“`html
وازکتومی چیست؟ چگونه انجام می‌شود؟ مزایا و معایب آن چیست؟
با این بخش از رضیم همراه باشید تا با روش دائمی پیشگیری از بارداری در مردان (وازکتومی) بیشتر آشنا شوید.
روش دائمی پیشگیری از بارداری در مردان (وازکتومی)
وازکتومی (به انگلیسی: vasectomy) یک عمل جراحی برای مردان است که به منظور جلوگیری از بارداری انجام می‌شود. این روش به «بستن لوله‌های مردان» معروف است و با انجام آن، افراد دیگر نمی‌توانند بچه‌دار شوند. همچنین، اگر کسی بخواهد دوباره بچه‌دار شود، امکان بازگشت تا ۶۰٪ وجود دارد (این روش را وازواوزوستومی می‌گویند). در میان روش‌های مختلف پیشگیری از بارداری، وازکتومی یکی از موفق‌ترین‌ها به شمار می‌رود. این عمل فقط برای جلوگیری از بارداری است و نمی‌تواند از انتقال بیماری‌های مقاربتی جلوگیری کند.
این عمل به صورت سرپایی و ساده انجام می‌شود و فرد تنها ۳۰ دقیقه پس از عمل می‌تواند راه برود و رانندگی کند. پس از انجام وازکتومی، رنگ، بو، طعم و حجم مایع منی و همچنین قدرت نعوظ و انزال تغییر نمی‌کند؛ تنها چیزی که تغییر می‌کند این است که اسپرم مسدود می‌شود. در این روش، یک جراحی کوچک برای مسدود کردن وازدفران که وظیفه انتقال اسپرم از بیضه به پروستات و مجرای ادراری را دارد، انجام می‌شود.
این روش با بی‌حسی موضعی، کم درد و زمان جراحی کوتاه و قیمت مناسبی انجام می‌شود. درصد موفقیت وازکتومی بین ۹۵ تا ۹۹.۵ درصد متغیر است و به نوع روش بستگی دارد. بر اساس اطلاعات موجود در وب‌سایت NHS، موفقیت این روش بیش از ۹۹٪ است و از هر ۲۰۰۰ مردی که وازکتومی انجام داده‌اند، تنها یک نفر در بقیه عمرش می‌تواند یک زن را باردار کند. پس از عمل، مردان همچنان قادرند از فعالیت جنسی لذت ببرند و تغییر خاصی در خروج مایع منی احساس نکنند. تفاوتی که ایجاد می‌شود این است که مایع منی دیگر شامل اسپرم نخواهد بود.
وازکتومی یک روش دائمی برای جلوگیری از بارداری است و اگر مردی بعد از عمل بخواهد دوباره بچه‌دار شود، این کار به راحتی امکان‌پذیر نخواهد بود. بنابراین قبل از اقدام به وازکتومی، فرد باید مطمئن باشد که نمی‌خواهد در هیچ شرایطی پدر شود. با این حال، در برخی موارد می‌توان وازکتومی را با یک عمل جراحی برگشت داد، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که این عمل موفق باشد و فرد دوباره بتواند صاحب فرزند شود.
———————————————————————————————
نحوه عمل جراحی وازکتومی
وازکتومی یک عمل جراحی آسان و راحت است. برای انجام این عمل، دو روش وجود دارد:
۱) وازکتومی با استفاده از تیغ جراحی و بخیه زدن
۲) وازکتومی بدون استفاده از تیغ جراحی
برای آنکه بهتر بفهمیم وازکتومی چگونه انجام می‌شود، ابتدا باید درباره دستگاه تناسلی مردان بیاموزیم.
بیضه‌ها اعضایی از بدن هستند که اسپرم و هورمون جنسی مردانه تستوسترون را تولید می‌کنند. بیضه‌ها در کیسه‌ای به نام اسکروتوم قرار دارند. هر بیضه به یک لوله کوچک به نام اپیدیدیم (Epididymis) متصل است. اسپرم‌ها پس از خروج از بیضه به اپیدیدیم می‌روند و در آنجا حدود شش هفته نگه‌داری می‌شوند تا کامل و بالغ شوند. اپیدیدیم همچنین به وسیله یک جفت لوله دیگر به نام وازدفران (Vas deferens) به غده پروستات متصل می‌شود. مایع منی در پروستات تولید می‌شود و در زمان رابطه جنسی با اسپرم ترکیب شده و از آلت تناسلی خارج می‌گردد.
در روش وازکتومی با تیغ جراحی، ابتدا پوست روی بیضه (اسکروتوم) با یک ماده بی‌حس کننده بی‌حس می‌شود. سپس مجرای وازدفران زیر پوست اسکروتوم مشخص و یک برش کوچک (معمولاً حدود یک سانتیمتر) بر روی اسکروتوم ایجاد می‌شود. با بیرون کشیدن…
“`
برای ایجاد وازدفرانس، ابتدا دو برش روی آن زده می‌شود و یک سانتیمتر از آن بریده می‌شود. سپس هر دو سمت بریده شده با استفاده از نخ، کلیپس یا کوتر بسته می‌شوند و به داخل اسکروتوم برمی‌گردند. برش موجود روی اسکروتوم نیز با بخیه بسته می‌شود. این مراحل برای سمت دیگر یعنی بیضه دیگر نیز تکرار می‌شود.
در روش وازکتومی بدون تیغ که به آن N.S.V. می‌گویند (مخفف No – scalpel vasectomy)، این عمل به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه بعد از انجام بی‌حسی موضعی با استفاده از دو عدد پنس انجام می‌شود. در این روش به دلیل ایجاد سوراخ بسیار کوچک، نیازی به بخیه زدن نیست.
———————————————————————————————
مراقبت‌های بعد از عمل وازکتومی
بعد از انجام وازکتومی، به مدت یک تا سه روز فرد باید استراحت کند و حرکاتش را محدود کند تا تورم کاهش یابد و مجرای وازدفرانس که بریده شده، بهبود یابد. بسیاری از آقایان در این مدت ترجیح می‌دهند به پشت بخوابند و پاهایشان را بالا بگیرند. این کار ضروری نیست، اما می‌تواند کمک‌کننده باشد. حرکات شدید، بلند کردن اجسام سنگین و راه رفتن زیاد ممکن است باعث درد و خونریزی در ناحیه اسکروتوم شود. معمولاً در طول یک هفته ناراحتی کمی احساس می‌شود که مصرف داروهای مسکن و ضد التهاب می‌تواند به کاهش آن کمک کند. همچنین استفاده از کیسه یخ به مدت ۱۵ دقیقه هر ۱۵ دقیقه یک بار می‌تواند به کاهش تورم کمک کند.
———————————————————————————————
مدت زمان لازم برای اطمینان از عدم وجود اسپرم در مایع منی
وازکتومی به عنوان یک روش عقیم‌سازی، به سرعت نتایج خود را نشان نمی‌دهد. اسپرم‌ها ممکن است بیش از یک هفته در وازدفرانس و در بین انتهای بخیه‌زده باقی بمانند. معمولاً آقایان باید حداقل ۱۰ تا ۱۴ بار مقاربت داشته باشند تا مجرای آنها از اسپرم خالی شود. معمولاً دو نمونه از مایع منی باید یک هفته تا یک ماه بعد از عمل تهیه و به آزمایشگاه فرستاده شود. اگر در نتایج آزمایش تعداد اسپرم‌ها صفر گزارش شود، به این معنی است که عمل وازکتومی با موفقیت انجام شده و فرد عقیم شده است. در این زمان توصیه می‌شود از روش‌های دیگر ضد بارداری استفاده شود. وازکتومی هیچ تاثیر منفی بر تولید هورمون جنسی مردانه تستوسترون و میل جنسی فرد ندارد و افراد هیچ احساسی از کاهش مایع منی نخواهند داشت.
———————————————————————————————
عوارض وازکتومی چیست؟
عوارض وازکتومی به دو دسته کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم می‌شود. عوارض کوتاه‌مدت شامل التهاب، درد، جمع شدن خون یا هماتوم و عفونت در محل عمل است. در عوارض بلندمدت، ممکن است درد مزمن بیضه‌ها را تجربه کنند.
هنوز به‌طور قطعی ثابت نشده است که وازکتومی خطر ابتلا به سرطان بیضه و پروستات را افزایش می‌دهد. یکی دیگر از عوارض روحی و روانی آن، پشیمانی برخی از افراد از تصمیم خود و نیاز به انجام مجدد عمل جراحی وازووازستومی است که دارای موفقیت پایینی (بین ۲۰ تا ۴۰ درصد) اعلام شده است.
———————————————————————————————
آیا وازکتومی باعث قطع شدن مایع منی می شود؟
مایع منی از ترکیب ترشحات کیسه های منی و پروستات ساخته می‌شود. هنگام وازکتومی، این مایع هنوز وجود دارد، اما اسپرم در آن نیست. بنابراین، این مایع نمی‌تواند موجب بارداری شود.
———————————————————————————————
آیا وازکتومی روی میل و توان جنسی اثر دارد؟
عمل وازکتومی به خودی خود تأثیری بر میل یا توان جنسی ندارد. اما برخی از افرادی که این عمل را انجام می‌دهند، به دلیل درد مزمن یا مشکلات روحی ممکن است احساس کنند که میل یا توان جنسی‌شان کاهش یافته است.
اما توصیه‌های پایانی و علمی من
۱- بهتر است وازکتومی را به عنوان اولین گزینه برای نازایی در نظر نگیرید چون تقریباً برگشت‌پذیر نیست و ابتدا روش‌های ساده‌تر را امتحان کنید.
۲- قبل از انجام وازکتومی تمام جوانب آن را به دقت بررسی کنید.
۳- با همسرتان در مورد این موضوع صحبت کنید و او را در جریان عواقب قرار دهید.
۴- با چند پزشک متخصص مشورت کنید.
۵- هر چه زمان بیشتری بگذرد، شانس برگشت به باروری کمتر می‌شود، بنابراین در صورت پشیمانی، هرچه سریع‌تر برای عمل برگشت وازکتومی اقدام کنید.
———————————————————————————————
مزایای وازکتومی
مزایای وازکتومی عبارتند از:
* یک روش دائمی برای جلوگیری از بارداری است
* تأثیری بر فعالیت جنسی ندارد
* نیازی به مراقبت روزانه ندارد
* نسبت به عمل بستن لوله‌های رحم در خانم‌ها، روش وازکتومی بسیار ساده‌تر و ارزان‌تر است.
———————————————————————————————
معایب وازکتومی
معایب وازکتومی عبارتند از:
* از انتقال بیماری‌های عفونی مقاربتی جلوگیری نمی‌کند
* اثر عقیم بودن بلافاصله بعد از عمل جراحی مشخص نمی‌شود
* نیاز به یک عمل جراحی کوچک دارد
* ممکن است مجاری وازدفرانس دوباره به یکدیگر متصل شوند
* در صورت پشیمانی ممکن است عمل برگشت‌پذیر بودنی امکان‌پذیر نباشد.
———————————————————————————————
مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی