“`html
علت ایست قلبی در خواب چیست؟
بروز ایست قلبی در خواب و مرگ ناگهانی تجربه‌ای دردناک و ترسناک است که ممکن است در اطرافیان شما هم اتفاق افتاده باشد. چنین حادثه‌ای می‌تواند سوالات زیادی را در ذهن بازماندگان ایجاد کند، اینکه چرا چنین موردی رخ داده و آیا ممکن است این ایست‌های قلبی برای دیگران هم اتفاق بیفتد؟
در این بخش نگاهی به مهم‌ترین علل ایست‌های قلبی و مرگ ناگهانی در خواب می‌اندازیم و همچنین نکاتی را بررسی می‌کنیم که می‌تواند به شما در پیشگیری از این مشکل کمک کند.
مکانیسم ایست قلبی در خواب
معمولا بروز ایست‌های قلبی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: آریتمی‌های سریع (تاکی آریتمی) و آریتمی‌های کند (برادی آریتمی و آسیستول). به طور ساده‌تر، در حالت اول قلب به دلیل آریتمی‌های سریع دچار اختلال می‌شود و در حالت دوم به دلیل کاهش ضربان قلب، قلب از کار می‌افتد. به طور کلی، هر بیماری زمینه‌ای به یکی از این دو حالت منجر به ایست قلبی و مرگ می‌شود.
علائم بارز مرگ قلب در خواب
ایست قلبی ناگهانی معمولاً با علائم شدید همراه است. شایع‌ترین این علائم شامل موارد زیر است:
- سقوط ناگهانی
- توقف ضربان قلب
- توقف تنفس
- از دست دادن هوشیاری
گاهی اوقات ممکن است علائم دیگر مانند خستگی، غش، سرگیجه، درد قفسه سینه، تنگی نفس، ضعف، تب و تپش یا استفراغ نیز بروز کند؛ اما ایست قلبی ناگهانی اغلب بدون هیچ هشدار قبلی اتفاق می‌افتد.
چه عواملی باعث مرگ ناگهانی قلب در خواب می‌شوند؟
1. گرفتگی عروق قلبی
بیماری‌هایی که باعث گرفتگی عروق قلبی می‌شوند، با کاهش خون‌رسانی به قلب می‌توانند این عضو مهم را به خطر بیندازند و باعث سکته و در پی آن آریتمی‌های خطرناک شوند. یکی از مهم‌ترین علل ایست‌های قلبی و مرگ در خواب، به‌خصوص در افراد مسن، سکته‌های قلبی ناشی از گرفتگی عروق است.
این مشکل ممکن است برای افرادی که قبلاً از طرف پزشک بیماری قلبی تشخیص داده شده‌اند پیش بیاید، اما در برخی موارد هم ممکن است برای کسانی که هرگز به پزشک مراجعه نکرده‌اند، اتفاق بیفتد.
شایع‌ترین علامت هشداردهنده در مورد تنگی عروق کرونری قلب، درد قفسه سینه به همراه تیرکشیدن به دست چپ است که هنگام فعالیت بدتر می‌شود و با استراحت بهتر می‌شود. اگر دچار هر نوع درد سینه شده‌اید، بهتر است به یک متخصص قلب مراجعه کنید تا مشکلات احتمالی بررسی شود.
2. نارسایی‌های قلبی پیشرفته
در بیمارانی که قبلاً دچار سکته قلبی شده‌اند، یکی از مشکلات اصلی آسیب‌های شدید به بافت قلب و سپس کاهش عملکرد قلب است. در این حالت که به آن نارسایی قلبی می‌گویند، عضله قلب قادر به انقباض مناسب نیست و این وضعیت فرد را مستعد بروز آریتمی‌های خطرناک می‌کند.
این مشکل معمولاً در مراحل بسیار پیشرفته بیماری ایجاد می‌شود و شایع نیست، اما از نظر سلامت فرد مبتلا مهم است. به همین دلیل در بیماران دارای نارسایی‌های قلبی پیشرفته، از برخی دستگاه‌های شوک‌دهنده (ICD) استفاده می‌شود تا در صورت بروز آریتمی، این مشکل را رفع کنند و فرد را نجات دهند. بهتر است بیماران با نارسایی‌های قلبی در مورد این دستگاه با پزشک خود مشورت کنند و به طور منظم داروهای تجویزی را مصرف کنند.
3. بیماری‌های مادرزادی و ژنتیکی قلبی
این حالت نسبت به دو مورد قبلی کمتر شایع است و بیشتر در افراد جوان دیده می‌شود. معمولاً در این وضعیت، اختلالات ژنتیکی در بافت قلبی فرد مبتلا باعث بروز آریتمی می‌شود که یکی از مهم‌ترین زمان‌های بروز آن در خواب است.
اگرچه این موارد نادرند، اما افرادی که در خانواده‌شان سابقه مرگ ناگهانی در افراد جوان وجود دارد یا قبلاً طپش قلب و کاهش سطح هوشیاری (سینکوپ) را تجربه کرده‌اند، بهتر است به متخصص قلب مراجعه کرده و نوار قلب و اکوکاردیوگرافی انجام دهند.
4. آمبولی ریه
آمبولی ریه وضعیتی است که در آن فرد دچار لخته شدن در عروق بزرگ ریوی می‌شود. معمولاً آمبولی‌های کوچک خطرساز نیستند، اما آمبولی‌های بزرگ می‌توانند به طور کامل عروق را مسدود کنند و…
“““html
شریان های ریوی و مسدود شدن مسیر خون به قلب می‌توانند باعث ایست قلبی شوند. اگر به تازگی عمل جراحی بزرگی داشته‌اید، یا به هر دلیلی مدت طولانی بی‌حرکت بوده‌اید یا در سفرهای طولانی بوده‌اید، و همچنین اگر به بیماری‌هایی مانند سرطان مبتلا هستید، در صورت ظهور تنگی نفس یا ورم پا حتماً با یک متخصص قلب مشورت کنید.
5. سایر بیماری‌هایی که ممکن است باعث ایست قلبی در هنگام خواب شوند
این بیماری‌ها معمولاً از نوع بیماری‌های داخلی هستند. عفونت‌های شدید در خون (سپسیس)، نارسایی‌های شدید کبد و کلیه، و همچنین خونریزی‌های شدید در دستگاه گوارش و در برخی موارد سکته‌های مغزی (به‌ویژه در ناحیه مخچه) می‌توانند به ایست قلبی در خواب منجر شوند.
در این موارد، معمولاً مشکل اصلی در خود قلب یا عروق نیست، بلکه بیماری‌های دیگر باعث ضعیف شدن قلب و در نتیجه ایست قلبی می‌شوند. متأسفانه، در این شرایط پیش‌آگهی خوبی برای بیمار وجود ندارد.
6. مشکل در ریتم قلب (آریتمی)
این مشکل ناشی از نقص در سیستم الکتریکی قلب است که می‌تواند باعث توقف ناگهانی قلب شود. سیستم الکتریکی قلب، میزان ضربان قلب را کنترل می‌کند. اگر مشکلی پیش بیاید، ممکن است قلب شما خیلی سریع، خیلی کند یا به‌طور نامنظم بزند (آریتمی). بیشتر این آریتمی‌ها بی‌ضرر هستند، اما برخی نوع‌ها می‌توانند به ایست ناگهانی قلبی منجر شوند.
رایج‌ترین نوع آریتمی که در زمان ایست قلبی اتفاق می‌افتد، در قسمت پایینی قلب (بطن) رخ می‌دهد. پالس‌های الکتریکی نامنظم باعث می‌شوند بطن‌ها بدون خون پمپاژ شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر درد قفسه سینه مکرر، احساس ناراحتی، تپش قلب، ضربان قلب سریع یا نامنظم، خس‌خس سینه غیرقابل توضیح یا تنگی نفس دارید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. وقتی قلب متوقف می‌شود، کمبود اکسیژن می‌تواند در عرض چند دقیقه به مغز آسیب برساند. مرگ یا آسیب مغزی دائمی ممکن است در عرض چهار تا شش دقیقه رخ دهد. زمان بسیار مهم است، بنابراین اقدام فوری کنید.
عوامل خطری که ممکن است باعث سکته قلبی شوند کدامند؟
به دلیل ارتباط ایست قلبی ناگهانی با بیماری‌های قلبی عروقی، عوامل مشابهی که خطر ابتلا به بیماری عروق کرونری را افزایش می‌دهند، می‌توانند باعث ایست قلبی نیز شوند. این عوامل شامل:
- سابقه خانوادگی بیماری عروق کرونر
- سیگار کشیدن
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- چاقی
- دیابت
- روش زندگی ناسالم
- مصرف زیاد الکل
عوامل دیگری که ممکن است باعث ایست قلبی شوند و خطر آن را افزایش دهند عبارتند از:
حمله قلبی قبلی
سابقه شخصی یا خانوادگی از انواع دیگر بیماری‌های قلبی، مانند اختلالات ریتم قلب، نقص‌های مادرزادی قلب، نارسایی‌های قلبی و قلب و عروق، سن (شیوع ایست قلبی با افزایش سن افزایش می‌یابد)، مرد بودن (احتمال ایست قلبی در مردان دو تا سه برابر زنان است)، استفاده از مواد مخدر غیرقانونی مانند کوکائین یا آمفتامین و عدم تعادل تغذیه‌ای، مانند کمبود پتاسیم یا منیزیم.
اگر ایست قلبی ناگهانی بدون هشدار برایتان رخ داده و زنده مانده‌اید، پزشک شما می‌خواهد دلیل آن را پیدا کند تا از وقوع‌های آینده جلوگیری کند.
چگونه ایست قلبی با آزمایش قابل تشخیص است؟
آزمایش‌هایی که پزشک شما ممکن است برای تشخیص دلیل ایست قلبی توصیه کند شامل:
الکتروکاردیوگرام:
در طول الکتروکاردیوگرام (ECG)، سنسورهایی (الکترودها) به قفسه سینه و گاهی به اندام شما متصل می‌شوند تا فعالیت الکتریکی قلبتان را شناسایی کنند. یک ECG می‌تواند اختلالات در ریتم قلب یا الگوهای الکتریکی غیرطبیعی را شناسایی کند، مانند فاصله QT طولانی که خطر مرگ ناگهانی را افزایش می‌دهد.
آزمایش خون:
یک نمونه از خون شما ممکن است برای بررسی سطح پتاسیم، منیزیم، هورمون‌ها و سایر مواد شیمیایی که نشان‌دهنده توانایی قلب شما هستند، آزمایش شود. همچنین آزمایش‌های خون دیگری می‌توانند آسیب‌های قلبی اخیر و حملات قلبی را تشخیص دهند.
آزمایش‌های تصویربرداری:
“““html
اشعه ایکس قفسه سینه یک تصویر از سینه شماست که به پزشک کمک می‌کند تا اندازه و شکل قلب و عروق خونی شما را بررسی کند. این آزمایش می‌تواند نشان دهد که آیا نارسایی قلبی دارید یا خیر.
اکوکاردیوگرام آزمایشی است که با استفاده از امواج صوتی، تصویری از قلب شما ایجاد می‌کند. این آزمایش می‌تواند نشان دهد که آیا بخشی از قلب شما به خاطر حمله قلبی آسیب دیده یا اینکه پمپاژ قلب به درستی انجام می‌شود یا مشکل دریچه ای وجود دارد یا خیر.
اسکن هسته‌ای نیز معمولاً با یک آزمایش استرس انجام می‌شود تا مشکلات جریان خون به قلب شما را شناسایی کند. در این آزمایش مقدار کمی ماده رادیواکتیو، مثل تالیوم، به جریان خون شما تزریق می‌شود و دوربین‌های خاص می‌توانند این مواد را در قلب و ریه‌ها شناسایی کنند.
روش تشخیص سریع ایست قلبی بدون حضور اورژانس
توقف ناگهانی قلب شامل از کار افتادن ناگهانی عملکرد قلب، تنفس و هوشیاری است. این وضعیت معمولاً به خاطر اختلال الکتریکی در قلب به وجود می‌آید که پمپاژ خون را مختل می‌کند و جریان خون را در بدن متوقف می‌سازد. ایست ناگهانی قلبی با حمله قلبی متفاوت است، چرا که در حمله قلبی، جریان خون به بخشی از قلب مسدود می‌شود.
با این حال، حمله قلبی گاهی می‌تواند باعث اختلال الکتریکی شود که منجر به ایست ناگهانی قلب گردد. اگر بلافاصله درمان نشود، ایست قلبی می‌تواند به مرگ منجر شود. اما با مراقبت‌های پزشکی مناسب، شانس بقا وجود دارد. انجام احیای قلبی ریوی (CPR)، استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی یا فشار دادن به قفسه سینه می‌تواند شانس زنده ماندن فرد را تا زمان رسیدن تیم اورژانس افزایش دهد.
بهترین راه درمان ایست قلبی ناگهانی
ایست قلبی ناگهانی نیاز به اقدام فوری دارد. هر دلیلی که باعث ایست قلبی شده باشد، اولین اقدام باید نجات بیمار باشد و سپس دلایل آن بررسی شود. مهم‌ترین اقدام فوری در مواجهه با ایست قلبی، احیا قلب و عروق فوری یا CPR است.
CPR :
احیای قلب و عروق فوری (CPR) برای درمان اختلالات قلبی ناگهانی ضروری است. با حفظ جریان خون غنی از اکسیژن به اندام‌های مهم بدن، CPR می‌تواند یک بستر حیاتی برای ارائه‌ی مراقبت‌های اضطراری حرفه‌ای‌تر فراهم کند.
CPR شامل اقداماتی است که برای بازگرداندن عملکرد حیاتی قلب و مغز در فردی که هوشیاری خود را از دست داده، انجام می‌شود و تلاش می‌شود تا گردش خون و تنفس تا زمان بازگشت خودبخودی خون برقرار شود. اگر فرد نبض داشته ولی تنفس نداشته باشد، باید با تنفس مصنوعی از طریق دهان ادامه داد.
دفیبریلاتور، روش دیگری برای درمان ایست قلبی :
مراقبت‌های پیشرفته برای فیبریلاسیون بطنی که ممکن است ناشی از ایست قلبی ناگهانی باشد، معمولاً شامل استفاده از شوک الکتریکی به قلب از طریق دیواره سینه است. این روش defibrillation نامیده می‌شود و اغلب می‌تواند ریتم طبیعی قلب را دوباره برگرداند. این شوک ممکن است توسط پزشکان اورژانس یا حتی یک فرد عادی با استفاده از دستگاه دفیبریلاتور عمومی انجام شود.
عوارض جانبی ایست قلبی برای بدن چیست؟
وقتی ناگهانی ایست قلبی اتفاق می‌افتد، اولین بخشی از بدن که آسیب می‌بیند مغز است زیرا مغز بر خلاف ارگان‌های دیگر ذخایر خون غنی از اکسیژن ندارد و نیاز به تأمین مداوم خون دارد. کاهش جریان خون به مغز باعث آسیب می‌شود.
اگر ریتم قلب به سرعت به حالت طبیعی برنگردد، آسیب مغزی اتفاق می‌افتد و می‌تواند منجر به مرگ شود. اگر ایست قلبی بیشتر از 8 دقیقه طول بکشد، شانس زنده ماندن بسیار کم است. بازماندگان ایست قلبی ممکن است نشانه‌هایی از آسیب مغزی داشته باشند.
چگونه از ایست قلبی جلوگیری کنیم؟
راهی مطمئن برای تشخیص خطر ایست قلبی ناگهانی وجود ندارد، بنابراین بهترین راه کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی است. این اقدامات شامل معاینات منظم، غربالگری برای بیماری‌های قلبی و رعایت یک سبک زندگی سالم برای قلب است، از جمله:
- اجتناب از سیگار و الکل.
- پیروی از یک رژیم غذایی متعادل.
- فعال بودن از نظر جسمانی.
سایت رضیم
“`