شاید تا به حال کلمه سونامی را شنیده باشید. این کلمه به امواج بزرگی اشاره دارد که می‌توانند به روستاهای کنار دریا آسیب بزنند. در زبان ژاپنی، سونامی به معنای “موج بندر” است. اما این پدیده خطرناک چگونه ایجاد می‌شود؟
باید بدانید که سونامی چیزی فراتر از خطر جزر و مد دریا است. این پدیده به نیروی جاذبه بین خورشید و ماه ارتباط دارد. در واقع، سونامی نوعی امواج بزرگتر نسبت به امواج عادی است. این امواج دارای قله‌ها و حفره‌هایی هستند که از جابه‌جایی انرژی در آب به وجود می‌آیند، نه از جابه‌جایی خود آب.
سونامی چطور اتفاق می‌افتد؟
تفاوت اصلی بین امواج عادی و سونامی در منبع انرژی آنهاست. امواج دریایی معمولی انرژی خود را از باد می‌گیرند، در حالی که سونامی‌ها از انرژی زیر آب نشأت می‌گیرند. این انرژی ممکن است از یک فوران آتشفشانی، جابه‌جایی صفحات زیر دریا، یا به طور معمول از زلزله در کف اقیانوس ناشی شود. این انرژی آزاد می‌شود و به سطح دریا می‌آید و آب را از سطح معمولی بلند می‌کند. اما چون جاذبه آب را به سمت پایین می‌کشد، این انرژی به صورت موجی افقی به حرکت در می‌آید و سونامی شکل می‌گیرد.
این امواج با سرعتی بیش از 500 مایل در ساعت حرکت می‌کنند و زمانی که از ساحل دور هستند، به سختی قابل تشخیص‌اند. اما هنگامی که سونامی به آب‌های کم عمق می‌رسد، پدیده‌ای به نام “کم عمق شدن موج” اتفاق می‌افتد و انرژی آن فشرده می‌شود. در این حالت، سرعت موج کاهش یافته و ارتفاع آن به بیش از 30 متر می‌رسد. بنابراین، سونامی می‌تواند به راحتی هر چیزی را که در راه خود است، از بین ببرد.
