راهنمای نگهداری از “خرگوش” در خانه و آپارتمان
در این بخش، ما به شما روش‌های صحیح نگهداری از خرگوش در خانه را معرفی می‌کنیم؛ با ما همراه باشید.
شرایط نگهداری از خرگوش
خرگوش را هیچگاه نباید به‌طور دائم در خانه نگهداری کنید. اما می‌توانید هنگام بازی، او را به خانه بیاورید. اگر تصمیم به نگهداری خرگوش در منزل دارید، باید بدانید که جایگاه مناسب برای او، فضای باز است. یکی از مشکلاتی که ممکن است خرگوش‌ها در خانه با آن روبه‌رو شوند، رشد بیش‌ازحد دندان‌هایشان است. این بیماری به دلیل رشد دائمی دندان‌ها اتفاق می‌افتد. خرگوش‌های اهلی، از نوع Oryctolagus Cuniculus، یکی از گونه‌های محبوب هستند و معمولاً در اروپا و شمال آفریقا زندگی می‌کنند.
امروزه، از نژادهای مختلف خرگوش به دلایل متفاوتی استفاده می‌شود، از جمله تهیه پشم و گوشت، تحقیقات بیولوژیکی و به‌عنوان حیوان خانگی. رفتار ملایم و آرام خرگوش آن را به یکی از بهترین گزینه‌ها برای حیوان خانگی تبدیل می‌کند. اما برای نگهداری صحیح از خرگوش، لازم است با ویژگی‌های آناتومیکی، فیزیولوژیکی و رفتاری‌اش آشنا باشید.
(خرگوش دارای دندان‌هایی با رشد دائمی است، در حالی که در جوندگان، فقط ۲ دندان این‌گونه هستند. خرگوش‌ها جونده نیستند؛ بلکه از گروه Lagomorph محسوب می‌شوند.) یکی از دلایل رشد بیش‌ازحد دندان‌ها، نرسیدن فیبر مناسب به آن‌هاست. فیبر برای خرگوش‌ها بسیار مهم است و اگر تجربه نکنند، به مشکل برخورد خواهند کرد.
برای تأمین فیبر کافی برای خرگوش، باید به او علوفه خشک و یونجه بدهید. همچنین، به دلایل مختلف، خرگوش‌ها نباید در داخل خانه نگهداری شوند. یکی از مهمترین دلایل، بروز عارضه Pododermatitis است که به خاطر راه رفتن روی فرش‌ها و موکت‌ها رخ می‌دهد. این مشکل با گذشت زمان و پس از ریزش موهای دست و پای حیوان به وجود می‌آید. ریشه دندان‌های خرگوش می‌تواند تا داخل چشم هم برود و باعث بروز مشکلات چشمی شود.
ویژگی‌های کالبدشناسی و فیزیولوژیکی
سر: مهمترین ویژگی آناتومیکی خرگوش، گوش‌هایش است. بخش خارجی گوش‌ها، یعنی لاله گوش، یکی از خصوصیات بارز این حیوان است. گوش‌ها فقط نقش شنوایی ندارند بلکه به کمک ساختار عروقی زیر پوست، به تنظیم دمای بدن نیز کمک می‌کنند. لاله‌های گوش خرگوش نرم و حساس هستند و نباید از آنها برای نگه داشتن و کنترل حیوان استفاده کرد.
چشم‌ها نسبت به اندازه سر بزرگ و دارای زاویه دید حدود ۱۹۰ درجه هستند. مردمک‌ها قدرت اتساع زیادی دارند و همین باعث می‌شود حساسیت بینایی خرگوش به نور، نسبت به انسان، هشت برابر بیشتر باشد. پلک سوم این حیوان در طول خواب از گوشه داخلی چشم به جلو حرکت کرده و سطح قرنیه را می‌پوشاند.
دندان‌های خرگوش به‌طور دائمی رشد می‌کنند، به‌طوری که دندان‌های پیشین در سال می‌توانند بیش از ۱۰ تا ۱۲ سانتی‌متر رشد داشته باشند. به همین دلیل، مشکلات دندانی نظیر رشد بیش‌ازحد دندان یا دندان‌های بدشکل در خرگوش‌ها شایع است.
قفسه سینه: حجم قفسه سینه نسبت به حجم کل بدن نسبتاً کوچک است. قلب خرگوش هم کوچک است و برخلاف سایر پستانداران، دریچه دهلیزی – بطنی سمت راست آن دو لختی است نه سه لختی.
محوطه شکمی: طول روده‌ها حدود ۱۰ برابر طول بدن خرگوش است. روده بزرگ (Cecum) بخش مهمی از روده را تشکیل می‌دهد که مواد غذایی هضم‌نشده بعد از عبور از روده کوچک به آن وارد می‌شوند و توسط میکروفلور موجود در آن تجزیه می‌شوند و مواد مغذی تولید می‌کنند.
خرگوش به‌طور طبیعی و غریزی رفتار مدفوع‌خواری دارد. این حیوانات دو نوع مدفوع تشکیل می‌دهند.
“`html
مدفوعی تولید می‌کنند که یک نوع آن به شکل دانه‌ای و نوع دیگر به صورت خمیری است. نوع دوم غنی از پروتئین‌ها و ویتامین‌هاست و حیوان فقط از این نوع مدفوع تغذیه می‌کند. این کار معمولا در صبح زود انجام می‌شود و حیوان مدفوع را مستقیما از مخرج خود می‌گیرد و به این ترتیب بخشی از نیاز بدنش به پروتئین و ویتامین‌ها را تامین می‌کند.
ادرار خرگوش به خاطر خوراک گیاهی‌اش pH قلیایی حدود ۲.۸ دارد و رنگ آن از زرد روشن تا نارنجی پررنگ یا قهوه‌ای متمایل به قرمز متفاوت است که میزان رنگ بستگی به کم‌آبی و قلیایی بودن ادرار دارد. همچنین به دلیل وجود نمک‌های کربنات کلسیم و فسفات آمونیم و منیزیم، ادرار کدر است. رسوب این ترکیبات بر روی میله‌های قفس، تمیز کردن لانه را سخت می‌کند.
درجه حرارت طبیعی بدن خرگوش بین ۳۷ تا ۳۹.۴ درجه سانتی‌گراد است و به طور متوسط ۳۸.۳ درجه سانتی‌گراد می‌باشد. با توجه به وجود نژادهای مختلف، وزن یک خرگوش بالغ ممکن است از حداقل ۰.۹ کیلوگرم برای نژادهای کوچک (مثل آلمانی و لهستانی) تا ۱.۸ کیلوگرم برای نژادهای متوسط (مثل نیوزیلند) و ۷.۳ کیلوگرم برای نژادهای بزرگ (مثل فلاماندری بزرگ) متفاوت باشد. متوسط عمر این حیوان حدود ۵ تا ۶ سال و حداکثر طول عمر قابل انتظار ۱۵ سال است.
نگهداری از خرگوش برای بچه‌های کوچک توصیه نمی‌شود. بچه‌ها ممکن است از آنها به خوبی مراقبت نکنند. خرگوش‌ها در طبیعت توسط حیوانات شکار شده و هنگام احساس خطر برای دفاع از خود آماده می‌شوند. به همین خاطر، یک کودک ممکن است با لمس کردن، خرگوش را بترساند و در نتیجه خرگوش برای دفاع از خود واکنش نشان دهد. آسیب‌های رایج به خرگوش‌ها، ناشی از پرت کردن یا انداختن آنها توسط کودکان است که می‌تواند به شکسته شدن پا یا کمر آنها منجر شود. همیشه باید یک فرد بزرگسال مراقب خرگوش باشد و نظارت دقیقی بر تعاملات کودکان با خرگوش داشته باشد.
شایع‌ترین مشکلات دامپزشکی در خرگوش‌ها که می‌تواند خطرناک باشد و باید برای درمان آنها با یک دامپزشک متخصص مشورت شود، شامل: عفونت گوش، عفونت دستگاه ادراری، آبسه یا ورم چرکی، ریزش مو، خارش پوستی، مشکلات دندانی (خصوصا دندان‌های پیشین و دندان آسیاب)، سرطان رحم (در ماده خرگوش‌هایی که نازا نشده‌اند)، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی (به عطسه کردن و آبریزش چشم یا بینی خرگوش توجه کنید)، اتساع شکم، کاهش یا عدم فعالیت در دستگاه گوارش (که ممکن است منجر به گرفتگی مدفوع در روده شود) و تغییر در راه رفتن یا عدم تعادل در حرکت است.
خرگوش و بهداشت عمومی
هر چند مواردی از انتقال بیماری‌های خطرناک بین انسان و حیوان در خرگوش‌های اهلی و خانگی نادر است، اما مهمترین این بیماری‌ها شامل سالمونلوز، تولارمی، هاری، عفونت‌های قارچی پوست و مو، سل و توکسوپلاسموز می‌باشد. برای جلوگیری از بروز این بیماری‌ها در حیوان و کاهش احتمال انتقال آنها به صاحب حیوان، توصیه‌های زیر باید مد نظر قرار گیرد.
۱ – پس از خرید حیوان، به درمانگاه دامپزشکی مراجعه کنید تا سلامت آن بررسی شود و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.
۲ – تا حد ممکن با ساخت جایگاه و لانه مناسب، حیوان را در بیرون از خانه، مثلاً در حیاط نگهداری کنید.
۳ – اگر حیوان در داخل خانه نگهداری می‌شود، باید جایگاه خاص و نسبتاً محدودی داشته باشد و باید از رفت‌وآمد آزادانه او در خانه جلوگیری شود.
۴ – محل نگهداری و لانه حیوان باید روزانه تمیز شود.
۵ – از تماس حیوان با حیوانات خانگی سایر افراد و همچنین حیوانات غیرخانگی مثل گربه‌های ولگرد جلوگیری شود.
۶ – نظافت شخصی به‌خصوص شستن دست‌ها پس از تماس با حیوان اهمیت زیادی دارد.
۷ – در صورت مشاهده هرگونه تغییر در ظاهر یا رفتار حیوان، به درمانگاه دامپزشکی مراجعه کنید و بر اساس نظر دامپزشک موردنظر، معاینات دوره‌ای را انجام دهید. واکسن هاری فقط در مواردی که حیوان در معرض هاری قرار دارد و یا در مناطقی که هاری شایع است، توصیه می‌شود و برای پیشگیری از بروز سایر بیماری‌های رایج به واکسیناسیون توجه شود.
“`
در حال حاضر، هیچ واکسنی برای خرگوش‌ها تولید نشده است.
حمام خرگوش:
حمام کردن خرگوش می‌تواند خطرناک باشد، بنابراین بهتر است از این کار پرهیز کنید.
آزاد کردن خرگوش در طبیعت:
هرگز خرگوش‌های خانگی و اهلی را در طبیعت رها نکنید. این کار می‌تواند باعث مرگ آنها شود. برخی افراد فکر می‌کنند با این کار به خرگوششان محبت می‌کنند، اما این عمل در واقع به حیوان آسیب می‌زند.
معاینه و چکاپ خرگوش:
وقت به وقت خرگوش خود را نزد دامپزشک ببرید تا معاینه و چکاپ کلی انجام شود.
نکته مهم:
- هیچگاه برای بچه‌های بسیار کوچک خرگوش نگیرید، چرا که آنها اسباب بازی نیستند.
- بچه‌های کوچک نمی‌توانند به خوبی از خرگوش‌ها مراقبت کنند.
- خرگوش‌ها بسیار حساس و ظریف هستند و به مراقبت ویژه‌ای نیاز دارند.
- امیدوارم که خرگوش شما قربانی آگاهی نادرست دیگری نشود و همه خوانندگان این مقاله، صدای بی‌صداها باشند.
نکته پایانی:
اگر قصد دارید که سرپرستی یک حیوان را بر عهده بگیرید، تلاش کنید تا از حیواناتی که نیاز به ولی‌گیری دارند یکی را بگیرید و از خرید حیوانات از فروشندگان سودجو اجتناب کنید تا به آزار بیشتر حیوانات دامن نزنید.
—————————————————————————————-
گردآوری شده مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی