“`html
روش کاشت و تکثیر گل زنبق
زنبق از گل‌های زیبای زمستانی است که در رنگ‌ها و نوع‌های مختلف در طبیعت پیدا می‌شود. پرورش و کاشت زنبق در گلدان و باغچه خیلی آسان است و برخی از انواع آن به صورت گل بریده هم استفاده می‌شود.
گل زنبق یکی از گل‌های محبوب و مورد علاقه خیلی‌هاست. کاشت زنبق در گلدان کار ساده‌ای است. محیطی با نیم سایه، آبیاری متوسط و هوای خشک و خنک از شرایط نگهداری زنبق در خانه است. بهترین زمان کاشت زنبق اوایل پاییز است. این پیازها در اواخر زمستان تا اوایل بهار شکوفه می‌زنند.
انواع گل زنبق
زنبق ریزوم دار و انواع آن :
۱-زنبق ریش دار
ویژگی این زنبق‌ها وجود یک خط برجسته و کرکی در وسط گلبرگ‌ها است. مهم‌ترین نوع این گروه، زنبق آلمانی است که به سرما و خشکی مقاوم می‌باشد. برگ‌های آن شکل خنجری دارند و در مناطق گرم همیشه سبز است. ارتفاع آن بین ۲۰ تا ۵۰ سانتیمتر است و رنگ‌های گل آن می‌تواند بنفش، زرد، قرمز و صورتی باشد. برخی از این زنبق‌ها به عنوان گل بریدنی استفاده می‌شوند. گلدهی این گیاه معمولاً در اواسط بهار و اوایل تابستان رخ می‌دهد و ممکن است دو بار در سال یعنی بهار و پاییز گل بدهد. این گیاه به مناطق آفتابی و خاک سبک و زهکشی شده نیاز دارد. پس از گلدهی با ریزوم افزایش می‌یابد.
۲- زنبق بدون ریش
در این نوع زنبق‌ها، سطح گلبرگ‌ها صاف و بدون کرک است. برگ‌ها نازک و باریک هستند و شبیه به برگ‌های گندمیان. ارتفاع این زنبق‌ها بین ۳۰ تا ۱۲۰ سانتیمتر متفاوت است و زنبق سیبری یکی از گونه‌های مهم آن است.
۳- زنبق تاج دار
این نوع زنبق‌ها در وسط گلبرگ‌ها یک تاج دارند که رنگ آن با رنگ زمینه گلبرگ متفاوت است. این گروه بومی مناطق نیمه گرمسیری هستند، اما برخی از گونه‌های آن مانند زنبق ژاپنی به سرما نیز مقاوم‌اند. زنبق ژاپنی در تابستان گل می‌دهد و در مناطق خشک رشد خوبی دارد. ارتفاع آن حدود ۶۰ سانتیمتر است و گل‌های بزرگ به رنگ بنفش با حواشی بریده و تاج نارنجی دارد.
زنبق‌های سوخ دار و انواع آن
زنبق‌های سوخ‌دار به سه گروه هلندی، لنگلیسی و اسپانیایی تقسیم می‌شوند. از این زنبق‌ها به مقدار زیادی برای گل بریدنی و تزئین باغچه استفاده می‌شود. برخی از آنها دورگه و برخی دیگر گونه‌های قدیمی هستند. زنبق‌های سوخ‌دار گیاهانی دائمی با سوخ های کشیده هستند. سوخ اولیه (سوخ مادری) آنها در طول یک فصل کاشت از بین می‌رود، ولی در طول فصل یک سوخ تازه در کنار آن تولید می‌شود که برای گلدهی سال آینده مفید است.
۱-زنبق انگلیسی:
این زنبق‌ها برگ‌های نازک و پیچ‌خورده‌ای دارند. گل‌های آن به رنگ‌های بنفش، ارغوانی، سفید و گاهی دورنگ هستند. گلدهی این زنبق در اواخر بهار و اوایل تابستان اتفاق می‌افتد. برای کاشت زنبق انگلیسی بهتر است از زمین غنی از مواد آلی استفاده شود و در زمان رشد به رطوبت زیادی نیاز دارد.
۲-زنبق اسپانیایی:
این زنبق‌ها از اسپانیا و پرتغال می‌آیند. گل‌های آن تنوع زیادی دارند و معمولاً به رنگ آبی یا بنفش و به ندرت سفید یا زرد دیده می‌شوند. بر روی هر یک از گلبرگ‌ها لکه‌ای زرد هم وجود دارد. تنها تفاوت آن با I. xiphioides شکل خاص گلبرگ‌های آن است. تنوع رنگ‌های…
“`
گیاه I. xiphioides شکل کلی مشابهی دارد و در بهار، دو هفته زودتر از گونه‌های دیگر گل می‌دهد. این گیاه به نور خورشید و خاکی با زهکشی خوب نیاز دارد. سوخ‌های آن را بعد از گلدهی باید از خاک درآورد و در جای مناسب نگهداری کرد.
۳-زنبق هلندی:
این نوع زنبق از تلاقی I. xiphium، I. tingitana و I. lusitanica به وجود آمده و از نظر رنگ‌ها بسیار متنوع است. هر روز رنگ‌های جدیدی از آن در بازار موجود است. معمولاً این زنبق را زودتر پرورش می‌دهند و به عنوان گل بریده در خارج از فصل استفاده می‌شود.
دیگر زنبق‌های سوخ‌دار شامل I. reticulata و I. danfordia هستند که به خاطر ارتفاع کوتاهشان برای تزئین آپارتمان مناسب‌اند. این دو در اسفند ماه گل می‌دهند و سوخ‌های آنها باید در پاییز در گلدان کاشته شوند.
گیاه‌شناسی گل زنبق
گل زنبق نوعی گیاه چند ساله است که حدود ۳۰۰ گونه از آن شناسایی شده است. این گل شش گلپوش دارد؛ سه تایی از آنها (گلبرگ‌ها) به سمت بالا ایستاده و سه تای دیگر (کاسبرگ‌ها) آویزان هستند. زنبق‌ها به دو دسته ریزوم‌دار و سوخ‌دار تقسیم می‌شوند. بیشتر زنبق‌ها ریزوم‌دار هستند و تعداد کمی از آنها سوخ‌دارند. زنبق‌های سوخ‌دار به طور تجاری برای گل بریدنی تولید می‌شوند، در حالی که انواع ریزوم‌دار بیشتر برای کاشت در گلدان و باغچه استفاده می‌شود.
شرایط محیطی مورد نیاز گل زنبق
خاک: گل زنبق در خاک‌های دارای pH خنثی یا قلیایی و سبک که به خوبی زهکشی می‌شود، بهترین رشد را دارد. اگر خاک اسیدی باشد، اضافه کردن کمی آهک به آن می‌تواند کیفیت خاک را برای کاشت زنبق بهتر کند. خاک مناسب برای کاشت در گلدان، ترکیبی از دو قسمت شن و ماسه، یک قسمت خاک باغچه و یک قسمت خاکبرگ است.
نور : زنبق به نور غیرمستقیم احتیاج دارد. در زمان رشد علفی، نور کمتری لازم دارد و در زمان گلدهی به نور کامل نیاز دارد.
دما :گل زنبق یکی از گل‌های فصلی زمستان است و در زمان رشد علفی، دمای مناسب بین ۴ تا ۷ درجه سانتی‌گراد و در زمان گلدهی دما بین ۱۳ تا ۱۶ درجه از آن بهتر است.
آبیاری:نیاز آبی زنبق متوسط است. بعد از کاشت، باید گلدان را به خوبی آبیاری کنید و سپس هر هفته خاک را مرطوب نگه دارید. در زمان گلدهی، آبیاری ۲ تا ۳ بار در هفته کافی است.
مه پاشی:زنبق به رطوبت هوای محیط نیاز ندارد و هوای خنک و خشک برای آن مناسب‌تر است.
کوددهی:برای کوددهی زنبق، باید با دیدن اولین غنچه‌ها شروع کنید و هر دو هفته یک بار تا زمانی که برگ‌ها زرد و خشک شوند، این کار را ادامه دهید. برای تهیه کود می‌توانید از کودهای محلول مخصوص گیاهان خانگی یا باغی استفاده کنید.
روش کاشت و تکثیر زنبق
زنبق‌ها معمولاً از طریق تقسیم بوته و بعد از تمام شدن گلدهی تکثیر می‌شوند. همچنین با کاشت بذر زنبق می‌توان بعد از ۳ سال گل‌های زنبق را دید. روش‌های افزایش هر یک از زنبق‌های ریزوم‌دار و سوخ‌دار بیشتر توضیح داده می‌شود.
“`html
۱- تکثیر زنبق سوخ دار:
برای تکثیر زنبق‌های سوخ دار، در پاییز سوخک‌ها را از سوخ مادری جدا کرده و می‌کارند. این زنبق‌ها معمولاً در سال دوم یا سال سوم گل می‌دهند.
نگهداری اندام زیرزمینی: بعد از پژمرده شدن برگ‌های زنبق، سوخ‌ها برداشت شده و پس از خشک کردن، تمیز کردن و درجه‌بندی آنها باید در شرایط خشک و با تهویه مناسب، در دمای بین ۱۷ تا ۲۵ درجه بسته به نوع گیاه نگهداری شوند. سوخ‌های کوچک‌تر باید در پاییز دوباره کاشته شوند و سوخ‌های کوچک‌تر از ۴ سانتیمتر دور ریخته می‌شوند و سوخ‌های مناسب برای گلدهی انبار می‌شوند.
اگر می‌خواهید سوخ‌ها سال آینده گل بدهند، می‌توانید آنها را در دمای بالای ۲۰ درجه نگهدار کنید تا تحریک شوند. پس از آن برای تمایز دادن گل‌ها، دما باید به ۱۵ تا ۹ درجه کاهش یابد. اگر بخواهید سوخ‌ها را بیشتر از این نگه‌دارید، باید آنها را در دمای ۲۵ تا ۳۰ درجه نگهداری کنید تا قابلیت گلدهی حفظ شود و دما باعث تمایز گل نشود. همچنین ریزوم‌های زنبق باید در داخل پیت با دمای ۰ تا ۵ درجه نگهداری شوند تا خشک نشوند.
۲- تکثیر زنبق ریزوم دار:
برای تکثیر زنبق‌های ریزوم دار، بوته‌های بزرگ چند ساله را در اواخر تابستان یا اوایل پاییز بعد از زرد شدن برگ‌ها از خاک خارج کرده و ریزوم‌ها را تقسیم می‌کنند. هر قسمت را جداگانه در همان محل می‌کارند. اگر بخواهید که همان سال گیاه گل بدهد، باید ریزوم‌ها را به قطعات بزرگ تقسیم کنید و اگر هدف افزایش تعداد ریزوم‌هاست، می‌توانید به قطعات کوچک‌تر تقسیم نمایید. اما هر قطعه ریزوم باید حداقل یک نقطه رشد داشته باشد. ریزوم‌ها باید در عمق ۵ سانتیمتر از خاک کاشته شوند. در مناطقی با سرمای زیاد و زمستان‌های طولانی، ممکن است ریزوم‌ها از بین بروند.
نحوه کاشت زنبق در گلدان
1. برای کاشت زنبق در گلدان، ابتدا پیاز گیاه را از گل‌فروشی‌ها تهیه کنید.
2. گلدان را با خاک مناسب پر کرده و پیازها را نزدیک سطح خاک بکارید، به‌طوری که نوک پیاز کمی نمایان باشد.
3. پیازها را در عمق ۷ تا ۱۰ سانتیمتر و به فاصله ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر از یکدیگر بکارید. توجه داشته باشید که می‌توانید در هر گلدان ۱۲ سانتیمتری، ۵ تا ۶ پیاز بکارید و روی آنها را با یک لایه نازک از خاک مخصوص پیاز بپوشانید.
4. پس از چند روز، ریشه‌ها پیاز را به سمت پایین می‌کشند.
5. بعد از کاشت زنبق، گلدان را به‌طور کامل آبیاری کنید تا آب از ته گلدان خارج شود. سپس از آن به بعد مراقب باشید که خاک همیشه مرطوب بماند.
6. گلدان را در مکانی با نیم سایه قرار دهید و وقتی گیاه گل داد، آن را به مکانی پرنورتر انتقال دهید. در این زمان فقط زمانی گیاه را آبیاری کنید که خاک خشک شده باشد.
7. گل‌های زنبق بین ۷ تا ۹ هفته بعد از کاشت شکوفا می‌شوند. تا دو سال می‌توانید پیازها را در خاک نگه دارید.
8. بعد از مشاهده اولین غنچه‌ها، کوددهی را آغاز کنید. به خاطر داشته باشید که تغذیه بیش‌ازحد، پیاز را به تولید پیازچه وادار می‌کند و از گلدهی جلوگیری می‌کند.
خواص دارویی زنبق
- این گیاه برای سم‌زدایی بدن و افزایش میزان ادرار استفاده می‌شود.
- ضماد تهیه شده از ریشه آسیاب شده زنبق و آب، برای درمان ناراحتی‌های پوستی، زخم‌ها و دردهای روماتیسم مفید است.
- ضماد گرم برگ‌های تازه زنبق نیز برای درمان تومورها و خستگی موثر است.
خواص چای زنبق
- برای تهیه چای زنبق، یک قاشق مرباخوری ریشه خشک آن را در یک لیوان آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید و روزی ۳ بار مصرف نمایید.
- چای زنبق با تحریک کبد به درمان هپاتیت و یرقان کمک می‌کند و با مشکلات پوستی مانند آکنه مقابله می‌کند.
- سوء هاضمه را برطرف می‌کند.
- به درمان بیماری روماتیسم کمک می‌کند.
- در کاهش وزن مؤثر است.
بیشتر بخوانید:
سایت رضیم
“`