گل لیلیوم
لیلیوم که در فارسی به آن سوسن چلچراغ می‌گویند، یک نوع گیاه بومی و وحشی است که فقط در دو مکان در دنیا وجود دارد: یکی در جیرنده شمال ایران و دیگری در کشور اوکراین. این گیاه دارای گل‌هایی با رنگ سفید و شکل آویزان است و ظاهری شبیه به چلچراغ دارد.
سازمان محیط زیست، این گیاه را به حالتی قرنطینه درآورده و تحقیقات مختلفی روی آن در حال انجام است.
همچنین در ایران انواع دیگری از گل سوسن وجود دارد که روی آنها کارهای اصلاح نژادی انجام شده و به فرم‌های امروزی لیلیوم تبدیل گشته‌اند.
کشت و کار لیلیوم
لیلیوم یا سوسن معمولی دارای یک پیاز بزرگ و فلس‌دار است. این گیاه از طریق همین فلس‌های جدا از هم تکثیر می‌شود. برای کاشت ابتدا پیازهای درشت این گیاه را در خاکی کاملاً تمیز و مناسب که مواد غذایی کافی داشته باشد، می‌کاریم. سپس ابتدا برگ‌های کوچک و بعد علائم ساقه گل‌دهنده نمایان می‌شود.
زمان برداشت پیازهای لیلیوم وقتی است که رشد گیاه کامل شده و گل‌ها شکفته شوند، زیرا از گل‌های بریده این گیاه استفاده می‌کنیم. بهترین زمان برای برداشت پیازها، اوایل پاییز است؛ زمانی که هوا هنوز خیلی سرد نشده است.
برای ارقام حساس به سرما، زمان برداشت پیازها بسیار مهم است، اما به طور کلی باید گفت بهترین زمان برای برداشت پیازهای گیاه فصل پاییز است، چون در این زمان پیازها مواد غذایی لازم را به خوبی ذخیره کرده‌اند.
پیاز لیلیوم نسبتاً بزرگ است، اما اندازه‌های مختلفی برای کشت وجود دارد. پیازهایی با اندازه‌های 15 تا 18 سانتی‌متر قابل کشت هستند. اما به منظور به دست آوردن محصول بهتر، پیازهایی با قطر حدود 20 تا 25 سانتی‌متر توصیه می‌شوند. همچنین در کشت و کار لیلیوم مشکلاتی وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
مشکلات کشت و کار لیلیوم
– سبز شدن زود هنگام پیازچه‌ها؛ بعضی از نوع‌های زودرس لیلیوم پیازچه‌هایی تولید می‌کنند که هنوز از خاک بیرون نیامده، جوانه می‌زنند. در این صورت باید ساقه سبز را نشکنید، بلکه پیازچه را جدا کنید و در خاکی که آرام است، نگهداری کنید تا در زمان مناسب کاشته شود.
– بیماری لکه قهوه‌ای در برگ‌های لیلیوم؛ هرگونه دلیلی که رشد ریشه‌ها را متوقف کند، معمولاً به появای لکه‌های قهوه‌ای روی برگ‌ها می‌انجامد. یکی از عوامل این توقف رشد، اضافه کردن بیش از حد مواد غذایی، آبیاری نامناسب و خاک سنگین است. بنابراین برای جلوگیری از بیماری لکه‌ای، باید به این نکات دقت شود.
– کم بودن تعداد گل‌ها و کوچک بودن اندازه آنها؛ انتخاب پیازهای کوچک و نادرست ممکن است باعث تولید گل‌های کوچکی شود. به همین دلیل، پیازهای بزرگتر که مواد غذایی بیشتری ذخیره کرده‌اند، باید در دمای مناسب در انبار نگهداری شوند تا به خوبی گل دهند.
مدیریت زمان شکوفایی گل‌های لیلیوم نیز اهمیت دارد، و بر اساس تقاضای بازار این کار انجام می‌شود. اختلاف دما بین شب و روز نکته‌ای کلیدی در پیش‌رس کردن گل‌هاست.
بهترین دما برای روز حدود 20 درجه و برای شب حدود 15 درجه سانتی‌گراد است. اگر پیازها را به مدت 6 هفته در دماهای پایین نگهداری کنید، می‌توانید آنها را به گلخانه منتقل کرده و برای شکوفایی آنها اقدام کنید.
منبع:گلستان علی