کپسول اکسیژن
کپسول اکسیژن یک ابزار پزشکی بسیار پرکاربرد است که در اتاق‌های عمل، مراکز درمانی و گاهی نیز در منازل برای بیماران استفاده می‌شود.
هوایی که ما تنفس می‌کنیم عمدتاً از دو عنصر نیتروژن (۷۸٪) و اکسیژن (۲۱٪) تشکیل شده است.
علاوه بر این، مقادیر کمی از عناصر دیگر مانند نئون، آرگون، زنون، کریپتون و هلیم و همچنین ترکیباتی مثل کربن دی‌اکسید، کربن مونوکسید، متان و برخی هیدروکربن‌ها و اکسیدهای نیتروژن و گوگرد به عنوان آلاینده در هوا وجود دارند.
همچنین در هوا، رطوبت به صورت بخار آب وجود دارد.
کاربرد کپسول اکسیژن
اکسیژن یکی از گازهای اصلی برای تنفس انسان‌ها است و هوای محیطی که در آن زندگی می‌کنیم پس از نیتروژن، درصد بالایی از آن اکسیژن است و سایر گازها به مقدار کمتری وجود دارند.
ریه‌ها مسئول جذب اکسیژن از هوا و خارج کردن گازهای زائد مانند دی‌اکسید کربن از بدن هستند.
برخی بیماران مانند بیماران ریوی، قلبی و بیمارانی که دچار مسمومیت شده‌اند به مقدار زیادی اکسیژن نیاز دارند و برای اینکه اکسیژن به سرعت به ریه‌ها و سپس به بافت‌های بدن برسد، باید اکسیژن خالص استنشاق شود تا بدن در موقعیت اضطراری یا در حال بهبودی زحمتی برای جذب اکسیژن نداشته باشد.
چون اکسیژن به عنوان یک گاز قابل اشتعال شناخته می‌شود و باید در مقادیر زیادی ذخیره شود، علم مهندسی پزشکی کپسول‌های اکسیژن را طراحی کرده تا این گاز به‌طور کنترل شده در دسترس بیماران قرار گیرد.
جنس مخازن کپسول اکسیژن
در ایران، مخازن کپسول اکسیژن به دو نوع چدنی یا آهنی و آلومینیومی تقسیم می‌شوند. رنگ بین‌المللی کپسول‌ها معمولاً سفید یا نقره‌ای است و بعضی برندها کپسول‌هایی با رنگ سبز و نقره‌ای یا کاملاً سبز نیز تولید می‌کنند.
این رنگ‌ها برای سهولت در تشخیص کپسول‌ها از دیگر کپسول‌های پزشکی طراحی شده‌اند.
در حال حاضر، کپسول‌های اکسیژن به دو نوع یک‌بار مصرف و چندبار مصرف موجود است. نوع یک‌بار مصرف آن‌ها معمولاً اندازه‌ای مشابه با یک حشره‌کش دارند و حدود یک لیتر اکسیژن فشرده دارند.
انواع چندبار مصرف این کپسول‌ها توسط مراکز تولید اکسیژن پر می‌شوند و در اندازه‌های ۳ لیتر، ۵ لیتر، ۱۰ لیتر و ۵۰ لیتر موجود هستند.
اجزای کپسول اکسیژن
یک کپسول اکسیژن شامل اجزای زیر است:
- کپسول اکسیژن : یک مخزن استوانه‌ای برای نگهداری اکسیژن
- فشارسنج : نشان دهنده فشار گاز درون کپسول
- شیر تنظیم کننده خودکار : کاهنده فشار گاز درون کپسول قبل از رسیدن به فشارسنج
- جریان سنج : نمایش مقدار اکسیژن مصرفی برحسب لیتر در دقیقه
- پیچ کنترل : برای تنظیم میزان اکسیژن با توجه به جریان سنج
- شیشه آب مقطر : برای مرطوب کردن اکسیژن
- ماسک اکسیژن : که شامل دو نوع نازال (بینی) و ماسک صورت است و برای انتقال گاز از مخزن به بیمار استفاده می‌شود.
نکته مهم در مراقبت از کپسول اکسیژن که سالانه تعداد زیادی از کاربران را به شکل مستقیم یا غیرمستقیم آسیب می‌زند!
کپسول اکسیژن در نزدیکی شعله و روغن به سرعت آتش‌زا و خطرناک می‌شود.
تعداد زیادی از افراد در دنیا به علت رعایت نکردن ایمنی کپسول‌های اکسیژن جان خود را از دست داده‌اند.
به خاطر اهمیت موضوع، تأکید می‌کنیم که اگر روغن به دهانه کپسول برسد، منجر به انفجار می‌شود؛ و اگر این کپسول در مجاورت آتش باشد، می‌تواند خطر آتش‌سوزی جدی ایجاد کند و این خطر در صورت وجود حجم زیاد گاز ممکن است منجر به مرگ شود!
بیشتر بخوانید :