بو دادن چای یکی از مراحل مهم و حساس فرآوری چای است که باعث بهبود عطر و طعم نهایی چای میشود. این مرحله به کمک حرارت، طعم خام برگ چای را گرفته و عطر دلپذیری به آن میبخشد. بو دادن صحیح، کیفیت و ماندگاری چای را افزایش میدهد و تجربه نوشیدن چای را لذتبخشتر میکند.
در این مقاله، به بررسی سه روش متداول و کاربردی برای بو دادن چای میپردازیم: بو دادن روی تابه، بو دادن با استفاده از سینی فر و بو دادن به کمک نور خورشید (آفتاب). هر روش ویژگیها، مزایا و نکات خاص خود را دارد که با رعایت آنها میتوانید بهترین نتیجه را به دست آورید.
اهمیت بو دادن چای در فرآیند تولید
-
حذف طعم خام و تلخی برگهای تازه چای
-
تثبیت عطر و طعم طبیعی برگها
-
جلوگیری از فساد و افزایش ماندگاری چای
-
آمادهسازی برگها برای خشک شدن نهایی و بستهبندی
روش اول: بو دادن چای روی تابه
تجهیزات مورد نیاز
-
تابه فلزی یا چدنی با کف ضخیم
-
قاشق چوبی یا ملاقه برای هم زدن
-
حرارت متوسط و کنترلشده
مراحل انجام کار
-
گرم کردن تابه: تابه را روی حرارت متوسط قرار دهید تا گرم شود اما خیلی داغ نشود.
-
اضافه کردن برگ چای: برگهای چای تازه و خشک نشده را به آرامی داخل تابه بریزید.
-
هم زدن مداوم: با قاشق چوبی برگها را مرتب هم بزنید تا حرارت یکنواخت به تمام برگها برسد و نسوزند.
-
زمان بو دادن: معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه بسته به مقدار و نوع چای زمان لازم است.
-
خنک کردن برگها: پس از بو دادن، برگها را روی سینی پهن کرده تا به سرعت خنک شوند.
نکات مهم
-
حرارت نباید خیلی زیاد باشد چون باعث سوختن و تلخی چای میشود.
-
هم زدن مداوم از چسبیدن برگها به کف تابه جلوگیری میکند.
-
مناسب برای مقادیر کم و کنترل دقیق روی بو دادن.
روش دوم: بو دادن چای با سینی فر
تجهیزات مورد نیاز
-
فر خانگی
-
سینی فلزی یا قابلمه مناسب فر
-
کاغذ روغنی یا سیلیکون برای پوشش سینی (اختیاری)
مراحل انجام کار
-
پیش گرم کردن فر: فر را با دمای ۸۰ تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد گرم کنید.
-
آماده کردن سینی: برگهای چای را به صورت یکنواخت روی سینی پهن کنید تا ضخامت یکدست داشته باشند.
-
قرار دادن در فر: سینی را در طبقه وسط فر قرار دهید.
-
بو دادن تدریجی: اجازه دهید برگها به آرامی و به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بو داده شوند. هر ۱۰ دقیقه یک بار سینی را بیرون آورده و برگها را هم بزنید.
-
خنک کردن: پس از پایان زمان، سینی را بیرون آورده و اجازه دهید برگها سرد شوند.
نکات مهم
-
دمای فر را کنترل کنید تا برگها نسوزند.
-
ضخامت یکنواخت چای روی سینی باعث بو دادن یکسان میشود.
-
مناسب برای بو دادن حجمهای متوسط تا زیاد.
روش سوم: بو دادن چای به کمک آفتاب (نور خورشید)
تجهیزات مورد نیاز
-
سینی یا صفحه پهن و تمیز
-
محل آفتابگیر و بدون گرد و خاک
مراحل انجام کار
-
پهن کردن برگها: برگهای چای را روی سینی به صورت یکنواخت و با ضخامت کم پهن کنید.
-
قرار دادن زیر آفتاب: سینی را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید.
-
مدت زمان بو دادن: بسته به شدت آفتاب و شرایط جوی، بین ۴ تا ۸ ساعت برگها را بو دهید. هر چند ساعت یک بار برگها را زیر و رو کنید تا بو دادن یکنواخت شود.
-
حفاظت در برابر گرد و خاک: هنگام بو دادن زیر آفتاب، در صورت وجود گرد و خاک یا حشرات، روی برگها را با تور محافظ بپوشانید.
نکات مهم
-
این روش کاملاً طبیعی و اقتصادی است.
-
برای مناطق آفتابی و خشک مناسبتر است.
-
نیاز به صبر و زمان بیشتری دارد.
مقایسه روشهای بو دادن چای
روش بو دادن | مدت زمان | کنترل دما | مناسب برای | مزایا | معایب |
---|---|---|---|---|---|
روی تابه | ۱۰-۲۰ دقیقه | بالا | حجم کم | کنترل دقیق و سریع | نیاز به توجه و هم زدن مداوم |
در سینی فر | ۲۰-۳۰ دقیقه | متوسط | حجم متوسط تا زیاد | یکنواختی و راحتی کار | نیاز به فر و برق |
به کمک آفتاب | ۴-۸ ساعت | طبیعی و کم کنترل | حجم زیاد | اقتصادی، طبیعی | زمان طولانی و شرایط جوی وابسته |
طرز تهیه چای به خوشمزه و تازه
برای درست کردن چای به، ابتدا بهها را بشویید و خشک کنید. بعد، بهها را از وسط نصف کنید و دانههای آن را خارج کنید. بههای بدون دانه را با رنده درشت رنده کنید. بههای رنده شده را روی یک سینی بزرگ بریزید و خوب پخش کنید. سینی را به مدت سه روز زیر نور خورشید بگذارید تا کاملاً خشک شوند.
بعد از اینکه بهها خشک شدند، یک تابه بزرگ را روی حرارت قرار دهید تا داغ شود. مقداری از بههای خشک شده را داخل تابه بریزید و آنها را تفت دهید. در این زمان باید مدام به قطعات به را هم بزنید تا نسوزند. تفت دادن را تا جایی ادامه دهید که رنگ دانههای به تیره شود. بعد از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه، تابه را از روی حرارت بردارید و خردههای به را در سینی پخش کنید تا کاملاً خنک شوند.
برای دم کردن چای به، یک قاشق غذاخوری از به خشک شده را در قوری بریزید و یک لیوان آب جوش به آن اضافه کنید. قوری را روی سماور قرار دهید و بگذارید به مدت ۱۵ دقیقه دم بکشد. سپس چای را در فنجان بریزید و با نبات یا شکر دلخواه نوش جان کنید.
مواد لازم برای تهیه چای به:
- به، 4 عدد
- نبات یا شکر (در صورت تمایل)، به میزان دلخواه
مراحل تهیه چای به:
یک قاشق غذاخوری چای به خشک شده را در قوری بریزید.
یک لیوان آب جوش به قوری اضافه کنید.
قوری را روی سماور قرار دهید و بگذارید به مدت 15 دقیقه دم بکشد.
چای را در فنجان بریزید و با نبات یا شکر دلخواه نوش جان کنید.
نکات مهم:
برای تهیه چای به میتوانید از به تازه نیز استفاده کنید. در این صورت بهها را به صورت نازک برش داده و زیر آفتاب خشک کنید.
برای بو دادن چای به میتوانید از فر هم استفاده کنید. بههای خشک شده را روی سینی فر قرار دهید و در دمای 100 درجه سانتیگراد به مدت 15 دقیقه بو دهید.
چای به را میتوانید به صورت سرد نیز نوش جان کنید. برای تهیه چای به سرد، چای به را پس از دم کشیدن در یخچال قرار دهید.
خواص فوقالعاده چای به
چای به دارای خواص مختلفی برای سلامتی است، از جمله:
کاهش وزن: چای به پر از فیبر است که میتواند به کاهش اشتها و احساس سیری کمک کند. همچنین، چای به حاوی مواد آنتیاکسیدانی است که میتوانند به افزایش سوخت و ساز بدن کمک کنند.
بهبود سلامت قلب: چای به حاوی آنتیاکسیدانهایی است که میتوانند به کاهش التهاب و ریسک بیماریهای قلبی کمک کنند.
کاهش خطر ابتلا به سرطان: چای به حاوی آنتیاکسیدانهایی است که میتوانند به کاهش خطر ابتلا به انواع مختلف سرطانها کمک کنند.
بهبود سلامت پوست: چای به آنتیاکسیدانهایی دارد که میتوانند به کاهش چین و چروک و بهبود سلامت پوست کمک کنند.
نکاتی برای تهیه چای به
برای تهیه چای به میتوانید از به تازه نیز استفاده کنید. در این صورت بهها را به صورت نازک برش دهید و در آفتاب خشک کنید.
برای بو دادن چای به میتوانید از فر استفاده کنید. بههای خشک شده را روی سینی فر قرار دهید و در دمای 100 درجه سانتیگراد به مدت 15 دقیقه بو دهید.
چای به را میتوانید به صورت سرد هم نوش جان کنید. برای تهیه چای به سرد، چای به بعد از دم کشیدن را در یخچال قرار دهید.