۱۰ مورد از عوارض قهوه از دیدگاه طب سنتی (2 نکته مهم)

مهمترین عوارض جانبی مصرف قهوه بر روی سلامت بدن

1. قهوه باعث تکرر ادرار و بی‌اختیاری ادرار می‌شود

اگر قهوه یا چای بیشتری از حد معمول بنوشید، ممکن است دقت کرده باشید که بیشتر ادرار می‌کنید. این مشکل بیشتر به خاطر ماده‌ای به نام کافئین است که مثانه را تحریک می‌کند. بیشتر تحقیقات درباره این موضوع روی افراد مسن و کسانی که مثانه‌ی فعالی دارند انجام شده است.

در یکی از این تحقیقات، به ۱۲ نفر جوان و میانسال که مثانه‌شان بسیار فعال بود، روزانه ۴٫۵ میلی‌گرم کافئین به ازای هر کیلوگرم وزن‌شان داده شد. نتایج نشان داد که تکرر ادرار و بی‌اختیاری ادرار در این افراد به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است.

این مقدار برای یک فرد با وزن ۵۸ کیلوگرم معادل ۳۰۰ میلی‌گرم کافئین در روز است. همچنین، مصرف زیاد کافئین می‌تواند احتمال بی‌اختیاری ادرار را حتی در افرادی که مثانه‌ی سالمی دارند، افزایش دهد.

در یک تحقیق بزرگ دیگر، تأثیر مصرف زیاد کافئین بر ۶۵۰ هزار زن که هیچ‌گونه مشکل بی‌اختیاری ادرار نداشتند، بررسی شده است. بین این افراد، کسانی که هر روز ۴۵۰ میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کردند، بیشتر از کسانی که فقط ۱۵۰ میلی‌گرم می‌نوشیدند، در معرض بی‌اختیاری ادرار قرار داشتند.

اگر شما هم نوشیدنی‌های کافئینی زیادی می‌نوشید و احساس می‌کنید که بیش‌ازحد ادرار می‌کنید، ممکن است بهتر باشد که مصرف کافئین‌تان را کاهش دهید و ببینید آیا این موضوع تغییر می‌کند یا خیر.

به یاد داشته باشید که مصرف کم تا متوسط کافئین می‌تواند برای سلامت شما مفید باشد. اما مصرف زیاد کافئین می‌تواند عوارض جانبی‌ای به همراه داشته باشد که زندگی روزمره را دشوار کند و مشکلات جدی‌تری برای سلامتی به وجود آورد.

واکنش بدن افراد به کافئین متفاوت است. عوارض جانبی مصرف زیاد کافئین نشان می‌دهد که همه‌چیز به مقدار زیاد خوب نیست. خواب، سطح انرژی و دیگر عواملی که با کافئین مرتبط هستند را بررسی کنید. اگر با مشکل مواجه شدید، سعی کنید مصرف کافئین‌تان را کاهش دهید.

2. قهوه باعث بی‌حوصله‌گی و بی‌قراری می‌شود

مثلاً اگر مجبور باشید مدت زیادی در صف قهوه بایستید، ممکن است عصبانی شوید. سریع‌تر باش! آیا قرار است قهوه‌ای برای شاهزاده ببری؟ فقط یک فنجان قهوه می‌خواهی یا یک دسر کم‌چرب با شیر سویا و طعم استوایی؟ (البته شاید این ماجرا فقط مختص ایران باشد، زیرا ایرانی‌ها ممکن است به این اندازه به قهوه وابسته نباشند.)

3. مسخره کردن دیگران به خاطر قهوه

4. پر شدن سرتان از اطلاعات بی‌فایده

وقتی در دنیای قهوه غرق می‌شوید، اصطلاحاتی مانند “‌cupping: مزه کردن قهوه‌های مختلف‌” و “microlot: مرغوب‌ترین انواع قهوه” به شما آشنا می‌شود و می‌توانید تفاوت قهوه‌های مختلف را به راحتی درک کنید.

5. اضطراب

کافئین به خاطر اینکه می‌تواند alertness یا هوشیاری شما را افزایش دهد، شناخته شده است. ماده‌ای به نام «آدنوزین» در مغز باعث احساس خستگی می‌شود و کافئین تأثیر آن را کاهش می‌دهد. کافئین همچنین موجب افزایش ترشح «آدرنالین»، هورمونی که انرژی را افزایش می‌دهد، می‌شود.

اما مصرف بیش‌ازحد کافئین می‌تواند باعث اضطراب و عصبانیت شود. براساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، اضطراب ناشی از کافئین یکی از چهار سندروم مرتبط با مصرف کافئین است.

اگر شما روزانه ۱۰۰۰ میلی‌گرم یا بیشتر کافئین مصرف کنید، ممکن است با عصبانیت و اضطراب مواجه شوید. به‌علاوه، افرادی که به کافئین حساس‌تر هستند، حتی با مقادیر کمتر نیز ممکن است احساس ناراحتی کنند.

“`

نیز می‌تواند باعث بروز این علائم شود.

6. افزایش عصبانیت

حتی خوردن مقداری کم کافئین در مدت زمان کوتاه می‌تواند استرس را بالا ببرد و ضربان قلب را افزایش دهد. در یک مطالعه‌ای که بر روی ۲۵ مرد سالم انجام شد، مشخص شد که گروهی که حدود ۳۰۰ میلی‌گرم کافئین مصرف کردند، دو برابر افرادی که دارونما (مواد غیر مؤثر) مصرف کرده بودند، استرس بیشتری را تجربه کردند.

جالب است که میزان استرس در مصرف‌کنندگانی که به طور مرتب کافئین مصرف می‌کنند و کسانی که به ندرت آن را مصرف می‌کنند، به یک اندازه افزایش یافته است. این نشان می‌دهد که عادت به مصرف کافئین بر تأثیر آن بر استرس تأثیری ندارد. البته این نتایج اولیه هستند و نیاز به تحقیقات بیشتری دارند.

مقدار کافئین موجود در قهوه بسیار متفاوت است. به عنوان مثال، یک قهوه بزرگ (grande) از استارباکس تقریباً ۳۳۰ میلی‌گرم کافئین دارد. اگر با مصرف کافئین احساس عصبانیت یا نگرانی می‌کنید، بهتر است مقدار مصرف کافئین‌تان را کاهش دهید.

7. بی‌خوابی

قابلیت کافئین در بیدار نگه داشتن افراد یکی از ویژگی‌های مهم آن است. اما مصرف زیاد کافئین می‌تواند به خواب با کیفیت آسیب بزند. تحقیقات نشان می‌دهند که هنگام مصرف زیاد کافئین، فرد دیرتر به خواب می‌رود.

کافئین همچنین ممکن است مدت زمان خواب را به ویژه در افراد مسن کاهش دهد.
در مقابل، به نظر نمی‌رسد که مصرف کم و متوسط کافئین بر خواب افراد خواب‌آلود و کسانی که بی‌خوابی دارند، تأثیر زیادی بگذارد. اگر شما مقدار کافئین مصرفی‌تان را کمتر بدانید، ممکن است تأثیر منفی آن بر خواب را متوجه نشوید.

اگرچه غلظت کافئین در چای و قهوه بیشتر است، اما در برخی نوشابه‌ها، کاکائو، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و برخی داروها نیز کافئین وجود دارد. به عنوان مثال، یکی از نوشابه‌های انرژی‌زا (انرژی شات) تقریباً ۳۵۰ میلی‌گرم کافئین دارد، در حالی که برخی دیگر از نوشیدنی‌های انرژی‌زا ممکن است در یک قوطی تا ۵۰۰ میلی‌گرم کافئین داشته باشند.

تأثیر کافئین بر خواب به ژن‌های افراد و عوامل دیگر بستگی دارد. مصرف کافئین در ساعات پایانی روز ممکن است مشکلات بیشتری در خواب ایجاد کند، زیرا اثر کافئین در بدن مدتی طول می‌کشد تا از بین برود.

تحقیقات نشان می‌دهند که کافئین به طور متوسط ۵ ساعت در خون شما باقی می‌ماند. اما برای هر شخص این زمان ممکن است بین ۱٫۵ تا ۹ ساعت متفاوت باشد. در یک مطالعه که اثر زمان مصرف کافئین بر خواب را بررسی می‌کرد، ۱۲ شرکت‌کننده به ۳ گروه تقسیم شدند و به یک گروه ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین ۶ ساعت قبل از خواب، به گروه دوم ۳ ساعت قبل از خواب و به گروه سوم درست قبل از خواب داده شد.

نتایج نشان داد که هر ۳ گروه دیرتر به خواب می‌روند و زمان بیداری آنها در شب به طور محسوسی افزایش یافته است. این مطالعه نشان می‌دهد که برای جلوگیری از تأثیر کافئین بر خواب، علاوه بر مقدار آن، زمان مصرف نیز بسیار مهم است.

8. قهوه ممکن است مشکلات گوارشی ایجاد کند.

مصرف زیاد کافئین می‌تواند موجب اسهال و شل شدن مدفوع شود. خوردن یک فنجان قهوه در صبح می‌تواند به حرکت روده‌ها کمک کند. خاصیت ضد یبوست قهوه باعث می‌شود هورمونی به نام «گاسترین» آزاد شود. این هورمون توسط معده ترشح شده و فعالیت روده بزرگ را افزایش می‌دهد.

حتی قهوه‌های بدون کافئین نیز می‌توانند همین تأثیرات را در بدن به همراه داشته باشند. البته کافئین به تنهایی می‌تواند با افزایش انقباض و حرکت روده‌ها به حرکت بهتر غذا در دستگاه گوارش کمک کند.

با توجه به این تأثیرات، عجیب نیست که مصرف زیاد کافئین می‌تواند باعث شل شدن مدفوع و اسهال شود. برای سال‌ها، عده‌ای فکر می‌کردند که قهوه می‌تواند باعث زخم‌های گوارشی شود، اما یک مطالعه بر روی بیش از ۸۰۰۰ نفر نشان نداد که رابطه‌ای بین این دو وجود دارد.
برخی تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین می‌تواند بیماری بازگشت اسید به مری را در برخی افراد تشدید کند. به نظر می‌رسد…

قهوه ممکن است بیشتر باعث بروز این مشکل شود.

در یک تحقیق کوچک، به ۵ نفر نوشیدنی کافئین‌دار داده شد و مشاهده شد که عضلاتی که مانع می‌شوند محتوای معده به سمت گلو برود، به حالت استراحت درآمدند و در نتیجه فرد دچار ترش‌کردن شد. ترش‌کردن یکی از نشانه‌های بیماری‌ای به نام برگشت اسید به مری است.

با توجه به اثرات قوی قهوه بر معده، شاید بهتر باشد که مقدار قهوه‌ای که می‌نوشید را کاهش دهید یا به جای آن، چای بنوشید تا از این عوارض کافئین دور بمانید.

9. آسیب به عضلات ناشی از مصرف قهوه.

رابدومیولیز یک بیماری خطرناک است که در آن رشته‌های عضلانی خراب شده و وارد خون می‌شوند که می‌تواند باعث مشکلات کلیوی و مسائل دیگر شود. ضربه، عفونت، سوءمصرف دارو، کشیدگی عضلات و نیش برخی از حشرات و مارهای سمی از شایع‌ترین دلایل بروز این بیماری هستند.

گزارش‌هایی وجود دارد که مصرف زیاد کافئین ممکن است باعث بروز رابدومیولیز شود، البته چنین مواردی بسیار نادر هستند. در یک مورد، زنی پس از نوشیدن ۱ لیتر قهوه که حدوداً ۵۶۵ میلی‌گرم کافئین داشت، دچار تهوع، استفراغ و تیرگی ادرار شد.

خوشبختانه او با درمان دارویی و مصرف مایعات بهبود یافت. باید توجه داشت که برای بروز این مشکل، فردی که عادت به مصرف کافئین ندارد یا نسبت به آن حساس است، باید در زمان کوتاهی مقدار زیادی کافئین مصرف کند.

برای کاهش خطر رابدومیولیز بهتر است مصرف کافئین خود را به ۲۵۰ میلی‌گرم در روز محدود کنید، مگر اینکه به مقدار بیشتری عادت کرده باشید.

10. اعتیاد به قهوه.

باوجود تمام مزایای کافئین برای سلامتی، نمی‌توان انکار کرد که مصرف زیاد آن می‌تواند به یک عادت اعتیادگونه تبدیل شود. یک تحقیق نشان می‌دهد کافئین به شکلی مشابه با کوکائین و آمفتامین بر برخی از مواد شیمیایی مغز تأثیر می‌گذارد. البته اعتیاد به کافئین با اعتیاد به این مواد مخدر متفاوت است. با این حال، مصرف زیاد کافئین می‌تواند به وابستگی روحی و جسمی منجر شود.

در تحقیقی که روی ۱۶ نفر انجام شد، برخی عادت به مصرف مقدار بالای کافئین داشتند، گروهی به مصرف متوسط و گروهی دیگر اصلاً کافئین مصرف نمی‌کردند.

پس از یک شب عدم مصرف کافئین، از این افراد آزمون تداعی کلمات به عمل آمد. افرادی که به مصرف زیاد کافئین عادت داشتند، وقتی کلمات مرتبط با کافئین را می‌شنیدند، به شدت هوس مصرف کافئین می‌کردند.

دچار سردرد، خستگی، تعریق، حساسیت و بی‌قراری شدند.

اگرچه به‌نظر نمی‌رسد که کافئین باعث اعتیاد واقعی شود، اما وقتی به‌طور منظم مقدار زیادی قهوه یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار بنوشید، احتمال زیادی وجود دارد که به اثرات آن وابسته شوید.