“`html
آشنایی با سیاره زیبای زهره
زهره یا ناهید، دومین سیاره بعد از تیر (عطارد) در سیستم خورشیدی است. نام این سیاره به زبان لاتین ونوس است که در اسطوره‌های یونان و روم، به عنوان الهه زیبایی شناخته می‌شود.
زهره یکی از سیاره‌هایی است که به راحتی می‌توان آن را در آسمان مشاهده کرد. این سیاره گاهی با عنوان ‘ستاره شام’ شناخته می‌شود. زهره، درخشان‌ترین سیاره است و نزدیک‌ترین فاصله‌اش به زمین به 42 میلیون کیلومتر می‌رسد.
بهترین زمان برای دیدن زهره، وقتی است که درخشان‌ترین حالت خود را دارد؛ پس از ماه، دومین جسم درخشان آسمان است. زهره در هنگام طلوع خورشید در سمت مشرق و هنگام غروب در سمت مغرب قابل مشاهده است. شعاع زهره حدود 6100 کیلومتر و چگالی آن 501 گرم در سانتیمتر مکعب است.
سطح سیاره زهره بسیار داغ است و هیچ راهی برای فرار از این گرما وجود ندارد. جو زهره پر از دی‌اکسید کربن است و همین باعث شده که فضا به یک محیط سمی و خطرناک تبدیل شود. هنوز هیچ گونه زندگی در سطح زهره پیدا نشده است.
۴ میلیارد سال پیش، زهره در آغاز زندگی‌اش بسیار شبیه زمین بود. ناهید به خورشید نزدیک‌تر از زمین است و این نزدیکی موجب شده که زهره به یک جهنم واقعی تبدیل شود. با توجه به فاصله‌اش از خورشید، دمای زهره باید فقط کمی از زمین بیشتر باشد، اما همین گرما باعث تبخیر فوق‌العاده آب شده است.
بخار آب یک گاز مهم در پدیده گلخانه‌ای است و افزایش آن در جو زهره منجر به تشدید گلخانه‌ای شده است. این گاز، گرما را در جو حفظ می‌کند و نمی‌گذارد تا گرما به فضا برود.
بسیار ممکن است که بیشتر آب در سطح زهره بخار شده باشد و به همین دلیل این سیاره انرژی خورشید را به شدت جذب می‌کند، تا جایی که دمای سطح آن به ۴۸۲ درجه سانتی‌گراد می‌رسد.
حرکت ظاهری زهره
مدار زهره تقریباً دایره‌ای شکل (e=0.0068) دارد و نسبت به دایره‌البروج ۳.۳۹ درجه شیب دارد. نیم‌قطر آن ۰.۷۲۳۳ واحد نجومی است و یک دور زدن آن به دور خورشید حدود ۲۲۴.۷۰ روز طول می‌کشد. زهره به همراه عطارد و زمین، سیاره‌های بسیار درخشانی در این مدار هستند.
نقشه‌برداری‌های راداری نشان می‌دهد که زهره با یک دوره تناوب نجومی معادل ۲۴۳.۰۱ شبانه‌روز به صورت معکوس می‌چرخد و شیب صفحه مدار آن نسبت به استوا تقریباً ۳ درجه است.
چرخش زهره به دور محور خود معکوس است و یک دور آن ۲۴۳ روز زمین طول می‌کشد. در حالی که برای یک دور به دور خورشید ۲۲۵ روز زمان نیاز دارد. بنابراین روز خورشیدی در زهره به مدت ۱۱۸ روز زمین است و هر سال آن معادل دو شبانه‌روز زمین به طول می‌انجامد.
مشخصه‌های فیزیکی سیاره زهره
فاصله زمین تا زهره را می‌توان به راحتی با استفاده از رادار اندازه‌گیری کرد و سپس شعاع فیزیکی آن را از قطر زاویه‌ای به دست آورد. زهره دارای شعاع ۶۰۵۲ کیلومتر است که فقط ۵ درصد از شعاع زمین کوچکتر است. زهره مانند عطارد هیچ قمر طبیعی ندارد و بنابراین تنها در زمانی که یک فضاپیما از کنار آن می‌گذرد یا دور آن می‌چرخد، می‌توان به دقت جرم آن را محاسبه کرد.
بسیاری از فضاپیماهایی که تلاش کردند بر سطح زهره فرود بیایند به دلیل فشار شدید جو و گرمای زیاد، نابود شدند. اما در سال ۱۹۷۵ (1354 شمسی) دو فضاپیمای روسی شبیه به ابزارهای کاوش در اعماق دریا، موفق شدند نخستین تصاویر را از سطح زهره به زمین ارسال کنند. در این تصاویر، مناظر صخره‌ای تیز و سطح‌های هموار مشاهده می‌شود. اندازه بیشتر صخره‌ها بین ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتر است.
سیاره زهره خشک است
زمین دارای لایه‌ای به نام لایه اوزون است که از زمین در برابر امواج فرابنفش خورشید محافظت می‌کند. اما زهره این لایه محافظتی را ندارد و به همین دلیل امواج فرابنفش به جو آن نفوذ می‌کنند. این امواج مولکول‌های آب را به اکسیژن و هیدروژن تجزیه می‌کنند. به همین دلیل در حال حاضر نمی‌توان انتظار داشت که آب زیادی در سطح زهره باقی مانده باشد.
این سیاره مانند زمین
“““html
سیاره زهره دارای اتمسفر است، اما اتمسفر این سیاره از اتمسفر زمین ضخیم‌تر است که همین موضوع ورود به آن را سخت کرده است. با وجود این، دانشمندان اخیراً توانسته‌اند از این اتمسفر ضخیم عبور کنند و نگاهی به سطح زهره بیندازند.
زهره به دلیل شباهت‌های زیادی که با زمین دارد، به “خواهر زمین” معروف است. ترکیب شیمیایی، نیروی جاذبه و چگالی زهره شبیه به زمین است. به عبارت دیگر، مواد تشکیل‌دهنده زهره مانند زمین بوده و آتشفشان‌ها، کوه‌ها و سنگ‌های زهره نیز کاملاً شبیه به آنچه در زمین داریم هستند.
جغرافیای سیاره زهره
زهره دارای بیشترین تعداد آتشفشان در میان سیارات منظومه شمسی است. آتشفشان‌های زهره بدون توقف فعالیت دارند و گدازه‌ها را به سطح این سیاره می‌ریزند.
بخشی از سطح زهره کوهستانی و بخشی دیگر مسطح است. شواهد نشان می‌دهد که در گذشته، سطح زهره نیز مانند زمین دچار جابه‌جایی شده است، اما زهره سیستم ورقه‌ای ندارد که ما در زمین مشاهده می‌کنیم.
موقعیت زهره از غرب به شرق
سرعت چرخش زهره به دور خورشید از زمین کندتر است و هر روز در زهره بیشتر از 100 روز زمین طول می‌کشد. همچنین، چرخش زهره مخالف دیگر سیارات است؛ بنابراین، خورشید در زهره از غرب طلوع و در شرق غروب می‌کند.
میدان مغناطیسی زهره
زهره دارای هسته آهن و نیکل است که بخشی از آن حالت مایع دارد. این ممکن است نشان دهد که زهره باید یک میدان مغناطیسی داشته باشد. با اینکه زهره 43 مرتبه کندتر از زمین می‌چرخد، انتظار داریم که میدان مغناطیسی آن ضعیف‌تر از زمین باشد؛ اما تا کنون هیچ وسیله‌ای موفق به ثبت میدان مغناطیسی در زهره نشده است.
اگر میدان مغناطیسی وجود داشته باشد، اندازه‌گیری‌ها نشان می‌دهد که بایستی حداقل 10 الی 14 برابر میدان مغناطیسی زمین باشد، با این حال این مقدار به شدت ضعیف‌تر از آنچه انتظار می‌رود، به نظر می‌رسد.
ممکن است میدان مغناطیسی زهره وجود نداشته باشد. این امکان وجود دارد که وضعیت کنونی زهره مشابه به این باشد (چرخش قطب‌های زمین تقریباً هر یک میلیون سال یک بار اتفاق می‌افتد).
تحول سطح زهره
پوسته زهره تحت تاثیر تشکیل دره‌های عمیق و جلگه‌های کوهستانی به وجود آمده است، جایی که صفحات زمین با هم برخورد کرده‌اند.
این صفحات مقداری جابه‌جایی‌های سطحی نیز دارند. وجود حفره‌هایی در سطح زهره نشان می‌دهد که حرکات صفحات سطحی یک فرآیند جهانی نبودند، بر خلاف آنچه در زمین اتفاق می‌افتد.
زهره تاریخ اولیه‌ای دارد که احتمالاً به دو میلیارد سال پیش برمی‌گردد و باید روندی مشابه با تاریخ زمین داشته باشد؛ زیرا این دو سیاره چگالی، جرم و اندازه‌های مشابهی دارند. برآورد می‌شود که زهره حدود 4.6 میلیارد سال پیش با دیگر سیارات خاکی شکل گرفته باشد و این لایه‌های داخلی زهره نیز به خاطر گرمای داخلی تشکیل شده‌اند.
رصد سیاره زهره
فضاپیماها با استفاده از رادار توانسته‌اند 98 درصد از سطح سیاره زهره را نقشه‌برداری کنند. به طور کلی، سطح زهره نسبت به سطح زمین صاف‌تر است و دو سوم این سیاره را صحراهای داغ و دشت‌های آتشفانی پوشانده‌اند. همچنین، چندین ناحیه فلاتی با ارتفاع چند کیلومتر نیز در این سیاره وجود دارد.
“““html
دشت‌ها وجود دارند.
ناحیه کوهستانی ماکسول مونته با ارتفاع حدود ۱۱ کیلومتر (۶.۸ مایل) از سطح دریا، بالاترین نقطه سیاره زهره است. آتشفشان‌ها در همه جا در سطح این سیاره وجود دارند و بعضی از آن‌ها حتی تا ۱۶۰ کیلومتر (۱۰ مایل) عرض دارند.
اگر از بالای قطب شمال زهره نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که بیشتر سیارات و قمرهای منظومه شمسی به دور محور خود می‌چرخند و در جهت خلاف عقربه‌های ساعت به دور خورشید حرکت می‌کنند. اما زهره برخلاف بقیه سیارات، در جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخد.
دلیل این موضوع هنوز به طور قطعی مشخص نیست، اما تعدادی از ستاره‌شناسان فکر می‌کنند که زهره ابتدا مانند سایر سیارات می‌چرخیده، ولی به دلیل برخورد با یک سیاره یا سیارک دیگر، جهت چرخش آن تغییر کرده است.
تلاش برای تغییر شرایط سایر سیارات به شرایط مشابه زمین، زمین‌سازی نامیده می‌شود. برخی دانشمندان معتقدند این فرآیند می‌تواند با کاشت هاگ‌های گیاهی در جو زهره شروع شود. در مورد این که آیا موجودات زمینی می‌توانند در دمای زهره زندگی کنند، شک و تردید وجود دارد.
اما بر این باورند که هاگ‌های موجود در دی‌اکسید کربن جو زهره را جذب کرده و از طریق فرایند فتوسنتز، اکسیژن تولید خواهند کرد. این کار ممکن است باعث یک زنجیره از تغییرات شود و شرایطی به وجود آورد که بهتر از آنچه ما الآن می‌دانیم، باشد.
بیشتر بخوانید:
سایت رضیم
“`