهنده اشتها مصرف شود.
عوارض جانبی یوتیروکس
- اعصاب مرکزی: ممکن است فرد با عصبانیت، بی‌خوابی، لرزش، تب و سر درد مواجه شود.
- قلبی-عروقی: احساس تند شدن ضربان قلب، طپش قلب، آریتمی، آنژین صدری، افزایش فشار نبض و در بعضی موارد ایست قلبی.
- دستگاه گوارش: ممکن است با تغییر در اشتها، تهوع و اسهال همراه باشد.
سایر عوارض شامل: سر درد، گرفتگی‌های پا، کاهش وزن، عرق کردن زیاد، عدم تحمل به گرما، واکنش‌های آلرژیک پوستی و بی‌نظمی قاعدگی است.
مسمومیت با یوتیروکس و درمان آن
نشانه‌های مسمومیت با یوتیروکس شامل کاهش وزن، افزایش اشتها، طپش قلب، عصبانیت، اسهال، گرفتگی‌های شکمی، عرق کردن زیاد، تند شدن ضربان قلب، افزایش فشار خون، بروز آنژین، آریتمی، لرزش، سردرد و مشکلات خواب است.
درمان مسمومیت معمولاً شامل کاهش جذب دارو از طریق دستگاه گوارش و جلوگیری از تأثیرات دارو بر بدن است. ممکن است برای این کار، معده شستشو داده یا استفراغ ایجاد کنند و سپس بیمار مسموم را با ذغال فعال درمان کنند.
اگر بیمار بیهوش شده یا دچار تشنج گردد، باید از خطر آسپیراسیون جلوگیری شود. همچنین ممکن است نیاز به پشتیبانی تنفسی با اکسیژن یا تنفس مصنوعی باشد.
درمان نارسایی قلبی احتقانی، تب و افزایش قند خون نیز باید انجام شود و کمبود مایعات بدن جبران گردد. پروپرانولول (یا دیگر داروهای مسدودکننده بتا) ممکن است برای کاهش اثرات ناشی از افزایش فعالیت سمپاتیک استفاده شود.
مصرف یوتیروکس باید طی یک دوره 2 تا 6 روز به تدریج کاهش یابد و سپس با دوز کمتری دوباره آغاز شود.
نکات قابل توصیه به بیمار در رابطه با مصرف یوتیروکس
یوتیروکس را هر روز…
“`
دارو را در زمان مشخص مصرف کنید. برای جلوگیری از خواب آلودگی، بهتر است دارو را صبح‌ها بخورید.
اگر دچار سردرد، اسهال، عصبانیت، عرق کردن زیاد، عدم تحمل گرما، درد در قفسه سینه، تند شدن نبض یا طپش قلب شدید، حتماً پزشک را باخبر کنید.
یوتیروکس را در جای گرم و مرطوب نگه ندارید؛ زیرا این کار می‌تواند موجب خراب شدن دارو شود.
به بیمار بگویید که همیشه از محصول یک کارخانه خاص استفاده کند، زیرا محصولات مختلف ممکن است مقدارهای متفاوتی از دارو داشته باشند.
به بیمار توضیح دهید که این درمان باید برای همیشه ادامه یابد، مگر اینکه مشکل کم‌کاری تیروئید او موقتی باشد.
بیماران مسن تر نسبت به اثرات لووتیروکسین یا یوتیروکس حساس تر هستند. در بیمارانی که سن آنها بالای 60 سال است، مقدار شروع مصرف باید 25 درصد کمتر از مقدار معمول باشد.
برای کودکان: ممکن است در چند ماه اول استفاده از دارو، ریزش موهای نسبی پیش بیاید. باید به کودک و والدینش اطمینان دهید که این مشکل موقتی است.
مقدار کمی از یوتیروکس در شیر مادر ترشح می‌شود. بنابراین، استفاده از این دارو در دوران شیردهی باید با احتیاط انجام گیرد.