“`html
همه چیز در مورد کراتینین
آزمایش‌های کراتینین می‌توانند به شما کمک کنند تا بفهمید کلیه‌های شما چطور کار می‌کنند. معمولاً کلیه‌ها باید بتوانند این ماده را از بدن شما خارج کنند.
اما برخی بیماری‌ها و مشکلات ممکن است این عملکرد را مختل کرده و باعث انباشت کراتینین مضر در بدن شوند. برای کاهش میزان کراتینین، روش‌های مختلفی وجود دارد که شامل تغییر رژیم غذایی، بهبود عادات زندگی، مصرف داروها و انجام درمان‌ها است.
چگونه می توان کراتینین را کاهش داد ؟
۱- با کراتینین آشنا شوید
کراتینین یک ماده زائد است که هنگام تجزیه‌ی کراتین (موادی که به بدن در تبدیل غذا به انرژی کمک می‌کنند) در بدن تولید می‌شود. کلیه‌ها معمولاً باید این ماده را از خون پاک کنند و سپس از طریق ادرار از بدن خارج کنند.
اگر سطح کراتینین شما بالا باشد، می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکلات کلیوی باشد. سطح بالای آن ممکن است به دلیل مصرف زیاد پروتئین یا ورزش‌های شدید هم باشد. مکمل‌های کراتین هم می‌توانند باعث افزایش کراتینین در خون و ادرار شوند. همچنین باید با روند آزمایش آشنا شوید.
آزمایش کراتینین برای اندازه‌گیری میزان کراتینین در خون شما انجام می‌شود. پزشک همچنین ممکن است آزمایش ادرار را انجام دهد. معمولاً سطح کراتینین در خون باید پایین و در ادرار بالا باشد. این آزمایش‌ها فقط «یک تصویر لحظه‌ای» از سلامت کلیه‌ها نشان می‌دهند و فقط میزان کراتینین خون و ادرار را در یک نمونه بررسی می‌کنند که مربوط به ۲۴ ساعت گذشته است.
نتایج خود را بفهمید. مقدار طبیعی کراتینین بسته به جنس و سن شما متفاوت است. همچنین سن و اندازه بدن شما هم می‌تواند بر این مقادیر تأثیر بگذارد، اما به‌طور کلی مقادیر خاصی وجود دارد.
مقدار نرمال برای کراتینین خون به شرح زیر است:
- آقایان: ۰٫۶ تا ۱٫۲ میلی‌گرم در هر دسی‌لیتر؛ ۵۳ الی ۱۰۶ میکرومول در هر لیتر
- خانم‌ها: ۰٫۵ تا ۱٫۱ میلی‌گرم در هر دسی‌لیتر؛ ۴۴ الی ۹۷ میکرومول در هر لیتر
- نوجوان‌ها: ۰٫۵ تا ۱٫۰ میلی‌گرم در هر دسی‌لیتر
- کودکان: ۰٫۳ تا ۰٫۷ میلی‌گرم در هر دسی‌لیتر
- مقدار نرمال برای کراتینین ادرار به شرح زیر است:
- آقایان: ۱۰۷ تا ۱۳۹ میلی‌لیتر در دقیقه؛ ۱٫۸ تا ۲٫۳ میلی‌لیتر در ثانیه
- خانم‌ها: ۸۷ تا ۱۰۷ میلی‌لیتر در دقیقه؛ ۱٫۵ تا ۱٫۸ میلی‌لیتر در ثانیه
افرادی که سن آنها بالای ۴۰ سال است: به ازای هر ۱۰ سال بیشتر، مقدار آن باید ۶٫۵ میلی‌لیتر در دقیقه نسبت به مقادیر بالایی کاهش یابد.
علت افزایش کراتینین را بفهمید. دلیل‌های مختلفی برای بالارفتن کراتینین وجود دارد؛ برخی از این شرایط خطرناک‌تر از سایرین هستند، اما باید تلاش کنید که مقدار کراتینین خود را به سطح طبیعی برگردانید.
نقصان یا اختلال کلیوی: اگر کلیه‌های شما آسیب دیده باشند، نمی‌توانند کراتینین را به‌طور مؤثر از بدن خارج کنند.
تخریب عضله: اگر دچار مشکلی شده‌اید که باعث تجزیه عضلات می‌شود، این بافت آسیب‌دیده می‌تواند به خون شما وارد شده و عملکرد کلیه‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
مصرف بالای گوشت: غذاهایی که غنی از گوشت پخته هستند می‌توانند سطح کراتینین شما را بالا ببرند.
تیروئید پرکار: مشکلات در عملکرد غده تیروئید می‌تواند بر کار کلیه‌ها تأثیر منفی بگذارد. تیروئید پرکار می‌تواند توانایی کلیه‌ها در حذف مناسب ضایعات بدن را کاهش دهد.
۲- استفاده از درمان‌های گیاهی
چای گیاهی یا چای سبز بنوشید. برخی معتقدند که انواع خاصی از چای گیاهی می‌توانند سطح کراتینین خون را پایین بیاورند. تحقیقات درباره این فواید در حال ادامه است و…
“““html
با اینکه تحقیقاتی در این زمینه انجام شده، هنوز هم نظریه‌هایی وجود دارند که محدودیت‌هایی برای کراتینین نشان می‌دهند. بهتر است روزانه حدود دو لیوان چای گیاهی ۲۵۰ میلی‌لیتری بنوشید.
چای‌های گیاهی مانند چای بابونه، برگ گزنه و ریشه قاصدک بسیار مفید هستند و ارزش امتحان را دارند. این چای‌ها کمک می‌کنند برای تحریک کلیه و افزایش تولید ادرار که باعث می‌شود کراتینین بیشتری از بدن خارج شود. همچنین می‌توانید مصرف مکمل برگ گزنه را در نظر بگیرید.
برگ گزنه می‌تواند به ترشحات کلیوی کمک کند و در نتیجه برای دفع کراتینین اضافی موثر باشد. این گیاه حاوی هیستامین و فلاوانوئید است که موجب افزایش جریان خون در کلیه‌ها و همچنین بهبود تصفیه ادرار می‌شوند. برگ گزنه می‌تواند به صورت مکمل مصرف شود یا می‌توانید آن را دم کنید.
همچنین بهتر است با پزشک درباره مریم‌گلی مشورت کنید. مریم‌گلی گیاهی است که می‌تواند به افزایش تصفیه گلومرولی کمک کند و در نتیجه دفع کراتینین را راحت‌تر کند. این گیاه شامل لیتوسپرمات بی است که به عملکرد کلیه کمک خواهد کرد.
جلسه‌ای با پزشک خود ترتیب دهید و درباره احتمال استفاده از مریم‌گلی صحبت کنید. بدون مشاوره پزشک از آن استفاده نکنید.
۳- تغییر در شیوه زندگی
مقدار مایعات خود را تنظیم کنید. به طور کلی، بهتر است روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب بنوشید. کمبود آب می‌تواند باعث افزایش میزان کراتینین شود، بنابراین نوشیدن آب به طور منظم اهمیت دارد.
وقتی بدن شما مایعات کافی نداشته باشد، ادرار کمتری تولید می‌کند. کراتینین از طریق ادرار از بدن خارج می‌شود و کمتر شدن تولید ادرار این فرایند را سخت‌تر می‌کند. در عین حال مصرف مایعات زیاد هم می‌تواند به عملکرد کلیه آسیب بزند، زیرا می‌تواند فشار خون را افزایش دهد و فشار خون بالا روی کلیه‌ها تأثیر می‌گذارد.
بهتر است تا بدن خود را مرطوب نگه‌دارید و از مصرف بی‌رویه مایعات خودداری کنید، مگر اینکه پزشک شما دستور خاصی داده باشد. فعالیت‌های خود را نیز کنترل کنید. وقتی بدن شما تحت فشار ناشی از ورزش سخت قرار می‌گیرد، غذا را سریع‌تر به انرژی تبدیل می‌کند و در نتیجه کراتینین بیشتری تولید می‌شود، که می‌تواند میزان آن را در خون شما افزایش دهد.
اما ورزش می‌تواند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشد، بنابراین نباید آن را به کلی فراموش کنید. می‌توانید ورزش‌های شدید را با ورزش‌های ملایم‌تر ترکیب کنید. به عنوان مثال، به‌جای دویدن یا وزنه‌برداری، می‌توانید پیاده‌روی یا تمرینات یوگا انتخاب کنید.
خواب کافی داشته باشید. در زمان خواب، بیشتر عملکردهای بدنی شما به کندی پیش می‌رود، از جمله چگونگی سوخت‌وساز بدن. این می‌تواند به کاهش فرآیند تبدیل کراتین به کراتینین کمک کند و اجازه دهد که کراتینین موجود در خون بهتر تصفیه شود. سعی کنید بین ۶ تا ۹ ساعت بخوابید و هدف شما ۷ تا ۸ ساعت باشد.
همچنین کم‌خوابی می‌تواند باعث ایجاد استرس فیزیکی در بدن شود و عملکرد تمامی قسمت‌ها را با مشکل مواجه کند. در نتیجه، کلیه‌ها فشار بیشتری را تحمل کرده و توانایی آنها در تصفیه کراتینین کاهش می‌یابد.
۴- مصرف دارو
از پزشک خود بپرسید که آیا باید برخی از داروهای خاص را قطع کنید. داروهایی وجود دارند که می‌توانند میزان کراتینین را افزایش دهند. برخی از این داروها ممکن است به کلیه‌ها آسیب بزنند، حتی برخی داروهایی که برای درمان بیماری‌های کلیوی تجویز می‌شوند نیز ممکن است مشکل‌ساز باشند.
اگر دچار بیماری کلیوی هستید، باید به داروهایی مانند ایبوپروفن توجه ویژه داشته باشید، چون استفاده مکرر از آنها می‌تواند به کلیه آسیب برساند. بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) و سایکلوسپورین که برای درمان بیماری‌های کلیوی استفاده می‌شوند، به دلیل افزایش میزان کراتینین نیز ممکن است مشکل‌آفرین باشند.
برخی مکمل‌های غذایی مانند وانادیم نیز می‌توانند میزان کراتینین را افزایش دهند و بهتر است از آنها دوری کنید.
همیشه پیش از قطع هر دارویی با پزشک خود مشورت کنید. برخی از این داروها ممکن است باعث افزایش کراتینین شوند، اما ممکن است دلیل سیاسی برای تجویز آنها وجود داشته باشد که باعث می‌شود مزایای آنها از معایبشان بیشتر باشد. داروها و مکمل‌هایی که می‌توانند کمک کنند را شناسایی کنید.
بسته به دلایل افزایش کراتینین و وضعیت سلامتی کلی شما، پزشک شما ممکن است داروها یا مکمل‌هایی را تجویز کند. اکثر داروهایی که می‌توانند به کاهش میزان کراتینین کمک کنند، ممکن است دارای عوارض جانبی یا مشکلات خاصی باشند.
“`
پزشک شما باید بیماری‌های دیگری که ممکن است داشته باشید را نیز شناسایی کند تا بتواند داروی مناسب برای شما تجویز کند.
اگر قند خون شما بالا می‌رود (هیپوگلیسمی)، باید داروهایی مصرف کنید. یکی از علت‌های رایج افزایش میزان کراتینین، دیابت است. اگر دچار دیابت هستید، مهم است که انسولین خود را در سطح مناسب نگه دارید تا آسیب‌های جدی به کلیه‌ها وارد نشود. برای این کار داروهای مخصوصی وجود دارد که می‌توانید استفاده کنید.
یک داروی معروف برای کاهش قند خون، رپاگلینید است. معمولاً دوز شروع آن ۰٫۵ میلی‌گرم قبل از هر وعده غذایی است و حداکثر دوز آن ۴ میلی‌گرم می‌باشد. حتی اگر یک وعده غذایی را از دست دادید، باید دارو را بخورید. همچنین، با مصرف دارو می‌توانید فشار خون خود را پایین بیاورید.
علاوه بر دیابت، فشار خون بالا نیز می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند. با کنترل فشار خون، می‌توانید از آسیب بیشتر به کلیه‌ها جلوگیری کنید و سطح کراتینین خود را کاهش دهید.
پزشک شما ممکن است داروهای بنازپریل و هیدروکلروتیازید را تجویز کند. دوز معمول بنازپریل معمولاً بین ۱۰ تا ۸۰ میلی‌گرم در روز و دوز هیدروکلروتیازید بین ۱۲٫۵ تا ۵۰ میلی‌گرم در روز است.
برخی آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است خطرناک باشند، به ویژه اگر نادرست مصرف شوند. افرادی که کلیه مشکل دارند باید آنتی‌بیوتیک کمتری نسبت به افراد عادی مصرف کنند.
برای کاهش سطح کراتینین، برخی داروها هم مفید هستند. معمولاً کتوستریل برای کاهش کراتینین خون تجویز می‌شود. درباره این دارو و اینکه آیا برای شما مناسب است یا نه، با پزشک‌تان مشورت کنید. دوز معمول آن معمولاً ۴ تا ۸ قرص، سه بار در روز و قبل از هر وعده غذایی است.
سایر داروهای کم‌کننده‌ی کراتینین شامل:
مکمل‌های آلفا لیپوئیک اسید (آنتی‌اکسیدان) می‌توانند به بهبود کارایی کلیه‌ها و کاهش سموم از جمله کراتینین کمک کنند. معمولاً می‌توانید روزانه حدود ۳۰۰ میلی‌گرم از آن را مصرف کنید.
کیتوسان، که یک مکمل مدیریت وزن است، می‌تواند سطح کراتینین در خون را کاهش دهد. معمولاً بهتر است زمانی که بین ۱۰۰۰ تا ۴۰۰۰ میلی‌گرم از آن را هر روز مصرف کنید، اثرات مثبت آن را ببینید.
۵- درخواست درمان‌های پزشکی برای کاهش سطح کراتینین
باید مشکل اصلی را شناسایی و برطرف کنید. معمولاً میزان بالای کراتینین به تنهایی یک مشکل نیست و نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تری است. برای کاهش دائمی سطح آن و بهتر شدن وضعیت کلی‌تان، با پزشک خود همکاری کنید تا مشکل بنیادی را شناسایی کنید و درمانش کنید.
آسیب کلیوی و بیماری کلیه‌ی مزمن از دلایل شایع این مشکل هستند. این مشکلات می‌توانند به دلیل بیماری، عفونت‌های خطرناک، شوک، سرطان یا کاهش جریان خون ایجاد شوند. دیابت نوع ۲ نیز می‌تواند باعث افزایش سطح کراتینین شود.
دلایل دیگر ممکن شامل نارسایی قلبی، کمبود آب در بدن، خونریزی شدید و شوک ناشی از آن، نقرس، ورزش شدید، آسیب به عضلات، اختلالات عضلانی و سوختگی می‌شود. در مورد درمان لیزر سرد تحقیق کنید.
برخی شواهد نشان می‌دهد که لیزر سرد ممکن است کمک کند تا کلیه‌ها کارکرد بهتری پیدا کنند و قابلیت تصفیه کراتینین را افزایش دهند. اگر این درمان بر روی غدد فوق کلیوی اعمال شود، می‌تواند به کاهش استرس و بهبود خواب کمک کند.
استفاده از لیزر سرد بر روی عصب واگ در گردن می‌تواند به گردش خون در اندام‌های مختلف، از جمله کلیه‌ها کمک کند.
همچنین می‌توانید از ماساژ درمانی بهره ببرید که کمک می‌کند تا نگهداری بهتر خون انجام شود و سطح استرس شما کاهش یابد تا خواب راحت‌تری داشته باشید.
در مورد دیالیز اطلاعات کسب کنید. اگر شما آسیب کلیوی جدی دارید و میزان کراتینین شما همیشه بالا است، ممکن است بخواهید به دیالیز یا همودیالیز فکر کنید. این درمان ممکن است شدید به نظر برسد، اما می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
در این روش، خون شما گرفته شده و از طریق دستگاهی که کراتینین و دیگر سموم را از آن حذف می‌کند، تصفیه می‌شود. پس از تصفیه خون، دوباره به بدن شما برمی‌گردد.
در نظر داشته باشید که از درمان‌های جایگزین استفاده کنید. به ویژه، درمان اسموتراپی چینی می‌تواند گزینه خوبی باشد. این درمان بر اساس اصول طب سنتی چین بنا شده و می‌تواند به بهبود آسیب‌های جزئی کمک کند.
حمام‌های دارویی می‌توانند به بهبود وضعیت کلیه‌ها کمک کنند و این روش‌ها بر پایه طب سنتی چین پایه‌گذاری شده‌اند.
در روش درمانی سنتی چینی، بسته به وضعیت هر بیمار، داروهای مختلف تجویز می‌شود. برخی از این داروها به‌صورت موضعی استفاده می‌شوند، درحالی‌که دیگر داروها به‌صورت خوراکی و از طریق دستگاه اسموسکوپ مصرف می‌شوند.
حمام‌های دارویی همچنین می‌توانند به بهبود گردش خون کمک کنند. این حمام‌ها بدن را گرم کرده و باعث تعریق می‌شوند. با تعریق، مواد مضری مانند کراتینین از بدن دفع می‌شوند.
اگر تغییری در رژیم غذایی و مصرف داروها نتوانست کراتینین را کاهش دهد، با پزشک خود در مورد گزینه دیالیز صحبت کنید. دیالیز دو نوع دارد، اما نوعی که برای کاهش کراتینین استفاده می‌شود، همودیالیز نامیده می‌شود.
در همودیالیز، دستگاهی به کار گرفته می‌شود که خون را تصفیه می‌کند و مواد زائد، مایعات و نمک‌ها را از آن جدا می‌کند تا کلیه‌ها مجبور به انجام این کار نشوند.
۶- تغییر در رژیم غذایی
مصرف سدیم را محدود کنید. سدیم اضافی می‌تواند باعث تجمع مایعات و بالا رفتن فشار خون شود که هر دو این شرایط می‌توانند کراتینین را افزایش دهند.
رژیم غذایی کم‌سدیم انتخاب کنید. از غذاها و نوشیدنی‌های شور دوری کنید و در صورت نیاز، به سراغ نسخه‌های کم‌سدیم بروید. مصرف روزانه‌ی سدیم باید بین ۲ تا ۳ گرم باشد.
نسبت به میزان پروتئین مصرفی خود توجه داشته باشید. از غذاهای پرپروتئین مانند گوشت قرمز و لبنیات تا حد ممکن پرهیز کنید، چرا که این مواد می‌توانند به مشکل کراتینین شما دامن بزنند. هرچند که پروتئین برای انرژی بدن ضروری است، اما بهتر است از منابع گیاهی مانند آجیل و حبوبات استفاده کنید.
افزایش مصرف غذاهای گیاهی نیز توصیه می‌شود. رژیم‌های گیاه‌خواری معمولاً برای کاهش کراتینین و خطر بیماری‌های کلیوی ناشی از فشار خون بالا یا دیابت مناسب هستند. میوه‌هایی که ویتامین C بالایی دارند، مانند توت‌ها و آب‌لیمو، را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
از غذاهای غنی از فسفر پرهیز کنید. کلیه‌ها معمولاً نمی‌توانند غذاهای فسفر بالا را به خوبی پردازش کنند که برای افرادی که کراتینین بالایی دارند مشکل‌ساز می‌شود.
به همین دلیل باید از این غذاها دوری کنید:
کدو حلوایی، پنیر، ماهی، صدف، آجیل، گوشت خوک، محصولات لبنی و سویا. مصرف پتاسیم را هم محدود کنید. اگر با مشکلات کلیوی مواجه هستید، باید از غذاهایی که پتاسیم بالا دارند، دوری کنید چون کلیه‌ها نمی‌توانند این مواد را به خوبی پردازش کنند.
غذاهای سرشار از پتاسیم عبارتند از:
میوه‌های خشک، موز، اسفناج، سیب‌زمینی، لوبیا و نخودفرنگی. از مکمل‌های کراتین هم باید دوری کرد. کراتینین محصولی زائد از کراتین است و مصرف مکمل‌های کراتین می‌تواند میزان کراتینین خون را افزایش دهد.
برای اکثر افراد مشکلی وجود ندارد، اما اگر شما یک ورزشکار یا بدنساز هستید، باید دقت کنید چون کراتین در این مکمل‌ها موجود است و باید از مصرف آن خودداری کنید.