کیک زرد هسته‌ای چیست؟
کیک زرد یک اصطلاح مهم در صنعت انرژی هسته‌ای است. این ماده که به Yellowcake یا اورانیا هم معروف است، در واقع نوعی خاک معدنی اورانیوم است که پس از انجام مراحل تصفیه و تبدیل از سنگ‌های معدنی به دست می‌آید.
تهیه کیک زرد به معنای این است که ما به مرحله میانی پردازش سنگ معدن اورانیوم رسیده‌ایم. اما باید بدانید که فاصله زیادی بین کیک زرد و استفاده از آن در ساخت بمب اتمی وجود دارد.
روش تولید کیک زرد به نوع سنگ معدنی که به دست می‌آید بستگی دارد. معمولاً با آسیاب کردن و انجام برخی فرآیندهای شیمیایی بر روی سنگ معدن اورانیوم، یک پودر زردرنگ و خشن به دست می‌آید که حدود ۸۰ درصد اکسید اورانیوم دارد و در آب حل نمی‌شود. این پودر در دمای ۲۸۷۸ درجه سانتیگراد ذوب می‌گردد.
کاربرد کیک زرد هسته‌ای
کیک زرد عمدتاً برای تولید سوخت رآکتورهای هسته‌ای استفاده می‌شود. در واقع، پس از پردازش، این ماده به UO۲ تبدیل می‌شود و برای استفاده در میله‌های سوختی به کار می‌رود.
این ماده همچنین می‌تواند به گاز هگزا فلوراید اورانیوم یا UF۶ تبدیل شود، که در این صورت می‌توان غلظت ایزوتوپ‌های اورانیوم ۲۳۵ را افزایش داد.
کیک زرد معمولاً در کشورهایی که معادن اورانیوم طبیعی دارند تولید می‌شود و در جهان به طور میانگین سالانه حدود ۶۴ هزار تن از این ماده تولید می‌شود.
کدام کشورهای جهان کیک زرد دارند؟
کانادا یکی از کشورهایی است که کیک زرد تولید می‌کند و معادن آن می‌توانند خلوص ۲۰ درصدی سنگ اورانیوم را داشته باشند.
در آسیا، قزاقستان نیز دارای صنایع بزرگ تولید کیک زرد است. قیمت این پودر در بازارهای جهانی حدود ۲۵ دلار برای هر کیلوگرم است.
میزان کیک زرد در ایران
در حال حاضر، ایران حدود ۵۰۰ تن کیک زرد دارد و همچنین ۴۰۰ تن گاز UF6 ذخیره کرده است. به گفته علی‌اکبر صالحی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی، در تاریخ دوم بهمن‌ماه ۱۳۹۷، ۳۰ تن کیک زرد تولیدی از کارخانه اردکان یزد به تأسیسات فرآوری اورانیوم UCF در اصفهان منتقل شد. بارگیری این مقدار با حضور صالحی در اردکان انجام شد و پس از آن به اصفهان فرستاده شد تا در UCF استفاده شود.
در تاریخ ۲۰ فروردین ۱۳۹۷، همزمان با روز ملی فناوری هسته‌ای، ۱۰ تن دیگر از کیک زرد تولیدی اردکان به کارخانه UCF اصفهان ارسال شد.