گرما زدگی چه علائمی دارد و درمان و پیشگیری از آن چگونه است
گرما زدگی معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که فرد در هوای گرم فعالیت بدنی می‌کند. در این حالت، به خاطر تعریق زیاد، بدن آب و املاح خود را از دست می‌دهد و دمای بدن بالا می‌رود. گرما زدگی می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد و در موارد شدید حتی به مرگ منجر شود.
در ادامه به علائم و درمان گرما زدگی خواهیم پرداخت.
گرما زدگی خفیف
علائم این نوع گرما زدگی شامل درد در شکم، بازو و ساق پا است که به خاطر کمبود آب و املاح در اثر تعریق زیاد بوجود می‌آید. برای درمان، باید فعالیت را متوقف کرد، عضلات دردناک را آرام بکشید و آب خنک حاوی املاح بنوشید.
گرما زدگی متوسط
علائم این نوع گرما زدگی شامل ضعف، خستگی شدید و از حال رفتن می‌باشد. همچنین احساس تشنگی، سردرد، تهوع، استفراغ و گیجی نیز دارد. این مشکل بیشتر در ابتدای روزهای گرم وقتی فرد به فعالیت جدید و شدید می‌پردازد، پیش می‌آید. اگر پس از تعریق زیاد فقط آب بدون املاح استفاده شود، احتمال بروز این وضعیت بیشتر است.
درمان این وضعیت شامل انتقال فرد به یک مکان خنک است. لباس‌های او را درآورید و اگر او هوشیار است، به او آب خنک حاوی املاح بدهید. به وسیله پنکه یا حوله خیس، او را خنک کنید و بهتر است بیمار را به پزشک ببرید.
گرما زدگی شدید
در این حالت، بدن دمای بالای 40 درجه سانتیگراد دارد. علائم این وضعیت شامل تهوع، تشنج، کاهش سطح هوشیاری و کما است.
درمان شامل:
به سرعت با اورژانس تماس بگیرید. بیمار را در یک وان یخ قرار دهید. تمامی لباس‌های او را درآورید و قطعات یخ را زیر بغل، کشاله ران و گردن بیمار قرار دهید.
معاون درمان دانشگاه شهید بهشتی گفت: دوغ و شربت آبلیمو خنک، بهترین درمان برای گرما زدگی در تابستان هستند و بهترین کار این است که خودتان تهیه کنید. دکتر امام هادی افزود که گرما زدگی یک اصطلاح عمومی است…
معاون درمان دانشگاه شهید بهشتی توضیح داد که دوغ و شربت آبلیمو خنک بهترین درمان برای گرما زدگی در فصل تابستان هستند و ترجیحاً باید خانگی باشند.
دکتر امام هادی اضافه کرد که هنگامی که بدن در معرض حرارت قرار می‌گیرد و دچار آسیب می‌شود، ممکن است گرما زدگی یا فرسودگی گرمایی ایجاد شود، که علائم هر یک با دیگری متفاوت است.
او در مورد گرما زدگی توضیح داد: زمانی که بدن نمی‌تواند حرارت اضافی را از خود دور کند، حرارت در بدن باقی می‌ماند و دمای بدن بالا می‌رود تا جایی که ممکن است به 42 درجه برسد.
دکتر امام هادی همچنین افزود که افرادی که دچار گرما زدگی می‌شوند، پوست و زبانشان خشک و رنگشان قرمز می‌شود. این مشکل معمولاً در افراد مسن و کسانی که دچار آسیب مغزی هستند، بیشتر مشاهده می‌شود.
او تأکید کرد که افرادی که در گرمای شدید فعالیت می‌کنند، به خصوص نوزادانی که سرما خورده‌اند و تب خفیفی دارند، به گرما زدگی مبتلا می‌شوند.
گاهی اوقات مادران به خاطر اینکه سرماخوردگی کودک تشدید نشود، او را زیر پتو می‌گذارند، اما این کار می‌تواند باعث تب بیشتر و حتی گرمازدگی نوزاد شود.
امام هادی اشاره کرده‌اند که کودکانی که گرمازده شده‌اند باید با شستشوی بدنشان در آب ولرم کمک شوند. وقتی که کودک تب زیادی دارد، باید فوراً شکم و پشت او را با آب ولرم شست و نباید مانند تصور اشتباه برخی افراد از الکل استفاده کرد.
ایشان یادآوری کردند که وقتی فردی در گرما عرق می‌کند، مقدار زیادی آب از بدنش خارج می‌شود و به دلیل تبخیر و ادرار زیاد، نمک بدنش کم می‌شود که منجر به فرسودگی گرمایی می‌گردد.
امام هادی اظهار کردند که در فرسودگی گرمایی، پوست فرد مرطوب و عرق کرده است، اما بدن او داغ نیست و فشار خونش پایین و نبضش کند است. این افراد تشنه نیستند و به گفته ایشان، تعادل آب و الکترولیت‌های بدنشان به هم ریخته و در صورت عدم رسیدگی، احتمال مرگ آنها بالا است.
در مورد فرد گرمازده، ایشان توصیه کردند که برعکس فرسودگی گرمایی، فرد گرمازده خیلی تشنه و بدنش داغ است و باید هرچه سریعتر خنک شود. تشنگی بیمار با مایعات خنک به تدریج برطرف می‌شود، اما مهم‌ترین قضیه خنک کردن بدن بیمار است که اگر آب زیادی مصرف کند، ممکن است دچار فرسودگی گرمایی شود.
معاون درمان دانشگاه شهید بهشتی توضیح دادند که در فرسودگی گرمایی هیچ علامتی از قرمزی و داغی بدن وجود ندارد، بنابراین دادن آب و خنک کردن فرد تاثیر خاصی در بهبودی او ندارد و باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کرد. تنها درمان موثر، تزریق سرم است.
ایشان گفتند اولین اقدام برای بهبود فرد گرمازده، قرار دادن او در محیط خنک و سایه و همچنین شستشوی او با آب ولرم است.
