۲۰ مورد از مهمترین نشانه های بیماری ام اس (2 نکته مهم)

ام اس چیست؟

بیماری ام اس یا مالتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری است که در آن سیستم ایمنی بدن به میلین، لایه ای که دور اعصاب در مغز و نخاع را می‌پوشاند، حمله می‌کند. این حمله باعث آسیب به میلین و ناحیه‌های عصبی می‌شود. اسکلروز به معنای سفت شدن یا ضخیم شدن غیرطبیعی بافت است، که معمولاً به دلیل التهاب ایجاد می‌شود.

ام اس به‌طور کلی به آرامی در طول سال‌ها (حدود ۲۵ سال) پیشرفت می‌کند. این بیماری بیشتر در زنان بین ۲۰ تا ۴۰ سال تشخیص داده می‌شود، اما می‌تواند در هر سنی و برای هر دو جنس اتفاق بیفتد، به این معنی که در زنان شایع‌تر است.

به طور معمول، مالتیپل اسکلروز در کودکان و نوجوانان (که به آن MS اطفال می‌گویند) تشخیص داده نمی‌شود؛ اما متخصصان پزشکی در ایالات متحده حدود ۸ تا ۱۰ هزار کودک و نوجوان را که به ام اس مبتلا هستند شناسایی کرده‌اند.

علائم ام اس در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان ممکن است مشابه یا علائم اولیه مشابهی داشته باشد. به عنوان مثال:

ضعف

• خستگی
• مور مور
• تاری دید
• درد

نشانه‌ها و علائم دیگری از ام اس در کودکان و نوجوانان شامل تشنج و یا تغییرات در وضعیت ذهنی مانند بی‌حالی و بیهوشی می‌باشد. افرادی که به MS مبتلا هستند معمولاً از حملات متناوب با دوره‌های بهبودی و عود علائم رنج می‌برند. به دلیل نوع و شدت علائم ام اس، تشخیص این بیماری برای پزشکان گاهاً دشوار است.

حملات ام اس می‌تواند به مدت چند روز یا چند ماه ادامه یابد و پس از آن یک دوره بهبودی آغاز می‌شود. اما برخی از افراد ممکن است بدون دوره‌های بهبودی همچنان بدتر شوند.

ام اس در چه سنی شروع می‌شود؟

نشانه‌ها و علائم اولیه ام اس عموماً در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی ظاهر می‌شوند. با این حال، ممکن است این بیماری در دوران کودکی (که به آن ام اس کودکی گفته می‌شود و شامل دوران نوزادی تا ۱۸ سالگی است) یا بعد از ۴۰ سالگی آغاز شود، اما در این گروه‌های سنی کمتر شایع است.

آیا مالتیپل اسکلروزیس باعث درد می‌شود؟

حدود دو سوم افرادی که به ام اس مبتلا هستند، درد را به عنوان یکی از نشانه‌های این بیماری مطرح می‌کنند. شایع‌ترین نوع درد در این بیماران شامل:

• سردرد
• درد پشت
• درد در اعضای بدن
• اسپاسم عضلانی

از آنجا که درد در نتیجه آسیب به اعصاب ایجاد می‌شود، داروهای ضد درد معمولاً تأثیر کمی دارند یا اصلاً تأثیری ندارند. با این حال، داروهای دیگری ممکن است مؤثر باشند. گاهی اوقات بیماران ام اس علامت لرمیت (Lhermitte) را تجربه می‌کنند، که یک نوع احساس “الکتریکی” سریع است که در پشت یا اندام‌ها حس می‌شود و یا وقتی سر به جلو خم می‌شود، بالا و پایین می‌رود.

۲۰ علائم ام اس چیست؟

ام اس علائم مختلفی در هر شخص ایجاد می‌کند. به همین خاطر در هر فرد، این نشانه‌ها متفاوتند. این باعث می‌شود که تشخیص بیماری دشوار باشد و درمان هم باید برای هر شخص به‌طور خاص انجام شود.

چون التهاب میلین ممکن است در هرجایی رخ بدهد، شدت و محل آسیب متفاوت خواهد بود. به همین دلیل، علائم بستگی به منطقه آسیب‌دیده در سیستم عصبی دارد و ممکن است در هر جایی از بدن بروز پیدا کند. اما اولین نشانه‌ها معمولاً به خاطر مشکلات حسی ایجاد می‌شود.

۵ نشانه‌ی اولیه‌ی ام اس شامل:

1. خستگی
2. ضعف
3. مور مور
4. تاری دید یا دید دوگانه
5. درد (عضلانی و نورولوژیک)

در ادامه به شرح هر یک از این علائم پرداخته و سایر علائمی که ممکن است در بیماران وجود داشته باشد را نیز بررسی می‌کنیم:

۱) خستگی یکی از علائم ام اس

خستگی یکی از بارزترین ویژگی‌های ام اس است. تقریباً ۸۰ درصد از افراد مبتلا به ام اس در مراحل اولیه احساس خستگی ناگهانی و ضعف می‌کنند.

خستگی مزمن زمانی اتفاق می‌افتد که اعصاب در ستون فقرات درگیر می‌شوند. به‌طور معمول، این خستگی ناگهان ظاهر می‌شود و ممکن است قبل از بهبودی، چند هفته ادامه پیدا کند.

۲) ضعف نشانه بیماری ام اس

ضعف در ابتدا بیشتر در پاها احساس می‌شود. این ضعف در پاها شروع می‌شود و فرد نمی‌تواند به مدت طولانی روی پای خود بایستد. این همچنین با خستگی بسیار زیاد همراه است.

۳) درد یکی از علائم ام اس

در گذشته فکر می‌کردند که افراد مبتلا به ام‌اس درد ندارند، اما اکنون می‌دانیم که درد یکی از نشانه‌های نسبتاً شایع این بیماری است. این درد می‌تواند در نواحی مختلفی از بدن احساس شود، مانند:

• درد صورت
• درد در اعضای بدن
• درد در نقاط مختلف بدن

۴,۵) مشکلات حسی و احساس گزگز شدن

ام‌اس بر روی اعصاب مغز و نخاع تأثیر می‌گذارد و به همین دلیل می‌تواند سیگنال‌های اشتباهی به بدن ارسال کند. گاهی اوقات، هیچ سیگنالی وجود ندارد و این حالت باعث بی‌حسی می‌شود.

احساس گزگز شدن و بی‌حسی یکی از شایع‌ترین علائم هشداردهنده بیماری ام‌اس است و معمولاً در نواحی مانند صورت، بازوها، پاها و انگشتان دست دیده می‌شود.

۶) اسپاسم عضلانی

اسپاسم عضلانی به معنی سفت شدن عضلات است و این مشکل ناشی از آسیب به سیستم عصبی مرکزی (شامل مغز و نخاع) اتفاق می‌افتد. در بیماری ام‌اس نیز همین آسیب‌ها وجود دارد. در نتیجه، ممکن است سفتی و حرکات غیرقابل کنترل در عضلات دیده شود.

۷) مشکلات حرکتی

به دلیل اسپاسم عضلانی، حرکت نیز به سختی انجام می‌شود. عضلات سفت شده و نمی‌توانند به خوبی کار کنند. این سفتی عضلات ممکن است در تمام بدن تأثیر بگذارد و مشکلاتی مانند راه رفتن و کارکردن با دست ایجاد کند. همچنین ممکن است در عضلات صورت، گلو و حنجره مشکل ایجاد شود که به اختلالات گفتاری، مشکلات بلع و تولید صدا منجر می‌شود. اگر عضلات تنفسی نیز درگیر شوند، ممکن است فرد با مشکلات تنفسی مواجه شود. به طور کلی، حرکت یکی از مسائلی است که به مرور زمان تحت تأثیر بیماری قرار می‌گیرد.

۸,۹) مشکلات مثانه و روده از علائم ام‌اس

مشکلات مثانه و کنترل ادرار یکی دیگر از نشانه‌های ام‌اس هستند و تا ۸۰ درصد افراد مبتلا به این بیماری این مشکلات را تجربه می‌کنند! این مشکلات شامل موارد زیر است:

• تکرر ادرار
• احساس شدید نیاز به ادرار
• عدم توانایی در نگه‌داشتن ادرار
• بسیاری از این مشکلات مربوط به ادرار قابل کنترل هستند.

اختلالات روده‌ای کمتر شایع هستند و ممکن است برخی افراد مبتلا به ام‌اس دچار یبوست، اسهال یا از دست دادن کنترل روده شوند.

۱۰) مشکلات بینایی

• مشکلات بینایی یکی از شایع‌ترین علائم ام‌اس است. التهاب عصب بینایی می‌تواند بر روی بینایی تأثیر گذاشته و دید را مختل کند.
• ناراحتی چشم
• مشکلات یا از دست دادن بینایی (معمولاً ابتدا در یک چشم رخ می‌دهد)
• دید دوگانه
• حرکات غیرقابل کنترل چشم
• نوریت اپتیک

شما ممکن است به راحتی متوجه مشکلات بینایی نشوید چون کاهش شفافیت بینایی ممکن است به آرامی پیش رود. درد نیز ممکن است با کاهش دید همراه باشد. راه‌هایی برای مقابله با مشکلات بینایی مرتبط با ام‌اس وجود دارد.

۱۱) مشکلات شناختی و ذهنی از علائم ام‌اس

حدود نیمی از افرادی که به ام‌اس مبتلا هستند، ممکن است اختلالات شناختی داشته باشند. این مشکلات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• مشکلات حافظه
• نقص در توجه و تمرکز
• مشکل در حل مسائل
• آسیب به تفکر منطقی
• ضعف در قضاوت
• نگه‌داشتن افکار سازمان داده شده
• افسردگی و سایر مشکلات عاطفی نیز رایج است.

۱۲,۱۳) تغییرات خلق و مشکلات احساسی

افسردگی یکی از شایع‌ترین مشکلات میان افراد مبتلا به ام‌اس است. همچنین اضطراب و استرس ناشی از ام‌اس می‌تواند باعث تحریک‌پذیری، تغییرات خلقی و وضعیتی به نام pseudobulbar (ناخودآگاهداری) شود که به سبب آن ممکن است شخص به طور غیرقابل کنترل بخندد یا بگرید.

مقابله با علائم ام‌اس، به همراه مسائل دیگر مانند مشکلات خانوادگی، می‌تواند افسردگی و سایر اختلالات عاطفی را تشدید کند!

۱۴) مشکلات گفتاری و صحبت کردن یکی از علائم ام‌اس

مشکلات گفتاری از دیگر نشانه‌های ام‌اس است که شامل موارد زیر می‌شود:

• گفتار بریده بریده
• صدای ضعیف یا از دست دادن صدا
• سختی در بیان کلمات
• کاهش وضوح گفتار

بسیاری از افرادی که مبتلا به ام‌اس هستند، با مشکل دیس‌ارترى روبرو می‌شوند. نوع دیس‌ارترى ناشی از اسپاسم در عضلات است. دیس‌ارترى یعنی مشکل در حرکت گفتار به دلیل آسیب عصبی-عضلانی. همچنین اسپاسم در عضلات حنجره می‌تواند بر کیفیت صدا تأثیر بگذارد و موجب مشکلاتی مانند قطع شدن صدا یا کاهش بلندی صدا شود. برای بهبود مشکلات گفتاری باید به گفتاردرمانگر مراجعه کنید.

۱۵) مشکلات

“`html

بلع

مشکلات در گفتار به دلیل اسپاسم عضلات به وجود می‌آید و این اسپاسم ممکن است باعث مشکلات بلع نیز شود. بلع خوب نمی‌تواند در صورت اسپاسم، ضعف یا عدم هماهنگی بین عضلات حلق و دهان انجام شود. اگر بلع به خوبی صورت نگیرد، ممکن است مواد غذایی یا مایعات به ریه‌ها بروند که به آن آسپیراسیون می‌گوییم.

آسپیراسیون به معنی ورود مواد خارجی به ریه است و اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند به عفونت ریه منجر شود. برای درمان مشکلات بلع، حتماً به گفتاردرمانگر مراجعه کنید.

۱۶) مشکل تعادل و سرگیجه

سرگیجه و مشکلات تعادل می‌تواند حرکت فرد مبتلا به ام اس را محدود کند. پزشک ممکن است این مشکل را به عنوان اختلال در راه رفتن بشناسد.

افراد مبتلا به ام اس اغلب احساس سرگیجه، سبکی سر و چرخش محیط در سر را دارند، و این علائم معمولاً زمانی که ایستاده‌اند، بروز می‌کند.

۱۷) مشکلات جنسی

مشکلات جنسی در ام اس ناشی از آسیب به سیستم عصبی است. این مشکلات می‌تواند شامل:

• مشکلات نعوظ
• خشکی واژن
• عدم تحریک
• دلایل دیگر که شایع نیستند

همانطور که گفتیم، افراد مبتلا به ام اس مشابه هم نیستند و در نتیجه علائم مختلفی را تجربه می‌کنند. این علائم ممکن است در پی حملات یا دوره‌های بهبود ایجاد شوند. برخی دیگر از علائم کمتر رایج هستند، اما ممکن است بروز پیدا کنند که شامل:

۱۸) مشکلات شنوایی یکی از علائم ام اس

دستگاه شنوایی نیز جزئی از سیستم عصبی است. مسیر عصبی شنوایی از گوش‌ها شروع می‌شود و به مغز می‌رسد. هم این مسیر و هم ناحیه قشر مغز ممکن است تحت تأثیر ام اس قرار گیرند. در صورت بروز مشکلات شنوایی، بهتر است با شنوایی‌شناس و متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید.

۱۹) احساس شوک غیرقابل کنترل

همچنین یک علامت به نام لرمیت وجود دارد که حس شوک در ناحیه پشت بدن را ایجاد می‌کند.

۲۰) مشکلات تنفسی

مشکلات تنفسی ممکن است زمانی رخ دهد که عضلات تنفسی تحت تأثیر قرار گیرند. این عضلات شامل عضلات سینه، پهلو و دیافراگم هستند. دیافراگم، عضله‌ای بزرگ است که محتویات سینه را از شکم جدا می‌کند.

اگر این عضلات دچار اسپاسم یا ضعف شوند، فرد ممکن است دچار نفس‌نفس زدن و تنفس سطحی شود. این نوع تنفس می‌تواند بر روی گفتار تأثیر بگذارد و باعث شود صحبت کردن دشوار و ضعیف شود.

همچنین بخوانید: