روستای «نگل» کجاست ؟
نگل نام روستایی است که در دهستان نگل در شهرستان سنندج قرار دارد. این روستا حدود 65 کیلومتر با سنندج فاصله دارد و در مسیر بین سنندج و مریوان واقع شده است.
این روستا به خاطر وجود قرآن تاریخی‌اش، یکی از مقاصد گردشگری مهم در استان و کل کشور به حساب می‌آید، و سالانه مسافران و زائران زیادی از نقاط مختلف کشور و حتی خارج از کشور به آنجا می‌آیند.
موقعیت جغرافیایی روستای نگل
روستای «نگل» در یک دره زیبا قرار گرفته است و رودخانه «شوشیر» از سمت جنوب آن عبور می‌کند. این روستا از سمت شمال با کوه «حسن عالی»، از جنوب شرقی با کوه «پل چرمو»، از جنوب با کوه «قژاکان»، از شمال غربی با دره «کانی چرمو» و کوه «کوره میانه»، از سمت غرب و جنوب غربی با دره «کاچول» و از سمت شمال شرقی با «رسنی دره» محدود می‌شود. مردم این روستا به زبان کردی سورانی صحبت می‌کنند و به مذهب تسنن تعلق دارند.
قرآن مبارک و خطی مربوط به دوران صدر اسلام
قرآن تاریخی روستای نگل با خط کوفی نوشته شده است و اعراب‌گذاری آن با آب طلا انجام شده است. این قرآن یکی از چهار نسخه خطی در زمان صدر اسلام است که به دوران خلافت عثمان به چهار منطقه مسلمان‌نشین دنیا فرستاده شد که ایران هم یکی از این مناطق بود. این اثر ارزنده به شماره ۲ در فهرست آثار ملی ثبت شده و در مسجد جامع روستای نگل نگهداری می‌شود. داستان پیدا کردن این قرآن که مدتی گم شده بود، نیز بسیار جالب است.
موزه روستای نگل
موزه روستای «نگل» در سال 1392 با همکاری اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان کردستان راه‌اندازی شده است. این موزه، که اولین موزه روستایی در کشور به شمار می‌آید، مجموعه گردشگری نگل را کامل کرده است. موزه نگل از دو بخش قرآنی و مردم‌شناسی یا معیشتی تشکیل شده و شامل اشیاء باستانی نیز می‌باشد.
تمام اجناس این موزه به طور خودجوش توسط مردم جمع‌آوری و به موزه اهدا شده است و شامل تمامی اقلام معیشتی و فرهنگی منطقه از 50 تا 200 سال پیش بوده و از زیورآلات تا ابزار کشاورزی و وسایل منزل را در بر می‌گیرد. موزه نگل داخل صحن اصلی مسجد جامع قرار دارد و این اقلام زندگی روستایی این منطقه را به تصویر کشیده است.دریاچه «چال ئاو»
یکی از نقاط دیدنی نگل، دریاچه طبیعی «چال ئاو» در مسیر صعود به قله «کوره میانه» است که 1.5 کیلومتر با روستای نگل فاصله دارد.
آبشار «قه لوه زه»
در مسیر روستای نگل به قله «کوره میانه» و در دره «کانی چه رمو» آبشاری زیبا و بلند به نام «قه لوه زه» قرار دارد که در تمام فصول سال آب دارد و از آب برف‌های دامنه کوه تغذیه می‌شود.
سایر جاذبه های گردشگری روستای نگل
یک قلعه معروف به نام قلعه یزدگرد سوم، که از آثار دوران ساسانی است و در جنوب این روستا واقع شده است.
- طبیعت بکر اطراف رودخانه شوشیر
- دریاچه سد نگل(آزاد) در 5 کیلومتری روستای نگل
- ارتفاعات کوه کوره میانه که برای کوهنوردی و طبیعت‌گردی مناسب است و در تمام ایام سال قابل دسترسی می‌باشد.
- قلعه گاه که هنوز مورد کاوش قرار نگرفته و اطلاعاتی در زمینه اش وجود ندارد و به شماره 10171 در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
- پل بزرگ دوره صفویه
- مراسم آئینی و عرفانی دراویش
شاید بسیاری از مسافران برای خرید از بازارهای بانه و مریوان یا دیدن اورامان از کنار این روستا بگذرند، اما واقعا حیف است که این روستای کوچک را از دست بدهید. معماری این روستا به گونه‌ای است که شبیه به خانه‌های پلکانی اورامان ساخته شده، ولی در اینجا بیشتر از سنگ استفاده شده است. و مردم اینجا نیز همان مردم مهمان‌نواز و گرم‌سیر کردستان هستند که با روی باز از مهمانان خود پذیرایی می‌کنند.
معماری پلکانی روستای نوگل
پس‌زمینه‌ای از داستان‌ها در این روستا وجود دارد که آن را مشهور کرده است. روایت شده که در سال‌های بسیار پیش، چوپانی هنگام چرای گوسفندانش گلی بزرگ و زیبا را می‌بیند و تصمیم می‌گیرد آن را بکند.
اما بعد از اینکه صندوقچه را جاگذاری کرد، متوجه شد که زیر آن سوراخی وجود دارد که یک صندوقچه بزرگ را در خود پنهان کرده است.
چوپان اهالی روستا را خبر کرد تا آن را بیرون بیاورد، و بعد از باز کردن صندوقچه متوجه شد که یک قرآن خطی نفیس و زیبایی درون آن است. بعداً اهالی در این مکان یک مسجد ساختند و از آن زمان به این مکان نو گل (به معنای گل تازه روییده) و به مرور زمان نگل نامیده شد.
در سال 1392، با همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، یکی از اولین موزه‌های روستایی کشور در این مسجد تأسیس شد.
هنگام بازدید از این روستا به این نکات توجه کنید:
- نگل دارای آب و هوای سرد و کوهستانی است. بهترین زمان برای بازدید اردیبهشت ماه است که زیبایی‌های بهشتی دامنه اورامانات شما را شگفت‌زده خواهد کرد.
- جاده‌های این منطقه باریک و پرپیچ و خم هستند. بنابراین حتما با احتیاط رانندگی کنید و در مکان‌های مناسب توقف کنید تا از زیبایی‌های طبیعت لذت ببرید.
- در این روستا فقط خانه‌های روستایی وجود دارد و هیچ اقامتگاهی نیست. بنابراین بهتر است شب را در مریوان بگذرانید.
- سایر امکانات رفاهی از جمله پارکینگ در موزه، فروشگاه و سایر مغازه‌ها در روستا موجود است.