پخت ذرت خوشه‌ای یا سورگوم (Sorghum) یکی از روش‌های عالی برای تهیه یک خوراک مقوی، بدون گلوتن و خوشمزه است. سورگوم یک غله‌ی سنتی و ارزشمند در بسیاری از کشورهاست که شباهت‌هایی به گندم، جو و ارزن داره، اما خواص غذایی ویژه‌ای داره و برای افرادی با حساسیت به گلوتن بسیار مناسب است.
در ادامه، روش اصولی پخت سورگوم (ذرت خوشه‌ای) رو برات آموزش می‌دم، هم به شکل ساده برای مصرف داخل سالاد یا خوراک، و هم به شکل پاپ‌شده مثل پفیلا 👇
🌾 روش اول: پخت سورگوم کامل (برای مصرف در سالاد یا غذا)
🥣 مواد لازم:
-
سورگوم کامل (خام و شسته‌شده): ۱ پیمانه
-
آب: ۳ پیمانه
-
کمی نمک (اختیاری)
✅ مراحل:
-
شست‌وشو و خیساندن:
-
سورگوم را خوب بشوی و از شب قبل یا حداقل ۶ ساعت در آب بخیسان (خیساندن به نرم‌تر شدن کمک می‌کنه).
-
-
آبکش و افزودن آب تازه:
-
سورگوم خیس‌خورده را آبکش کن و با ۳ پیمانه آب تازه در قابلمه بریز.
-
-
پخت با حرارت ملایم:
-
قابلمه را روی حرارت قرار بده و اجازه بده به جوش بیاد.
-
سپس شعله را کم کن و حدود ۴۵ تا ۶۰ دقیقه بپز تا دانه‌ها نرم ولی سالم باقی بمانند (نه له‌شده).
-
-
آبکش کردن (در صورت نیاز):
-
اگر آب زیادی باقی ماند، آبکش کن و دانه‌ها را با آب سرد آبکشی کن.
-
-
استفاده:
-
سورگوم پخته‌شده رو می‌تونی در سالاد، سوپ، خوراک سبزیجات یا حتی جایگزین برنج یا کینوا استفاده کنی.
-
🍿 روش دوم: سورگوم پفی‌شده (مثل پفیلا)
🥣 مواد لازم:
-
سورگوم خشک: ۲ قاشق غذاخوری
-
تابه یا قابلمه گود با در
-
روغن (اختیاری)
✅ طرز تهیه:
-
گرم کردن تابه:
-
تابه یا قابلمه‌ای خشک و گود را کاملاً داغ کن.
-
-
اضافه کردن سورگوم:
-
بدون روغن یا با مقدار خیلی کم روغن (برای چسبیدن نمک یا طعم‌دهنده)، سورگوم را داخل تابه بریز.
-
-
در قابلمه را بگذار:
-
مثل پاپ‌کورن، سورگوم شروع به پُف‌کردن می‌کنه.
-
با تکان‌دادن تابه از سوختن جلوگیری کن.
-
-
وقتی صدا قطع شد، از حرارت بردار.
-
می‌تونی با نمک، پودر دارچین یا پاپریکا طعم‌دارش کنی.
-
✅ خواص فوق‌العاده سورگوم:
-
بدون گلوتن (مناسب برای افراد مبتلا به سلیاک)
-
سرشار از فیبر، آهن، فسفر، و منیزیم
-
کنترل قند خون و کمک به سلامت قلب
-
انرژی‌زا و مفید برای کودکان و ورزشکاران
-
کمک به هضم و سلامت گوارش
ذرت خوشه ای یا سورگوم چیست؟
ذرت خوشه‌ای یا سورگوم (Sorghum) یکی از غلات بسیار مغذی، مفید و بدون گلوتن است که در طب سنتی و تغذیه نوین به عنوان یک جایگزین عالی برای گندم یا برنج شناخته می‌شود. این دانه کوچک و خوش‌خوراک، از نظر ارزش غذایی بسیار غنی بوده و مصرف منظم آن می‌تواند در حفظ سلامت عمومی بدن نقش مؤثری ایفا کند.
در ادامه، مهم‌ترین خواص ذرت خوشه‌ای (سورگوم) رو به‌صورت ساده و کاربردی برات آوردم:
🌾 خواص شگفت‌انگیز ذرت خوشه‌ای (سورگوم)
✅ ۱. بدون گلوتن – مناسب برای افراد مبتلا به سلیاک
سورگوم ذاتاً فاقد گلوتن است، بنابراین برای افرادی که حساسیت به گلوتن یا بیماری سلیاک دارند، جایگزین فوق‌العاده‌ای برای گندم و جو محسوب می‌شود.
✅ ۲. سرشار از فیبر – مناسب برای گوارش
سورگوم حاوی فیبر فراوان است که به:
-
تنظیم عملکرد روده
-
پیشگیری از یبوست
-
و حفظ باکتری‌های مفید دستگاه گوارش
کمک می‌کند.
✅ ۳. کمک به کنترل قند خون
فیبر بالا + شاخص گلیسمی پایین = جذب آهسته‌تر قند
به همین دلیل، سورگوم برای افراد دیابتی یا در معرض دیابت نوع ۲ مفید است و از نوسانات قند خون جلوگیری می‌کند.
✅ ۴. دوست‌دار قلب
سورگوم دارای آنتی‌اکسیدان‌ها، پتاسیم و منیزیم است که در:
-
کاهش فشار خون
-
تقویت سلامت عروق
-
و کاهش خطر بیماری‌های قلبی
نقش دارند.
✅ ۵. منبع غنی از پروتئین و مواد معدنی
در هر ۱۰۰ گرم سورگوم پخته‌شده، مقدار قابل‌توجهی:
-
پروتئین گیاهی
-
آهن، روی، فسفر، منگنز، منیزیم و ویتامین‌های B
وجود دارد که برای رشد کودکان، سلامت عضلات و سیستم ایمنی مفید است.
✅ ۶. مناسب برای کاهش وزن
-
فیبر بالا باعث احساس سیری طولانی‌تر
-
قند خون پایدارتر = کاهش اشتهای ناگهانی
در نتیجه سورگوم گزینه‌ای خوب برای رژیم‌های لاغری است.
✅ ۷. تقویت پوست و مو
به‌دلیل وجود آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌های گروه B، و آهن، سورگوم به سلامت پوست، جلوگیری از ریزش مو و تولید کلاژن کمک می‌کند.
⚠️ نکات مصرف:
-
حتماً سورگوم را خوب بپز یا خیسانده مصرف کن تا هضم راحت‌تری داشته باشه.
-
در افراد با مشکلات گوارشی یا سندرم روده تحریک‌پذیر، بهتره در ابتدا مقدار کم استفاده بشه.
آیا به دنبال غلات یا دانه‌های بدون گلوتن هستید و در عین حال می‌خواهید غذایی مغذی داشته باشید؟ سورگوم یا ذرت خوشه‌ای بهترین گزینه برای شماست.
سورگوم منبع خوبی از پروتئین، آهن، ویتامین‌ها و مواد معدنی است و نحوه پخت و نگهداری آن بسیار آسان می‌باشد. در این مقاله، ما به شما روش درست کردن ذرت خوشه‌ای را آموزش می‌دهیم.
بهترین روش پخت ذرت خوشه ای در منزل
مواد لازم:
- 3 تا 4 پیمانه آب (709 تا 946 میلی‌لیتر)
- 1 پیمانه سورگوم (192 گرم)
- 1 قاشق چای‌خوری نمک (6 گرم)
طرز تهیه:
1- سورگوم را بخیسانید.
اگر می‌خواهید سورگوم نرم‌ترو راحت‌تر جویده شود، می‌توانید آن را یک شب در آب بخیسانید تا دانه‌ها خوب آب جذب کنند.
ذرت خوشه‌ای نرم می‌تواند به جای بلغور و کوسکوس در بسیاری از غذاها استفاده شود.
این مرحله ضروری نیست و اگر وقت کافی ندارید، می‌توانید از آن صرف نظر کنید. در این صورت، سورگوم کمی سفت‌تر خواهد بود.
2- سورگوم، نمک و آب را در یک قابلمه مخلوط کنید.
خواه سورگوم را خیسانده باشید یا خشک، برای هر 1 پیمانه سورگوم، 3 پیمانه آب به آن اضافه کنید و نمک را هم برای طعم‌دهی اضافه کنید.
3- قابلمه را روی حرارت بالا بگذارید تا آب به جوش بیاید.
بعد از جوش آمدن، حرارت را کم کنید تا به آرامی قل بزند و حباب‌هایی تشکیل شود.
4- درب قابلمه را بگذارید و اجازه دهید سورگوم به مدت 1 ساعت بپزد.
در طول این زمان، گاهی قابلمه را چک کنید و ببینید سورگوم چقدر پخته شده است.
سورگوم آماده است وقتی که بیشتر آب موجود در آن تبخیر شده و نرم شده باشد.
اگر سورگوم هنوز نرم نیست، 1 پیمانه دیگر آب به آن اضافه کنید و نیم ساعت دیگر به آن زمان دهید تا بپزد و آماده شود.
نحوه مصرف و سرو سورگوم یا ذرت خوشه ای
ذرت خوشه‌ای را می‌توان به روش‌های مختلف سرو کرد:
1- جایگزین غلات کامل در سالاد
اگر معمولاً سالادهایی درست می‌کنید که در آن‌ها از غلات و دانه‌هایی مثل گندم، فارو، کوسکوس، بلغور و غیره استفاده می‌شود، می‌توانید سورگوم را به جای این دانه‌ها به کار ببرید. این کار سالادتان را متنوع‌تر می‌کند و طعم آن را افزایش می‌دهد.
از طرفی، سورگوم پخته شده تا چند روز طعم و ظاهر خود را حفظ می‌کند.
2- سورگوم را به تنهایی با قاشق میل کنید و آن را با ادویه‌ها طعم‌دار کنید.
سورگوم مانند برنج است و می‌توانید آن را مانند برنج سرو کنید. اما می‌توانید با استفاده از ادویه‌های مختلف طعم بهتری بزنید.
ادویه‌هایی مثل زیره سبز، شنبلیله، گشنیز، گرم مصالح، مرزجوش و برگ بو را به آبی که سورگوم در آن می‌پزد اضافه کنید تا طعم و عطر آن‌ها را به خود بگیرد.
می‌توانید سورگوم را در پودینگ‌ها یا صبحانه‌هایی که از جو درست می‌شود نیز به کار برید.
بیشتر بخوانید :
ترشی ذرت: طرز تهیه ۳ مدل ترشی ذرت در منزل + عکس
طرز تهیه ترشی بچه بلال یا ترشی بیبی کورن با ۳ روش
۵ روش برای تازه نگه داشتن و نگهداری طولانی مدت بلال و ذرت
طریقه مصرف ذرت خوشه ای
از شیره ساقه سورگوم به عنوان شیرین کننده در تهیه غذاهای مختلف استفاده می‌شود.
انواع کمپوت، نوشابه و داروها به کار می‌رود.
دانه‌ها، ساقه و برگ‌های سورگوم به عنوان خوراک دام استفاده می‌شود.
دانه‌های سورگوم به صورت مشابه با جو و ارزن برای تهیه غذاهای مختلف استفاده می‌شوند.
در ادامه درباره تمام فواید و خاصیت‌های گیاه سورگوم برای سلامتی و همچنین روش‌های استفاده از آن صحبت خواهیم کرد.
خواص فوق‌العاده ذرت خوشه‌ای
ذرت خوشه‌ای سرشار از آنتی‌اکسیدان، فسفر، ویتامین B3، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، آهن، پروتئین و فیبر است.
این نوع ذرت می‌تواند به راحتی یبوست را درمان کند، انرژی بدن را افزایش دهد و از سرطان نیز پیشگیری کند.
تقویت استخوان‌ها
منیزیم یکی از ترکیبات مهم سورگوم است که جذب کلسیم را بیشتر کرده و به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند.
همچنین کلسیم و منیزیم در ذرت خوشه‌ای می‌توانند خطر ابتلا به آرتروز و پوکی استخوان را کاهش دهند.
بهبود گردش خون
ذرت خوشه‌ای غنی از آهن و مس است که با افزایش تولید گلبول‌های قرمز، به بهبود گردش خون در بدن کمک کرده و احتمال ابتلا به کم‌خونی را کاهش می‌دهند.
افزایش انرژی بدن
مقدار زیادی نیاسین یا ویتامین B3 موجود در ذرت خوشه‌ای به متابولیسم مواد مغذی کمک کرده و در افزایش سطح انرژی بدن مؤثر است.
لاغری و کاهش وزن
گفته می‌شود فیبر موجود در ذرت خوشه‌ای با کاهش اشتها و جلوگیری از پرخوری به لاغری و کاهش وزن کمک می‌کند.
معده و دستگاه گوارش
به دلیل محتوای بالای فیبر، ذرت خوشه‌ای به بهبود هضم غذا کمک کرده، نفخ شکم را کاهش داده و برای سلامتی دستگاه گوارش مفید است.
همچنین فیبر آن با بهبود حرکات روده، در پیشگیری و درمان یبوست و اسهال مؤثر است.
سلامت قلب
وجود فیبر بالا در ذرت خوشه‌ای به کاهش کلسترول بد خون (LDL) کمک کرده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد.
فاقد گلوتن است
ذرت خوشه‌ای یکی از غلات بدون گلوتن محسوب می‌شود و به کاهش التهاب، آسیب به دستگاه گوارش و حالت تهوع در کسانی که به بیماری سلیاک مبتلا هستند کمک می‌کند.
دیابت و قند خون
سورگوم حاوی تانن و آنزیم‌هایی است که جذب نشاسته را در بدن کاهش می‌دهد؛ این ویژگی به تنظیم سطح انسولین و قند خون کمک کرده و باعث کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت می‌شود.
عوارض و مضرات ذرت خوشه‌ای
تا کنون هیچ‌گونه عوارض جانبی خاصی برای ذرت خوشه‌ای یا سورگوم گزارش نشده است.